Druga wojna światowa
Bilans rabunku. Co Sowieci zagrabili z ziem przedwojennej Polski?
Dla polskich miast i wsi „wyzwolenie” przez Armię Czerwoną oznaczało dopełnienie wojennej ruiny. Sowieci zagarniali to, czego nie zdążyli zniszczyć wycofujący się Niemcy. Nic nie było bezpieczne, zwłaszcza, że operację demontażu przemysłu nadzorował sam Józef Stalin. Ile naszych...
Dziadek Tuska naprawdę nie był wyjątkiem. Norman Davies wyjaśnia dlaczego
Członkowie mniejszości narodowych, zrekrutowani wbrew swojej woli. Obywatele podbitych państw, wcieleni do wrogiej armii. W trakcie II wojny światowej wielu żołnierzy walczyło pod flagą, której sami nie wybrali. I tylko czekali na okazję do zmiany strony.
Co najważniejsi ludzie w III Rzeszy naprawdę myśleli o Hitlerze?
Już na etapie budowania partii Hitler zgromadził wokół siebie grono zaufanych ludzi, do końca pomagających mu w realizacji ludobójstwa. Czy widzieli w nim szaleńca, przy którym sami zdobędą władzę, czy przeciwnie – dali uwieść się jego charyzmie? Co...
Słynny nazistowski zbrodniarz zwany „księgowym z Auschwitz” uniknął kary
Sprawa słynnego „księgowego z Auschwitz” znalazła wreszcie swój finał, choć nie taki, na jaki liczyło wiele osób. Oskar Gröning nie zdążył pójść do więzienia. Zmarł w wieku 96 lat.
IPN odkrył i opracował 12 tysięcy nieznanych dotąd teczek współpracowników kontrwywiadu wojskowego
Historycy zajmujący się komunizmem w Polsce dostaną do rąk wyjątkowe materiały. O ich istnieniu IPN dowiedział się już w 2016 roku, jednak dopiero teraz udało się je opracować i udostępnić. Wśród znalezionych informacji są między innymi zobowiązania do...
Czy zagadka zaginięcia Amelii Earhart została wreszcie rozwikłana? Profesor z Tennessee twierdzi, że tak
Żyjąca w latach 1898-1937 Amelia Earhart to prawdopodobnie najsłynniejsza lotniczka wszech czasów. Wśród wielu jej osiągnięć było to, że jako pierwsza kobieta przeleciała przez Atlantyk. Gdy chciała okrążyć glob, zniknęła. Amerykański profesor twierdzi, że zidentyfikował jej szczątki.
„Naród, który czuje się dobrze tylko pod knutem”. Tak o Polakach mówił rzekomy bohater, próbujący zgładzić Hitlera
Dla Anglosasów był herosem, gotowym przeciwstawić się złu. W rzeczywistości Claus von Stauffenberg, znany z nieudanego zamachu na życie wodza III Rzeszy, w pełni podzielał jego najohydniejsze poglądy.
Czy pomnik drugowojennej partyzanckiej Republiki Pińczowskiej padnie ofiarą ustawy dekomunizacyjnej? Jest już decyzja o rozbiórce
W czasie II wojny światowej oddziały partyzanckie na krótko wyzwoliły spod niemieckiej okupacji ziemie powiatu pińczowskiego. Od 12 lipca do 12 sierpnia 1944 roku działała tam Republika Pińczowska, kawałek wolnej Polski w wojennej zawierusze. Czy teraz pomnik tego...
Dzikie czystki. Jak na Zachodzie społeczeństwo karało kolaborantów?
Radość z wyzwolenia spod niemieckiej okupacji niosła ze sobą ogromny ładunek histerii. Rozpoczął się czas rozliczeń. Spontaniczne samosądy – golenie głów, pobicia, a nawet egzekucje – dokonywały się wszędzie. Ile osób padło ich ofiarą i jak udało się...
Czy zbieg okoliczności pozwoli odnaleźć grób żołnierza AK zmarłego w gestapowskim więzieniu? Być może właśnie się udało
W październiku w ręce przemyskich muzealników trafił unikatowy zbiór dokumentów kontrwywiadu AK, w dużej części sygnowanych przez „Gada”. Ten żołnierz podziemia dostał się w ręce gestapo i zmarł w więzieniu. Przez 75 lat rodzina nie wiedziała, gdzie został...
We Lwowie nacjonaliści ukraińscy przemaszerowali w rocznicę śmierci dowódcy UPA pod hasłem „Miasto Lwów nie dla polskich panów”
Ukraińscy nacjonaliści zorganizowali we Lwowie marsz będący odpowiedzią na nowelizację ustawy o IPN, która między innymi penalizuje banderyzm. Ukraińcy mówią głośno – nikt nie będzie nam nakazywać, których bohaterów mamy czcić.
Powstanie leksykon getta łódzkiego. Projekt otrzymał milion złotych
Naukowiec z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego stworzy leksykon getta łódzkiego. Czy zdoła uporządkować wiedzę na temat zamkniętej dzielnicy żydowskiej Litzmannstadt?
„Nowy rozbiór Polski”. Wszystko, co trzeba wiedzieć o konferencji jałtańskiej
Na co naprawdę zgodzili się w Jałcie zachodni alianci? Co zyskali dla Polski i czy mogli walczyć o więcej? Jak na postanowienia Wielkiej Trójki zareagowali Polacy? I czy po konferencji ktokolwiek wierzył jeszcze w to, że Polska pozostanie...
