Historia gospodarki i finansów
nauka | 25.04.2019 | Autor: Anna Winkler
Na co i ile wydawał hetman Michał Radziwiłł? Właśnie opublikowano jego rachunki
Michał Radziwiłł, hetman polny i podkanclerzy, szwagier króla Jana III Sobieskiego, należał do grona najważniejszych dygnitarzy Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Walczył ze Szwedami, Rosjanami i Turkami. Dzięki najnowszej edycji jego rachunków wiemy, ile kosztowało go utrzymanie własnych oddziałów.
miniatura | 08.04.2019 | Autor: Roger Moorhouse
Po co Hitler na potęgę budował autostrady w III Rzeszy?
Hitler wychodził z założenia, że droga do świetlanej przyszłości III Rzeszy wiedzie… autostradą. Dlatego jego rząd wykładał gigantyczne kwoty na budowę tras szybkiego ruchu. Führer miał jednak jeszcze jeden cel. Do czego miała mu posłużyć słynna sieć Reichsautobahn?
artykuł | 03.04.2019 | Autor: Michael Morys-Twarowski
Jak bardzo bogaci byli templariusze?
Gdyby templariuszy przenieść z początku XIV do XXI wieku, pod względem rocznego dochodu sytuowaliby się na poziomie Facebooka. Co składało się na fortunę słynnych zakonników i skąd właściwie ją wzięli?
nauka | 14.02.2019 | Autor: Anna Winkler
Ile pieniędzy dla Polskiego Państwa Podziemnego udało się przerzucić drogą lotniczą?
Bez finansowego wsparcia, zapewnianego przez przebywający na obczyźnie rząd, działalność Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej byłaby niemożliwa. Pieniądze przenosili kurierzy, ale przekazywano je też wraz ze zrzutami lotniczymi. Czy da się oszacować, o jakie kwoty chodzi?
artykuł | 12.02.2019 | Autor: Rafał Kowalczyk
Jak Śląsk stał się w XVIII wieku gospodarczą potęgą?
Zdobycie Śląska było pierwszym krokiem na drodze do budowy pruskiej potęgi. Fryderyk II wiedział, co robi. I miał plan, jak przemienić nową dzielnicę w koło zamachowe gospodarki swojego państwa. Jak tego dokonał?
miniatura | 04.02.2019 | Autor: Zdzisław Zblewski
Wojenne kontyngenty? Ćwierć wieku po zakończeniu II wojny światowej państwo wciąż rekwirowało majątek polskich chłopów
Kontyngenty, nazywane także dostawami obowiązkowymi, wprowadzano dla zaspokojenia braków wywołanych wojną. Destrukcyjna polityka komunistów względem polskiej wsi sprawiła jednak, że utrzymano je aż do… 1972 roku!
artykuł | 01.02.2019 | Autor: Rafał Kowalczyk
Szkoda, że to nie Polska miała takiego króla? Budowa potęgi Prus za czasów Fryderyka II
Obejmując rządy w Prusach w 1740 roku, Fryderyk II Hohenzollern doskonale zdawał sobie sprawę, że czeka go jeszcze wiele pracy. Odziedziczył wprawdzie po poprzednikach silne, dobrze zorganizowane państwo, trzeba było jednak jeszcze kilku genialnych posunięć, by mogło równać...
miniatura | 17.12.2018 | Autor: Lidia A. Zyblikiewicz
Bajońskie sumy. Skąd się wzięło określenie, którego dzisiaj wszyscy używamy?
O bajońskich sumach mówimy zawsze, gdy przychodzi nam zapłacić za coś prawdziwą fortunę. I nawet nie wiemy, że w ten sposób odnosimy się do zapomnianego przekrętu z początku XIX stulecia.
miniatura | 11.12.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Czy Władysław Łokietek naprawdę kazał wymordować wszystkich Niemców mieszkających w Krakowie?
„Soczewica, koło, miele, młyn”. Każdy mieszkaniec Krakowa, który nie był w stanie wymówić tych słów, był na miejscu zarzynany jak wieprz. Ale czy władca naprawdę wydał taki rozkaz? Czy masowy mord w ogóle miał miejsce?
artykuł | 17.11.2018 | Autor: Anna Winkler
Czy kolonializm się opłacał?
Tania lub wręcz darmowa siła robocza. Korzystne warunki dla handlu. Zasoby cennych kruszców. Wydawałoby się, że mocarstwa kolonialne na podbojach mogły tylko zarobić. Ale czy na pewno?
news | 16.11.2018 | Autor: Maria Procner
Który rok był najgorszy w historii Europy? Naukowcy właśnie to ustalili. Rezultat ich badań może cię zaskoczyć!
W którym momencie dziejów żyło im się absolutnie najgorzej? Nie był to rok 1349, kiedy żniwo zbierała Czarna Śmierć ani nawet 1918, gdy nie dość, że trwała wielka wojna, to jeszcze grypa hiszpanka zabiła od 50 do 100 milionów ludzi. Zatem kiedy Europejczycy mieli najbardziej „przechlapane”?
miniatura | 18.10.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Czy Polska kiedykolwiek sięgała „od morza do morza”?
Już Jan Kochanowski chwalił Polskę, która „granice swoje rozciągnęła między morza dwoje”. Ale czy miał rację? Ile jest prawdy w określeniu „Polska od morza do morza”?
miniatura | 11.10.2018 | Autor: Zdzisław Zblewski
Po papier toaletowy można było stać nawet kilka dni. Kolejki sklepowe za PRL-u
Rodziły się w nich przyjaźnie, wylęgał się społeczny ferment, a pomysłowi zarabiali wcielając się w „zawodowych staczy”. Nawet ubecja uważała kolejki sklepowe za nieodzowne źródło informacji o nastrojach społeczeństwa.
artykuł | 10.10.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Żydzi w Księstwie Warszawskim i w Kongresówce. Czym się zajmowali i co stało się źródłem ich największego bogactwa?
