Historia polityczna
miniatura | 17.07.2018 | Autor: Jerzy Stępień
Czym były artykuły henrykowskie?
Pod koniec XVI wieku Europa zmierzała już w stronę monarszych absolutyzmów. Tymczasem polska szlachta, po śmierci ostatniego Jagiellona, stanęła przed trudem wyboru nowego króla. I skłonienia go do tego, by zaakceptował jej złotą wolność. Jak to osiągnięto?
miniatura | 16.07.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Co Katarzyna Wielka powiedziała do przywódcy Targowicy gdy już rozerwała Polskę na strzępy?
Stanisław Szczęsny Potocki nie potrzebował wiele czasu, by odkryć, że jest Rosjaninem. Ale wieści o drugim rozbiorze Polski mimo to były dla niego szokiem.
artykuł | 03.07.2018 | Autor: Andrzej Garlicki
To nie komuniści wymyślili „zaplutego karła”. Tym epitetem posługiwał się nawet marszałek Piłsudski. Kogo tak określał?
Józef Piłsudski znany jest z barwnego, soczystego języka. Nigdy nie wahał się wygłaszać kontrowersyjnych opinii ani ostro oceniać swoich rywali. Nie inaczej było, kiedy zabrał głos na przyjęciu, na którym ogłosił swoje wycofanie z życia politycznego.
wywiad | 02.07.2018 | Autor: Anna Winkler
Radykalizm jako metoda uprawiania polityki? Rozmowa z autorami pierwszej biografii Antoniego Macierewicza
Antoni Macierewicz od wielu dekad utrzymuje się w pierwszej lidze polskiej polityki. Jego biografia to też opowieść o zmianach, jakie zaszły w Polsce w ciągu ostatniego półwiecza. Jaki miał w nich udział i jak doszedł do swojej obecnej...
recenzja | 29.06.2018 | Autor: Paweł Stachnik
Wielki król czy mityczne uosobienie dawnej chwały? („Bolesław Chrobry–lew ryczący” Przemysław Urbańczyk)
Przemysław Urbańczyk ma opinię badacza kontrowersyjnego. Jego poprzednia książka o Mieszku I wywołała burzę. Czy tak będzie również z jego najnowszą pracą poświęconą pierwszemu polskiemu królowi?
artykuł | 24.06.2018 | Autorzy: Anna Gielewska i Marcin Dzierżanowski
Prawdziwi Polacy. Antysemicka, nacjonalistyczna frakcja „Solidarności”, o której dzisiaj mało kto chce przypominać
W strukturach „Solidarności” nie brakowało radykałów. Jawnie antysemicka frakcja „Prawdziwych Polaków” z Mazowsza jest tego doskonałym przykładem. Zwykle działaczy tego typu po prostu ignorowano, ale z tymi współpracę nawiązał… jeden z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych polityków. Dlaczego?
artykuł | 23.06.2018 | Autor: Andrzej Garlicki
Jeśli posłom „dołożą – to także nie szkodzi”. Czy Piłsudski naprawdę musiał wysłać opozycję do więzienia?
Po przewrocie majowym z 1926 roku polski system polityczny pozornie działał według starych reguł. Przed wyborami 1930 roku Marszałek postanowił jednak zdecydowanie rozprawić się z opozycją. Czy aż tak obawiał się przegranej?
artykuł | 16.06.2018 | Autorzy: Anna Gielewska i Marcin Dzierżanowski
Połączyło ich zamiłowanie do historii i… kotów. Osobliwa historia współpracy Jarosława Kaczyńskiego z Antonim Macierewiczem
Historia relacji Macierewicza i Kaczyńskiego jest szczególna. Kiedy Macierewicz był przed kilkudziesięcioma laty liderem i gwiazdą opozycji, Kaczyński zarzucał mu wodzowskie zapędy. W duchu marzył jednak o takiej pozycji, jaką miał wtedy Macierewicz.
recenzja | 15.06.2018 | Autor: Bartosz Borkowski
Pesymistyczna przyszłość polsko-niemieckich relacji. Czy porozumienie jest niemożliwe? („Polacy-Niemcy” Anna Wolff-Powęska)
Najnowsza książka autorstwa Anny Wolff-Powęskiej to nie tyle świeże opracowanie, co zbiór artykułów autorki publikowanych w latach 1992-2016. Prawie wszystkie zamieszczane były w „Gazecie Wyborczej”. To automatycznie zniechęci do książki zwolenników prawicy. Pytanie tylko, czy słusznie?
artykuł | 11.06.2018 | Autor: Antoni Dudek
Pierwsze afery III RP. Jak sprawowali się posłowie I kadencji Sejmu?
