Historia powszechna

Pogrzeb na haju? Na starożytnym cmentarzu znaleziono ślady palenia konopii o wysokiej zawartości substancji psychoaktywnych
Archeolodzy prowadzący badania na starożytnym cmentarzu w Azji z zaskoczeniem odkryli, że oprócz dawnych pochówków znajdują się na nim ślady palenia trawki o wysokiej zawartości THC. Po co ludzie palili marihuanę już 2500 lat temu?

Jak bardzo brudne były europejskie pałace?
Angielscy dworzanie załatwiali się gdzie popadnie, a w komnatach Wersalu unosił się trudny do wytrzymania fetor. Zakazy publicznego wypróżniania się na niewiele się zdawały. Za fasadą przepychu europejskich pałaców kryło się prawdziwe królestwo brudu.

Dlaczego w 1921 roku Ukraińcy chcieli zamordować Józefa Piłsudskiego?
Po I wojnie światowej większość Polaków kochała Piłsudskiego. Tego samego nie można było powiedzieć o Ukraińcach, którzy za główny cel wyznaczyli sobie… zabicie Marszałka. 25 września 1921 roku przeprowadzili nieudany zamach na Ziuka. Ale za co tak bardzo...

Jak zarabiały na siebie średniowieczne kobiety?
Fakt, iż średniowieczne kobiety nie cieszyły się równouprawnieniem, nie oznaczał bynajmniej, że nie mogły na siebie zarabiać. Wręcz przeciwnie – ciężka praca dla wielu z nich stanowiła szarą codzienność, a wśród zawodów, jakimi się trudniły, nie wszystkie zaliczały...

Fałszerze obrazów mają czego się bać? Badacze mają przeciwko nim nową broń, a wszystko dzięki… bombie atomowej
Testy bomb atomowych, które prowadzano w okresie zimnej wojny, mogą pomóc naukowcom i handlarzom sztuki w identyfikowaniu podróbek historycznych obrazów, powstałych po 1963 roku. „Młotem na fałszerzy” okazał się promieniotwórczy izotop węgla-14.

Jak renesansowi władcy chronili się przed próbami otrucia?
Renesansowi medycy często nie potrafili odróżnić, czy ktoś zginął z powodu trucizny, czy zabiła go nagła choroba. Zdarzało się, że błędnie przypisywali królewskie zgony zatruciom. Z drugiej strony źródła dowodzą, że lęk przed zabójczymi substancjami nie był jedynie...

Po której stronie Niemcy walczyli podczas II wojny światowej? Nie dla wszystkich to oczywiste. Kuriozalna pomyłka na Twitterze brytyjskiej rodziny królewskiej
Niezręczny wpis zilustrowany nagraniem, na którym królowa Elżbieta II wita delegacje przybyłe na obchody 75. rocznicy D-Day, wywołał spore zamieszanie. Po kilku godzinach pomyłkę poprawiono. O co poszło? Otóż z opisu filmu wynikało, że na plażach Normandii po...

Czy o popularności nazizmu w Niemczech zadecydował kryzys gospodarczy w latach 20. ubiegłego wieku?
Klęska w I wojnie światowej wywołała w Niemczech kryzys gospodarczy. Pokonane państwo musiało radzić sobie z zapłatą reparacji, a wkrótce również z katastrofalnym spadkiem wartości waluty. Banknot o nominale 100 bilionów marek stał się symbolem okresu, w którym...

Jak Marysieńka przysłużyła się polsko-francuskiej dyplomacji? Opinia znanego historyka
Maria Kazimiera de la Grange d’Arquien, czyli przyszła królowa Marysieńka Sobieska, szlify dyplomatyczne zdobywała na dworze swojej poprzedniczki, Ludwiki Marii Gonzagi. Po śmierci protektorki to ona miała być rzeczniczką interesów francuskich w Polsce. Ale co właściwie udało się...

Na ile „liberalny” był faktycznie car Aleksander II Romanow?
Gdy w 1855 roku na tronie zasiadł Aleksander II, Rosja przestała być „żandarmem Europy”. Nowy władca zapoczątkował szereg reform, a chłopi nazywali go oswobodzicielem. Z drugiej strony w historii Polski zapisał się jako despota – i z tego...

Czy Majowie i Aztekowie składali w ofierze swoje drużyny piłkarskie?
W Ameryce prekolumbijskiej gra w piłkę była niezwykle popularna. Grywali Majowie, Aztekowie i przedstawiciele sąsiednich ludów. Czy członków drużyn składano po meczu w ofierze?

Pierwszy dzień w pracy w fabryce bawełny. Wstrząsające wspomnienia kilkulatka
Robert miał siedem lat, gdy zatrudniono go do pracy w fabryce bawełny. Cieszył się, że czeka go nowe życie – wyobrażał sobie, że wszystko będzie lepsze, niż smutna egzystencja w przytułku. Już pierwszy dzień uświadomił mu jednak, jak...

Zabójcze piękno. Dlaczego w epoce elżbietańskiej kobiety ryzykowały życiem dla urody?
W XVI wieku kobiety znacznie bardziej dosłownie niż obecnie rozumiały powiedzenie „dla urody trzeba cierpieć”. Aby spełnić wyśrubowane standardy piękna epoki, nacierały się ołowiem, pudrowały arszenikiem i farbowały siarką. Wszystko po to, by upodobnić się do królowej Elżbiety.

