Nowożytność
artykuł | 20.01.2020 | Autor: Bartłomiej Gajek
Morderca, który dla książek zrobił wszystko – Johann Georg Tinius
Motywy morderstw bywają różne; pieniądze, zazdrość, nienawiść etc. Historia bohatera tekstu ukazuje nam motyw zabójstwa raczej rzadziej spotykany, wręcz znikomy. Czy można zamordować dla… książek? Ależ oczywiście!
artykuł | 15.01.2020 | Autor: Bartłomiej Gajek
Robin Hood wśród kangurów – Ned Kelly
Ned Kelly (wł. Edward Kelly) był australijskim przestępcą, przez jednych uznawanym za ofiarę panującego systemu, przez innych z kolei za zwykłego bandziora. Kim był i jak zrodziła się jego legenda?
artykuł | 02.01.2020 | Autor: Joanna Kurkiewicz
„(…) widziano, jak owi ludzie spoglądając w białe chusty rozmawiali sami ze sobą” – Inkowie a tajemnica „mówiących chust”
Już od momentu pojawienia się na ziemiach inkaskich „ brodacze ” byli bacznie obserwowani przez tubylców. Uwagę Inków przykuwały ekwipunek, wierzchowce a szczególnie rozmowa przybyszy z enigmatycznymi „białymi chustami”.
artykuł | 20.12.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Stanisław Konarski i Stanisław Leszczyński. Dwie wizje reformy Rzeczpospolitej
Dwóch reformatorów, dwa ciekawe spostrzeżenia na potrzebę zmian. Historia naszego kraju pokazała, że potrzebowaliśmy nie raz wielu solidnych reform. Przyjrzyjmy się dwóm postaciom: królowi Polski Stanisławowi Leszczyńskiemu oraz zakonnikowi Stanisławowi Konarskiemu.
artykuł | 29.11.2019 | Autor: Leonardo Vittorio Arena
Jezuiccy misjonarze i misje protestanckie w Kraju Kwitnącej Wiśni
O jezuickich misjach wśród samurajów, konfliktach religijnych i symbolicznym krzyżowaniu. Jak religia chrześcijańska została przyjęta w Japonii?
artykuł | 19.11.2019 | Autor: Dawid Sworowski
Namiestnicy Boga czy docześni władcy? Dlaczego renesansowi papieże nie powstrzymali reformacji?
Od czasów niewoli awiniońskiej papiestwo nie miało dobrej passy. Na skutek ciągłego zabiegania o poparcie monarchów europejskich szerzyła się symonia i nepotyzm, a autorytet papieża ulegał degradacji. Po zapoczątkowaniu tzw. Wielkiej Schizmy Zachodniej pojawiły się głosy o konieczności...
miniatura | 15.11.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Piętnowanie i powieszenie – czyli co czekało złodzieja pieczęci koronnej
Był mroźny dzień. Na głównym rynku Krakowa tłum ludzi. Wszyscy czekali na wjazd wozu na którym miał znajdować się słynny złodziej… Cofnijmy się do lat 50. XVI wieku i prześledźmy głośną kradzież.
miniatura | 07.11.2019 | Autor: Michał Procner
Jak w Polsce niemal całkiem zabrakło lasów, czyli historia wielkiego wyrębu
Po wycofaniu się lodowca z obszaru dzisiejszej Polski, drzewa niestrudzenie zajmowały ogołocone równiny… Aż do momentu, kiedy pojawił się człowiek.
miniatura | 03.11.2019 | Autor: Michał Procner
Te zwierzęta wybito w Polsce do nogi. Oto, jak doszło do całkowitego wymarcia turów
Dzisiejsza gospodarka łowiecka niczym nie przypomina tej, którą prowadzono przed wejściem w życie współczesnych przepisów. Wiele gatunków zwierzyny wybito niemal całkowicie, nim objęto je ochroną. Mimo to, nie wszystkie dotrwały do naszych czasów.
