Starożytność
artykuł | 27.05.2020 | Autor: Joanna Kurkiewicz
Krwawy kondukt żałobny i upiorna straż konna – czyli ostatnie pożegnanie władcy w wydaniu scytyjskim
„Scytów po śmierci kładą najbliżsi krewni na wóz i obwożą po domach przyjaciół. Z tych każdy podejmuje i ucztą ugaszcza towarzyszących, także trupowi zostawia to wszystko, co innym. Tak przez czterdzieści dni obwozi się zwyczajnych ludzi, a potem...
artykuł | 23.04.2020 | Autor: Michał Procner
Historia spraw sercowych, czyli jak człowiek dochodził, co ma w środku
Bijący w naszych klatkach piersiowych organ jest kluczowy dla funkcjonowania organizmu. Od najdawniejszych czasów domyślano się jego istnienia, ale zasada funkcjonowania i rola serca długo pozostawały zagadką. Jak wyglądała historia odkrywania naszej „centralnej pompy”?
artykuł | 17.04.2020 | Autor: Bartłomiej Gajek
Mordercze i płochliwe słonie bojowe. Jak wykorzystywano te zwierzęta na polach bitew?
Słonie imponują swą siłą i wielkością, nie dziwi więc fakt wykorzystywania tych zwierząt w celach wojennych. Rozpędzony słoń mógł skutecznie zniszczyć szyk wroga; jego szarża była zabójcza. Słonie jednak to zwierzęta płochliwe…
artykuł | 12.04.2020 | Autor: Dawid Sworowski
Pogańskie korzenie Wielkanocy
Wbrew pozorom bardzo wiele tradycji i zwyczajów wielkanocnych może pochwalić się przedchchrześcijańskim rodowodem. Oto najważniejsze z nich.
artykuł | 22.03.2020 | Autor: Dawid Sworowski
Cztery epidemie, które zmieniły bieg dziejów
Prawie każdy słyszał o szalejącej w XIV wieku „czarnej śmierci”, czy o słynnej grypie hiszpance zbierającej śmiertelne żniwo w ostatnich latach I wojny światowej. To jednak tylko najbardziej spektakularne, jeśli można użyć tego słowa, przykłady zjawiska, które towarzyszy...
artykuł | 20.03.2020 | Autor: Marcin Moneta
Śladami Homera, czyli jak odkryto starożytną Troję
Wielka wojna między Achajami i Trojanami, drewniany koń – pułapka, pojedynki herosów i achillesowa pięta – to wszystko kojarzy nam się z jedną z najsławniejszych opowieści wszech czasów. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że właśnie ten piękny...
artykuł | 16.03.2020 | Autor: Mateusz Raszyński
Idy marcowe – czy Juliusz Cezar spodziewał się zamachu?
Zamach w dniu Idów Marcowych i słynne „I ty, Brutusie, przeciwko mnie” do dziś budzą silne emocje. Czy Juliusz Cezar mógł uniknąć zamachu? I jak sytuację tę odebrał lud rzymski?
artykuł | 10.02.2020 | Autor: Joanna Kurkiewicz
Co zawierały etruskie „księgi przeznaczenia”?
Etruskie święte księgi nie zachowały się w oryginalnej formie do naszych czasów (z wyjątkiem jednej – liber linteus). Naukowcy dysponują jedynie fragmentami tych ksiąg przełożonych z języka etruskiego na łacinę. Na ich temat dowiadujemy się z przekazów Tarkwiniusza...
artykuł | 17.11.2019 | Autor: Marcin Moneta
Polak – Chorwat, dwa bratanki
Chorwacja od lat urzeka Polaków. Doceniamy słońce, przyrodę, zabytki i ludzi. Czy za tym sentymentem kryje się coś więcej, niż tylko wspominki z wakacji? Być może „podskórnie” wyczuwamy z Chorwatami swoistą więź? Miałaby ona mocne podstawy, bowiem według...
artykuł | 05.11.2019 | Autor: Joanna Kurkiewicz
Tajemnica Arki Przymierza rozwiązana – czy to już koniec poszukiwań?
Arka Przymierza jest znakiem przymierza Boga z Izraelem, które zostało zawarte na górze Synaj. To właśnie w arce Mojżesz złożył wyciosane przez siebie dwie kamienne tablice, na których Bóg napisał Dziesięcioro Przykazań – tablice Świadectwa. W Piśmie Świętym...
artykuł | 05.10.2019 | Autor: dr Anna Jankowiak
Jeden, by wszystkimi rządzić – dlaczego Tolkien rozpętał wojnę o pierścień?
Książki Johna R.R. Tolkiena już dawno weszły do klasyki literatury i jednoczą rzesze fanów na całym świecie. Stworzony przez niego i dopracowany w najmniejszych szczegółach świat inspirowany był mitologiami, wierzeniami i baśniami. Dlaczego to właśnie pierścień stał się...
miniatura | 17.09.2019 | Autor: Mateusz Raszyński
Preludium „Gry o tron” w nadtybrzańskim wydaniu
Cesarz – olbrzym, dwie głowy spadające ze schodów i 50 lat chaosu w państwie – Rzym cesarski w swoim najlepszym wydaniu?
artykuł | 20.08.2019 | Autor: dr Anna Jankowiak
Bezwzględna tyranka znad Nilu. Jak rodziła się legenda Kleopatry?
