Historia Polski
„Zdjęto chłopu kajdany razem z butami”. Ile warte było zniesienie poddaństwa chłopów w Księstwie Warszawskim?
Marcin Badeni, oceniając dekret księcia warszawskiego Fryderyka Augusta, wydany 21 grudnia 1807 roku, powiedział dokładnie: „Chłopom zdjęto z nóg kajdany, ale zarazem ściągnięto buty”.
Sytuacja mieszkaniowa w latach PRL-u. Wcale nie było tak różowo, jak niektórzy twierdzą
„Każdy z nas ma schronienie w betonie, oprócz tego po jednym balkonie” – mówił w wierszu Stanisław Barańczak. Wcale jednak nie każdy był w tej uprzywilejowanej sytuacji. Niektórzy po paręnaście lat tkwili w „zamrażarce”.
Jak wyglądało życie w warszawskim getcie?
Głód. Przeludnienie. Łapanki. Każdy dzień mieszkańców największego getta w Europie oznaczał walkę o przetrwanie. Walkę, na wygranie której odcięci od świata i wydani na pastwę nazistowskich oprawców Żydzi praktycznie nie mieli szans.
Jak za PRL-u zostawało się profesorem? Kto mógł liczyć na awans na uczelni i za jaką cenę?
Blokowanie zmian. Opóźnianie profesorskich nominacji. A nawet… szantaże i wymuszanie etatów dla zbrodniarzy. W czasach PRL życie na uczelni toczyło się tak, jak w innych zakładach pracy: im wyższe stanowisko, tym większe naciski.
Każdy może przeczytać królewskie listy. Udostępniono korespondencję Zygmunta III Wazy
Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa udostępniła pokaźny zbiór korespondencji, otrzymywanej przez króla Zygmunta III Wazę. Są w nim listy od kardynałów, zagranicznych władców, a także od samego papieża.
Jak działała cenzura za PRL-u?
Cenzura szybko stała się jednym z fundamentów komunistycznej władzy. Co cenzurowano? Na jakiej podstawie? Ilu cenzorów pracowało na rzecz partii? I dlaczego cenzurze były poddawane nawet… przedstawienia mimiczne?
„Nieżywy pies nie gryzie”. Dlaczego Stefan Batory kazał zabić jednego z najpotężniejszych polskich magnatów?
Śmierć Samuela Zborowskiego do dzisiaj rozpala emocje historyków i literatów. Dlaczego Stefan Batory zgodził się, by ściąć go katowskim toporem?
Syjoniści, wichrzyciele, bananowcy. Kim tak naprawdę byli „komandosi”?
Nie sprzeciwiali się komunizmowi, ale pragnęli by ten rzeczywiście wprowadzono w życie. Demaskowali intelektualną miałkość partyjnych aparatczyków. Stali się dla gomułkowskiej ekipy prawdziwym cierniem w boku. Co warto wiedzieć o „komandosach”?
Najbardziej kompromitująca z jego porażek. Dlaczego Piłsudski nie był w stanie wywołać antyrosyjskiego powstania?
W 1914 roku wojna między zaborcami, o której marzyły pokolenia Polaków, stała się faktem. Entuzjazmowi dał się ponieść także Piłsudski. Wyruszył do Królestwa Polskiego, by poderwać rodaków do walki. Już kilka dni później musiał wracać jak niepyszny. Czy...
Czy PiS wycofa się z reparacji wojennych? Nowy szef MSZ uważa, że dyskusja o reparacjach nie powinna obciążać relacji z Niemcami
Dziś spotkali się szefowie dyplomacji Niemiec i Polski – Sigmar Gabriel i Jacek Czaputowicz, który zastąpił na stanowisku Witolda Waszczykowskiego. Jednym z tematów rozmowy była kwestia niemieckich reparacji za II wojnę światową. Czy słowa ministra są dowodem na...
Czym był Wyścig Pokoju?
Relacje na żywo z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. Nachalna partyjna propaganda. Ale też wielkie emocje – szczególnie w latach, gdy na prowadzenie wysuwali się Polscy uczestnicy Wyścigu Pokoju.
To najsłynniejsze zdjęcie z getta warszawskiego. Co powinieneś o nim wiedzieć?
Fotografie dokumentujące zagładę warszawskiego getta stały się wielokrotnie powielanymi świadectwami nazistowskiego ludobójstwa. Widzimy na nich Żydów wyganianych ze swoich kryjówek i rozstrzeliwanych. Ale co tak naprawdę wiemy o tym jednym, najbardziej rozpoznawalnym zdjęciu z 1943 roku?
Kościuszko wprost wzorował się na rewolucji francuskiej. Co przejął od krwawego reżimu znad Sekwany?
„Wolność, całość, niepodległość”. Hasło na wzór rewolucyjnego okrzyku we Francji „Wolność, Równość, Braterstwo” wprowadzone zostało w Polsce przez Tadeusza Kościuszkę.
