Powojnie

Czy Tadeusz Mazowiecki uważał się za nowego… Stefana Batorego?
Po przełomowych wyborach w 1989 roku dotychczasowa nomenklatura wciąż kontrolowała 65% parlamentu. Rząd Tadeusza Mazowieckiego nie tylko był narażony na ciągłe naciski, ale też skazany na zgniłe kompromisy i prowokacje.

„Reforma przez pracę”. Jak powstały obozy Mao Zedonga, do których zesłano miliony ofiar?
Jeśli chodzi o system wymierzania ludowej sprawiedliwości, Mao Zedong był wiernym uczniem Stalina. Obozy pracy, które stworzył w Chinach, były wzorowane na radzieckim Gułagu – a w niektórych aspektach nawet „udoskonalone”. Co wiemy o tej do dzisiaj skrywanej,...

Prezydent doskonały, czyli współczesna hagiografia (Anne Fulda, „Emmanuel Macron. Prezydent doskonały?”)
W 2017 roku cały świat z zapartym tchem śledził wybory prezydenckie we Francji. Jak to możliwe, że wygrał je człowiek „znikąd”, niezwiązany z żadną dużą partią? Jak twierdzi Anne Fulda, tajemnica sukcesu Emmanuela Macrona tkwi w jego charakterze....

Wuerenowcy. Jak po wojnie zwalczano socjalistów, którzy nie chcieli podporządkować się komunie?
Pokazowy proces centrum kierowniczego WRN. Wielka czystka w partii socjalistycznej, obejmująca niemal ćwierć miliona osób ocenianych jako wuerenowcy. I zaciekła walka z „imperialistycznym sabotażem i dywersją”, w której winnych nie trzeba było daleko szukać.

Dzięki odtajnionym dokumentom CIA polski archeolog odkrył nieznane fakty na temat radzieckich baz atomowych w PRL-u
Analizując materiały wywiadowcze CIA, polski archeolog, dr Grzegorz Kiarszys, znalazł nieznane dotąd elementy radzieckich baz atomowych, które w 1969 roku powstały na terenie naszego kraju. To, co odkrył, rzuca nowe światło na kwestię funkcjonowania składów broni jądrowej w...

Czy peerelowski prokurator może być ofiarą stanu wojennego? Zdaniem Stanisława Piotrowicza tak jest w jego przypadku
Poseł Prawa i Sprawiedliwości Stanisław Piotrowicz, który w czasach peerelu pracował jako prokurator na Podkarpaciu, udzielił właśnie wywiadu Polskiemu Radiu24. Jak się okazuje, polityk uważa, że sam jest ofiarą stanu wojennego.

Po papier toaletowy można było stać nawet kilka dni. Kolejki sklepowe za PRL-u
Rodziły się w nich przyjaźnie, wylęgał się społeczny ferment, a pomysłowi zarabiali wcielając się w „zawodowych staczy”. Nawet ubecja uważała kolejki sklepowe za nieodzowne źródło informacji o nastrojach społeczeństwa.

Sytuacja w Polsce za rządów Jaruzelskiego była tak dramatyczna, że „chrupiące bułeczki” stały się symbolem dobrobytu
„Będą w piekarniach chrupiące bułeczki” – zapewniał główny ekonomista ekipy Wojciecha Jaruzelskiego. I te bułeczki urosły w latach stanu wojennego do rangi nieosiągalnego rarytasu.

Sukces IPN. Prezydent wręczył 21 not identyfikacyjnych zabitych żołnierz podziemia antykomunistycznego
Wczoraj w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia rodzinom ofiar komunizmu not identyfikacyjnych ich bliskich. Andrzej Duda podkreślił, że to zasługa IPN oraz jego współpracowników i wolontariuszy. Bliscy zamordowanych nie kryli wzruszenia.

Przerwa ciszy. Jak licealiści z całej Polski protestowali przeciwko rządom Jaruzelskiego?
Cisza na szkolnej przerwie? Brzmi równie prawdopodobnie co ciepły śnieg, albo uczciwy polityk. I może właśnie dlatego cisza stała się narzędzie szkolnych protestów, organizowanych od Gdańska po Zakopane.

Stary życiorys, nowe pytania (Anna Machcewicz „Kazimierz Moczarski. Biografia”)
Wznowiona właśnie biografia Kazimierza Moczarskiego dziś prowokuje do stawiania zupełnie nowych pytań niż dekadę temu. Nie dlatego, żeby coś się w niej zmieniło. Na jej przykładzie najlepiej jednak widać, jak przez te dziesięć lat zmienił się świat, w...

Śmierć w obozie. Wspomnienia Polki, która przeżyła piekło łagrów
Najgorsze w łagrach były zimy. To wtedy zaczynała się prawdziwa katorga. Ekstremalne warunki i ciężka fizyczna praca dla wielu okazywały się nie do zniesienia. O tym, do czego prowadziły powszechne w obozie rozpacz i desperacja, opowiada Stefania, więźniarka...

„Pokolenie pryszczatych”. Kogo tak nazywano i dlaczego?
Było to pokolenie, które „z bezmyślności uczyniło program. [Pryszczaci] rezygnowali z myślenia na rzecz ideologii”.

