Historia powszechna

Kolejny odzyskany staroegipski artefakt. Ktoś usiłował go sprzedać na aukcji w Londynie
Egipt, jedna z kolebek naszej cywilizacji, od wieków boryka się z problemem grabieży zabytków. Tamtejsze władze, walczące o ich zwrot, mogą się pochwalić kolejnym sukcesem. Właśnie udało się odzyskać kartusz Amenhotepa I.

Zapomniane zbrodnie Habsburgów, o których milczą niemieckojęzyczne podręczniki
Nie wszyscy poddani Habsburgów dobrze ich wspominają. Zwłaszcza na niektórych podporządkowanych sobie ziemiach potężna dynastia rządziła twardą ręką, bezlitośnie je eksploatując i sprowadzając mieszkańców do roli podludzi. Doprowadziła ich do takiej desperacji, że po pomoc udali się do...

Horror Polaków czekających na śmierć w Katyniu. Jak Sowieci traktowali polskich wojskowych, których zamierzali zgładzić?
„Dokuczliwe też było zimno, szczególnie w nocy. Był wysoki piec obity czarną blachą, ale tylko stał i dymił, a nie grzał” – wspomina Józef Łokucjewski, plutonowy piechoty przetrzymywany w Starobielsku. W jakich warunkach przyszło żyć jeńcom w sowieckich...

Dzieci zmuszano do niemal niewolniczej pracy już u zarania dziejów? Naukowcy poszukują śladów
W dzisiejszych czasach zmuszanie dzieci do ciężkiej pracy uznawane jest za przejaw skrajnego wyzysku i zakazane prawem w większości krajów. Archeolodzy prześledzą, jak wyglądała rzeczywistość małych robotników, m.in. kilkuletnich górników, tysiące lat temu.

Oblężenia w średniowieczu. Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o sztuce zdobywania miast i zamków
Pociski pełne jadowitych węży. Podkopy. Wieże oblężnicze, zwane pieszczotliwie „łasicami”. Średniowieczni wojownicy, przystępujący do zdobywania miasta czy zamku, mieli do dyspozycji cały arsenał środków. Który z nich był najbardziej skuteczny?

Odkopano ślady oblężenia sprzed prawie trzech tysięcy lat. Czy to pozostałości po najeździe asyryjskiego władcy, który walczył z biblijnym Achabem?
Tureccy archeolodzy nie ustają w wysiłkach, by pokazać jak najpełniejszy obraz historii ich regionu. Tym razem natrafili na mury obronne, które noszą ślady brutalnej walki. Badacze przypuszczają, że mogą one pochodzić z czasów asyryjskiego najazdu.

„Pochodzi Pan od małpy po mieczu czy po kądzieli?”. Norman Davies opowiada, jak nasi przodkowie kłócili się o teorię ewolucji
W tej sprawie każdy przyznawał sobie prawo głosu. Zaczęło się od głośnej debaty między „Mydlanym Samem” a „Buldogiem Darwina”. Później sprawa potoczyła się lawinowo, a dzięki kolejnym pokoleniom naukowców sama teoria ewolucji zaczęła… ewoluować. Niekoniecznie w kierunku, który...

Ofiara w celu powstrzymania końca świata czy efekty wyprawy łupieżczej? Poszukiwaczka z Danii znalazła skarb
Terese Refsgaard w 2017 roku wybrała się ze swoim wykrywaczem metalu na poszukiwania na niewielkiej wyspie Hjarnø w Danii. Poszczęściło jej się: znalazła złoty skarb. Teraz w miejscu jej odkrycia przeprowadzono profesjonalne wykopaliska. Znaleziono m.in. tajemnicze zdobienia.

Jak wyglądały porody w średniowiecznej Europie?
„Obarczę cię niezmiernie wielkim trudem twej brzemienności, w bólu będziesz rodziła dzieci” – tę karę, nałożoną na Ewę za zerwanie zakazanego owocu, średniowieczne kobiety poznały aż za dobrze. Ciąża i poród wiązały się w ich czasach ze śmiertelnym...

Kim był człowiek, który zdławił powstanie Spartakusa?
Był jednym z najbogatszych ludzi w dziejach. Zarabianie pieniędzy umiejętnie łączył z zaangażowaniem w politykę. I w żadnej z tych dziedzin nie przebierał w środkach, co udowodnił, tłumiąc największe w historii starożytnego Rzymu powstanie niewolników. Na ochotnika.

Czy Francja wreszcie uzna swoje kolonialne zbrodnie przeciw Algierii? Wiele na to wskazuje
Prezydent Emmanuel Macron wydał oświadczenie, w którym wezwał do otwarcia archiwów i wyjaśnienia losów ludzi, którzy zniknęli w Algierii w czasie krwawych walk o niepodległość francuskiej kolonii oraz przyznał, że stosowano wówczas tortury. Rodziny zabitych i historycy wreszcie...

Polskich żołnierzy traktowali tak, jak by ci byli zwierzętami. Zbrodnie niemieckie na polskich jeńcach we wrześniu 1939 roku
Niemieccy najeźdźcy we wszystkich Polakach widzieli podludzi. Fakt, że ci śmieli z nimi walczyć uważali za zbrodnię. A dowództwo tylko ich zachęcało, by traktowali pojmanych z najwyższym bestialstwem.

