Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Dyktatorzy i zbrodniarze

Sąd Rejonowy w Legionowie (fot. Wiesław Z. fotopolska.eu, lic. CC BY-SA 3.0)
21.06.2018 | Autor:

Były ubek skazany na 2 lata więzienia. Tylko nam naczelniczka Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni IPN tłumaczy, jak wiele pracy to wymagało

Były funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kolbuszowej Józef O. został właśnie skazany na dwa lata bezwzględnego więzienia. Zapytaliśmy w oddziale IPN, który go postawił przed sądem, jak wiele pracy potrzeba by oskarżyć komunistycznego zbrodniarza.

29.04.2018 | Autor:

„Tylko on dawał nadzieję uratowania ojczyzny”. Dlaczego Niemcy dali się uwieść Hitlerowi?

Był człowiekiem znikąd, a głoszone przez niego poglądy od początku były skrajne. Stał na czele ruchu, który rozsadzał panujący w państwie porządek. I skłonił miliony Niemców, by mu zaufali. Ale miał też trochę szczęścia, bo władzę przejął w...

Pod koniec wojny alianci mieli sprecyzowane poglądy na temat tego, jak powinno wyglądać zakończenie wojny z Hitlerem.
22.04.2018 | Autor:

„Im dłużej Hitler będzie przy władzy, tym większe szanse mają alianci”. Dlaczego Wielka Trójka nie popierała zamachów na Hitlera?

W drugiej połowie 1944 roku grupa niemieckich oficerów, widząc nadchodzącą klęskę Niemiec, zaczęła snuć plany obalenia Hitlera. Byli pewni, że gdy podadzą zachodnim aliantom głowę Führera na tacy, ci zgodzą się na korzystne warunki pokoju. Nie mogli bardziej...

Alfred Rosenberg był czołowym ideologiem III Rzeszy i zajmował wysokie stanowiska w hitlerowskiej administracji.
16.04.2018 | Autor:

Architekt zagłady. Kim był Alfred Rosenberg?

Partyjny filozof, weteran NSDAP i zapiekły wróg komunizmu. Autor jednej z obowiązkowych lektur każdego nazisty. I zbrodniarz wojenny, który bezwzględnie wcielał swoje idee w życie. Jak przebiegała kariera człowieka, który zaszczepił w umyśle Hitlera rasistowskie teorie?

Mimo wieloletnich wysiłków, "Anioła Śmierci" z Auschwitz nigdy nie udało się schwytać.
20.03.2018 | Autor:

Nazistowscy zbrodniarze, którzy uniknęli sprawiedliwości. Jak im się to udało?

Czy świat naprawdę rzetelnie rozliczył się z ludźmi odpowiedzialnymi za nazistowskie zbrodnie? Głośne procesy norymberskie, które miały zapewnić spokojny sen żądnym sprawiedliwości obserwatorom, nie dosięgły wszystkich winnych. Kto i w jaki sposób uniknął zasłużonej kary? 

W otoczeniu Adolfa Hitlera pojawiali się najróżniejsi ludzie. Co o nim myśleli?
14.03.2018 | Autor:

Co najważniejsi ludzie w III Rzeszy naprawdę myśleli o Hitlerze?

Już na etapie budowania partii Hitler zgromadził wokół siebie grono zaufanych ludzi, do końca pomagających mu w realizacji ludobójstwa. Czy widzieli w nim szaleńca, przy którym sami zdobędą władzę, czy przeciwnie – dali uwieść się jego charyzmie? Co...

Józef Piłsudski przybył na most Poniatowskiego z nadzieją na porozumienie z prezydentem Wojciechowskim.
13.03.2018 | Autor:

Gdyby to zależało od Piłsudskiego, zamach skończyłby się na moście. Kto naprawdę zwyciężył w maju 1926 roku?

Na co u progu zamachu majowego liczył Piłsudski? Wiele wskazuje na to, że oczekiwał, iż sama demonstracja siły wystarczy, by obalić niemający jego poparcia rząd. A kiedy ten plan spalił na panewce, Naczelnik po prostu się załamał. To...

Czy Stalin celowo wymordował miliony Ukraińców?
10.03.2018 | Autor:

Czy Józef Stalin kazał wymordować cztery miliony Ukraińców?

Wielki Głód na Ukrainie pochłonął życie blisko 4 mln osób. Jak doszło do tej tragedii? Czy było to celowe ludobójstwo na narodzie ukraińskim? A może tylko skutek uboczny brutalnej kolektywizacji w całym Związku Radzieckim?

