Historia gospodarki i finansów
Prywatyzacja w Polsce. Jeden wielki chaos
Prywatyzacja gospodarki w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku budzi ogromne emocje, także ze względu na znaczącą skalę. Do dzisiaj proces ten nie doczekał się rzetelnej oceny, czy choćby debaty. Cztery lata temu próbę oceny prywatyzacji podjęli naukowcy z Uniwersytetu...
AN-225 „Mrija”. Największy i najpotężniejszy samolot transportowy na świecie, który ustanowił 240 rekordów świata
24 lutego 2022 roku wojsko rosyjskie, okupujące miasto Hostomel pod Kijowem, zniszczyło AN-225 „Mrija” („Marzenie”) – pierwszy pod względem wagi i rozmiarów samolot na świecie. Jest to jedyna istniejąca maszyna tego typu, która powstała w kijowskim Biurze Konstrukcyjnym...
Róża Luksemburg. Róża Rewolucji
Była jedną z najwybitniejszych postaci przełomu XIX i XX w. Obok Marii Skłodowskiej-Curie jest najbardziej znaną na świecie Polką. Jej czarną legendę budowali zarówno polscy niepodległościowi socjaliści, jak i bolszewicy, a obecnie IPN.
Państwowe Zakłady Lotnicze. Polski sen o lataniu
Przedwojenne samoloty P.11C, P24, Łoś, Karaś, powojenne Iskry, Wilgi, Orliki, Kruki oraz śmigłowce Sokół to flagowe produkty polskiego przemysłu lotniczego. Za ich powstaniem stały Państwowe Zakłady Lotnicze (PZL). Mało kto wie, że były jednym z filarów modernizacji kraju...
Ursus. Z posagu siedmiu panien
Ursus był wizytówką polskiego przemysłu – zarówno w II RP, jak i w czasach PRL. Dziś z dawnej potęgi pozostały głównie… wspomnienia. I montownia traktorów w Lublinie.
„Lech” – pierwszy polski motocykl produkowany seryjnie
Władysław Zalewski i Wacław Sawicki mieli pomysł, doświadczenie i miejsce, w którym mogli produkować „Lecha”. Mieli też plan: motocykle z Opalenicy miały służyć polskiej armii. Niestety, wszystko to legło w gruzach i złożyło się na to kilka czynników.
Pracuj jak Wincenty Pstrowski
Kto wyrąbie więcej węgla niż ja? Kto ułoży więcej cegieł? W Związku Radzieckim i w powojennej Polsce władze szukały pomysłu na zwiększenie katastrofalnie niskiej wydajności pracy. Wymyślono swoiste wyścigi, czyli przodownictwo pracy.
Łódź niemiecka? Kto tak naprawdę stworzył potęgę tego polskiego miasta?
Obecnie Łódź jest postrzegana jako miasto czterech kultur: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej – bo przedstawiciele właśnie tych narodowości tworzyli potęgę miasta przed I wojną światową. Ale największy wkład w rozwój lokalnego przemysłu włókienniczego i budowę infrastruktury wnieśli...
Nędza i niewola czy skok cywilizacyjny? Co TAK NAPRAWDĘ przyniosły Polakom zabory?
W aktualnie obowiązującej wykładni historii okres zaborów to niewola, czas stracony, którego skutki odczuwamy do dziś. Czy tak było rzeczywiście? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ale chyba warto spróbować jej poszukać.
Polska bankowość, czyli działalność Pocztowej Kasy Oszczędności po 1918 roku
Jak wyglądała polska bankowość po 1918 roku? Czy po odzyskaniu niepodległości poradziliśmy sobie z jej utworzeniem na naszych ziemiach? Warto przyjrzeć się historii Pocztowej Kasy Oszczędności – organizacji, która miała duży wpływ na dzieje naszego kraju.
Wygrać – zanim przyjdą rachunki. Jaką rolę odegrał Helmut Kohl w zjednoczeniu Niemiec?
Rok 1990 miał być początkiem dobrobytu wszystkich Niemców. Tak zapewniał Helmut Kohl, opowiadając o „kwitnących krajobrazach”. 2 grudnia wyborcy z obu krajów mu uwierzyli. Ale rachunek za zjednoczenie i tak przyszło im zapłacić.
To była jedna z największych afer kryminalnych PRL. Gdzie podziały się skarby ukradzione w ramach operacji „Żelazo”?
Złote zegarki, kolie z kamieniami szlachetnymi, kolczyki, bransoletki, spinki ze złota i platyny, skórzane kurtki, buty i aktówki oraz antyki – takie precjoza kradli na masową skalę agenci Polski Ludowej wysyłani na Zachód. Operacja „Żelazo” miała zwiększyć rezerwy...
