Historia powszechna

Naukowcy właśnie dowiedli, że pierwsi Brytyjczycy, zamieszkujący Anglię 10 000 lat temu, mieli prawie czarną skórę
Ludzie z lubością wykrzykujący hasła o ratowaniu „białej Europy” właśnie dostali gorzką lekcję. Naukowcy dzięki badaniom kości człowieka sprzed 10 000 lat dowiedli, że jeden z pierwszych Brytyjczyków miał kręcone włosy i prawie czarną skórę.

W Gwatemali odkryto ogromne miasto imperium Majów. Naukowcy komentują: Nie docenialiśmy ich możliwości
Archeologom z Gwatemali udało się odkryć prawdziwe majańskie „megapolis”. Znaleziono właśnie sieć około 60 000 obiektów połączonych w wielkie miasto, skrywane przez stulecia przez dżunglę na północy kraju.

Nowe datowanie radiowęglowe rozwiało wątpliwości naukowców. W Anglii znaleziono wielki grobowiec wikingów
W latach 1974–1988 w anglo-saksońskim opactwie Repton w hrabstwie Derbyshire odkryto i przebadano tajemnicze cmentarzysko z blisko trzystu pochówkami. Wówczas wydawało się, że szczątki zmarłych składano tam przez stulecia. Naukowcy z Bristolu właśnie odkryli, że to w rzeczywistości grób...

„Ci ludzie umieją się tylko bić”. Co polscy żołnierze zrobili, by doprowadzić Napoleona do białej gorączki?
Rozeźlony cesarz Francuzów krytykował Polaków nie tylko wobec własnych adiutantów, ale też – grona zagranicznych generałów. Nie bez powodu.

Era antysemityzmu i eugeniki. Jaki naprawdę był „złoty wiek” Europy?
Hasła higieny rasowej. Projekty „komór śmierci”, w których łagodna muzyka towarzyszyłaby planowej eksterminacji. U zarania XX wieku Europa swoje największe zbrodnie miała jeszcze przed sobą. I właśnie przygotowywała pod nie grunt.

O co naprawdę chodzi Izraelowi? W obecnej aferze olbrzymią rolę odgrywają wewnętrzne gry polityczne w Jerozolimie
„Gorąca debata, wywołana nowelizacją ustawy o IPN, zbytnio skoncentrowała się na samej Polsce. Tak jakby sytuacja w Izraelu nie miała tu żadnego znaczenia, a przecież ma, i to bardzo duże”. O tym pisze dla nas prof. Łukasz Tomasz...

Tragedia dla światowego dziedzictwa. Wspaniała świątynia z epoki żelaza padła ofiarą nalotów. Może być jeszcze gorzej
Konflikt trwający w Syrii od siedmiu lat stał się nie tylko powodem tragedii ludności cywilnej, ale też spowodował nieodwracalne straty dla światowego dziedzictwa. Pod koniec stycznia tureckie samoloty zrzuciły bomby na starożytną świątynię. Kompleks przypominający Świątynię Salomona został...

W tym miejscu mogła się zmienić historia świata. To tu powinien był zginąć Adolf Hitler
„Tu właśnie jest miejsce narodzin drugiej wojny światowej” – pisał John Keegan na temat małej, zapomnianej mieściny w Belgii. Dlaczego?

Czy powinniśmy się obawiać kryzysu w relacjach z Izraelem? „Spokój nie jest cnotą” – komentuje prof. Łukasz T. Sroka
Czytam ze zdziwieniem wypowiedzi w rodzaju: „w ostatnich latach na linii Polska-Izrael panował spokój, teraz rząd PiS wszystko zepsuł”. Otóż takie słowa mógł sformułować tylko ktoś, kto nie zna realiów funkcjonowania polityki i dyplomacji międzynarodowej.

„Nie pozwolimy kolaborantom chować się za nazistami”. Izrael szykuje własną ustawę o holokauście?
Kryzys polsko-izraelski spowodowany przegłosowaniem nowelizacji do ustawy o IPN, przewidującej między innymi karę więzienia lub grzywny za przypisywanie narodowi polskiemu zbrodni III Rzeszy nadal eskaluje. Teraz Izrael szykuje kontrustawę z karą więzienia za negowanie roli Polaków w holokauście.

Rosyjski historyk przywraca tożsamość ofiarom stalinowskich czystek i znajduje też akta Polki
Późne lata trzydzieste to w Rosji dramatyczny okres. W krwawych czystkach zginęły wówczas tysiące ludzi, którzy po prostu znikali nagle z domów i przestrzeni publicznej. Rosyjski historyk żmudnie wydobywa z mroku niepamięci ich imiona i nazwiska.

„Norman jest naszym bogactwem naturalnym, jest naszym rewanżem na Zjednoczonym Królestwie”. Szczere, osobiste słowa o Normanie Daviesie
27 stycznia 2018 roku prof. Norman Davies został uhonorowany nagrodą specjalną Business Centre Club: za wskazywanie Polakom drogowskazów na przyszłość poprzez badanie ich historycznych sukcesów i porażek. Poniżej słowa, które z tej okazji wygłosił Henryk Woźniakowski: prezes Wydawnictwa Znak.

