Starożytność
Odkryto szkielet sprzed 31 tys. lat noszący ślady amputacji nogi
Myśląc o poziomie wiedzy medycznej ludzi pierwotnych z pewnością w pierwszej chwili stwierdzimy: jakiej wiedzy medycznej? Tymczasem ludzie sprzed dziesiątek tysięcy lat naprawdę mogliby nas zaskoczyć.
Wernisaż wystawy „Wielka Lechia – wielka ściema”
14 sierpnia 2022 roku o godzinie 12:00 Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie otwiera nową wystawę czasową. pt. „Wielka Lechia – wielka ściema”.
Podróże z historią. Matera – duma czy wstyd Włochów?
Piękna miejscowość o dramatycznej historii. Zaczęło się od jaskiń, skończyło na… kinowych hitach. Matera to jeden z obowiązkowych punktów wycieczek po południowej części Włoch.
Prokulus i Bonosus – sexmaszyna i pijak na tronie
Samo objęcie władzy w Imperium Rzymskim zdawało się rzeczą łatwą. Zdecydowanie trudniej było ją utrzymać. Na własnej skórze przekonał się o tym cesarz Probus. Sam będąc niemalże uzurpatorem, musiał zmagać się z prawdziwymi uzurpacjami. Buntownicy co prawda uzupełniali...
Bałtyjska Suwalszczyzna i nieinwazyjne badania archeologiczne
Przedhistoryczne dzieje Suwalszczyzny znane są głównie z badań, które rozpoczęły się w latach 50. XX wieku. Zespół młodych naukowców zainicjował wówczas – niezwykle nowoczesny i wyprzedzający swoje czasy – projekt multidyscyplinarnych badań nad pradziejami Suwalszczyzny. Badacze (archeolodzy, antropolodzy,...
Historia dronów – od starożytności do projektów Tesli
Wiele mówi się o tym, że na pewnym etapie człowiek zapragnął wznieść się w powietrze. Ale kiedy wpadł na pomysł, aby zbudowany przez niego pojazd latał… sam? Od tego punktu możemy datować historię dronów, która jest znacznie dłuższa,...
W Londynie odkryto rzymską mozaikę sprzed blisko 2000 lat
Okazuje się, że jeden z najnowszych i najbardziej efektownych budynków Londynu, szklany drapacz chmur znany jako The Shard, dzieli przestrzeń z jednym z najstarszych ukrytych skarbów miasta: prawie idealnie zachowaną, liczącą 2000 lat rzymską mozaiką, którą niedawno odkryto.
Perełki Luwru – pięć najważniejszych dzieł sztuki z najsłynniejszego muzeum świata
Dziennie przez Luwr przewija się średnio 15 tysięcy turystów, czemu trudno się dziwić. Muzeum onieśmiela, ale i zachwyca wielkością oraz rozmachem – na powierzchni wynoszącej 60 600 metrów kwadratowych prezentowanych jest około 35 000 dzieł sztuki, co stanowi...
Derinkuyu – podziemne miasto Kapadocji
Co zrobić, kiedy miejsce w którym żyjesz przez całe dziesięciolecia nawiedzane jest przez wrogie armie? Gdzie uciec przed wojną, grabieżą i gwałtem? Niektórzy mieszkańcy Azji Mniejszej znaleźli odpowiedź na te pytanie. Uciekli pod ziemię. Kapadocja przez całe stulecia...
Wyspy stu tysięcy mogił, kwiat nieśmiertelności i czarnogłowi ze wschodu. Zapomniany świat starożytnego ludu
W środowisku naukowym są różne hipotezy na temat pochodzenia Sumerów. Sami siebie nazywali „czarnogłowymi przybyłymi ze wschodu”.
Latające trupy, pociski w kale i garnki z wężami, czyli broń biologiczna starożytności i średniowiecza
Broń biologiczna brzmi nowocześnie i kojarzy się z tajnymi laboratoriami. Nie każdy wie, że po „biologiczne” rozwiązania w walkach z wrogiem sięgano nieomal od zarania cywilizacji. Zwłoki zmarłych na choroby zakaźne przerzucano przez mury obleganych miast, by wywołać...
Zwłoki rzucane na pożarcie sępom i... psom. Ta religia wyjątkowo brutalnie rozprawiała się ze zmarłymi
W zaratusztrianizmie śmierć postrzegana jest jako triumf sił zła nad dobrem, a zmarły należy do boga Angra Mainju. Im bardziej człowiek zasłuży się na ziemi, tym większa jest radość bóstwa wszelkiego zła z jego zgonu. Według wierzeń ciało...
