Dwudziestolecie międzywojenne

Mamert Stankiewicz. Znaczy Kapitan
Nie bez powodu Memert Stankiewicz jest nazywany pierwszym kapitanem II Rzeczpospolitej. Dowodził wszystkimi najważniejszymi statkami cywilnymi w przedwojennej polskiej flocie – „Lwowem”, „Wilnem”, „Kościuszką”, „Pułaskim” oraz największymi jednostkami: „Polonią” i „Piłsudskim”. Zginął na morzu, kierując się zasadą: „kapitan...

„Rodeo Ben” – kowboj z Łodzi, który uszył wranglery
Dżinsy, gdy pojawiły się na amerykańskim rynku, były strojem roboczym używanym najczęściej przez poszukiwaczy złota, robotników, górników czy kowbojów. W USA słowo „wrangler” oznacza kowboja. Tę rozpoznawalną dziś markę, kojarzoną głównie ze spodniami, stworzył krawiec pochodzący z… łódzkich...

Hugo Boss – krawiec Hitlera
Znany dziś na całym świecie Hugo Boss krawiectwem zajmował się od zawsze. W latach 30. XX w. jego firma zmagała się z kryzysem. Los odmienił się, gdy do władzy doszedł Adolf Hitler. Boss jako zadeklarowany nazista szybko odnalazł...

Messerschmitt Tg500, Citroën 2CV, Morris Minor – przegląd kilku mniej znanych mikrusów
Fiat 126p? Syrenka? Jasne, te „maluchy” miały swój charakter. Ja wolałbym jednak przejechać się trójkołowcem od BMW albo mikrosamochodem marki… Messerschmitt. Zapraszamy do przeglądu kilku mniej znanych mikrusów.

Asy jednego dnia – piloci, którzy kolekcjonowali zestrzelenia
Jeszcze w czasie I wojny światowej przyjęto, że asem zostaje lotnik, który zestrzelił pięciu przeciwników. Najskuteczniejszymi asami w historii lotnictwa byli dwaj Niemcy – pełniący służbę podczas wielkiej wojny baron Manfred von Richthofen z 80 zestrzeleniami na koncie...

Świąteczne reklamy wkurzają ludzi od niemal 100 lat. Jak wyglądały dekady temu?
Obecnie media kreują świąteczną atmosferę na długo przed 24 grudnia. Czasem wręcz można się natknąć na pierwsze tematyczne reklamy już pod koniec listopada. Jedni wyczekują ich z niecierpliwością, inni z irytacją przełączają kolejne kanały. Co ciekawe, nie jest...

André Citroën. Niezwykły początek wielkiej marki i kariery
W Polsce często pisano o nim, używając polskiej wersji jego imienia – wielokrotnie stawał się więc Andrzejem. Wspominano o jego polskim pochodzeniu. Nie zagłębiano się jednak zbytnio w genealogię słynnego już wówczas założyciela samochodowego koncernu. André Citroën, bo...

Pistolet Mauser C96. Komisarz za milion dolarów
Mauser C96 przeszedł do historii jako pierwszy nowoczesny pistolet w kształcie zbliżonym do używanej dziś broni i jako jeden z najważniejszych pistoletów I wojny światowej i rewolucji październikowej – w tym jako słynny „komisarz” i „Bolo”. Ale nie...

Rząd Moraczewskiego. Jak zmienić Polskę w dwa miesiące?
Przez dwa miesiące 1918 roku rząd Jędrzeja Moraczewskiego próbował wydobyć Polskę z XVIII wieku i przenieść do XX. Zadziwiające, jak dużo udało się zrobić w tym krótkim czasie!

Podróże z historią. Zaleszczyki, riwiera nad Dniestrem
W okresie II RP bywanie w Zaleszczykach było w tak dobrym tonie, jak dziś na przykład w Sopocie. W okresie międzywojennym ta niewielka miejscowość stała się modnym, eleganckim kurortem z dobrze rozwiniętą infrastrukturą. Aby tak się mogło stać,...

Ferdynand Ossendowski – pisarz znienawidzony przez bolszewików
W dwudziestoleciu międzywojennym nie było w Polsce pisarza, którego książki czytano i tłumaczono na obce języki chętniej, niż te pióra Ferdynanda Ossendowskiego. Ale jego życie to nie tylko pisanie. Antykomunistyczne poglądy sprawiły, że musiał uciekać z Rosji. Niektóre...

Mapy pomagają znaleźć drogę. Ale czy mogą kłamać?
Chyba każdy w życiu jakąś widział. Trudno wyobrazić sobie podróże czy handel między dalekimi zakątkami świata bez dobrej mapy na podorędziu. Oszustwo to ostatnie, czego spodziewamy się, otwierając papierowy arkusz. Zaufanie do kartografii czyni z map idealny nośnik…...

Uroczyste obchody 102. rocznicy bitwy pod Komarowem
27-28 sierpnia 2022 r. w Wolicy Śniatyckiej trwały obchody 102. rocznicy bitwy pod Komarowem, jednego z najsławniejszych starć polskiej kawalerii. W trakcie uroczystości odsłonięty został Pomnik Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej.