Szaleństwo, które ogarnia żołnierzy. Dlaczego na wojnie dochodzi do nieplanowanych rzezi?
Wiele pisze się o szaleństwie dyktatorów. Ale jak wytłumaczyć fakt, że bestialskich zbrodni dokonują zwykli żołnierze, i to bez rozkazu? O tym, jak trudno na wojnie pozostać człowiekiem, opowiada Norman Davies.

Polakom za Hitlera było w Niemczech lepiej niż za Merkel, a pomysły Führera były „obłędne”. Narodowcy w Warszawie rozmawiają o Trzeciej Rzeszy
Polski wydawca, który ma w swym katalogu mnóstwo wspomnień nazistów w trakcie wykładu mówi z fascynacją o pomyśle Hitlera: „Był obłędny!”, a prowadzący dodaje, że Polakom w Niemczech lepiej było za Hitlera niż za Merkel. Gdzie przebiega granica?

Była jedną z najpotężniejszych kobiet średniowiecznej Polski. Jej pochodzenie wciąż owiane jest tajemnicą
Spędziła z Bolesławem Chrobrym niemal trzydzieści lat, a niezależne informacje dwóch różnych kronik każą wierzyć, że owinęła sobie słynnego wodza wokół palca. Co jednak możemy powiedzieć o pochodzeniu księżnej Emnildy?

Znaleziono czaszkę z epoki żelaza. Naukowcy podejrzewają, że została ona oddzielona od ciała w trakcie rytuału
Zupełnym przypadkiem w Somerset dokonano ważnego odkrycia archeologicznego. Pewien Brytyjczyk wybrał się na spacer z psem nad rzekę i odkrył ludzką czaszkę z epoki żelaza. Archeolodzy podejrzewają, że oddzielono ją od reszty ciała w ramach pradawnego rytuału.

W Alabamie odnaleziono wrak ostatniego statku niewolniczego
Od 1859 roku Amerykanie poszukiwali pozostałości ostatniego niewolniczego statku, którym przywieziono Afrykanów do USA. Po 160 latach prawdopodobnie wreszcie im się udało, a to wszystko dzięki cyklonowi.

Zrekonstruowano twarz nastolatki sprzed 9 tysięcy lat. Minę ma taką, że nie chciałbyś jej wejść w drogę
W 1993 roku w greckiej jaskini znaleziono kości dziewczyny, których wiek oszacowano na 9 tysięcy lat. Jako, że żyła w okresie, który uważany jest za świt cywilizacji, nadano jej imię Avgi, co po grecku oznacza właśnie świt. Teraz...

Co wypada wiedzieć na temat igrzysk olimpijskich w starożytnej Grecji?
W rywalizacji z sąsiadami Ateny wypadały wyjątkowo blado. Co innego Sparta czy mała Elida. Na igrzyskach nie chodziło jednak tylko o chwałę. Zawodnicy oczekiwali sowitej zapłaty za swoje wyczyny.

Czy Ukraina próbuje na siłę wybielać swoją historię? Bestsellerowy i nagradzany „Stalingrad” został zakazany w tym kraju!
Sir Antony Beevor domaga się od Ukrainy przeprosin. Jedna z jego najsłynniejszych książek została w tym kraju zakazana i uznana za oburzającą. Dlaczego? Bo przypomina, że Ukraińcy dokonali masakry 90 żydowskich dzieci.

Naukowcom z Uniwersytetu w Hajfie udało się odszyfrować jeden z dwóch ostatnich zwojów znad Morza Martwego
Naukowcom z Hajfy udało się pieczołowicie poskładać dziesiątki malutkich fragmentów starożytnego zwoju. Okazało się, że manuskrypt został sporządzony w zaszyfrowanym języku. Teraz wreszcie wiadomo, co zawiera.

Kto wynalazł samochód? Norman Davies przypomina początki motoryzacji
W 1885 roku Carl Benz z Mannheim (1844-1929) skonstruował trójkołowy pojazd mechaniczny napędzany benzyną, czyli Motorwagen. Często nazywa się go „pierwszym samochodem”, ale w gruncie rzeczy był to jedynie kamień milowy znaczący połowę dwustuletniego okresu dziejów samochodu.

Czy pojawiła się szansa na odnalezienie grobowca Anchesenamon, żony faraona Tutenchamona?
Jeden z czołowych egiptologów na świecie Zahi Hawass ogłosił kilka dni temu, że rozpoczęto wykopaliska w rejonie, gdzie ma się znajdować grobowiec żony Tutenchamona. Czy „Dolina Królów” odsłoni kolejną tajemnicę?

Faktura za rewolucję („Rewolucja rosyjska” Sheila Fitzpatrick, „Rewolucja rosyjska. Nowa historia” Sean McMeekin)
Niekontrolowany bunt mas czy subtelna gra tajnych służb z niemieckimi pieniędzmi w tle? Czym w rzeczywistości była rewolucja rosyjska 1917 roku? Książki Sheili Fitzpatrick i Seana McMeekina dają na te pytania rozbieżne odpowiedzi, które paradoksalnie, wcale się nie...

Nie tylko Magellan. Kto jeszcze wyruszał na wyprawy dookoła świata?
Japoński samuraj, krążący między Krajem Kwitnącej Wiśni i Watykanem. Kobieta pisząca sprośne wiersze. I malajski niewolnik, który okrążył glob jako pierwszy, ale wymazano go z kart historii. Co właściwie wiemy o pierwszych podróżach dookoła świata?