Nowożytność
artykuł | 21.05.2018 | Autor: Piotr Dróżdż
Bitwa pod Orszą. Dlaczego tak mało wiemy o tym wielkim polskim zwycięstwie?
Bitwa, która rozegrała się 8 września 1514 roku na polach pod Orszą, była jedną z największych batalii ówczesnej Europy. Siły polsko-litewskie rozbiły w drobny mak oddziały książąt moskiewskich. A jednak naddnieprzańska miejscowość wielu z nas wciąż kojarzy się...
artykuł | 20.05.2018 | Autor: Wojciech Kalwat
Staropolskie karczmy. Brud, paskudne jedzenie, niewygodne posłania… i jedne z najważniejszych miejsc w dawnej Rzeczypospolitej
W dawnych wsiach i miasteczkach niewiele było ważniejszych budynków. Można było tam zjeść, napić się, ale także… natknąć się na obrady sądu i zawrzeć związek małżeński. Jak wcześnie w Polsce pojawiły się karczmy i dlaczego ostatecznie straciły swoje...
recenzja | 18.05.2018 | Autor: Agnieszka Bukowczan-Rzeszut
To nie jest książka o szmince i cieniach! („Face Paint. Historia makijażu” Lisa Eldridge)
Czym jest Facepaint? Kolejnym albumem pełnym zdjęć wymalowanych aktorek i modelek? Zbiorem ciekawostek na temat sztuki makijażu? Historią skandali, jakie legły u podstaw urodowego imperium? Właściwie to każdym po trosze, ale i czymś więcej niż może się wydawać.
opinia | 25.04.2018 | Autor: Katarzyna Kachel
Siedem polskich grzechów głównych. Jakie są nasze największe wady narodowe?
Wielkie improwizacje i autorasizm. Najlepiej podlany gorączką romantyczną. Polacy mają swoje dobre strony, ale te akurat do nich nie należą. Jakie są nasze największe przywary i czy zawsze tacy byliśmy?
miniatura | 24.04.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Czy Rzeczpospolita Obojga Narodów rzeczywiście była „rajem dla Żydów”?
Mieli własny samorząd, wpływali na decyzje polskich sejmów, a popularna legenda mówiła nawet o tym, że pewnego Żyda próbowano koronować na polskiego króla. Czy dawna Polska w istocie była dla Żydów „rajem”?
artykuł | 17.04.2018 | Autor: Jarosław Czubaty
„Nie masz broni, która by się oparła kosie”. Jak Kościuszko chciał wygrać pierwsze polskie powstanie narodowe?
W 1794 roku Rzeczpospolita, okrojona przez dwa kolejne rozbiory, podjęła ostatni wysiłek, by zapobiec swojemu upadkowi. Nieliczna konspiracja, przygotowująca insurekcję, liczyła na wsparcie ze strony wszystkich warstw społecznych. Co udało się osiągnąć i jakie wzorce tradycja powstańcza utrwaliła...
miniatura | 01.04.2018 | Autor: Norman Davies
Konklawe. Kto wymyślił taki sposób wyboru papieży?
„Kościół rzymskokatolicki nie jest demokracją. Ale procedura wyboru papieża opiera się na zdrowym doświadczeniu”. Profesor Norman Davies wyjaśnia korzenie konklawe.
news | 24.03.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
W Peru znaleziono szczątki 47 osób z czasów prekolumbijskich, w tym kilkanaścioro dzieci. Złożono je w ofierze, a prawdopodobnie także wyrwano serca
Robotnicy budowlani pracujący na północy Peru dokonali makabrycznego odkrycia. Kładąc rury wodociągowe w nadmorskim miasteczku Huanchaco natrafili na pochówek 47 osób. Archeolodzy ustalili, że to dzieło przedstawicieli kultury Chimu.
miniatura | 24.03.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
„Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa”. Ile prawdy jest w tym powiedzeniu?
Powiedzenie chwalące czasy saskie funkcjonowało w przeróżnych wariantach. Nie tylko mówiono, że za Augusta Mocnego i Augusta III Wettyna „popuszczano pasa”, ale też… że „łyżką była kiełbasa”.
miniatura | 23.03.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Rozwścieczony Zygmunt III Waza chwycił za miecz. Kanclerz zagroził wtedy, że zrobi z nim to, co Brutus z Cezarem
Historię najbardziej chyba burzliwej kłótni w historii polskich obrad sejmowych powtarzano przez całe stulecia. Zygmunt III Waza i Jan Zamoyski dosłownie skoczyli sobie do gardeł. Ale czy ta scysja w ogóle miała miejsce?
news | 22.03.2018 | Autor: Tomasz Kolowca
Dzięki Białorusinom będziemy mieć dostęp do niezwykłego archiwum Sobieskich, które ma za sobą burzliwe dzieje
Nieco w cieniu głośnej uroczystości oficjalnego wpisania aktu Unii Lubelskiej na Listę Pamięci Świata UNESCO Białorusini przekazali Polakom skany archiwum rodziny Sobieskich. Dokumenty przez wiele lat po wojnie były uznawane za zaginione.
miniatura | 21.03.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Bohdan Chmielnicki dysponował tajnymi dokumentami, tłumaczącymi jak Polska zamierza go zwalczać. W jaki sposób wszedł w ich posiadanie?