Urodziła się jako jedna z wielu pretendentów do tronu egipskiego. Jako jedna z nielicznych kobiet została wykształcona i nie bała się sięgnąć po to, co jej się należało. Wpływała na wielkich starożytnego świata. Jak wyglądała młodość i początek...
miniatura | 16.08.2019 | Autor: Mateusz Raszyński
Szczęśliwcze! Przywiodła cię do mnie fortuna*. O prostytucji w starożytnym Rzymie słów kilka
Katon i Seneka odradzali chodzenie do lupanarów (rzymskich domów publicznych). Miejskie graffiti (lub dipinti) mówiły o rozkoszach, które można było dostać już za dwa asy. Czyją radą powinien kierować się Rzymianin? Panować nad żądzą czy oddać się...
news | 09.07.2019 | Autor: Maria Procner
Czy Watykan ukrywa dowody na to, że we wczesnym średniowieczu kobiety mogły być księżmi?
Kościół katolicki od wieków zakazuje kapłaństwa kobiet. Jednak jak przekonuje znana historyczka sztuki, nie zawsze tak było. W społecznościach wczesnochrześcijańskich panie pełniły funkcje księży oraz biskupów – a Watykan ma na to mocne dowody. Tyle tylko, że celowo...
news | 01.07.2019 | Autor: Maria Procner
Archeolodzy odkryli tajemniczy grobowiec na słynnej „Wyspie Druidów”. Czy w końcu dowiemy się czegoś o jej starożytnych mieszkańcach?
Na walijskiej wyspie Anglesey archeolodzy natrafili na pochodzący sprzed 4000 lat kopiec pogrzebowy. I choć jest on znacznie starszy niż sami druidzi, którzy mieli mieszkać tam u progu naszej ery, badacze mają nadzieję, że pomoże on w rozwikłaniu...
news | 24.06.2019 | Autor: Maria Procner
Historia fałszowania pieniędzy na terenie Polski sięga… starożytności? Niezwykłe ustalenia warszawskich archeologów
Analiza rzymskich denarów z pierwszych wieków naszej ery znalezionych na terenach dzisiejszej Polski sugeruje, że ówcześni mieszkańcy tych ziem parali się fałszowaniem monet. Teraz archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego starają się ustalić, jaka była skala tego zjawiska.
news | 17.06.2019 | Autor: Maria Procner
Co naszyjnik z oskórowanych ludzkich czaszek miał wspólnego z upadkiem cywilizacji Majów?
Makabryczne trofea odkryte niedawno przez archeologów w Belize w Ameryce Środkowej, być może pomogą naukowcom rozwiązać tajemnicę upadku klasycznej cywilizacji Majów. Do dziś nie wiadomo, dlaczego nagle zatrzymała się ona w rozwoju i po prostu zniknęła. Czy dzięki...
news | 13.06.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Pogrzeb na haju? Na starożytnym cmentarzu znaleziono ślady palenia konopii o wysokiej zawartości substancji psychoaktywnych
Archeolodzy prowadzący badania na starożytnym cmentarzu w Azji z zaskoczeniem odkryli, że oprócz dawnych pochówków znajdują się na nim ślady palenia trawki o wysokiej zawartości THC. Po co ludzie palili marihuanę już 2500 lat temu?
wideo | 03.06.2019 | Autor: Redakcja
Ostatni cesarz starożytnego Rzymu
Nawet podręczniki do historii notują nie pełne imię tego władcy, a jego prześmiewczą wersję. Nie panował nawet rok i zdążył zdziałać dosłownie nic. A mimo to na zawsze zapisał się na kartach dziejów.
news | 24.05.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Znaleziono tarczę z epoki żelaza. Eksperci twierdzą: jest jedyna w swoim rodzaju
Wydawać by się mogło, że tarcza, aby powstrzymać impet uderzenia atakującego, musi być ciężka i solidna. Tymczasem to niezwykłe znalezisko pokazuje, że w tej roli może się sprawdzić także materiał z pozoru kruchy i nietrwały, jak… kora. Tarcza...
news | 23.05.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy Niemcy ukradli słynne popiersie Nefertiti i jeszcze stroją sobie z tego żarty? Egipt domaga się zwrotu
Niemiecki ambasador w Kairze Julius Georg Loew wywołał od nowa dyskusję na temat powrotu słynnej rzeźby do Egiptu. Stroił sobie żarty z tego, że Nefertiti jest przykładem kobiety z Bliskiego Wschodu, żyjącej w niemieckiej stolicy. Egipcjanom wcale nie...
news | 22.05.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
W Rosji odkryto sarmacki kurhan. W jaki sposób zginęło trzech pochowanych w nim ludzi?
Rosyjski rolnik z Astrachania, Rustan Mudajew nie spodziewał się, że kopanie przydomowej studni zmieni się w wykopaliska archeologiczne. Natrafiwszy na garnek z brązu przekazał go do muzeum i dowiedział się, że być może właśnie odkrył jeden z królewskich...
news | 20.05.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Odkryto właśnie sto „pucharów pijanych gigantów”, czyli skalnych słojów, w których grzebano trupy. Archeolodzy nie umieją wyjaśnić ich zagadki
Badacze od lat zastanawiają się, do czego służyły znalezione w Laosie ogromne urny lub amfory. Zagadkę pogłębiło właśnie odkrycie kolejnych 137 kamiennych dzbanów. Czy – jak głosi miejscowa legenda – w rzeczywistości są to puchary gigantów, którymi opijali wielkie...
news | 19.05.2019 | Autor: Maria Procner
Świątynia bogini zemsty w starożytnym teatrze. „To nie przypadek” – tłumaczą archeolodzy
Pod ruinami teatru w Mitylenie na greckiej wyspie Lesbos badacze natrafili na ślady świątyni Nemesis z I wieku naszej ery. Wybór tego akurat bóstwa, będącego uosobieniem gniewu bogów, na „patronkę” przybytku kultury może wydawać się nietypowy. Archeolodzy twierdzą...