Największa nienuklearna katastrofa w USA. W 1947 roku w Texas City otworzyły się wrota piekieł
W historii ludzkości katastrofy przemysłowe nie są niczym nowym. Towarzyszą nam właściwie „od zawsze” i w zatrważającej większości były i są wynikiem błędu człowieka – jego nieuwagi, chciwości, krótkowzroczności oraz zwyczajnej głupoty. Ich ofiarami padają najczęściej niewinne osoby...
Bhopal – katastrofa, od której świat odwrócił wzrok, a jej skutki były tragiczniejsze niż Czarnobyl
Wbrew pozorom to właśnie katastrofa w Bhopal okazała się najtragiczniejszą w skutkach. A jednak świat o niej milczał.
Sny o potędze. Dlaczego warszawskie metro ma tylko 2 linie?
7 kwietnia 1995 roku otwarto pierwszą linię metra w Warszawie. Według planów z okresu dwudziestolecia międzywojennego warszawskie metro miało mieć aż 7 linii. Dlaczego nie udało się zrealizować tej śmiałej koncepcji?
Jak Wierzynek okradał Kraków?
Zapewne każdy z czytelników kojarzy tę znakomitą krakowską restaurację znajdującą się u wylotu ulicy Grodzkiej, nieopodal romańskiego kościółka św. Wojciecha na placu miejskiego rynku. Restauracja ta nosi nazwisko jednej z bardziej szanowanych familii krakowskich doby średniowiecza.
Sny o potędze – aby Polska rosła w siłę a ludzie żyli dostatniej- czyli o tym, że historia nigdy nikogo niczego nie nauczyła
Była zimna grudniowa noc 1970 roku. Wszyscy mieli w pamięci tragedię sprzed tygodnia, kiedy to po ogłoszeniu drastycznej podwyżki cen żywności zdesperowani stoczniowcy zastrajkowali, upominając się o godne życie. Odpowiedzią były oddziały wojska i milicji pacyfikujące trójmiasto. Protest...
Czy o popularności nazizmu w Niemczech zadecydował kryzys gospodarczy w latach 20. ubiegłego wieku?
Klęska w I wojnie światowej wywołała w Niemczech kryzys gospodarczy. Pokonane państwo musiało radzić sobie z zapłatą reparacji, a wkrótce również z katastrofalnym spadkiem wartości waluty. Banknot o nominale 100 bilionów marek stał się symbolem okresu, w którym...
Pierwszy dzień w pracy w fabryce bawełny. Wstrząsające wspomnienia kilkulatka
Robert miał siedem lat, gdy zatrudniono go do pracy w fabryce bawełny. Cieszył się, że czeka go nowe życie – wyobrażał sobie, że wszystko będzie lepsze, niż smutna egzystencja w przytułku. Już pierwszy dzień uświadomił mu jednak, jak...
Na co i ile wydawał hetman Michał Radziwiłł? Właśnie opublikowano jego rachunki
Michał Radziwiłł, hetman polny i podkanclerzy, szwagier króla Jana III Sobieskiego, należał do grona najważniejszych dygnitarzy Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Walczył ze Szwedami, Rosjanami i Turkami. Dzięki najnowszej edycji jego rachunków wiemy, ile kosztowało go utrzymanie własnych oddziałów.
Po co Hitler na potęgę budował autostrady w III Rzeszy?
Hitler wychodził z założenia, że droga do świetlanej przyszłości III Rzeszy wiedzie… autostradą. Dlatego jego rząd wykładał gigantyczne kwoty na budowę tras szybkiego ruchu. Führer miał jednak jeszcze jeden cel. Do czego miała mu posłużyć słynna sieć Reichsautobahn?
Jak bardzo bogaci byli templariusze?
Gdyby templariuszy przenieść z początku XIV do XXI wieku, pod względem rocznego dochodu sytuowaliby się na poziomie Facebooka. Co składało się na fortunę słynnych zakonników i skąd właściwie ją wzięli?
Ile pieniędzy dla Polskiego Państwa Podziemnego udało się przerzucić drogą lotniczą?
Bez finansowego wsparcia, zapewnianego przez przebywający na obczyźnie rząd, działalność Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej byłaby niemożliwa. Pieniądze przenosili kurierzy, ale przekazywano je też wraz ze zrzutami lotniczymi. Czy da się oszacować, o jakie kwoty chodzi?
Jak Śląsk stał się w XVIII wieku gospodarczą potęgą?
Zdobycie Śląska było pierwszym krokiem na drodze do budowy pruskiej potęgi. Fryderyk II wiedział, co robi. I miał plan, jak przemienić nową dzielnicę w koło zamachowe gospodarki swojego państwa. Jak tego dokonał?
Wojenne kontyngenty? Ćwierć wieku po zakończeniu II wojny światowej państwo wciąż rekwirowało majątek polskich chłopów
Kontyngenty, nazywane także dostawami obowiązkowymi, wprowadzano dla zaspokojenia braków wywołanych wojną. Destrukcyjna polityka komunistów względem polskiej wsi sprawiła jednak, że utrzymano je aż do… 1972 roku!