Jawność polskiego życia politycznego przynosiła niekiedy opłakane skutki. A obrady Sejmów pełne były krzyków, kłótni i chaosu.
miniatura | 19.03.2018 | Autor: Norman Davies
Najbardziej archaiczny język w Europie. Używają go nasi najbliżsi sąsiedzi
Liczne autorytety potwierdzają przekonanie, że „jest najbardziej archaiczny ze wszystkich języków indoeuropejskich” i że „zachował on swoje archaiczne formy lepiej niż jakikolwiek inny współczesny język indoeuropejski”.
miniatura | 10.03.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
„Od Sasa do Lasa”. O co chodzi w tym znanym powiedzeniu?
Powiedzenie zna każdy. Ale wcale nie chodzi w nim o żadnych królów i polityczne spory. Jakie w takim razie jest jego prawdziwe znaczenie?
news | 26.02.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Co się stanie z twierdzą w Kamieńcu Podolskim? Ukraińcy „remontują” ją kulą do wyburzania
Dawna polska twierdza w Kamieńcu Podolskim, znajdująca się obecnie na terytorium Ukrainy, w czasach swojej świetności zyskała mino niezdobytej. W połowie lutego zawaliła się część muru rozsławionych przez „Trylogię” Sienkiewicza fortyfikacji. Ukraińcy prowadzą prace konserwatorskie z użyciem kuli...
miniatura | 24.02.2018 | Autor: Norman Davies
Adam Smith. Człowiek, który wymyślił wolny rynek
Co Adam Smith wniósł do ekonomii? Jak brzmiały ogłoszone przez niego prawa rynku? Co miał na myśli piszą o „produkowaniu ludzi”? I dlaczego półnago paradował po Edynburgu?
miniatura | 23.02.2018 | Autor: Lidia A. Zyblikiewicz
Turcja. Państwo, które nigdy nie uznało rozbiorów Rzeczypospolitej
Już kilkadziesiąt lat po wiktorii wiedeńskiej, Turcja z zaciekłego wroga stała się bliskim stronnikiem Rzeczpospolitej. Gdy Europa patrzyła obojętnie na rozbiory Polski, Turcy otwarcie odmówili uznania politycznej grabieży.
miniatura | 22.02.2018 | Autorzy: Judyta Watoła i Dariusz Kortko
Co zabiło królową Elżbietę? Zdaniem tych autorów umarła, bo nie mogła się powstrzymać przed pożeraniem słodyczy
Brytyjska królowa Elżbieta I na żadnym ze swoich portretów się nie uśmiecha. Śmiech nie przystoi monarchini, jest uznawany za wulgarny. Ale być może jest także inna przyczyna poważnej miny?
miniatura | 20.02.2018 | Autor: Lidia A. Zyblikiewicz
Adam Kazimierz Czartoryski. To on jako pierwszy określił Polskę mianem „karczmy zajezdnej”
Ostro krytykował rządy saskie w Polsce, a przez pewien czas widziano w nim nawet kandydata na nowego polskiego króla. Co Adam Kazimierz Czartoryski zrobił dla kraju? I dlaczego nazwał swoją ojczyznę „karczmą zajezdną”?
news | 17.02.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Trzystuletni anioł w paczce pocztowej. Tajemnicza historia odnalezienia zabytkowej rzeźby
Policjanci z województwa Zachodniopomorskiego musieli się nieźle zdziwić, gdy dotarła do nich tajemnicza paczka. Gdy ją otworzyli w środku zobaczyli nie bombę, nie efekt głupiego dowcipu, a poszukiwany od dawna zabytek.
miniatura | 10.02.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
„Odważył się być mądrym”. Kim był Stanisław Konarski i co zrobił dla Polski?
Założyciel najnowocześniejszej polskiej szkoły, orędownik reform i ideowy ojciec konstytucji 3 maja. Kim jeszcze był Stanisław Konarski?
news | 09.02.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Szekspir nie ma szczęścia do oprogramowania antyplagiatowego. Właśnie odkryto źródło, na którym „wzorował” się pisząc 11 swoich sztuk
Wiliam Szekspir jest jednym z najbardziej znanych pisarzy na świecie. Każdy w szkole słucha o jego dziełach, a twórcy od dawna inspirują się jego pomysłami. Oby tylko uczniowie nie naśladowali go w kwestii plagiatów.
news | 06.02.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
W Gwatemali odkryto ogromne miasto imperium Majów. Naukowcy komentują: Nie docenialiśmy ich możliwości
Archeologom z Gwatemali udało się odkryć prawdziwe majańskie „megapolis”. Znaleziono właśnie sieć około 60 000 obiektów połączonych w wielkie miasto, skrywane przez stulecia przez dżunglę na północy kraju.
recenzja | 02.02.2018 | Autor: Monika Frenkiel
„Wybranki fortuny. Niezwykłe Polki, które podbiły świat” (Irena i Andrzej Fedorowiczowie)
Dziesięć kobiet. Silnych, zdeterminowanych, najczęściej zbuntowanych wobec otaczającej rzeczywistości. Mistrzynie kreacji i autokreacji. Artystki, naukowcy, kobiety wpływowe. Swoją pozycję niektóre z nich zdobyły przypadkiem, inne – konsekwentnie realizując przygotowany wcześniej plan.
news | 20.01.2018 | Autor: Kamil Janicki
Każdy może przeczytać królewskie listy. Udostępniono korespondencję Zygmunta III Wazy
Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa właśnie udostępniła pokaźny zbiór korespondencji, otrzymywanej przez króla Zygmunta III Wazę. Są w nim listy od kardynałów, zagranicznych władców, a także od samego papieża.