Czy Hitler dysponował bronią atomową? (“Tajemnicza broń Hitlera” Leszek Adamczewski)
Niektórzy historycy twierdzą, że Heinkel 177 V38, największy bombowiec Luftwaffe, którego wrak 9 maja 1945 roku sowieccy żołnierze odnaleźli na lotnisku w czeskiej Pradze, przygotowywany był przez Niemców do transportu bomby atomowej. Czy to możliwe, że Hitler dysponował...
Odtajniony raport amerykańskiego wywiadu z 1946 roku stwierdza: Polacy po wyzwoleniu prześladowali Żydów tak jak naziści
15 maja 1946 roku amerykański wywiad przygotował raport dla Departamentu stanu. Jak można przeczytać w nagłówku „Ten dokument dotyczy fizycznej, ekonomicznej i politycznej kondycji ocalałych Żydów w Polsce od czasu wyzwolenia.” Analizuje on politykę rządu, antysemityzm i możliwości...
„Drugiego Monachium nie będzie”. Jak to się stało, że Francja i Wielka Brytania postanowiły walczyć o Polskę?
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, świat zamarł w oczekiwaniu. Nikt nie był całkiem pewien reakcji Francji i Wielkiej Brytanii. Hitler liczył na to, że podobnie jak rok wcześniej agresja ujdzie mu na sucho. I...
Bilans grabieży. Co Sowieci wywieźli z Ziem Odzyskanych?
Setki tysięcy ton węgla. Dziesiątki tysięcy ton gotowych wyrobów. Całe fabryki rozebrane i wywiezione na wschód. „Wyzwoliciele” Polski zagarniali wszystko, co tylko wpadło im w ręce. Czy udało się cokolwiek uratować?
Czy to oni rzucili nazistowskie Niemcy na kolana? („Władcy przestworzy” Donald L. Miller)
Historia ludzi, którzy spędzając większość czasu na wysokości prawie ośmiu kilometrów w mroźnym powietrzu walczyli nie tylko o własne życie, ale i o kształt świata. „Władcy przestworzy” Donalda L. Millera to książka dogłębnie prawdziwa. Bo oparta na autentycznych...
Weryfikacja Polaków z Ukrainy. Mogą zamieszkać w Polsce, o ile… potępią UPA i Chmielnickiego?
Procedura urzędowa obejmuje wywiady, w których coraz częściej padają pytania o historię. Między innymi o rzeź wołyńską, działalność UPA, a nawet – o Chmielnickiego. Odpowiedzi mogą zdecydować o prawie pobytu w Polsce.
Niemcy to „zdziczały naród”, a Anglosasi wcale nie oddali Polski w niewolę Stalinowi. Propaganda Polskiego Państwa Podziemnego
Biuro Informacji i Propagandy dbało o to, by przekazać Polakom wytyczne Komendy Głównej i odpowiednio ukształtować postawy wobec okupantów. Największą batalię stoczono jednak o… wizerunek Anglików i Amerykanów, których rosnące lekceważenie Polski coraz trudniej było ukryć.
Jak Polska podziemna wymierzała sprawiedliwość?
Funkcjonowanie polskiego wymiaru sprawiedliwości pod niemiecką okupacją było wyjątkiem na skalę europejską. Polskie sądy ścigały i skazywały kolaborantów, zdrajców i „wyłapywaczy Żydów”. Jak było to możliwe i jak wykonywano wyroki?
W tym miejscu mogła się zmienić historia świata. To tu powinien był zginąć Adolf Hitler
„Tu właśnie jest miejsce narodzin drugiej wojny światowej” – pisał John Keegan na temat małej, zapomnianej mieściny w Belgii. Dlaczego?
„Nie pozwolimy kolaborantom chować się za nazistami”. Izrael szykuje własną ustawę o holokauście?
Kryzys polsko-izraelski spowodowany przegłosowaniem nowelizacji do ustawy o IPN, przewidującej między innymi karę więzienia lub grzywny za przypisywanie narodowi polskiemu zbrodni III Rzeszy nadal eskaluje. Teraz Izrael szykuje kontrustawę z karą więzienia za negowanie roli Polaków w holokauście.
Czy nadal będzie wolno mówić, że Polacy mordowali Żydów? Dosadny komentarz historyka i wydawcy do nowelizacji ustawy o IPN
Czy będzie to ustawa kagańcowa czy narzędzie walki o polską pamięć historyczną? Nowelizację Ustawy o IPN analizuje dla nas Maciej Gablankowski: wydawca książek Normana Daviesa, Antony’ego Beevora i nowej pracy Marka Łuszczyny „Polskie obozy koncentracyjne”.
Obrona prawdy historycznej czy jej zakłamywanie? Czemu służy znowelizowana ustawa o IPN?
26 stycznia sejm przyjął nowelizację ustawy o IPN, w której znalazła się między innymi kara do trzech lat więzienia lub grzywny za przypisywanie narodowi polskiemu zbrodni Trzeciej Rzeszy. W Izraelu zapanowało wściekłe oburzenie – zdaniem tamtejszych władz Polska...