Osobisty apel do córki marszałka, skierowany na… oficjalnym blankiecie prezydenta. Przemyt kartonów papierosów za granicę. I nielegalna pożyczka z Moskwy. Niektórzy posłowie i senatorzy pierwszej kadencji parlamentu III RP najwidoczniej uważali, że ich immunitet pozwala na wszystko. Czy...
recenzja | 08.06.2018 | Autor: Jakub Kuza
Czy widmo powrotu do dyktatury w Polsce jest realne? („Od dyktatury do demokracji i z powrotem” Andrzej Zoll, Marek Bartosik)
Państwowiec, doskonały karnista, osoba o wyrazistych poglądach, dystansująca się jednak wobec łatwych partyjnych etykietek. Bez wątpienia Andrzej Zoll był jednym z kluczowych uczestników procesu kształtowania się porządku i kultury prawnej III RP. Jak ocenia ostatnie przemiany w Polsce?
artykuł | 03.06.2018 | Autor: Maciej Zborek
Czy Antoni Macierewicz w młodości był komunistą?
Dziś ten polityk jest jednym z najbardziej zaciętych wrogów poprzedniego systemu i komunistycznej ideologii. Ale czy zawsze tak było? Niektóre fakty z jego młodości świadczą o tym, że mógł sympatyzować z niektórymi odłamami przeklinanego dzisiaj ruchu. Co wiemy...
recenzja | 01.06.2018 | Autor: Paweł Stachnik
Jak z ukraińskiego faszysty zrobić narodowego bohatera? („Stepan Bandera” Grzegorz Rossoliński-Liebe)
Czy są jakieś granice idealizowania bohaterów narodowych? Jak daleko można się posunąć w przeinaczaniu i instrumentalnym traktowaniu historii dla potrzeb politycznych? Takie pytania nasuwają się podczas lektury wydanej właśnie biografii przywódcy ukraińskiego ruchu narodowego, Stepana Bandery.
news | 01.06.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Odszkodowania za akcję „Wisła”? Zapadł bezprecedensowy wyrok
W Sądzie Najwyższym zapadł precedensowy wyrok w sprawie wysiedlenia w akcji „Wisła”. Mieszkańcowi Bieszczad zasądzono odszkodowanie od skarbu państwa w wysokości 400 000 złotych. Jak do tego doszło?
artykuł | 14.05.2018 | Autor: Norman Davies
Godzina zero. Jak wyglądały pierwsze miesiące po zakończeniu II wojny światowej w Europie?
Bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy oznaczała koniec wojny w Europie. Choć w Azji walki jeszcze trwały, można było przystąpić do przywracania równowagi na wyniszczonym kontynencie. Okazało się to niełatwe, zwłaszcza, że w powietrzu dało się już wyczuć pierwsze oznaki...
recenzja | 11.05.2018 | Autor: Maciej Zborek
Zapiski człowieka, który stworzył Hitlera („Dziennik diabła” David Kinney, Robert Wittman)
Patrzymy na wydarzenia z XX wieku pozornie bezpieczni, jako ludzie epoki cyfrowej. Zapominamy i zadowalamy się myślami, że przeszłość jest czasem dopełnionym. „Dziennik Diabła” skrupulatnie przypomina nam, że immanentnie wpisane w ludzką naturę zło potrzebuje niewiele, aby zawładnąć...
recenzja | 04.05.2018 | Autor: Łukasz Stachniak
Mad Man Berman („Czerwony monter” Piotr Rypson)
Jeszcze przed wojną związany był z ruchem komunistycznym. Po 1945 roku stał się zagorzałym propagandystą nowej władzy. Polityka przesłoniła jego dorobek, odbierając możliwość rzetelnej oceny. Czy rzeczywiście „Czerwony monter” nie zasługuje na uznanie i pamięć?
