Historia polityczna
Czy to Adam Michnik pierwszy rzucił pomysł Okrągłego Stołu?
Michnik w 1989 roku znalazł się w gronie zwolenników ugody ze środowiskami rządowymi. Był jednym z uczestników obrad Okrągłego Stołu. I nic dziwnego – on sam podobny pomysł zgłosił już kilka lat wcześniej, w momencie, kiedy zarówno partia,...
Czy Stanisław August Poniatowski w ogóle miał szansę zreformować Polskę?
Stanisław August Poniatowski przeszedł do historii jako nieudacznik, który pozwolił na rozgrabienie Polski. Część badaczy uważa jednak, że miał po prostu pecha, bo przyszło mu rządzić „barbarzyńskim” państwem znajdującym się na skraju upadku. Czy król Staś w ogóle...
Największym wrogiem "Solidarności" wcale nie był Jaruzelski. Ten działacz walczył przeciwko jej legalizacji do samego końca
„Jeden związek w jednym zakładzie” – dla kierującego się tym hasłem szefa OPZZ „Solidarność” była niemal śmiertelnym zagrożeniem. Zrobił wszystko, by zniweczyć plan jej odrodzenia… i paradoksalnie przysporzył Lechowi Wałęsie popularności.
Co muzułmanie naprawdę myśleli o krzyżowcach?
W dobie krucjat krzyżowcy byli dla muzułmańskich mieszkańców Bliskiego Wschodu brudnymi szczekającymi psami, które należy wytępić. Ale nie zawsze tak było, a nawet w czasie najzaciętszych walk rzeczywistość weryfikowała brutalną propagandę. Obok nienawiści znajdowało się miejsce na tolerancję,...
Te zabójstwa zmieniły bieg historii. Najsłynniejsze zamachy w dziejach Polski
Polskę nazywano „krajem bez królobójców”, lecz ten szlachetny obraz niewiele ma wspólnego z rzeczywistością. W dziejach naszego państwa nie brakowało zuchwałych zamachowców, którzy zdecydowali się podnieść rękę na władcę, polityka czy wroga ojczyzny. Konsekwencje ich zbrodni bywały tragiczne.
Historyczne spory między Polakami i Ukraińcami są winą Rosji? Prezydent Ukrainy ma jednoznaczne zdanie na ten temat
Podczas trwającego w ukraińskiej stolicy Kijowskiego Forum Bezpieczeństwa Petro Poroszenko oznajmił, że „Napięcia w stosunkach Ukrainy z Polską w kwestiach pamięci historycznej są wynikiem działań Rosji”. Obwinił też mocarstwo o psucie stosunków Ukraińców z partnerami strategicznymi.
„Najważniejsza decyzja od wprowadzenia stanu wojennego”. Jak doszło do uchwalenia ostatniej amnestii w PRL-u?
W drugiej połowie lat 80. członkom antykomunistycznej opozycji w PRL wciąż groziły wieloletnie wyroki. Naciski na wypuszczenie więźniów sumienia stopniowo się jednak nasilały. Władza, która nie zamierzała rezygnować z represji, stanęła przed prawdziwym dylematem. Jak go rozwiązano?
Pierwsze wolne wybory do senatu zawdzięczamy… Kwaśniewskiemu. Jak to możliwe?
Na początku marca 1989 roku los rozmów przy Okrągłym Stole zawisł na włosku. Sytuację uratowała zgłoszona przez Aleksandra Kwaśniewskiego w Magdalence propozycja wolnych wyborów do senatu. Problem w tym, że zaskoczyła ona nie tylko opozycjonistów, ale i stronę...
Czy Księstwo Warszawskie naprawdę było tak nowoczesne, jak sądzą historycy? Analiza profesora Czubatego
Choć przetrwało tylko kilka lat, Księstwo Warszawskie cieszy się wśród historyków, zwłaszcza tych zajmujących się kwestiami ustrojowymi, dużą sympatią. To dzięki niemu Polacy przekroczyli podobno „próg nowego stulecia”. Ale czy faktycznie tak było?
„Idziemy na rzeź jak barany”. Co Czesław Kiszczak sądził o ustaleniach Okrągłego Stołu?
Do zaproszenia przedstawicieli opozycji do negocjacji skłoniła PZPR nie dobra wola, lecz konieczność. Jeszcze przy Okrągłym Stole w środowisku rządowym ścierały się różne opinie co do tego, na jakie iść ustępstwa. A szef partyjnej delegacji, Czesław Kiszczak, nie...
„Czas, abyśmy przestali sypać głowę popiołem”. Rosyjski historyk staje w obronie paktu Ribbentrop-Mołotow
Zdaniem szefa Rosyjskiego Towarzystwa Wojskowo-Historycznego zawarty w 1939 roku pakt między ZSRR a III Rzeszą, na mocy którego mocarstwa ustaliły swoje strefy wpływów, był „słuszny”, „wpłynął na fiasko blitzkriegu” i „uratował życie milionom ludzi”.
Czy Stany Zjednoczone pójdą w ślady Rosji? Prognozy wybitnego historyka
Brexit. Wojna na Ukrainie. Prezydentura Trumpa w USA. Timothy Snyder już kilka lat temu przekonywał, by nie lekceważyć zachodzących na świecie zmian. Jesteśmy o krok od kolejnej wersji tyranii – twierdził. Dziś z jeszcze większą obawą patrzy na...
