Inne

Czerwone harcerstwo. Kim byli walterowcy?
Do czerwonego harcerstwa należeli między innymi Jacek Kuroń, Adam Michnik i Seweryn Blumsztajn. W co wierzyli walterowcy? Z jakich radzieckich wzorców czerpali? Co sądziły o nich władze?

Jeden z najcenniejszych i najbardziej porażających nazistowskich dokumentów. Jak udało się odzyskać dziennik głównego ideologa III Rzeszy?
Zapiski Alfreda Rosenberga, nazistowskiego zbrodniarza i głównego ideologa III Rzeszy, były jednymi z najbardziej poszukiwanych po wojnie dokumentów. Kolejne dekady starań nie przynosiły rezultatów. Dopiero łut szczęścia sprawił, że dziennik namierzono… i to w zupełnie nieoczekiwanym miejscu.

Czy powstanie listopadowe miało szanse powodzenia? Czy Polacy mogli wygrać?
Po bitwie pod Ostrołęką Polacy nie byli w stanie odzyskać początkowej przewagi. Kolejni dowódcy powstania walczyli z coraz mniejszym przekonaniem. Czy można było wygrać zryw, w którego zwycięstwo od początku prawie nikt nie wierzył, a upadek cała Europa...

Tajna broń ruchu oporu. W jaki sposób Francuzki wykorzystały modę przeciwko nazistom?
Naziści, podbiwszy Paryż, zapragnęli przenieść stolicę światowej mody do Berlina lub Wiednia. Wypowiedzieli wojnę francuskim projektantom, na każdym kroku utrudniając im pracę. Jak Francuzi obronili haute couture i co zrobili, by nadrobić wojenne straty?

Nieznani sprawcy. Skrytobójcze mordy z czasów PRL-u, o których wypada pamiętać
Niefortunnie się przewrócił? Spadł ze schodów? Wypadł przez okno? Za komuny wypadki chodziły po ludziach. Szczególnie tych, którzy zbyt otwarcie wyrażali swój sprzeciw wobec władzy. To ich czekały spotkania z „nieznanymi sprawcami”.

Dlaczego wybuchło powstanie listopadowe?
Nieprzygotowane kadry. Podzielone elity. Ogromna przewaga wojsk rosyjskich. Dlaczego zdecydowano się na rozpoczęcie zrywu i jakie były pierwsze posunięcia walczących Polaków?

Dlaczego Władysława Gomułkę usunięto z partii i aresztowano? Czym naraził się Stalinowi?
Lista zarzutów wobec Władysława Gomułki była nad wyraz długa. Instrukcje – jak zwykle – szły z Moskwy. A Bierut tylko powtórzył to, czego życzył sobie towarzysz Stalin.

Największe polskie powstanie. Czy powstanie styczniowe naprawdę nie miało szans powodzenia?
Ponad tysiąc potyczek. Ochotnicy ze wszystkich zaborów i warstw społecznych. Sprawna dyplomacja. Polacy, chwytając za broń w 1863 roku, byli lepiej przygotowani do walki niż trzydzieści lat wcześniej. Czego zabrakło do zwycięstwa?

„Ja podczas operacji mogę zarazić się nowotworem!”. Tak mówiła prawicowa posłanka w 1993 roku. Teraz jest w PiS-ie
W trakcie burzliwej debaty nad ustawą antyaborcyjną Bogumiła Boba stale powtarzała: „Ja jako lekarz…”. Rzekoma wiedza medyczna kazała jej podkreślać, że antykoncepcja jest rzeczą „grzeszną”, a rakiem… można się zarazić.

Czy pomnik drugowojennej partyzanckiej Republiki Pińczowskiej padnie ofiarą ustawy dekomunizacyjnej? Jest już decyzja o rozbiórce
W czasie II wojny światowej oddziały partyzanckie na krótko wyzwoliły spod niemieckiej okupacji ziemie powiatu pińczowskiego. Od 12 lipca do 12 sierpnia 1944 roku działała tam Republika Pińczowska, kawałek wolnej Polski w wojennej zawierusze. Czy teraz pomnik tego...

Czy zbieg okoliczności pozwoli odnaleźć grób żołnierza AK zmarłego w gestapowskim więzieniu? Być może właśnie się udało
W październiku w ręce przemyskich muzealników trafił unikatowy zbiór dokumentów kontrwywiadu AK, w dużej części sygnowanych przez „Gada”. Ten żołnierz podziemia dostał się w ręce gestapo i zmarł w więzieniu. Przez 75 lat rodzina nie wiedziała, gdzie został...