Torturowali jeńców i składali krwawe ofiary swoim bogom. Mroczne wierzenia tajemniczego starożytnego ludu
Torturowali jeńców wojennych i wieszali ich ciała na pniach drzew. Aby przekazać bóstwom swoje prośby, rzucali „wybrańca” spośród swego ludu na ostrza lanc. Podczas burzy strzelali z łuku do błyskawic. Swoich kapłanów nazywali „wędrowcami wśród chmur”. Jak wyglądała...
„Trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach”. Na wojnie z epidemią
„Ludzie […] umierali w zupełnym chaosie; trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach i wokół źródeł na pół żywi z pragnienia. Także świątynie, gdzie mieszkali, pełne były trupów” – pisał starożytny historyk Tukidydes. Rzeczywiście, lato 430 roku...
Najemnicy faraonów – kim byli Karyjczycy?
Uchodzili za świetnych żeglarzy, choć nierzadko trudnili się też… piractwem. Przede wszystkim znano ich jednak jako najemników w wojsku faraonów dynastii z Sais. Mowa o Karyjczykach (zwanych również Karami), z których wywodziły się takie starożytne „sławy” jak Herodot,...
Zmarli, a jednak żywi – tragiczny los strażników grobowców tybetańskich
Dla tybetańskich urzędników pałacowych śmierć władcy bynajmniej nie oznaczała końca służby. I to wcale nie dlatego, że odtąd wspierali nowego monarchę. Ich praca diametralnie zmieniała charakter. Stawali się bowiem poddanymi… królewskich zwłok.
Dumna królowa, która chciała podporządkować sobie Rzym. Kim była „Kleopatra” z Palmyry?
Utrzymywała, że jest spadkobierczynią Kleopatry i rodu Ptolemeuszy. Żyła bardzo krótko – prawdopodobnie zaledwie rok dłużej niż Aleksander Wielki. Mimo to zdążyła odcisnąć równie trwałe piętno na historii Imperium Rzymskiego. Kim była Zenobia z Palmyry?
Prostytucja w starożytnym Rzymie
„Urodziłam się w biednym domu na Suburze. Rodzice często zaciągali kolejne pożyczki dla kupienia mojemu rodzeństwu chleba, aż wreszcie sprzedawali nas kolejno w niewolę. Teraz mam własny pokój nad tawerną przy Via Flavia. Właściciel dobrze o mnie dba,...
Król nieboszczyk na swojej własnej stypie – czyli jak Hetyci żegnali swego władcę
Z czasów imperium hetyckiego pochodzi tekst opisujący królewskie ceremoniały pogrzebowe. Jak one przebiegały?
W poszukiwaniu najdawniejszych królów, czyli skąd się wzięła monarchia
Przeważnie nosili imiona, które w łatwy sposób można było odnieść do znanych poddanym bogów. Chowano ich w prosty sposób, lub z pełnym orszakiem. Ich kompleksy grobowe przeważnie odpowiadały wielkości dzisiejszego osiedla. Gdzie w takim razie szukać tych najdawniejszych...
Krwawy kondukt żałobny i upiorna straż konna – czyli ostatnie pożegnanie władcy w wydaniu scytyjskim
„Scytów po śmierci kładą najbliżsi krewni na wóz i obwożą po domach przyjaciół. Z tych każdy podejmuje i ucztą ugaszcza towarzyszących, także trupowi zostawia to wszystko, co innym. Tak przez czterdzieści dni obwozi się zwyczajnych ludzi, a potem...
Historia spraw sercowych, czyli jak człowiek dochodził, co ma w środku
Bijący w naszych klatkach piersiowych organ jest kluczowy dla funkcjonowania organizmu. Od najdawniejszych czasów domyślano się jego istnienia, ale zasada funkcjonowania i rola serca długo pozostawały zagadką. Jak wyglądała historia odkrywania naszej „centralnej pompy”?
Mordercze i płochliwe słonie bojowe. Jak wykorzystywano te zwierzęta na polach bitew?
Słonie imponują swą siłą i wielkością, nie dziwi więc fakt wykorzystywania tych zwierząt w celach wojennych. Rozpędzony słoń mógł skutecznie zniszczyć szyk wroga; jego szarża była zabójcza. Słonie jednak to zwierzęta płochliwe…
Pogańskie korzenie Wielkanocy
Wbrew pozorom bardzo wiele tradycji i zwyczajów wielkanocnych może pochwalić się przedchchrześcijańskim rodowodem. Oto najważniejsze z nich.
Cztery epidemie, które zmieniły bieg dziejów
Prawie każdy słyszał o szalejącej w XIV wieku „czarnej śmierci”, czy o słynnej grypie hiszpance zbierającej śmiertelne żniwo w ostatnich latach I wojny światowej. To jednak tylko najbardziej spektakularne, jeśli można użyć tego słowa, przykłady zjawiska, które towarzyszy...