Jaruzelski też zorganizował referendum (fot. Marek Grotowski, lic. CCA-SA 3.0)
06.03.2018 | Autor:

„Dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Czy wypowiadając te słowa Wojciech Jaruzelski już przygotowywał się do wojny z własnym narodem?

Solidarność zgodziła się dać Jaruzelskiemu „dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Planowane strajki odwołano, a nowy premier zapewniał, że w trzy miesiące uzdrowi sytuację w kraju.

Wojciech Jaruzelski (fot. colasito77, lic. CC BY 2.0)
15.02.2018 | Autor:

„Drugi etap reformy”. Jakie zmiany obiecywał, a jakie wprowadził Wojciech Jaruzelski w 1988 roku?

Ceny poszybowały w górę, ale wraz z nimi podniesiono i pensje. W życie weszła też ustawa pozwalająca na swobodne prowadzenie działalności gospodarczej. A to wszystko mimo, że społeczeństwo odrzuciło w referendum założenia „drugiego etapu reformy”.

Piłsudski miał wielkie marzenia, gdy wybuchła I wojna światowa.
17.01.2018 | Autor:

Najbardziej kompromitująca z jego porażek. Dlaczego Piłsudski nie był w stanie wywołać antyrosyjskiego powstania?

W 1914 roku wojna między zaborcami, o której marzyły pokolenia Polaków, stała się faktem. Entuzjazmowi dał się ponieść także Piłsudski. Wyruszył do Królestwa Polskiego, by poderwać rodaków do walki. Już kilka dni później musiał wracać jak niepyszny. Czy...

Piłsudskiemu trzeba przyznać - umiał wymyślać ciekawe metafory.
13.01.2018 | Autor:

„Czego pan chce, pokoju czy wojny”. Jak Józef Piłsudski ustawił do pionu litewskiego dyktatora?

Jedno przemówienie Józefa Piłsudskiego wystarczyło, by zmusić Litwinów do zawarcia pokoju. Co i w jakich okolicznościach powiedział Marszałek?

Adolf Hitler
11.01.2018 | Autor:

Czy Hitler odciął sobie jądro? Czy był ćpunem? Norman Davies pochyla się nad psychiką zdegenerowanego dyktatora

Chociaż istniejące dowody są ze sobą sprzeczne, jego życie seksualne musiało być albo doskonale wysublimowane, albo obrzydliwie perwersyjne. We wszystkich stadiach jego błyskotliwe uwertury paraliżował strach przed niepowodzeniem.

Adam Koc. Jeden z organizatorów niedoszłej akcji odwetowej, na fotografii z lat 30.
01.01.2018 | Autor:

Po zabójstwie Narutowicza piłsudczycy planowali wymordować grupę polityków prawicy. Niewiele brakowało, a akcja doszłaby do skutku

W plan odwetu wtajemniczono bliskich współpracowników Komendanta i szefów sojuszniczej partii. Fizycznej likwidacji przeciwników miał towarzyszyć zamach stanu, na nowo oddający władzę w ręce Józefa Piłsudskiego.

Josip Broz Tito (fot. Marxists Internet Archive)
27.12.2017 | Autor:

„Łańcuchowy pies imperializmu”. Dlaczego komunista Josip Broz Tito stał się największym wrogiem Stalina?

Partii kierowanej przez Josipa Broz Titę zarzucano, że sprzeniewierzyła się ideom marksizmu-leninizmu, zaczęła prezentować antyradzieckie i nacjonalistyczne poglądy, a do tego zaniechanie walki klasowej. Stalin zaczął nawet… gotować się do wojny z komunistyczną Jugosławią.

Lenin i Stalin na daczy w Gorkach we wrześniu 1922 roku. Zdjęcie wykonała Maria, młodsza siostra Lenina.
26.12.2017 | Autor:

Co Lenin naprawdę myślał o Stalinie?

Kiedy Stalin był u władzy, radziecka propaganda chętnie przedstawiała go jako dziedzica i najzdolniejszego ucznia Lenina. Później wygodniej było pokazywać Stalina jako brutala, przed którym wódz rewolucji październikowej przestrzegał na łożu śmierci. Obywa te wizerunki dyktowała bieżąca polityka....

Lenin na pocztówce z 1930 roku autorstwa Karla Grönhagena.
13.12.2017 | Autor:

Radziecki kapitalizm. Czemu Lenin promował wolny rynek?

