Nowożytność
artykuł | 12.09.2018 | Autor: Michael Morys-Twarowski
Odsiecz wiedeńska. Czy polski triumf zdecydował o losach Europy?
„Bóg i Pan nasz na wieki błogosławiony dał zwycięstwo i sławę narodowi naszemu, o jakiej wieki przeszłe nigdy nie słyszały” – pisał 13 września 1683 roku do żony Marysieńki król Jan III Sobieski. Miał rację. Zwycięstwo pod Wiedniem...
miniatura | 09.09.2018 | Autor: Lidia A. Zyblikiewicz
Janowi Zamoyskiemu zamarzył się własny uniwersytet. Ale czy ambitny projekt potężnego magnata miał prawo się udać?
„Zawsze takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie” – twierdził ponoć Jan Zamoyski, należący do wąskiego grona najpotężniejszych ludzi w kraju. Dlatego założył własną Akademię.
wywiad | 05.09.2018 | Autorzy: Anna Winkler i Magdalena Niedźwiedzka
„Z Boną nie bałabym się nawet życia na bezludnej wyspie”. Magdalena Niedźwiedzka opowiada o pisaniu powieści biograficznej poświęconej wybitnej polskiej królowej
Bony Sforzy nie trzeba nikomu przedstawiać. Jej postać od wieków dostarcza inspiracji badaczom i artystom. Najnowsza, beletryzowana biografia żony Zygmunta Starego wyszła spod pióra Magdaleny Niedźwiedzkiej.
artykuł | 04.09.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Żydowskie fortuny w zaborze pruskim. Jak powstawały i dlaczego to nie Polacy się bogacili?
Po upadku Rzeczpospolitej każdy z zaborców miał inne plany dotyczące zagarniętych ziem. Austriacy szybko doprowadzili Galicję do skrajnej nędzy; w zaborze rosyjskim panował marazm. W Prusach wprowadzono natomiast kapitalizm. Tylko dlaczego na przemianach skorzystali Żydzi, a nie dotychczasowi...
artykuł | 31.08.2018 | Autor: Norman Davies
Kiedy Europejczycy przestali akceptować plucie w towarzystwie? Krótka historia manier według Normana Daviesa
Kiedy na Starym Kontynencie zaczęto używać widelca? Czy średniowieczni ludzie akceptowali smarkanie w palce? Brytyjski historyk udowadnia, że historyczny savoir-vivre to o wiele więcej, niż sztuka używania „spluwaczki, zwieracza i sreber”.
artykuł | 27.08.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Pięć dziwacznych historycznych anegdot, którymi zagniesz swojego wujka grzybiarza
Zarówno w czasach Mickiewicza, jak i w peerelu, Polacy uwielbiali chadzać na grzyby. I chwalić się tym, co udało im się znaleźć. Gdy następnym razem przy rodzinnym spotkaniu wujek będzie opowiadać o taaaakich prawdziwkach, zamiast słuchać kolejnej wyolbrzymionej...
artykuł | 21.08.2018 | Autor: Marcin Szymaniak
Cios husarskiej pięści. Triumfalne uderzenie polskiej kawalerii w bitwie pod Kircholmem
Błyskawiczne rozgromienie trzykrotnie liczniejszego przeciwnika pod Kircholmem było jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów militarnych w polskich dziejach. O zwycięstwie zadecydowały piorunujące szarże husarii.
artykuł | 18.08.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Dlaczego bankierzy w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego gromadzili tak wielkie majątki?
Sytuacja, która wytworzyła się za panowania ostatniego polskiego króla, nie miała sobie równych w całej Europie. Państwo stało się zbyt biedne nawet na to, by utrzymać własną armię. Jednocześnie zarówno sam władca, jak magnateria, szlachta i mieszczanie tonęli...
artykuł | 11.08.2018 | Autor: Wojciech Włodarczyk
Skąd w Polsce wzięło się wino i kiedy było najbardziej popularne?
Produkowali je mnisi, popijała szlachta. Kościół używa go do dziś w liturgii. Na przestrzeni stuleci wino wyparło nawet piwo i stało się ulubionym trunkiem Polaków, zwłaszcza najbogatszych. Jak trafiło nad Wisłę?
artykuł | 02.08.2018 | Autor: Norman Davies
Najważniejsza droga w Europie. Niedostępna, niebezpieczna i nieodzowna
Jej budowę można porównać do stawiania nawy wspaniałej gotyckiej katedry. Przez tysiąclecia stanowiła szlak niedostępny czy wręcz nieznany. Potem stała się najważniejszym szlakiem biegnącym z północy na południe Europy. O tym wszystkim pisze profesor Norman Davies.
miniatura | 30.07.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
„Za pieniądze można w Polsce wszystko zdziałać”. Co jeszcze miał do powiedzenia o Polakach Fryderyk II Wielki?
Fryderyka II Wielki, a więc pruski monarcha odpowiedzialny za rozbiory Rzeczpospolitej, nie przebierał w słowach. Wyśmiewał każdego, kogo nazwisko kończyło się na „-ski”. Czy to oznaka przenikliwości czy… głęboko skrywanych kompleksów?
news | 27.07.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Chłopiec złożony w ofierze azteckiemu bogu wojny. Jego ciało umieszczono w dziwnej jamie
Badacze z meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Archeologii (INAH) prowadzili poszukiwania wokół Templo Mayor, największej budowli sakralnej Azteków. Takich rezultatów się nie spodziewali.
news | 23.07.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Odkryto podręcznik ninja z XVIII wieku. Leżał spokojnie w… bibliotece
Ninja, zwani też shinobi, byli budzącymi grozę japońskimi wojownikami, szkolonymi między innymi w sztuce kamuflażu, szpiegostwie i sztukach walki. Przede wszystkim byli jednak wyspecjalizowanymi zabójcami. Właśnie odnaleziono podręcznik ninja z XVIII wieku.
miniatura | 17.07.2018 | Autor: Jerzy Stępień
Czym były artykuły henrykowskie?