Cud lubelski. Co komunistyczne władze zrobiły, gdy zaczął krwawić obraz Matki Boskiej?
Modląca się 3 lipca 1949 roku w lubelskim kościele katedralnym zakonnica szarytka zobaczyła „czerwoną kroplę wielkości małej jagódki ” spływającą ze znajdującego się tam obrazu Matki Boskiej, co zgromadzeni wierni uznali za „krwawą łzę”.

Czy Francja wreszcie uzna swoje kolonialne zbrodnie przeciw Algierii? Wiele na to wskazuje
Prezydent Emmanuel Macron wydał oświadczenie, w którym wezwał do otwarcia archiwów i wyjaśnienia losów ludzi, którzy zniknęli w Algierii w czasie krwawych walk o niepodległość francuskiej kolonii oraz przyznał, że stosowano wówczas tortury. Rodziny zabitych i historycy wreszcie...

Zajączek, ślimak, kos, a nawet okoń. Zwierzęta, które stały się symbolami stanu wojennego
Najsłynniejszy spośród symboli oporu przeciwko jaruzelitowi nazywano pieszczotliwie „zajączkiem”. Generał w czarnych okularach mówił jednak z pogardą o „rozczapierzonych palcach”. Jakie inne zwierzęta powinny się kojarzyć z wydarzeniami lat 1981-1983?

Wielka akcja zagłuszania. Co PRL-owskie władze robiły, by uniemożliwić Polakom słuchanie Radia Wolna Europa?
Stworzono całą sieć stacji zagłuszających, powołano wyspecjalizowaną sekcję Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a nawet… planowano produkować tylko takie odbiorniki, na których nie będzie się dało słuchać zachodnich stacji.

Macierewicz bez tajemnic. Czego nie wiemy o historii jednego z najważniejszych polityków na polskiej prawicy?
Jego postać wciąż budzi skrajne emocje. Ma rzesze zwolenników i grono zaciekłych wrogów. Nie trzeba go nikomu przedstwiać, ale czy ktokolwiek zna go naprawdę?

Rodzina Mazowieckiego pozywa radną PiS za nazwanie byłego premiera „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”
Synowie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego pozywają radną Prawa i Sprawiedliwości Annę Jaśkowską. Kobieta w czasie debaty nad nadaniem jednej z lubelskich ulic imienia ich ojca nazwała go „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”.

Czy Instytut Pamięci Narodowej ma decydująca rolę w nadawaniu nazw ulic?
Powszechnie przyjmuje się, że ustawa dekomunizacyjna dotyczy nazw ulic nadawanych w czasach PRL-u, które zachowały się do naszych czasów. Tak naprawdę wprowadza ona także ograniczenia dla współczesnego nazewnictwa. Przyznaje też pewną rolę w tym procesie Instytutowi Pamięci Narodowej....

Historyk aresztowany za napisanie prawdy o chińskim ludobójstwie
Lhamjab A. Borjigin, historyk i publicysta zajmujący się dokumentowaniem zbrodni ludobójstwa dokonanej przez Komunistyczną Partię Chin ma nie lada kłopoty. Władze postanowiły, że będą go ścigać za „separatyzm” i „sabotowanie jedności narodowej”. Wszystko przez jego książkę, w której...

W te polityczne mity u zarania III Rzeczpospolitej uwierzyły miliony Polaków. Dlaczego?
Okres trudnej i niezrozumiałej transformacji aż prosił się o wygodne uproszczenia. Pojedyncze postacie czy fakty urastały do rangi symboli, a debatą publiczną zaczęły rządzić mity. Które okazały się najbardziej płodne? Które ciążą na nas do dzisiaj?

Do Polski właśnie trafiły materiały, które mogą pomóc w odnalezieniu grobów ofiar represji stalinowskich. Wszystko dzięki Gruzinom
Dzięki polsko-gruzińskiej współpracy do Instytutu Pamięci Narodowej właśnie trafiły cenne dokumenty. Dzięki nim pojawiła się szansa na odnalezienie kolejnych szczątków ofiar zamordowanych na terenie Gruzji.

Wietnamskie piekło. Czy żołnierzowi wolno przyznać się do strachu? („Powiedz, że się boisz” Robert Mason)
Aby spełnić swoje marzenia o lataniu, zaciągnął się do armii USA. Nie wiedział jednak, jak wysoką cenę przyjdzie mu za to zapłacić. Zaraz po przeszkoleniu wziął udział w wojnie, która naznaczyła jego życie traumą. I o niej właśnie...

Plac zabaw na 80 tysiącach szkieletów? Bydgoszcz ma nie lada problem z parkiem na terenie dawnego cmentarza
Miasto Bydgoszcz walczy o to, by stać się jak najpiękniejszym i najatrakcyjniejszym dla swoich mieszkańców. Jednym ze sposobów jest między innymi rewitalizacja terenów zielonych. Niestety z Parkiem Ludowym im. Wincentego Witosa jest zasadniczy problem – spoczywają pod nim...