IPN nie odpuści zbrodniarzom. Będzie ścigać esesmanów mimo upływu ponad 70 lat od końca wojny
Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu postanowiła wytropić nazistowskich funkcjonariuszy, którzy w czasie wojny pracowali w niemieckich obozach koncentracyjnych na terytorium Polski. IPN chce w tym celu podjąć współpracę z Interpolem.
Czy na tysiąclecie rzeczywiście wybudowano tysiąc szkół? Kto za to zapłacił?
Pieniądze mające pozwolić na zbudowanie „tysiąca szkół na tysiąclecie” płynęły nie tylko z Polski, ale też z Ameryki. A liczba wybudowanych placówek dzisiaj zaskakuje. Wcale nie było ich tysiąc, ale znacznie więcej.
Czy wprowadzenie stanu wojennego w Polsce było zgodne z prawem?
Kilka lat temu Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność aktów prawnych wprowadzających stan wojenny zgodnie z obecnymi standardami. Ale czy dekret Rady Państwa z grudnia 1981 roku był także nielegalny w świetle ówczesnego prawodawstwa?
Wybitni historycy i przyjaciele Polski usunięci z rady naukowej Muzeum II Wojny Światowej. Zamiast nich – antysemita i rewanżysta?
Do niedawna przy Muzeum II Wojny Światowej funkcjonowało Kolegium Programowe, w którego składzie znajdowała się grupa wybitnych badaczy okresu kampanii wrześniowej i okupacji. Obok takich autorytetów jak prof. Tomasz Szarota (autor cenionej pracy „Okupowanej Warszawy dzień powszedni”) czy...
Historia słynnej „Sprawy jedenastu”. Poznaj prawdę o uwięzieniu przywódców NSZZ „Solidarność” i KSS „KOR”
Czas strajków i demonstracji. Władze PRL próbują odzyskać kontrolę nad społeczeństwem przemocą, internując i aresztując tysiące obywateli. W tym jedenastu przywódców opozycji, którzy zostają oskarżeni o próbę obalenia reżimu. Karą za to, wedle ówczesnego prawa, była śmierć.
Krótka historia ZOMO. Najważniejsze fakty, daty, pacyfikacje
Początkowo ZOMO miało liczyć tylko 6600 członków, a zajmować się między innymi pomocą przy klęskach żywiołowych. Zomowcy pomagali jednak nie ofiarom katastrof, ale partyjnym oficjelom, pragnącym stłumić wszelkie objawy oporu społeczeństwa.
Pijaków i chuliganów nigdy nie było tak wielu. Do czego doprowadziło w PRL-u poluzowanie stalinowskiej śruby?
W 1956 roku Polacy wyszli na ulicę, domagając się chleba i wolności. Gomułkowska odwilż, która rozpoczęła się w październiku, przynajmniej częściowo odpowiedziała na te żądania. Wkrótce jednak okazało się, że wiatr zmian przyniósł ze sobą nie tylko swobody,...
„Czego pan chce, pokoju czy wojny”. Jak Józef Piłsudski ustawił do pionu litewskiego dyktatora?
Jedno przemówienie Józefa Piłsudskiego wystarczyło, by zmusić Litwinów do zawarcia pokoju. Co i w jakich okolicznościach powiedział Marszałek?
„W blaskach wojny. Wspomnienia z wojny polsko-bolszewickiej” (Mieczysław Lepecki)
Wznowione po raz pierwszy po wojnie wspomnienia Mieczysława Lepeckiego pokazują bez upiększeń, jak naprawdę wyglądała wojenna służba na froncie w 1919 i 1920 roku. To pozycja zarówno dla zawodowych historyków wojskowości, jak i pasjonatów tematu. Każdy znajdzie w...
Wałęsa wyszydzał karierowiczów, którzy nie potrafią się pożegnać ze stanowiskami. Miał na myśli między innymi… Jarosława Kaczyńskiego
„Władza ma to do siebie, że nikt jej nie chce oddać” – podkreślał prezydent Lech Wałęsa w 1991 roku. Mówił między innymi o Jarosławie Kaczyńskim.
Bijące serce partii. Krótka historia pałki milicyjnej
Stała się symbolem PRL-u i przedmiotem niezliczonych dowcipów politycznych. Pałka milicyjna wcale jednak nie towarzyszyła Polsce Ludowej od samego początku.
Czy „inteligencja” zrobiła coś dobrego dla Polski?
O przynależności do inteligencji nie decydowało pochodzenie, wykształcenie ani zawód. Pojawiła się w XIX wieku, wypełniając polityczną próżnię, pozostawioną przez nieobecną szlachtę i słabe mieszczaństwo. I odegrała w historii Polski niepoślednią rolę. Jaką dokładnie? I kim właściwie był...