Czy komuniści się spowiadali? Rytuał samokrytyki w PRL-u
„Samokrytyka stanowiła rodzaj świeckiego, publicznego wyznania prawdziwych bądź domniemanych grzechów politycznych, po którym następowało swoiste odpuszczenie lub potępienie” – wyjaśnia profesor Zdzisław Zblewski.
Ich najmniejszy błąd mógł zmienić historię świata. Kim byli tłumacze Churchilla, Roosevelta i Stalina?
W trakcie spotkań na najwyższym szczeblu każde słowo jest na wagę złota. Dobre lub złe tłumaczenie może kompletnie zmienić bieg rozmowy. Tylko jak sobie poradzić, jeśli jeden z wielkich przywódców mamrocze, drugi mówi bez ładu i składu, a...
Czerwone harcerstwo. Kim byli walterowcy?
Do czerwonego harcerstwa należeli między innymi Jacek Kuroń, Adam Michnik i Seweryn Blumsztajn. W co wierzyli walterowcy? Z jakich radzieckich wzorców czerpali? Co sądziły o nich władze?
Czy to wtedy powstał świat, w jakim dziś żyjemy? (Elizabeth Asbrink „1947. Świat zaczyna się teraz”)
Alianci i sojusznicy III Rzeszy podpisują układ pokojowy. Problem Palestyny wciąż narasta, a komisja ONZ ma 4 miesiące na jego rozwiązanie. Trwają prace nad Deklaracją Praw Człowieka, a… Christian Dior dokonuje rewolucji w modzie. Co łączy te wydarzenia?...
Rosyjski historyk badający zbrodnie stalinizmu, uznawany za więźnia politycznego, oczyszczony z zarzutów pornografii dziecięcej
Jurij Dimitrijew stał się ofiarą prześladowania w Rosji w związku z prowadzeniem ekspedycji odkrywających masowe groby ofiar zbrodni okresu stalinizmu. Władze oskarżyły go o wykorzystanie nieletniego w celu stworzenia dziecięcej pornografii i zamknęły. Właśnie został oczyszczony z zarzutów.
Jeden z najcenniejszych i najbardziej porażających nazistowskich dokumentów. Jak udało się odzyskać dziennik głównego ideologa III Rzeszy?
Zapiski Alfreda Rosenberga, nazistowskiego zbrodniarza i głównego ideologa III Rzeszy, były jednymi z najbardziej poszukiwanych po wojnie dokumentów. Kolejne dekady starań nie przynosiły rezultatów. Dopiero łut szczęścia sprawił, że dziennik namierzono… i to w zupełnie nieoczekiwanym miejscu.
Pucz przeciwko Edwardowi Gierkowi. Czy Moczar naprawdę próbował obalić pierwszego sekretarza?
Według powszechnie przyjętej wersji wydarzeń były minister spraw wewnętrznych usiłował wykorzystać nieobecność Edwarda Gierka w kraju do usunięcia całej grupy technokratów rządzących Polską. Ale co rzeczywiście wiadomo o przebiegu „puczu olsztyńskiego”?
Co było dla nazistów ważniejsze: ideologia czy ekonomia?
Choć obsesja na punkcie rasowej czystości zaczęła się od bestialskiej ideologii, funkcjonariusze III Rzeszy chętniej angażowali się w te akcje, które przynosiły wymierne zyski. Które zbrodnie uznali za najbardziej „korzystne” i co robili, gdy okazywało się, że rachunek ekonomiczny...
Po co neandertalczykom były tak duże nosy? Naukowcy znaleźli odpowiedź
Badacze od dawna zastanawiali się, co ukształtowało czaszki neandertalczyków w tak charakterystyczny sposób (mocno wysunięta do przodu środkowa część twarzy). Dzięki modelowaniu 3D – znamy wreszcie odpowiedź.
Gdzie się podziały tamte prywatki. Jak bawili się Polacy w epoce Gomułki?
Muzyka z gramofonu „Bambino” lub szlagiery grane wieczorami w Radiu Luksemburg. Parunastu znajomych, dziewczyny i okazja, by „poczuć się sobą”.
Sąd odrzucił wniosek fundacji Czartoryskich o likwidację. Zandberg komentuje: Państwo, które samo siebie traktuje poważnie, powinno tę sprawę wyjaśnić
Krakowski sąd zdecydował o oddaleniu wniosku wystosowanego przez Fundację Książąt Czartoryskich. Przedstawiciele organizacji chcieli jej rozwiązania i rozpoczęcia procedury jej likwidacji.
Ile kosztowało pójście do knajpy w przedwojennej Polsce? Ceny w barach w II Rzeczpospolitej
Ile w przedwojennym barze trzeba było zapłacić za kieliszek wódki? Ile w II Rzeczpospolitej kosztowała filiżanka kawy, a ile – lemoniada lub woda sodowa? Czy na wizytę w knajpie lub kawiarni było stać zwyczajnego Polaka?