artykuł | 02.05.2018 | Autor: Antoni Dudek
Pierwszy niekomunistyczny rząd w powojennej Polsce tworzyli… bracia Kaczyńscy. Historyk wyjaśnia, jak do tego doszło i dlaczego to Tadeusz Mazowiecki został premierem
Czy należy domagać się premiera z obozu „Solidarności”? A jeśli tak, z kim budować koalicję? W lecie 1989 roku odpowiedzi na to pytanie szukała cała opozycja. Narzucił ją w końcu Lech Wałęsa, idąc za radami… braci Kaczyńskich.
artykuł | 29.04.2018 | Autor: Ian Kershaw
„Tylko on dawał nadzieję uratowania ojczyzny”. Dlaczego Niemcy dali się uwieść Hitlerowi?
Był człowiekiem znikąd, a głoszone przez niego poglądy od początku były skrajne. Stał na czele ruchu, który rozsadzał panujący w państwie porządek. I skłonił miliony Niemców, by mu zaufali. Ale miał też trochę szczęścia, bo władzę przejął w...
recenzja | 27.04.2018 | Autor: Łukasz Kępski
Pokojowe mrzonki. Czy pierwsza wojna światowa skończyła się w 1918 roku? („Pokonani” Robert Gerwarth)
Wyścig po władzę, rzezie na tle etnicznym i religijnym oraz niepewność jutra – taki obraz Europy wyłania się z książki Roberta Gerwartha „Pokonani”. Zawarty w 1918 roku rozejm w Compiègne niewiele zmienił w sytuacji starego kontynentu. Co najwyżej,...
news | 27.04.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Japończycy ujawniają nazwiska członków jednostki 731. Ludzie, którzy w niej służyli byli gorsi niż Mengele
W ramach armii japońskiej funkcjonowała jednostka zajmująca się rozwojem broni biologicznej i chemicznej. Po zakończeniu wojny wielu jej członków uniknęło odpowiedzialności dzięki amerykańskiemu generałowi McArthurowi. Teraz Japończycy poznają ich tożsamość.
artykuł | 26.04.2018 | Autor: Norman Davies
Jak doszło do podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow?
„Przez wiele lat wylewaliśmy sobie na głowy kubły pomyj” – zauważył Stalin, przymierzając się do podpisania układu z hitlerowskimi Niemcami. Rzeczywiście, nikt nie spodziewał się sojuszu nazistów z komunistami. Długo wahali się nawet sami zainteresowani. Co przesądziło sprawę?
artykuł | 22.04.2018 | Autor: Antony Beevor
„Im dłużej Hitler będzie przy władzy, tym większe szanse mają alianci”. Dlaczego Wielka Trójka nie popierała zamachów na Hitlera?
W drugiej połowie 1944 roku grupa niemieckich oficerów, widząc nadchodzącą klęskę Niemiec, zaczęła snuć plany obalenia Hitlera. Byli pewni, że gdy podadzą zachodnim aliantom głowę Führera na tacy, ci zgodzą się na korzystne warunki pokoju. Nie mogli bardziej...
miniatura | 21.04.2018 | Autor: Zdzisław Zblewski
Tatar i towarzysze. To był jeden z najgłośniejszych procesów stalinowskiej Polski
Zeznania wymuszone w trakcie okrutnego śledztwa, absurdalne zarzuty i jasny polityczny cel. Trzeba było zorganizować hucpę, by uderzyć w pozbawionego „czujności rewolucyjnej” Władysława Gomułkę. Co warto wiedzieć o procesie Stanisława Tatara?
recenzja | 20.04.2018 | Autor: Paweł Stachnik
Miliony ludzi, którzy stracili życie w wyniku głupoty jednego człowieka („Co wiedział Stalin” David E. Murphy)
Od początku 1941 roku do Moskwy napływały meldunki wywiadu donoszące o intensywnych przygotowaniach Niemiec do ataku na ZSRR. Mimo że pochodziły z wiarygodnych źródeł, Stalin stanowczo je odrzucał. Twierdził uparcie, że są prowokacją, Dlaczego? Bo jako dyktator po...