Nowożytność
Polski alchemik, który odkrył tlen. Kim był Michał Sędziwój?
Pierwsze publikacje na temat otrzymywania tlenu powstają w latach 70. XVIII wieku. O pierwiastku pisali wówczas przede wszystkim Carl Scheele i Joseph Priestley. Jednak opisy „ukrytego w powietrzu pokarmu żywota” pojawiają się już około 170 lat wcześniej w...
Wielki Żuraw, czyli gdańska dźwignia handlu
„Te zaś żołądki prowadzą do Gdańska Poty cnych kmiotków, a raczej do Chłańska; Ztamtąd ma pycha podżogę do zbytku Miasto pożytku” – załamywał ręce nad zachłannością gdańskich kupców i szlachty Sebastian Klonowic. Ale nawet ten renesansowo-barokowy moralista oraz...
Chłodna kalkulacja, odwaga czy szaleństwo? Czy Cortés naprawdę kazał spalić swoje statki?
Hernán Cortés, stojąc u wrót Imperium Azteków, nakazał spalić statki, które przywiozły jego i resztę konkwistadorów. Chciał w ten sposób pokazać, że z obranej drogi nie ma odwrotu, a jedynym wyjściem jest zwycięstwo. Romantyczny to obrazek, problem w...
Henryk Juliusz d’Enghien – szaleniec, który nie został królem Polski
W historii Polski XVII wiek kojarzony jest głównie z wojnami i stąpaniem państwa ku upadkowi, który w drugiej połowie XVIII wieku doprowadził rozbiorów. Powstanie Chmielnickiego czy potop szwedzki pozostawiły – rządzony przez Wazów – kraj w ruinie. Na...
Mieczem, sprytem i podstępem. Jak Polacy podbijali Moskwę?
Polacy wiele razy podbijali Moskwę. Dwukrotnie z użyciem broni. W pozostałych przypadkach uczynili to pokojowymi metodami…
Jacek Braciak jako Tadeusz Kościuszko. Film „Kos” trafi do kin w 2023 roku
W 2023 roku na ekrany polskich kin trafi film „Kos” w reżyserii Pawła Maślona. Na planie już pracuje czołówka polskich aktorów. Są wśród nich m.in. Jacek Braciak, Robert Więckiewicz czy Agnieszka Grochowska.
Skarby National Gallery. Co warto zobaczyć w londyńskim muzeum?
National Gallery to jedno z najważniejszych brytyjskich muzeów. Zgromadzono w nim głównie prace artystów zachodnioeuropejskich. W zbiorach obejmujących ponad 2300 dzieł kryje się wiele malarskich perełek, które wyszły spod pędzla takich mistrzów, jak Leonardo da Vinci, Tycjan, Sandro...
Historia dronów – od starożytności do projektów Tesli
Wiele mówi się o tym, że na pewnym etapie człowiek zapragnął wznieść się w powietrze. Ale kiedy wpadł na pomysł, aby zbudowany przez niego pojazd latał… sam? Od tego punktu możemy datować historię dronów, która jest znacznie dłuższa,...
Nie wsławił się w żadnej bitwie, nie oddał nawet jednego strzału, ale jest najsłynniejszym galeonem na świecie!
W XVII wieku był chlubą szwedzkiej marynarki wojennej. Jego chwała trwała jednak bardzo krótko. Winą za katastrofę obarczono polskich szpiegów. Po 333 latach okręt wydobyto i przywrócono mu dawną świetność. Dziś jest jedną z największych atrakcji turystycznych w...
“Ofiara Ślązaków”, czyli twierdza w Srebrnej Górze
Powstała w XVIII wieku i była najnowocześniejszym ówczesnym fortem obronnym. Dzień po dniu, kamień po kamieniu, cegła po cegle – budowa trwała 12 lat. Ostatecznie całość pochłonęła prawie 1,7 miliona talarów. A po tym wszystkim została… miejscem testów...
Anna Jagiellonka – antybajka o ostatniej królewnie z rodu
Królewny w bajkach przychodzą zwykle na świat wyczekiwane, otoczone miłością i troską, po czym dorastają, opływając w zbytki, by wreszcie zakochać się, poślubić królewicza i żyć długo i szczęśliwie. A w rzeczywistości? Córki wielkich rodów królewskich bywały rozczarowaniem...
Pan na Zamku Gwiazd. Jak Tycho Brahe zrewolucjonizował astronomię?
Wytrwałość i dokładność – tak najkrócej można opisać pracę Tychona Brahe. Ten niezwykły astronom miał prywatną wyspę, za to brakowało mu… kawałka nosa, który stracił w młodzieńczej bójce. Był pupilkiem duńskiego króla oraz nie zgadzał się z Kopernikiem....
Wrocław dla miłośników grozy
Szelest, jęki, zawodzenia, niewyraźne postacie w pustych korytarzach… Niemal każde miasto świata ma swoje legendy o zmarłych, którym niespieszno odejść w zaświaty. Miejsca, gdzie po zmroku można usłyszeć tajemnicze kroki, wzbudzają mieszankę strachu i zaciekawienia. I oczywiście szybko...
