Historia Francji
Maciora z Falaise i procesy zwierząt
Na początku stycznia 1386 roku w Falaise w Normandii miał miejsce dość typowy proces oraz egzekucja. Oskarżona o zabójstwo dziecka została, w wyniku śledztwa i procesu, skazana na śmierć, a następnie publicznie stracona przez okaleczenie, powieszenie, wleczenie po...
Parodia higieny na wersalskim dworze. Ludwik XIV wykąpał się… dwa razy w życiu!
Wersal powszechnie kojarzy nam się z przepychem, bogactwem i luksusem. Architektonicznie skojarzenia te są jak najbardziej słuszne, jednak najczęściej nie pamiętamy, że na dworze panował potworny… smród, a samego Ludwika XIV męczyły najróżniejsze choroby. Jak Król Słońce dbał...
Jak Karol Wielki z Lechitami wojował
Co łączy pradawnych Słowian żyjących na obszarze dzisiejszej Polski z cesarzem państwa Franków – Karolem Wielkim? Pozornie nic. Słowiańszczyzna nie granicząca bezpośrednio z jego imperium niespecjalnie interesowała cesarza. Zajmował się wojnami ze światem arabskim, pobił Longobardów we Włoszech...
Zaginiony Oriflamme. Kilka faktów o bitwie pod Azincourt
W październiku 1415 roku, na grząskim gruncie pełnym błota, walczyły ze sobą dwie armie – francuska i angielska. Walka toczyła się nieopodal wioski Azincourt w północnej Francji. Jak przebiegała bitwa?
Bestia z Gévaudan
Opowieści o Yeti, czy o Wielkiej Stopie są nam doskonale znane. Na przestrzeni lat stawały się kanwą wielu legend; później także elementem popkultury. Równie tajemnicza postać pojawiła się w południowej Francji w XVIII wieku. Co to mogło być?
François Ravaillac. Zabójca Henryka IV Burbona
Znienawidzenie władców doprowadzało często do prób pozbawienia ich życia. Atakujący pałali żądzą mordu, obmyślając przeprowadzenie zamachu drobiazgowo, ale też pod wpływem emocji. Jak wyglądało morderstwo króla Francji i Nawarry Henryka IV Burbona?
Od Crecy do Azincourt. Gdy nauka idzie w las
Aby jednak zrozumieć co naprawdę wydarzyło się pod Azincourt 25 października 1415 roku warto przyjrzeć się także pierwszej, wielkiej bitwie konfliktu francusko-angielskiego – pod Crecy z 1346 roku, a także postaciom władców, którzy w tych bitwach stanęli naprzeciwko...
Szczątki ulubionego generała Napoleona znalezione pod… parkietem do tańca? Niezwykłe odkrycie w Smoleńsku
Pod fundamentami parkietu do tańca w jednym ze smoleńskich parków archeolodzy natrafili na niezwykłe znalezisko – ludzkie szczątki pochodzące z okresu napoleońskiej inwazji na Rosję. Najprawdopodobniej należały do generała Charlesa Etienne Gudina, ulubieńca cesarza Francuzów.
Krzyżowcy z ostatniej krucjaty zginęli, bo bali się spróbować egzotycznego jedzenia? Kontrowersyjna diagnoza francuskich badaczy
Krucjata do Tunisu w 1270 roku zakończyła się spektakularną klęską. Rycerze nie zdążyli nawet wykazać się w boju, bo zdziesiątkowała ich epidemia. Długo uważano, że winną śmierci krzyżowców była dżuma, jednak najnowsze analizy wskazują, iż sami ściągnęli na...
Kobiety słabego charakteru i lekkich obyczajów. Czy średniowieczne prostytutki miały jakieś prawa?
Oficjalnie w średniowieczu biznes erotyczny nie był do końca legalny, ale władze przymykały oko na panie parające się prostytucją, a mężczyźni – naturalnie – chętnie korzystali z ich wdzięków. Jakie prawa przysługiwały ówczesnym damom lekkich obyczajów? I czy...
Matki, żony, kochanki i... mniszki. Jak bardzo trudne było życie średniowiecznych kobiet?
Zachować dziewictwo do ślubu, dużo się modlić, urodzić syna i nie pożegnać się przy tym ze światem – tak podobno przedstawiała się lista „aspiracji” średniowiecznej niewiasty. Ale czy na pewno? Autorzy bestsellerowej serii przekonują, że z punktu widzenia...
Jak bardzo brudne były europejskie pałace?
Angielscy dworzanie załatwiali się gdzie popadnie, a w komnatach Wersalu unosił się trudny do wytrzymania fetor. Zakazy publicznego wypróżniania się na niewiele się zdawały. Za fasadą przepychu europejskich pałaców kryło się prawdziwe królestwo brudu.
Jak zarabiały na siebie średniowieczne kobiety?
Fakt, iż średniowieczne kobiety nie cieszyły się równouprawnieniem, nie oznaczał bynajmniej, że nie mogły na siebie zarabiać. Wręcz przeciwnie – ciężka praca dla wielu z nich stanowiła szarą codzienność, a wśród zawodów, jakimi się trudniły, nie wszystkie zaliczały...