Majowie złożyli w ofierze ogromną pumę i udomawiali wielkie koty? Nowe ustalenia naukowców
Pracujący w Hondurasie naukowcy badają majański grób w mieście Copán. Pochówek zawiera szkielet kobiety ze skrzyżowanymi nogami oraz kości dużych zwierząt, w tym kompletny szkielet pumy. Archeolodzy wysnuli w związku z tym zaskakującą teorię.

Tajemnica tkwi w kościach. Naukowcy rozpracowali rolę rodzinnych powiązań w społecznościach Longobardów?
Wywodzący się ze Skandynawii Longobardowie dotarli na południe Europy i przez dwieście lat rządzili północną Italią. Naukowcy analizując ich geny doszli do interesujących wniosków, między innymi na temat roli więzów krwi w ich społecznościach we wczesnym średniowieczu.

Odsiecz wiedeńska. Czy polski triumf zdecydował o losach Europy?
„Bóg i Pan nasz na wieki błogosławiony dał zwycięstwo i sławę narodowi naszemu, o jakiej wieki przeszłe nigdy nie słyszały” – pisał 13 września 1683 roku do żony Marysieńki król Jan III Sobieski. Miał rację. Zwycięstwo pod Wiedniem...

Znaleziono najprawdziwszy garniec złota, choć wcale nie leżał na końcu tęczy
Zwykle w opowieściach o znalezieniu garnca złota występują pochodzący z mitologii irlandzkiej leprechaun i tęcza. Tym razem sprawę załatwiła ekipa budowlańców we Włoszech. O swoim odkryciu zawiadomili władze.

Idea rodem z Jurrasic Parku się ziści? W Rosji naukowcy pracują nad ożywieniem gatunków z czasów epoki lodowcowej
Niedawno naukowcy odnaleźli naturalnie zmumifikowane zwierzę sprzed 40 000 lat. Teraz szukają w jego organizmie żywej komórki, która mogłaby posłużyć do sklonowania go. Czy mamy się czego obawiać?

Początki Kartaginy. Jak powstało afrykańskie mocarstwo i kto je stworzył?
Po triumfie nad Kartaginą Rzymianie zrównali siedzibę rywali z ziemią, tak, że do dziś trudno odtworzyć codzienne życie tej niezwykłej metropolii. Czy w ogóle wiemy, jak powstała potęga miasta, które stoczyło z Rzymem tytaniczną walkę o dominację nad Morzem...

Zapomniana kampania II wojny światowej (Kamen Nevenkin „Zdobyć Budapeszt. Kampania na Węgrzech 1944”)
Wśród najbardziej znanych operacji z czasu II wojny światowej rzadko wymienia się zdobywanie węgierskiej stolicy. A przecież był to jeden z najkrwawszych epizodów trwającego sześć lat globalnego konfliktu. Czy najnowsza książka Kamena Nevenkina przyczyni się do zmiany tego...

Co starożytny garnek sera ma wspólnego z analizą rozprzestrzeniania się rolnictwa? Jak się okazuje, bardzo dużo
Choć dzisiejsza Chorwacja Polakom kojarzy się głównie z popularną destynacją urlopową, warto wiedzieć, że Półwysep Bałkański był bramą, przez którą przeniknęło do Europy rolnictwo. A pakowanie sera w gliniane garnki pomogło pierwszym rolnikom podróżować.

„Z Boną nie bałabym się nawet życia na bezludnej wyspie”. Magdalena Niedźwiedzka opowiada o pisaniu powieści biograficznej poświęconej wybitnej polskiej królowej
Bony Sforzy nie trzeba nikomu przedstawiać. Jej postać od wieków dostarcza inspiracji badaczom i artystom. Najnowsza, beletryzowana biografia żony Zygmunta Starego wyszła spod pióra Magdaleny Niedźwiedzkiej.

Naukowcy dowiedli, że wynajdując rolnictwo człowiek przypadkiem stworzył najpopularniejszy gatunek wróbla
Wróbel domowy jest bohaterem wierszyków, dziecięcych czytanek i ilustracji w elementarzach. Jako, że jest wszechobecny, naukowcy nie przykładali specjalnej wagi do jego obserwacji i badania. Tymczasem okazuje się, że te ptaki towarzyszą nam odkąd nauczyliśmy się uprawiać zboże.

Papieżyca Joanna istniała naprawdę? Naukowiec z Zurychu przedstawia nowe argumenty
Przez wieki naukowcy spierali się, czy postać Joanny z Moguncji, która została papieżem, jest czysto legendarna, czy też może ta szalona historia wydarzyła się naprawdę. Naukowiec z Zurychu w swojej najnowszej książce przedstawia nowe argumenty.

Sto lat temu Amerykanie byli zszokowani i zniesmaczeni niewdzięcznością Polaków. Czy słusznie?
„Sądzę, że zdaniem polskiego rządu podejmowanie działalności charytatywnej w Polsce stanowi przywilej”. Tymi słowami w 1921 roku amerykański ambasador nad Wisłą scharakteryzował postawę naszych władz. Skąd aż tak negatywna opinia?

Tragedia dla światowego dziedzictwa kulturowego! W Rio de Janeiro spłonęło muzeum narodowe
Prezydent Michel Temer nazwał to „smutnym dniem dla wszystkich Brazylijczyków”. Pożar Muzeum Narodowego w Rio de Janeiro pochłonął dwieście lat pracy i miliony artefaktów. Muzealnicy na całym świecie są w szoku.