Dzięki odtajnionym dokumentom CIA polski archeolog odkrył nieznane fakty na temat radzieckich baz atomowych w PRL-u

Bazy w Templewie i Brzeźnicy-Kolonii zachowały się w bardzo złym stanie. Obecnych czasów doczekał jedynie kompleks w Podborsku. Tamtejsze schrony udostępnia zwiedzającym Muzeum Zimnej Wojny.

fot.Festung/fotopolska.eu/CC BY-SA 3.0 Bazy w Templewie i Brzeźnicy-Kolonii zachowały się w bardzo złym stanie. Obecnych czasów doczekał jedynie kompleks w Podborsku. Tamtejsze schrony udostępnia zwiedzającym Muzeum Zimnej Wojny.

Analizując materiały wywiadowcze CIA, polski archeolog, dr Grzegorz Kiarszys, znalazł nieznane dotąd elementy radzieckich baz atomowych, które w 1969 roku powstały na terenie naszego kraju. To, co odkrył, rzuca nowe światło na kwestię funkcjonowania składów broni jądrowej w PRL-u.

Istnienie trzech dużych składów broni atomowej, które pod koniec lat 60. ubiegłego wieku wybudowano w Templewie (woj. lubuskie), Brzeźnicy-Kolonii (woj. wielkopolskie) oraz Podborsku (woj. zachodniopomorskie), przez dekady było utrzymywane w ścisłej tajemnicy.

Jak relacjonuje doktor Grzegorz Kiarszys z Katedry Archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego:

Główne elementy bazy, m.in. budynki, drogi dojazdowe, lądowiska dla helikopterów, są świetnie widoczne na zdjęciach satelitarnych, choć CIA przez długi czas nie miała pewności, czy w fotografowanych przez nią kompleksach rzeczywiście składowano broń jądrową. Czytamy o tym jednak w amerykańskich raportach.

Analizując odtajnione materiały CIA, a także stosując metodę lotniczego skanowania laserowego, archeolog odkrył między innymi rowy strzelnicze, które otaczały wszystkie trzy kompleksy, oraz schrony dla samochodów transportujących głowice.

Główne budynki – betonowe schrony do składowania głowic i zaplecze koszarowo-magazynowe – wznieśli Polacy. Później teren przejęło wojsko radzieckie.

fot.Festung/fotopolska.eu/CC BY-SA 3.0 Główne budynki – betonowe schrony do składowania głowic i zaplecze koszarowo-magazynowe – wznieśli Polacy. Później teren przejęło wojsko radzieckie.

Udało mu się również odtworzyć ścieżki, którymi przemieszczali się wartownicy patrolujący składy. Uzyskał też nowe informacje na temat życia ludzi stacjonujących w bazach. W bazach żołnierze żyli ze swoimi rodzinami i dziećmi. Były w nich nawet przedszkola! Przy domach zakładano ogródki warzywne, a w zbudowanych z drewna szopach trzymano zwierzęta – mówi Kiarszys.

Naukowiec nie znalazł jednak dowodów na to, że faktycznie przechowywano tam głowice atomowe. Promieniowanie jonizujące w schronach, które przebadał, nie było podwyższone. Może to świadczyć o tym, że ochrona radiologiczna była wzorcowa – albo, że głowic nigdy tam nie było – dodaje archeolog.