Kamieniec Podolski
Gdy znajdziemy się centralnej części starego Kamieńca, zobaczymy ładnie odrestaurowane mieszczańskie kamienice, dziś zaadaptowane częściowo na hotele i gastronomię. Na każdym kroku napotkamy kościoły, cerkwie, klasztory oraz księży i zakonników różnych wyznań. Jedynie turyści uzmysławiają nam, że nie...
Największe zarazy w historii świata
Wraz z rozwojem cywilizacji rozprzestrzeniały się i mutowały choroby zakaźne. Duża liczba ludzi i zwierząt żyjących w bliskiej odległości od siebie, często w złych warunkach sanitarnych i żywieniowych, stanowiła podatny grunt dla chorób. Ponadto nowe zagraniczne szlaki handlowe...
Poznańskie hołdy pruskie. Krzyżacy w Wielkopolsce
Są kojarzeni z bitwą pod Grunwaldem, zamkiem w Malborku, Władysławem Jagiełłą i Konradem Mazowieckim. Mowa oczywiście o Krzyżakach, czyli rycerzach Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, założonego 19 listopada 1190 roku. Mało kto wie, że...
Perełki Luwru – pięć najważniejszych dzieł sztuki z najsłynniejszego muzeum świata
Dziennie przez Luwr przewija się średnio 15 tysięcy turystów, czemu trudno się dziwić. Muzeum onieśmiela, ale i zachwyca wielkością oraz rozmachem – na powierzchni wynoszącej 60 600 metrów kwadratowych prezentowanych jest około 35 000 dzieł sztuki, co stanowi...
Elizabeth Freeman – wygrać wolność
„Za każdym razem, gdy byłam niewolnicą, gdyby mi zaoferowano minutę wolności i powiedziano mi, że muszę umrzeć pod koniec tej minuty, wzięłabym ją – tylko po to, by przez minutę stać na Bożej ziemi jako wolna kobieta” –...
Poyais – fikcyjne państwo i najbardziej bezczelny przekręt w historii
Burzliwe czasy zawsze rodziły okazje dla krętaczy, którzy w łatwy sposób chcieli dorobić się fortuny. Historia Gregora MacGregora i wymyślonego przez niego fikcyjnego państwa Poyais to opowieść pełna zaskakujących zwrotów akcji, brawury oraz dużej dawki szczęścia. Wszystko to...
Wspaniały pierwszy czerwca – dzień, który uratował rewolucję
Tłum gapiów zgromadzony na paryskim placu Rewolucji w maju 1794 roku w ciszy ogląda ponury spektakl. Choć powtarzany do znudzenia od kilku już lat, wciąż przyciąga tych, którym udało się uniknąć odgrywania w nim głównej roli. Jeszcze chwila...
To była rzeź stulecia – i jedna z największych w dziejach bitew kawaleryjskich, w której udział wzięło nawet 50 tysięcy jeźdźców
„Jeżeli Bóg pozwoli nam ponownie przegrać taką bitwę, Wasza Wysokość może liczyć na zniszczenie wszystkich jego wrogów” – pisał we wrześniu 1709 roku do Ludwika XIV marsz. de Villars. Słowa najlepszego francuskiego dowódcy nieco uspokoiły Króla Słońce, który...
Brytania nie zawsze panowała nad falami. Największe upokorzenie w historii Royal Navy
„Prawda jest taka, że tak bardzo się boję, że całe królestwo jest zgubione” – zanotował 12 czerwca 1667 roku sekretarz Royal Navy Samuel Pepys. Pędząca ku bazie królewskiej floty w Chatham holenderska eskadra adm. Michiela de Ruytera była...
Jej klątwa miała doprowadzić do upadku potężnego rodu. Czy faktycznie była czarownicą? A może tylko kozłem ofiarnym?
Procesy o czary zbierały krwawe żniwo na przełomie XVI i XVII wieku, choć pierwsze procesy miały miejsce już w końcówce XIV stulecia. Jednym z czynników zapalnych tego bestialstwa była reformacja i jej następstwo – kontrreformacja oraz zmiana poglądu...
Odwieczni wrogowie i wierni sojusznicy? Burzliwe dzieje najdziwniejszej pary Europy
Czy w dobie wojny krymskiej był ktoś bardziej niezadowolony z połączenia sił Wielkiej Brytanii i Francji przeciwko carskiej Rosji niż lord Raglan? Zapewne nie. Głównodowodzący wojskami Albionu tak niechętnie odnosił się do żołnierzy Napoleona III, że wrogich Rosjan...
Nędza i niewola czy skok cywilizacyjny? Co TAK NAPRAWDĘ przyniosły Polakom zabory?
W aktualnie obowiązującej wykładni historii okres zaborów to niewola, czas stracony, którego skutki odczuwamy do dziś. Czy tak było rzeczywiście? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ale chyba warto spróbować jej poszukać.