Trzy lata komunizmu wojennego zrujnowały bolszewicką Rosję. W obliczu katastrofy Włodzimierz Lenin postawił na wolny rynek. Zdrada ideałów? Wręcz przeciwnie: wielki wódz rewolucji uznał, że to właśnie tędy wiedzie droga do socjalizmu.

Marszałek Józef Piłsudski na łożu śmierci w pokoju, w którym umarł.Marszałek Józef Piłsudski na łożu śmierci w pokoju, w którym zmarł.
22.11.2017 | Autor:

Ostatnie chwile Komendanta. Jak umierał Józef Piłsudski?

Przejmująca relacja osobistego adiutanta Komendanta. Jak wyglądały ostatnie godziny Józefa Piłsudskiego? Kto był u jego boku? Czy znamy ostatnie słowa Marszałka?

Hitler obserwuje oblężenie Warszawy. Wrzesień 1939 roku.
15.11.2017 | Autor:

Dlaczego Hitlera nie udało się powstrzymać? Norman Davies wyjaśnia co nastąpiło w ostatnich miesiącach przed wybuchem wojny

Nawet w maju 1939 roku wybuch wojny wciąż nie był gwarantowany. Co ośmieliło Hitlera? Dlaczego zachodnie mocarstwa nie zdołały go powstrzymać? I czy autentycznie podjęły taką próbę?

Powitanie Józefa Piłsudskiego chlebem i solą. Nieznana miejscowość, fotografia prawdopodobnie z 1919 roku.
11.11.2017 | Autor:

Tajemnica sukcesu Józefa Piłsudskiego. Dlaczego to właśnie jemu oddano władzę w listopadzie 1918 roku?

11 listopada władza leżała na ulicy. Sięgnąć po nią mógł jednak tylko jeden człowiek. Dlaczego to właśnie Józefa Piłsudskiego uważano za jedynego kandydata do objęcia rządów w odradzającym się kraju?

Karykatura z 1919 roku, przedstawiająca Lenina i jego współpracowników jako katów internacjonalizmu.
05.11.2017 | Autor:

Zbrodnie Włodzimierza Lenina. Dlaczego historia zapomniała o występkach pierwszego czerwonego cara?

Marzył o rewolucji, w wyniku której wszyscy będą sobie równi. Byli równi. W obliczu bezmyślności i ogromu bolszewickich zbrodni.

Józef Piłsudski na dworcu w Warszawie, 2 lutego 1935 roku.
04.11.2017 | Autor:

Czy przed śmiercią Józef Piłsudski postradał zmysły? Ponury obraz ostatnich tygodni życia marszałka

Rydz-Śmigły już w 1932 roku mówił o Piłsudskim, że to „człek nienormalny”. Wiosną 1935 roku prawdy nie dało się dłużej bagatelizować. Postępowała zatrważająca degrengolada umysłowa Komendanta.

Lenin nad rzeką w 1917 roku. Obraz autorstwa Arkadego Ryłowa z 1934 roku.
29.10.2017 | Autor:

Po co Lenin przyjechał do Polski zaraz przed wybuchem pierwszej wojny światowej? I co właściwie tu robił?

Spacerował, jeździł na rowerze, chodził na górskie wycieczki. Wysyłał setki listów… Ale to tylko wierzchołek góry lodowej. Czym jeszcze zajmował się Lenin, gdy mieszkał w Krakowie i na Podhalu?

Fragment murala autorstwa meksykańskiego malarza i działacza ruchu komunistycznego Diego Rivera z 1934 roku.
23.10.2017 | Autor:

Podróż, która zmieniła dzieje świata. Jak Lenin dotarł do Rosji w 1917 roku?

Lenin wyruszył do Piotrogrodu 9 kwietnia 1917 roku, eskortowany przez niemieckich żołnierzy. Drzwi do wagonu zostały zaryglowane. Żeby nie mógł agitować po drodze? A może dlatego, że wiózł do Rosji niemieckie złoto?

"Lenin i manifestacja", obraz Izaaka Brodskiego.
18.10.2017 | Autor:

Kto naprawdę sfinansował rewolucję październikową?

„Wjazd Lenina do Rosji pomyślny. Pracuje w ścisłej zgodzie z naszymi życzeniami”. Notatkę tej treści sporządzono w kwietniu 1917 roku. Ale jej autor zdecydowanie przeliczył się w swoich ocenach.