Polski Fiat – z ziemi włoskiej do Polski
Wprawdzie przybyła z ziemi włoskiej do Polski, ale marka Fiat przez lata zadomowiła się w naszym kraju, stając się wręcz częścią jego historii. A gdy do Fiat dodano Polski, to było jak otrzymanie obywatelstwa.

Tu każdy chciałby zamieszkać. Co wyjątkowego ma w sobie warszawski Żoliborz?
Fotografię lśniącego bielą nowoczesnego wielorodzinnego domu mieszkalnego, prezentującego znakomitą modernistyczną architekturę, warszawiacy rozpoznają bez trudu. Przedstawia plac Inwalidów na warszawskim Żoliborzu. Zdjęcie jest trochę dziwne, bo czarno-białe. Przed budynkiem parkują stare samochody – jakby zjazd zabytkowych aut. A...

August Bier: geniusz czy szalony naukowiec?
Czasem szaleństwo i geniusz idą ze sobą w parze. Czy możemy zatem powiedzieć, że kontrowersyjny chirurg August Bier był niezrozumianym w swoich czasach wizjonerem, którego metody nie trafiły na podatny grunt? Cóż, z niektórymi eksperymentami z pewnością posunął...

Kazimierz Nowak. Rowerem przez Afrykę
Historia Kazimierza Nowaka jest niezwykła. W trudnych latach 30. XX wieku poszukujący pracy mężczyzna, zmagający się z biedą, chcący utrzymać żonę i dzieci decyduje się na szaloną podróż przez Afrykę. Zabiera ze sobą zdezelowany, siedmioletni rower, kilka złotych,...

Trzy zapomniane żołnierki Legionów Polskich
Rozkaz Piłsudskiego, potwierdzony następnie przez austriackie dowództwo, nie pozostawiał wątpliwości. Już w kilka tygodni po wybuchu I wojny światowej zdecydowano o usunięciu z Legionów Polskich niemal wszystkich kobiet. Nawet służba medyczna była dostępna dla pań tylko na tyłach. Te, które...

Pierwszy polski samolot rozbił się podczas lotu pokazowego. Co doprowadziło do katastrofy Orła Białego?
To miał być sukces na światową skalę. Na pierwszy pierwszy polski samolot stworzony po odzyskaniu niepodległości wybrano konstrukcję sprawdzoną w walce, mocną i – co ważne – już znaną naszym pilotom. Niestety egzemplarz prototypowy w czasie oficjalnego lotu...

Jedyny niemiecki opozycjonista, który współpracował z polskim podziemiem
Dziś jego nazwisko jest praktycznie nieznane. Tymczasem był przypuszczalnie jedynym niemieckim opozycjonistą, który nawiązał kontakt z polskim ruchem oporu. Słono za to zapłacił. Stał się jedną z pierwszych ofiar wśród wysoko postawionych Niemców, którzy odważyli się sprzeciwić Hitlerowi.

Louise Brooks – gwiazda kina niemego, która wyprzedziła swoje czasy
„Louise Brooks (…) nie potrzebowała reżyserii, ale mogła poruszać się po ekranie, powodując, że sama jej obecność tworzyła dzieło sztuki” – pisała wybitna krytyczka filmowa Lotte Eisner. Talent filigranowej i epatującej naturalnym erotyzmem Louise nie znalazł jednak początkowo...

Pancerna „Danuta” – imponująca zdobycz spod Rynarzewa
Na zdjęciu sprzed ponad stu lat niemieccy żołnierze pozują na stacji kolejowej przed pociągiem oznaczonym symbolem P.22. Tęgie miny, bandoliery z amunicją, a przed pierwszym szeregiem wystawione trzy ciężkie karabiny maszynowe na podstawach. Żaden z bohaterów tego zdjęcia...

Państwowe Zakłady Lotnicze. Polski sen o lataniu
Przedwojenne samoloty P.11C, P24, Łoś, Karaś, powojenne Iskry, Wilgi, Orliki, Kruki oraz śmigłowce Sokół to flagowe produkty polskiego przemysłu lotniczego. Za ich powstaniem stały Państwowe Zakłady Lotnicze (PZL). Mało kto wie, że były jednym z filarów modernizacji kraju...

Czarna wdowa mafii
Irlandczyk Dean O’Banion był najgroźniejszym rywalem Ala Capone w walce o dominację w przestępczym świecie Chicago. To jednak nie jemu, ale kobiecie, Margaret Collins, udało się wyeliminować szefa North Side.

Historia dronów – od starożytności do projektów Tesli
Wiele mówi się o tym, że na pewnym etapie człowiek zapragnął wznieść się w powietrze. Ale kiedy wpadł na pomysł, aby zbudowany przez niego pojazd latał… sam? Od tego punktu możemy datować historię dronów, która jest znacznie dłuższa,...