Nowożytność
recenzja | 22.03.2019 | Autor: Adam Szabelski
Husaria od kuchni. Czego jeszcze nie wiemy o najlepszej polskiej jeździe?
Husaria jest przereklamowana. Kolejne peany o tym, że była najlepszą jazdą w historii, albo jałowe dyskusje o istniejących lub wyimaginowanych skrzydłach wieją straszliwą nudą. Z lekkim zniechęceniem brałem więc do ręki jeszcze jedną książkę o cudownych jeźdźcach. I...
miniatura | 12.03.2019 | Autor: Konrad Wnęk
24 marca 1794 roku. Jak wybuchło powstanie kościuszkowskie?
Co zawierało słynne ślubowanie Tadeusza Kościuszki? Dlaczego odbyło się na krakowskim Rynku, a nie na Wawelu, jak pierwotnie planowano? Czy Kościuszko dotrzymał słowa?
artykuł | 08.03.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy Leonardo da Vinci wiedział skąd się biorą dzieci?
O to, skąd się wzięły na świecie, wypytują już kilkulatki. Starszy przychówek uczy się tego na biologii, z konkretnymi planszami w podręczniku. Krótko mówiąc, dzisiaj nawet dzieci wiedzą, skąd się biorą dzieci. Ale do niedawna najpoważniejsi uczeni łamali...
artykuł | 05.03.2019 | Autor: Paweł Stachnik
Dlaczego władców Rosji nazywano carami?
Od XV wieku książęta moskiewscy konsekwentnie budowali swoją pozycję władców Wszechrusi. Powiększali obszar swojego państwa i szukali sposobu, by dodać sobie splendoru. Tytuł cesarski z pewnością im go przydał – ale jak uzasadnili ten awans?
miniatura | 04.03.2019 | Autor: Maciej Wilamowski
Dlaczego w Polsce nie było wojen religijnych?
We Francji hugenoci krwią płacili za prawo do własnego wyznania. W Niemczech trwające dziesiątki lat wojny religijne dały początek podziałom trwającym do dzisiaj. Dlaczego ta historia nie powtórzyła się w Rzeczpospolitej?
nauka | 28.02.2019 | Autor: Anna Winkler
Jak w dawnej Polsce karano za cudzołóstwo? Ukazały się dogłębne badania tematu
Chłosta? Grzywna? A może… kara śmierci? Jeśli chodzi o cudzołóstwo, staropolskie kodeksy bynajmniej nie były jednomyślne. I nie bez powodu: jak pokazują badania historyczki z Poznania, sprawy tego typu wyjątkowo rzadko trafiały przed oblicze sądu.
artykuł | 24.02.2019 | Autor: Radosław Sikora
Dlaczego broń palna wcale nie wygrywała w starciu z szarżą husarii?
„Chłop strzela, Pan Bóg kule nosi” – powiada staropolskie przysłowie. I niby wszyscy wiedzą, że nie każda kula sięga celu, lecz tak naprawdę niewielu zdaje sobie sprawę z tego, jak fatalną skutecznością cechowało się użycie broni palnej.
miniatura | 23.02.2019 | Autor: Konrad Wnęk
Semper Fidelis. Najważniejsze fakty z historii polskiego Lwowa
Od XVII wieku Lwów nigdy nie poddał się wrogowi. Dopiero w 1939 roku garnizon lwowski został zmuszony do wyboru, której armii – radzieckiej czy niemieckiej – złoży broń. Wybrano Rosjan.
artykuł | 22.02.2019 | Autor: Michał Kopczyński
Królewskie uczty... dla zmarłych. Jak wyglądały staropolskie pogrzeby?
Zastaw się, a postaw się – to przysłowie chyba najlepiej określa pogrzeby szlacheckie i magnackie doby I Rzeczpospolitej. Uroczystościom towarzyszył niebywały przepych, a w intencji zmarłego odprawiano nieraz nawet kilkaset mszy. Dokładano też starań, by on sam mógł…...
artykuł | 17.02.2019 | Autor: Radosław Sikora
Arsenał husarii. Czym walczyli najlepsi polscy kawalerzyści?
Co do tego, że to kopia pełniła rolę husarskiej Wunderwaffe, nie ma wątpliwości. Poza nią skrzydlaci jeźdźcy mieli jednak do dyspozycji cały arsenał różnych środków, służących do uśmiercania wroga. Czym posługiwali się najchętniej?
artykuł | 12.02.2019 | Autor: Rafał Kowalczyk
Jak Śląsk stał się w XVIII wieku gospodarczą potęgą?
Zdobycie Śląska było pierwszym krokiem na drodze do budowy pruskiej potęgi. Fryderyk II wiedział, co robi. I miał plan, jak przemienić nową dzielnicę w koło zamachowe gospodarki swojego państwa. Jak tego dokonał?
artykuł | 10.02.2019 | Autor: Michael Morys-Twarowski
Największe starcie XVII-wiecznej Europy? Bitwa pod Beresteczkiem
„Nie wiem, czy ojczyzna nasza, czy świat cały widział po grunwaldzkiej bitwie coś podobnego” – pisał jeden z uczestników bitwy pod Beresteczkiem. Rzeczywiście wojska Rzeczypospolitej zwyciężyły w jednej z największych bitew XVII-wiecznej Europy. Jeżeli nie największej.
artykuł | 06.02.2019 | Autor: Piotr Gruszka
Największe triumfy husarii. To w tych bitwach najlepsza polska jazda pokazała, na co ją stać
Husarze byli fenomenem na skalę światową. Stoczyli setki bitew i przez dziesiątki lat siali postrach wśród europejskich armii. W okresie największej świetności – na przełomie XVI i XVII wieku – dzięki brawurowym szarżom odnieśli szereg spektakularnych zwycięstw. Które...