Dostawy dla wojska. Udzielane rządowi pożyczki. Zyskowne inwestycje w przemysł. W Księstwie Warszawskim było wiele sposobów, żeby szybko się wzbogacić. Warunek był jeden – już na start trzeba było mieć trochę gotówki. A tą dysponowali prawie wyłącznie bankierzy...
artykuł | 25.09.2018 | Autor: Eugeniusz Wiśniewski
Największe miasta średniowiecznej Polski
Średniowieczna Polska także posiadała swoje metropolie — i to wcale niemałe! Handlowano stąd z prawie całym znanym światem, a sława niektórych polskich miast sięgała daleko poza granice państwa. Które ośrodki weszły do międzynarodowej „ekstraklasy”?
artykuł | 08.09.2018 | Autor: Igor Murawski
Początki Kartaginy. Jak powstało afrykańskie mocarstwo i kto je stworzył?
Po triumfie nad Kartaginą Rzymianie zrównali siedzibę rywali z ziemią, tak, że do dziś trudno odtworzyć codzienne życie tej niezwykłej metropolii. Czy w ogóle wiemy, jak powstała potęga miasta, które stoczyło z Rzymem tytaniczną walkę o dominację nad Morzem...
artykuł | 04.09.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Żydowskie fortuny w zaborze pruskim. Jak powstawały i dlaczego to nie Polacy się bogacili?
Po upadku Rzeczpospolitej każdy z zaborców miał inne plany dotyczące zagarniętych ziem. Austriacy szybko doprowadzili Galicję do skrajnej nędzy; w zaborze rosyjskim panował marazm. W Prusach wprowadzono natomiast kapitalizm. Tylko dlaczego na przemianach skorzystali Żydzi, a nie dotychczasowi...
artykuł | 28.08.2018 | Autor: Adam Węgłowski
Najlepiej zarabiający gladiatorzy. Jakich fortun się dorobili?
Luksusowe rezydencje. Sowite nagrody od sponsorów. Gladiatorzy na arenie walczyli nie tylko o wolność, ale także o… grube pieniądze. Czy możemy wskazać tych, którzy zarobili najwięcej?
artykuł | 27.08.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Pięć dziwacznych historycznych anegdot, którymi zagniesz swojego wujka grzybiarza
Zarówno w czasach Mickiewicza, jak i w peerelu, Polacy uwielbiali chadzać na grzyby. I chwalić się tym, co udało im się znaleźć. Gdy następnym razem przy rodzinnym spotkaniu wujek będzie opowiadać o taaaakich prawdziwkach, zamiast słuchać kolejnej wyolbrzymionej...
artykuł | 18.08.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Dlaczego bankierzy w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego gromadzili tak wielkie majątki?
Sytuacja, która wytworzyła się za panowania ostatniego polskiego króla, nie miała sobie równych w całej Europie. Państwo stało się zbyt biedne nawet na to, by utrzymać własną armię. Jednocześnie zarówno sam władca, jak magnateria, szlachta i mieszczanie tonęli...
news | 14.08.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy rzymskich cesarzy mordowano dlatego, że wybuchały wulkany? Nowe analizy udowadniają, że to możliwe
Zasiadanie na rzymskim tronie było jednym z najniebezpieczniejszych zajęć w czasach starożytnych. Dla przykładu, w latach 235-285 zabito aż 14 z 26 imperatorów! Profesor ekonomii z Ontario twierdzi, że wie, dlaczego.
news | 13.08.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Dlaczego upadły kolonie wikingów na Grenlandii? Naukowcy twierdzą, że to wina… morsów
Przez długi czas kolonie ludzi Północy na Grenlandii wręcz rozkwitały. Wznosili oni okazałe budowle sakralne i siedziby, uzyskali nawet własne biskupstwo. W pewnym momencie ich osadnictwo się załamało. Naukowcy twierdzą, że wreszcie odkryli przyczynę.
miniatura | 28.06.2018 | Autor: Jerzy Zdrada
Bunt polskich chłopów przeciw… polskim panom. Czym była rabacja galicyjska?
Galicyjscy chłopi marzyli o wolności i własnym gospodarstwie. Po latach pańszczyźnianego zniewolenia pragnęli odebrać „Panom” swoją własność. Ich hasła wolności i równości utopiono jednak we krwi. Jak doszło do antyszlacheckiego zrywu zwanego rabacją galicyjską i jaki udział mieli...
artykuł | 20.06.2018 | Autor: Wojciech Kalwat
Szlacheckie folwarki. Jak gospodarowała szlachta w I Rzeczypospolitej?
Przez stulecia wielkie folwarki stanowiły źródło dochodu szlachty i udręki chłopów. W pogoni za zyskiem intensyfikowano uprawy, przejmowano nieużytki i zwiększano pańszczyznę. Ten stan rzeczy nie mógł jednak trwać bez końca…
artykuł | 05.06.2018 | Autor: Paweł Stachnik
W jaki sposób Nowy Jork stał się najpotężniejszym miastem świata?
W latach 20. XVII wieku na indiańskiej wyspie nazywanej „mana hata” holenderscy kupcy zbudowali drewniany magazyn na skóry upolowanych bobrów. Takie były skromne początki miejsca, które stało się najsławniejszą metropolią świata.