Czy Leonardo da Vinci miał ADHD? Kontrowersyjna teza brytyjskiego badacza
Nie jest tajemnicą, że jeden z największych geniuszy i artystów w dziejach, Leonardo da Vinci, często miał problemy z dokańczaniem projektów oraz prac, które zaczynał. Przyczyną takiego stanu rzeczy mógł być… zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli...

Czy ludzie podzielą los neandertalczyków i wymrą w ciągu kilkuset lat? Włoscy badacze przedstawiają niepokojące analizy
Niewielki spadek współczynnika dzietności mógł doprowadzić 40 000 lat temu do wymarcia neandertalczyków – dowodzą francuscy eksperci. Niezbyt dobrze wróży to ludziom. Niedawno naukowcy z Nottingham opublikowali wyniki swojego badania, z którego wynika, że liczebność i jakość plemników...

Czy na Janie Pawle II dokonano eutanazji? Korespondent z Watykanu odpowiada
Wiosną 2005 roku cały świat z zapartym tchem czekał na wieści o stanie zdrowia papieża-Polaka. Informacje o tym, co naprawdę działo się za murami szpitala, mieli jednak tylko nieliczni. Jak naprawdę wyglądały ostatnie dni Jana Pawła II i...

Zdecydowana większość Niemców uważa, że historyczne cierpienia Polaków zostały wystarczająco uznane
W Warszawie zaprezentowane zostały wyniki badania, w którym Polacy i Niemcy odpowiedzieli na pytania dotyczące między innymi wpływu drugiej wojny światowej na relacje pomiędzy ich krajami. Są zatrważające.

Jak nazistowska propaganda przedstawiała Polaków? Zbadano materiały szkoleniowe niemieckiej policji w Generalnym Gubernatorstwie
„Służba w Polsce jest służbą we wrogim kraju” – podkreślali oficerowie SS, odpowiedzialni za szkolenie niemieckiej Policji Porządkowej. I robili wszystko, by przeciętny funkcjonariusz traktował mieszkańców okupowanej strefy jak zwierzęta. A nawet gorzej.

To miasto znane jest z konfliktów narodowościowych. A przed wojną...
U progu XX wieku „Wiedeń Wschodu” przeżywał okres największego rozkwitu. Miasto intensywnie się rozbudowywało, przyciągało ludzi kultury i sztuki. Jego mieszkańcy tworzyli niezwykle barwną mieszaninę różnych narodowości. W kolejnych dekadach ten stan rzeczy doprowadził do okrutnych zbrodni –...

Norymberga wyremontuje plac defiladowy Hitlera?
Nie gdzie indziej, a w Norymberdze Hitler organizował na gigantyczną skalę „Parteitagi”. To miasto chciał uczynić idealnym. Do tej pory metropolia nosi wyraźne ślady nazistowskiej przeszłości. Włodarze zastanawiają się, czy należy je remontować.

Kto naprawdę obalił komunizm w bloku wschodnim? Znany polski historyk odpowiada
Jedni wierzą w Opatrzność, boską pomoc, i podkreślają wkład Jana Pawła II. Inni mówią, że było to dzieło oddolnej rewolucji, ludzi, którzy zbuntowali się przeciwko znienawidzonemu systemowi. Jeszcze inni stawiają na… radziecką gospodarkę, która przegrała z kapitalizmem. Ale...

Epidemia hiszpanki zaczęła się wcześniej niż zakładano. W dodatku można jej było zapobiec dzięki szczepionkom – przekonują naukowcy
Pierwsze przypadki grypy hiszpanki, która w latach 1918–1919 zbierała okrutne żniwo na całym świecie, pojawiły się dwa lata wcześniej, niż dotychczas zakładano. Zignorowano ją jednak jako „niegroźną infekcję”. Tymczasem, jak przekonują naukowcy, program szczepień mógł zapobiec tej najpoważniejszej...

Czy na tronie papieskim zasiadała kiedyś kobieta? Profesor Norman Davies wyjaśnia
Podobno zdobyła rozległe wykształcenie. Podobno wspominał o niej jeszcze Jan Hus. Podobno tuż przed śmiercią niespodziewanie urodziła dziecko. Czy w opowieściach o papieżycy Joannie kryje się choćby szczypta prawdy?

Znaleziono tarczę z epoki żelaza. Eksperci twierdzą: jest jedyna w swoim rodzaju
Wydawać by się mogło, że tarcza, aby powstrzymać impet uderzenia atakującego, musi być ciężka i solidna. Tymczasem to niezwykłe znalezisko pokazuje, że w tej roli może się sprawdzić także materiał z pozoru kruchy i nietrwały, jak… kora. Tarcza...

Czy Niemcy ukradli słynne popiersie Nefertiti i jeszcze stroją sobie z tego żarty? Egipt domaga się zwrotu
Niemiecki ambasador w Kairze Julius Georg Loew wywołał od nowa dyskusję na temat powrotu słynnej rzeźby do Egiptu. Stroił sobie żarty z tego, że Nefertiti jest przykładem kobiety z Bliskiego Wschodu, żyjącej w niemieckiej stolicy. Egipcjanom wcale nie...