Dlaczego Józef Piłsudski zdymisjonował jednego ze swoich najbliższych przyjaciół?
Dymisja Aleksandra Prystora ze stanowiska prezesa rady ministrów w maju 1933 roku do dzisiaj budzi wiele spekulacji. Co sprawiło, że jeden z najbliższych przyjaciół Józefa Piłsudskiego stracił zaufanie Marszałka?
Dlaczego starożytni Rzymianie nie chodzili na wybory?
Choć w starożytnym Rzymie to wybory przesądzały o obsadzaniu najważniejszych urzędów, naukowcy szacują, że frekwencja w ich trakcie była szokująco niska: głosowało kilka–kilkanaście procent uprawnionych. Skąd taka mało obywatelska postawa wśród mieszkańców „wzorcowej” republiki?
Dlaczego władców Rosji nazywano carami?
Od XV wieku książęta moskiewscy konsekwentnie budowali swoją pozycję władców Wszechrusi. Powiększali obszar swojego państwa i szukali sposobu, by dodać sobie splendoru. Tytuł cesarski z pewnością im go przydał – ale jak uzasadnili ten awans?
„Syjonistyczna piąta kolumna”. Co nastąpiło w Polsce w marcu 1968 roku?
Czystki objęły wojsko, administrację, szkolnictwo. Wszędzie usuwano syjonistów. Czasem prawdziwych, głównie jednak – tych wyimaginowanych.
Dlaczego Rosja do dzisiaj nie poradziła sobie z utratą imperium?
Dzieje Rosji to dzieje „zbierania ziem ruskich” – twierdzi znany historyk. Jego zdaniem w historii potężnego wschodniego państwa nacjonalizm i imperializm splotły się tak mocno, że dzisiaj jego mieszkańcom trudno pogodzić się z obecnymi granicami. Jak groźne mogą...
Jak NSDAP zbudowała swą potęgę w III Rzeszy? Niebagatelną rolę odegrały w tym doroczne zjazdy partii
Zjazdy partii nazistowskiej, odbywające się każdego października w bawarskiej Norymberdze, były jednym z najważniejszych punktów w kalendarzu III Rzeszy. Stanowiły niezapomniany polityczny spektakl, a jednocześnie umożliwiały uczestnikom złożenie deklaracji wiary w narodowy socjalizm.
Czy Krym jest rosyjski? Historia daje jasną odpowiedź na to pytanie
„Krym to ziemia rdzennie rosyjska, a Sewastopol to rosyjskie miasto” – przekonywał w marcu 2014 roku Władimir Putin, powołując się na opinię rosyjskich obywateli. Jego zdaniem półwysep nigdy nie powinien był znaleźć się w granicach Ukrainy. Ale czy...
„Wasz prezydent, nasz premier”. W jaki sposób powstał pierwszy demokratyczny rząd Polski po II wojnie światowej?
Kompromis wcale nie był oczywisty. PZPR i jego partie satelickie kontrolowały 65% mandatów w Sejmie, a Wałęsa wcale nie chciał solidarnościowego rządu. Jak w takim razie doszło do utworzenia gabinetu Tadeusza Mazowieckiego?
Jak swastyka stała się symbolem III Rzeszy?
Charakterystyczny krzyż o ramionach załamanych pod kątem prostym jest chyba najsłynniejszym – i najbardziej złowrogim – symbolem nazistowskiego terroru. Nie zawsze jednak znak ten kojarzył się z III Rzeszą. Jak zatem doszło do tego, że Adolf Hitler go...
Ryksa Elżbieta. Kobieta, dzięki której Czesi legalnie przejęli polski tron i koronę
Ślub z tą piastowską królewną dawał perspektywy uzyskania nie tylko polskiego, ale także czeskiego tronu. Nic dziwnego, że o kandydatów nie było trudno. Szybko okazało się jednak, że łatwiej zdobyć jej rękę, niż… utrzymać się przy życiu.
Jak Amerykanie zareagowali na przewrót majowy? Opublikowano nowe badania na ten temat
W okresie międzywojennym amerykańskie dzienniki niespecjalnie interesowały się tym, co się dzieje w Europie Środkowo-Wschodniej. Wydarzenia z maja 1926 roku trafiły jednak za oceanem na pierwsze strony gazet. Tylko, że fałszywych doniesień było w nich równie dużo, co...
Gdyby ten zamach się udał, II wojna światowa skończyłaby się już w 1939 roku. Kto za nim stał?
Do niedawna postać Georga Elsera pozostawała zupełnie nieznana. Człowieka, który po Clausie von Stauffenbergu był najbliższy zgładzenia Adolfa Hitlera, upamiętniono dopiero w latach 90., jeśli nie liczyć niewielkiego pomnika i mało znaczącej ulicy jego imienia. Jak to możliwe?
„Lewactwo zabija” – w kontrowersyjnym wpisie konserwatywna partia próbowała powiązać Holokaust z lewicą
Przy okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, obchodzonego na całym świecie 27 stycznia, wiele osób i instytucji zabrało głos, by upamiętnić miliony Żydów pomordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Wypowiedzieć się na ten temat postanowiła...