Jak Marysieńka przysłużyła się polsko-francuskiej dyplomacji? Opinia znanego historyka
Maria Kazimiera de la Grange d’Arquien, czyli przyszła królowa Marysieńka Sobieska, szlify dyplomatyczne zdobywała na dworze swojej poprzedniczki, Ludwiki Marii Gonzagi. Po śmierci protektorki to ona miała być rzeczniczką interesów francuskich w Polsce. Ale co właściwie udało się...
Epidemia hiszpanki zaczęła się wcześniej niż zakładano. W dodatku można jej było zapobiec dzięki szczepionkom – przekonują naukowcy
Pierwsze przypadki grypy hiszpanki, która w latach 1918–1919 zbierała okrutne żniwo na całym świecie, pojawiły się dwa lata wcześniej, niż dotychczas zakładano. Zignorowano ją jednak jako „niegroźną infekcję”. Tymczasem, jak przekonują naukowcy, program szczepień mógł zapobiec tej najpoważniejszej...
Pożar katedry Notre Dame. Co udało się uratować?
15 kwietnia około godziny 19 zapłonął jeden z najsłynniejszych zabytków Europy – francuska katedra Notre Dame. Znajdująca się w centrum Paryża budowla jest obok wieży Eiffela jednym z symboli miasta świateł. Sytuacja wyglądała dramatycznie. Czy cokolwiek udało się uratować?
Macron chce zbadać, jaką rolę Francja odegrała w ludobójstwie w Rwandzie
Emmanuel Macron ogłosił, że powołani przez francuski rząd eksperci zapoznają się materiałami archiwalnymi z czasów François Mitterranda. To za jego prezydentury, w 1994 roku, doszło do przerażającego ludobójstwa w Rwandzie. Czy Francja maczała w tym palce?
Czasy, w których „ożyło myślenie” (Sarah Bakewell, „Kawiarnia egzystencjalistów. Wolność, Bycie i koktajle morelowe”)
„Każda modna osoba chciała się o nim dowiedzieć, każda instytucja establishmentu zaczęła się nim martwić i zdawało się, że niemal każdy dziennikarz posługiwał się nim do zarabiania pieniędzy” – czy da się tak pisać o… kierunku filozoficznym? A...
Najstarsza osoba na świecie okazała się oszustką?
Jeanne Louise Clament 17 października 1995 roku została najdłużej żyjącą osobą w historii. Do tej pory uznawano ją za jedyną osobę, która w sposób udokumentowany zdołała przekroczyć wiek 120 lat. Badacz z Rosji twierdzi jednak, że było to...
Macron nowym Hitlerem? Le Monde przeprasza za swoją okładkę
Okładkę weekendowego numeru magazynu „M”, wychodzącego nad Sekwaną, ozdobiło zdjęcie prezydenta Francji Emmanuela Macrona, które zlewało się z fotografią protestujących „żółtych kamizelek”. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie fakt, że tak samo pokazano już kiedyś Hitlera i pożar Reichstagu.
Francuskie koleje upamiętnią swoją rolę w Holokauście na dawnej stacji, z której wywieziono do Auschwitz 16 000 Żydów
Powstała w 1938 roku francuska spółka kolejowa SNCF wyasygnowała 2,3 miliona dolarów na stworzenie nowego muzeum na dawnej stacji Pithiviers, znajdującej się tuż obok pozostałości obozu koncentracyjnego o tej samej nazwie. To stąd przy wsparciu SNCF rząd Vichy...
Dlaczego Napoleon storpedował w 1812 roku polskie plany powstańcze?
Polskie powstanie na Ukrainie przygotowywano niemal od momentu utworzenia Księstwa Warszawskiego. Ogromny wysiłek organizacyjny i finansowy poszedł jednak na marne. Wszystko za sprawą Napoleona, który całkowicie zlekceważył sugestie swoich doradców i pognał w głąb Rosji. Dlaczego to zrobił...
Zapomniane powstanie. Jak przygotowywano się do polskiego zrywu na Ukrainie?
To powstanie mogło zmienić nie tylko losy Polaków. Jego celem, oprócz odtworzenia niepodległej Rzeczpospolitej, było także udzielenie wsparcia ruszającego na Moskwę Napoleona. By je przygotować, Księstwo Warszawskie rzuciło na szalę cały swój majątek. Jaki właściwie był polski plan?
Szarża pod Somosierrą. Jak Polacy pomogli Napoleonowi podbić Hiszpanię?
„Trzeba być pijanym, by taki rozkaz wydać” – stwierdził jeden z francuskich generałów obecnych w wąwozie Somosierra 30 listopada 1808 roku. Polacy musieli myśleć podobnie. A mimo to rozkaz wykonali.
Naukowcy z uniwersytetu w Tybindze znaleźli graffiti z epoki lodowcowej
Popularność bazgrania po ścianach w ostatnim tysiącleciu stanowi dla naukowców badających sztukę prehistoryczną nie lada wyzwanie. Kiedy jednak spod warstw późniejszych obrazów uda się wydobyć rysunki liczące wiele tysięcy lat, radość jest podwójna. Tak było w przypadku odkrycia...