artykuł | 28.10.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Niesamowite wyprawy Jamesa Cooka
Żeglarz, kartograf, nawigator, astronom, matematyk i genialny odkrywca – James Cook, dowódca kompanii w marynarce królewskiej w drugiej połowie XVIII wieku. To dzięki niemu odkryliśmy kangury! Jak wyglądała jego kariera i wspaniałe podróże?
artykuł | 05.10.2019 | Autor: dr Anna Jankowiak
Jeden, by wszystkimi rządzić – dlaczego Tolkien rozpętał wojnę o pierścień?
Książki Johna R.R. Tolkiena już dawno weszły do klasyki literatury i jednoczą rzesze fanów na całym świecie. Stworzony przez niego i dopracowany w najmniejszych szczegółach świat inspirowany był mitologiami, wierzeniami i baśniami. Dlaczego to właśnie pierścień stał się...
miniatura | 04.09.2019 | Autor: Michał Procner
Barwne życie i tajemnicza śmierć Caravaggia
Michelangelo Merisi da Caravaggio był bardzo kontrowersyjną postacią, niczym wahadło oscylującą między geniuszem i całkowitym upodleniem. Czyżby zdołał zyskać na tyle zażartych wrogów, by któryś postanowił w końcu się go pozbyć?
miniatura | 24.08.2019 | Autor: Joanna Kurkiewicz
Zagadka mapy Piri Reisa
Mapa odkryta w pałacu Topkapi w Stambule w 1929 roku w dalszym ciągu budzi wiele kontrowersji. Mowa o pewnym lądzie, który na niej widnieje.
miniatura | 13.08.2019 | Autor: Maria Procner
Krwawa Mary. Dlaczego Maria I Tudor otrzymała ten przydomek?
Pierwsza kobieta, która zasiadła na angielskim tronie, do historii przeszła również jako… najbardziej okrutna. Dlaczego pierworodną córkę Henryka VIII nazwano „Krwawą Mary”? I czy faktycznie zasłużyła sobie na ten przydomek?
artykuł | 24.07.2019 | Autor: Marcin Szymaniak
Jak naprawdę przebiegła misja Skrzetuskiego pod Zbarażem?
Jego bohaterski wyczyn unieśmiertelnił na kartach „Ogniem i mieczem” Henryk Sienkiewicz. Mikołaj Skrzetuski, pierwowzór powieściowego Jana, wymknął się z oblężonego miasta, by skontaktować się z królem Janem Kazimierzem. Jak naprawdę wyglądały te wydarzenia i czy misja zakończyła się...
miniatura | 20.07.2019 | Autor: Marcin Szymaniak
Rzeczpospolita szlachecka – kraj zamachowców i morderców? Po co w XVII wieku wprowadzono prawo antyczekanowe?
Próba zamachu na Zygmunta III Wazę 15 listopada 1620 roku wstrząsnęła polskim społeczeństwem. Nagle palącą kwestią stało się zapewnienie królowi bezpieczeństwa – a przy okazji powstrzymanie zalewającej kraj fali zbrodni. Jak zamierzano tego dokonać?
miniatura | 11.07.2019 | Autor: Mirosław Nagielski
Gdyby nie ojciec, polski królewicz mógł zostać carem. Dlaczego do tego nie doszło?
Gdy król Zygmunt III oblegał Smoleńsk, hetman Żółkiewski odniósł błyskotliwe zwycięstwo nad siłami moskiewskimi. Wkrótce znalazł się na Kremlu i wynegocjował umowę, na mocy której królewicz Władysław został wybrany na carski tron. Polski monarcha nie był jednak zadowolony...
artykuł | 07.07.2019 | Autor: Michael Morys-Twarowski
Ponad czterysta lat temu dwunastu Polaków zajęło Sztokholm. Jak im się to udało?