Pod koniec XVI wieku Europa zmierzała już w stronę monarszych absolutyzmów. Tymczasem polska szlachta, po śmierci ostatniego Jagiellona, stanęła przed trudem wyboru nowego króla. I skłonienia go do tego, by zaakceptował jej złotą wolność. Jak to osiągnięto?
miniatura | 16.07.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Co Katarzyna Wielka powiedziała do przywódcy Targowicy gdy już rozerwała Polskę na strzępy?
Stanisław Szczęsny Potocki nie potrzebował wiele czasu, by odkryć, że jest Rosjaninem. Ale wieści o drugim rozbiorze Polski mimo to były dla niego szokiem.
artykuł | 10.07.2018 | Autor: Norman Davies
Dlaczego wschód leży na… wschodzie? Norman Davies wyjaśnia, od czego zależy nasza orientacja w przestrzeni
Czym jest „Daleki Wschód” dla Chińczyków? Gdzie zdaniem Japończyków leży „Najdalszy Zachód”? Europejczycy stosunkowo niedawno zdali sobie sprawę z tego, że ich sposób opisywania świata nie jest uniwersalny. A może, jak sugeruje brytyjski historyk, należy go uznać wręcz...
news | 05.07.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy zachodniopomorski pochówek antywampiryczny to tak naprawdę kości kobiety, która padła ofiarą procesu o czary?
W 2014 roku naukowcy odnaleźli w Kamieniu Pomorskim kości człowieka. Szkielet był niekompletny oraz nosił ślady praktyk magicznych. Po pierwszych analizach uznano, że jest to pochówek antywampiryczny, jednak najnowsze badania pokazują, że sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana.
news | 04.07.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy archeologom rzeczywiście udało się właśnie znaleźć grób Urszulki Kochanowskiej?
Jednym z najpiękniejszych przykładów polskiej poezji są treny autorstwa Jana Kochanowskiego, które napisał on po śmierci swojej ukochanej córki Urszuli. Do tej pory nie wiadomo było, gdzie unieśmiertelniona dzięki wierszom ojca dziewczynka spoczywa. Być może właśnie odkryto jej...
news | 28.06.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Majowie zamiast pieniędzy używali… czekolady
Są takie dni, gdy niejeden człowiek oddałby za czekoladę wszystkie pieniądze świata. Jak pokazują najnowsze badania cywilizacja Majów miała do tej sprawy nieco inne podejście. Zamiast płacić za czekoladę, to właśnie jej używali jako środka płatniczego.
artykuł | 20.06.2018 | Autor: Wojciech Kalwat
Szlacheckie folwarki. Jak gospodarowała szlachta w I Rzeczypospolitej?
Przez stulecia wielkie folwarki stanowiły źródło dochodu szlachty i udręki chłopów. W pogoni za zyskiem intensyfikowano uprawy, przejmowano nieużytki i zwiększano pańszczyznę. Ten stan rzeczy nie mógł jednak trwać bez końca…
artykuł | 19.06.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
10 największych podróżniczek w dziejach. Mężczyźni mogliby się od nich uczyć
Najwyższa pora, by Magellan, Kolumb i da Gama zrobili miejsce dla nie mniej utalentowanych koleżanek. Te kobiety biły podróżnicze rekordy i odkrywały nieznane krainy na krańcach świata. Dlaczego tak rzadko się o nich mówi?
news | 14.06.2018 | Autor: Redakcja
Spotkaj naszych autorów już 17 czerwca na Jarmarku Świętojańskim!
Doroczny Jarmark Świętojański potrwa od 15 do 17 czerwca. Ostatniego dnia będziecie mogli spotkać na nim naszych autorów, którzy opowiedzą o epoce renesansu i nie tylko. Kamil Janicki i Aleksandra Zaprutko-Janicka będą podpisywać swoje książki oraz odpowiadać na...
news | 12.06.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Archeolodzy podwodni z Polski będą badać ostatni bastion Majów
Już niedługo polscy specjaliści w dziedzinie archeologii podwodnej wyruszą by zbadać pozostałości ostatniej stolicy prekolumbijskiego imperium Majów znajdujące się w Gwatemali. Czego będą tam szukać?
artykuł | 05.06.2018 | Autor: Paweł Stachnik
W jaki sposób Nowy Jork stał się najpotężniejszym miastem świata?
W latach 20. XVII wieku na indiańskiej wyspie nazywanej „mana hata” holenderscy kupcy zbudowali drewniany magazyn na skóry upolowanych bobrów. Takie były skromne początki miejsca, które stało się najsławniejszą metropolią świata.
artykuł | 21.05.2018 | Autor: Piotr Dróżdż
Bitwa pod Orszą. Dlaczego tak mało wiemy o tym wielkim polskim zwycięstwie?
Bitwa, która rozegrała się 8 września 1514 roku na polach pod Orszą, była jedną z największych batalii ówczesnej Europy. Siły polsko-litewskie rozbiły w drobny mak oddziały książąt moskiewskich. A jednak naddnieprzańska miejscowość wielu z nas wciąż kojarzy się...