Prawo powielaczowe. Za komuny odbity na maszynie świstek mógł mieć znaczenie większe od obowiązującej ustawy
Tysiące dokumentów zalewały peerelowskie urzędy, regulując najdrobniejsze szczegóły życia i zmieniając, często na bazie widzimisię tego czy innego aparatczyka, znaczenie obowiązujących ustaw.
Konklawe. Kto wymyślił taki sposób wyboru papieży?
„Kościół rzymskokatolicki nie jest demokracją. Ale procedura wyboru papieża opiera się na zdrowym doświadczeniu”. Profesor Norman Davies wyjaśnia korzenie konklawe.
Czy powstanie listopadowe miało szanse powodzenia? Czy Polacy mogli wygrać?
Po bitwie pod Ostrołęką Polacy nie byli w stanie odzyskać początkowej przewagi. Kolejni dowódcy powstania walczyli z coraz mniejszym przekonaniem. Czy można było wygrać zryw, w którego zwycięstwo od początku prawie nikt nie wierzył, a upadek cała Europa...
Co to takiego katolewica? I kto wymyślił to określenie?
Termin „katolewica” powstał rzecz jasna w obfitujących w neologizmy latach dziewięćdziesiątych. Środowisko, któremu przypisano tę łatkę wciąż istnieje.
Niemiecki kolaborant czy współpracownik AK? („Niewygodny Polak” Maciej Bernatt-Reszczyński)
Pisanie o krewnych obarczone jest podwójnym ryzykiem: idealizowania lub wyłożenia zbyt wielu kart na stół. Szczególnie trudno wyważyć słowa, gdy bohater wzbudza kontrowersje, jak w przypadku Niewygodnego Polaka, którego historię postanowił opisać wnuk, Maciej Bernatt-Reszczyński.
W Anglii trwają prawdziwe archeologiczne żniwa. Dzięki rozbudowie autostrady badacze dokonali całej serii odkryć
Zanim w miejscu, gdzie wytyczona została przyszła droga rozpoczną się ciężkie roboty, do pracy przystępują naukowcy. Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy pod ziemią nie znajdują się archeologiczne skarby. Tym razem Brytyjczycy mieli dużo szczęścia.
Literatura womitalna. Co to takiego?
Nadszedł czas Wielkich Torsji. Womitujmy przeto, bowiem womity są zdrowiem samym. Niech wrą w brzuchach oczyszczające fermenty – pisał w październiku 1955 roku Ludwik Flaszen.
Tajna broń ruchu oporu. W jaki sposób Francuzki wykorzystały modę przeciwko nazistom?
Naziści, podbiwszy Paryż, zapragnęli przenieść stolicę światowej mody do Berlina lub Wiednia. Wypowiedzieli wojnę francuskim projektantom, na każdym kroku utrudniając im pracę. Jak Francuzi obronili haute couture i co zrobili, by nadrobić wojenne straty?
Co robił książę Józef Poniatowski podczas powstania kościuszkowskiego?
„Służyć prostym żołnierzom”. Tak odpowiedzieć miał książę Józef Poniatowski na pytanie Tadeusza Kościuszki: „Czego sobie książę życzysz?”.
Polak, który zmienił bieg historii. Co naprawdę odkrył Ignacy Łukasiewicz?
Buntownik, geniusz i filantrop. Ten polski aptekarz zrewolucjonizował przemysł, a przy okazji wydłużył ludziom dzień. Ale zanim do tego doszło, musiał się zmierzyć z szeregiem przeciwności.
Co Fundacja Czartoryskich zrobiła z naszymi 400 milionami złotych? Pieniądze wytransferowano za granicę
W 2016 roku rząd odtrąbił ogromny sukces – największy zakup dzieł sztuki w powojennej historii Polski. Za Kolekcję Książąt Czartoryskich należącą do Fundacji Książąt Czartoryskich Polska zapłaciła około 400 milionów złotych. Fundacja swoje środki wytransferowała do Lichtensteinu i...
Jak wypada odpowiadać na zaproszenia? Ten znany polski polityk zawsze odpisywał: DUPA
Na czteroliterowe pytanie Wojciech Dzieduszycki udzielał czteroliterowej odpowiedzi. Wbrew pozorom – zdecydowanie pozytywnej.
IPN zaczyna współpracę z ukraińskimi archiwami. Czy to koniec kłopotów Instytutu z badaniami na wschodzie?
W poniedziałek w Warszawie podpisane zostały umowy o współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej oraz ukraińskimi Państwowymi Archiwami Obwodowymi w Odessie, Winnicy i Chmielnickim. Dzięki temu polscy historycy zyskają dostęp do ważnych materiałów zgromadzonych przez archiwistów zza naszej wschodniej...