Samuel Łaski był typem człowieka do zadań specjalnych. Zygmunt III Waza nieraz wysyłał go do Szwecji, której koronę usilnie chciał odzyskać. Poseł uczestniczył także w wyprawie z 1598 roku – i na czele jedenastu ludzi zdobył samą stolicę....
artykuł | 03.07.2019 | Autor: Piotr Kroll
Reforma armii według Sobieskiego. Jak zmieniło się polskie wojsko za jego czasów?
Przestarzałe uzbrojenie i struktury oraz konieczność zwoływania pospolitego ruszenia za każdym razem, gdy wróg pojawił się na horyzoncie. W połowie XVII wieku polska armia prezentowała się nie najlepiej. Gdyby nie reformy, które przeforsował Sobieski, prawdopodobnie nie dalibyśmy rady...
news | 03.07.2019 | Autor: Maria Procner
W przebraniu mężczyzny walczyła o niepodległość swojego kraju. Właśnie wyszły na jaw nowe fakty z jej biografii
Choć była bohaterką (a właściwie bohaterem, bo walczyła w męskim przebraniu i pod „pseudonimem”) wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, dotychczas niewiele było sprawdzonych informacji na temat jej życia. Jednak dzięki pamiętnikowi z XVIII wieku, który właśnie ujrzał światło...
miniatura | 02.07.2019 | Autor: Eleanor Herman
Niebezpieczna alchemia. Te eksperymenty kosztowały życie angielskiego króla i niemal zabiły Newtona
Poszukiwanie kamienia filozoficznego swego czasu było ulubioną rozrywką uczonych. Ich laboratoria obfitowały w groźne substancje, więc zdarzało się, że badania miały opłakane skutki. Alchemiczne ambicje zabiły m.in. Karola II. Mało brakowało, by także wybitny fizyk, Isaac Newton, podzielił...
news | 02.07.2019 | Autor: Maria Procner
Unia lubelska jak Trójmorze? „Chylimy czoła przed naszymi przodkami za powołanie wizjonerskiej Rzeczpospolitej Obojga Narodów”
We wspólnym oświadczeniu, przygotowanym w związku z 450. rocznicą zawarcia unii lubelskiej, Andrzej Duda i prezydent Litwy, Dalia Grybauskaite, porównali XVI-wieczne porozumienie do polityczno-gospodarczej inicjatywy Trójmorza. Podkreślili też gotowość do „chronienia ideałów niepodległości, jedności i solidarności”.
nauka | 27.06.2019 | Autor: Anna Winkler
Jaka była największa wada Jana III Sobieskiego? Oto, co mówią na ten temat relacje zagranicznych pamiętnikarzy
W ostatnich dekadach XVII wieku Rzeczpospolita wzbudzała za granicą spore zainteresowanie. Uwagę przyciągał nie tylko jej niezwykły ustrój, ale także sam monarcha. Niepochodzący z królewskiego rodu Sobieski, triumfator spod Wiednia, był oceniany raczej pozytywnie – z jednym ważnym...
miniatura | 23.06.2019 | Autor: Eleanor Herman
Kiedy Europejczycy zaczęli stronić od kąpieli?
Podczas gdy starożytni Grecy i Rzymianie kąpali się właściwie codziennie, średniowieczni i renesansowi władcy oraz uczeni często byli na bakier z higieną. Dlaczego czysta woda nagle przestała „dodawać zdrowia”, a mycie się uznano za grzech? I co miała...
news | 15.06.2019 | Autor: Maria Procner
Henryk VIII wcale nie rozstał się z Anną z Kleve, bo była zbyt brzydka. Nowa, kontrowersyjna teoria brytyjskiej historyczki
Łącznie miał sześć żon, z którymi bynajmniej nie żył długo i szczęśliwie. Czwartą z kolei, Annę z Kleve, po pół roku odprawił i anulował małżeństwo, ponieważ. jak twierdził sam Henryk VIII: „[Anna] nic nie ma w sobie pięknego...