news | 05.02.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy Szwecja odzyskała klejnoty koronne? Wszystko na to wskazuje
Latem pisaliśmy o przedziwnej kradzieży, jakiej dokonano w katedrze w Strängnäs w pobliżu Sztokholmu. Złodzieje zabrali wówczas klejnoty koronne Karola Sudermańskiego i jego żony. Wygląda na to, że skarby odnaleziono w… śmietniku.
artykuł | 01.02.2019 | Autor: Rafał Kowalczyk
Szkoda, że to nie Polska miała takiego króla? Budowa potęgi Prus za czasów Fryderyka II
Obejmując rządy w Prusach w 1740 roku, Fryderyk II Hohenzollern doskonale zdawał sobie sprawę, że czeka go jeszcze wiele pracy. Odziedziczył wprawdzie po poprzednikach silne, dobrze zorganizowane państwo, trzeba było jednak jeszcze kilku genialnych posunięć, by mogło równać...
artykuł | 30.01.2019 | Autor: Radosław Sikora
Husarska kopia. Cudowna broń polskiej kawalerii i sekret jej sukcesów?
Kopią posługiwali się już średniowieczni rycerze. Dopiero w dłoniach husarzy stała się jednak bronią zdolną do przebicia naraz trzech, czterech, a nawet pięciu wrogów. Jak to możliwe i czy to śmiercionośne narzędzie naprawdę nie miało żadnych wad?
artykuł | 22.01.2019 | Autor: Adam Szabelski
Husarzom też zdarzało się uciekać z pola bitwy. Gdzie nasza "niezwyciężona" jazda poniosła największe klęski?
Husaria była niezwyciężona i nigdy nie przegrała żadnej bitwy – to przekonanie podziela wielu z nas, nawet ci, którzy dość dobrze znają historię. Niestety, należy je włożyć między bajki. Legendarna polska jazda nieraz ponosiła porażki – niektóre wyjątkowo...
news | 17.01.2019 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Czy wreszcie odkryto przeznaczenie posągów z Wyspy Wielkanocnej? Grupa badaczy twierdzi, że zna rozwiązanie zagadki
Wyspa Wielkanocna to jedna z najbardziej odizolowanych zamieszkanych wysp na świecie. Nie ma na niej przemysłu, a ziemia nie skrywa bogactw naturalnych. Mimo to co roku wyspę odwiedza kilkadziesiąt tysięcy turystów. Wszystko przez słynne przez słynne kamienne posągi.
miniatura | 16.01.2019 | Autor: Maciej Wilamowski
Zdanie, które podobno mówi wszystko o rządach Augusta III Sasa. Ale czy słusznie?
Czarna legenda potężnego ministra do dzisiaj ciąży na postrzeganiu okresu saskich rządów. Ale czy August III Sas rzeczywiście zgodził się na rolę marionetki? I czy jego najbliższy doradca doprowadził do destrukcji Rzeczypospolitej?
miniatura | 14.01.2019 | Autor: Norman Davies
Początkowo to czarni handlowali czarnymi. Kiedy Europejczycy zaczęli polować na niewolników?
Polowania na niewolników i handel nimi kwitły w Afryce niemal od zarania dziejów. Do pewnego momentu proceder ten znajdował się jednak wyłącznie w rękach tubylców i muzułmańskich kupców. Kiedy do gry włączyli się także Europejczycy?
miniatura | 12.01.2019 | Autor: Maciej Wilamowski
„Trzeba ludzi zrobić Polakami”. Po co powołano Komisję Edukacji Narodowej?
Nie chodziło tylko o reformę szkolnictwa. W staraniach o utworzenie Komisji Edukacji Narodowej odbijało się – nowatorskie i budzące kontrowersje – przekonanie o tym, że naród to nie tylko stany uprzywilejowane.
nauka | 10.01.2019 | Autor: Anna Winkler
Jaki podarek mógł obrazić władcę Moskwy? Lista niestosownych prezentów jest wyjątkowo długa
O tym, że ceremoniał dyplomatyczny to nie przelewki, nie trzeba nikogo przekonywać. Jednak na szesnasto- i siedemnastowiecznym dworze moskiewskim już pierwszy krok, czyli zwyczajowa wymiana podarków, był niemal nie do przejścia. Władca mógł poczuć się urażony nawet… zbyt...
miniatura | 01.01.2019 | Autor: Norman Davies
Przepowiednie Nostradamusa. Od czego rozpoczęła się kariera słynnego astrologa i czy jego proroctwa naprawdę są tak trafne?
Przewidział podobno rewolucję francuską, dojście Hitlera do władzy i śmierć prezydenta Kennedy’ego. Za życia potrafił rozpoznać w napotkanym mnichu przyszłego papieża. Tylko czy to nie zbyt piękne, by mogło być prawdziwe?
artykuł | 29.12.2018 | Autor: Rafał Kowalczyk
Początki pruskiej potęgi. Jak dynastia Hohenzollernów zaczęła budować swoją pozycję w Europie?
Fryderyk II, który doprowadził Prusy do rozkwitu, nie zaczynał od zera. Już jego przodkowie zrobili wiele, by powstało silne, niezależne państwo. Jak przygotowali grunt dla wybitnego następcy?
artykuł | 23.12.2018 | Autor: Norman Davies
Krótka historia masonerii według Normana Daviesa
Wolnomularzy zaciekle zwalczali między innymi faszyści, komuniści i… Kościół katolicki. Dla wielu byli (a może nawet są nadal?) wrogami publicznymi numer jeden. Ale co naprawdę o nich wiemy? O tym, skąd wzięła się masoneria i kto do niej...