O co naprawdę chodziło w akcji lustracyjnej i czy to ona doprowadziła do upadku rządu Olszewskiego?
Czy na szczytach władzy w wolnej Polsce znajdowali się byli współpracownicy peerelowskich służb bezpieczeństwa? To pytanie budziło wśród polskich polityków skrajne emocje. Rząd, który jako pierwszy spróbował uregulować tę kwestię, upadł w ciągu kilku dni. Ale czy na...

„Nowy rozbiór Polski”. Wszystko, co trzeba wiedzieć o konferencji jałtańskiej
Na co naprawdę zgodzili się w Jałcie zachodni alianci? Co zyskali dla Polski i czy mogli walczyć o więcej? Jak na postanowienia Wielkiej Trójki zareagowali Polacy? I czy po konferencji ktokolwiek wierzył jeszcze w to, że Polska pozostanie...

„Drugiego Monachium nie będzie”. Jak to się stało, że Francja i Wielka Brytania postanowiły walczyć o Polskę?
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, świat zamarł w oczekiwaniu. Nikt nie był całkiem pewien reakcji Francji i Wielkiej Brytanii. Hitler liczył na to, że podobnie jak rok wcześniej agresja ujdzie mu na sucho. I...

Jak powstała jedna z najważniejszych polskich książek okresu powojennego?
Obiektywny reportaż, kreacja autorska czy materiał kompromitujący komunistów? Ta książka od momentu powstania budziła ogromne emocje. Zanim jednak „chwyciła w 100 tysiącach egzemplarzy”, jak chciał autor, trzeba było stoczyć prawdziwą batalię o jej wydanie.

IPN chwali się wirtualną „Mapą Miejsc Pamięci Narodowej”. Fatalna realizacja ciekawego pomysłu
26 lutego w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki odbyła się konferencja prezentująca wirtualny projekt prowadzony przez Instytut. Jest to aplikacja multimedialna „Mapa Miejsc Pamięci Narodowej”. Pomysł wydaje się interesujący, jednak realizacja pozostawia wiele do życzenia.

Nieudolność niemieckiego wywiadu w carskiej Rosji zadziwia. Ich starania na rzecz rozsadzenia imperium Romanowów to prawdziwa komedia pomyłek
Rewolucja? Może w Wielkiej Brytanii. Sojusznik, który zaprowadzi w Rosji chaos? Ruchy narodowe. Niemcy od początku wojny światowej starali się zdestabilizować państwo przeciwnika. Tyle, że zupełnie nie wiedzieli, jak się za to zabrać.

Słowo wybitnie polityczne. Co znaczyła „dupa” w czasach PRL-u?
„Dupa w roku 1955 mogła mieć funkcję wyzwalającą, oznaczała zerwanie z pruderią. A teraz to wszystko mamy już za sobą” – wspominali po latach współtwórcy legendarnego Studenckiego Teatru Satyryków.

Luxtorpeda wróci na tory. To kwestia 4-5 lat – zapowiada wiceminister infrastruktury
Wczoraj PKP Intercity i Centrum Badań i Rozwoju podpisały list intencyjny w sprawie współpracy przy stworzeniu nowoczesnych i innowacyjnych pociągów. Jest nadzieja, że Luxtorpeda 2.0 pojedzie po torach już za kilka lat.

Piekielne śledztwo. Jak Kazimierz Moczarski zniósł dwa i pół roku nieludzkich tortur?
Autor „Rozmów z katem” był jednym z najdłużej przetrzymywanych więźniów politycznych okresu stalinowskiego. Za kratkami spędził 11 lat. W tym czasie nieraz poddawano go brutalnym przesłuchaniom. Najgorsze momenty przeżył, gdy w 1948 roku wznowiono śledztwo w sprawie jego...

Amerykanin ukradł kciuk wypożyczonego na wystawę wojownika Terakotowej Armii. Chińczycy są wściekli
Dobry zwyczaj – nie pożyczaj. Jak bardzo trafne jest to przysłowie przekonali się właśnie Chińczycy, którzy udostępnili jeden ze swoich największych skarbów muzeum w Filadelfii. Amerykanie dopuścili do zniszczenia jednej z rzeźb i kradzieży jej fragmentu.

Kto cieszył się z wybuchu wojny światowej?
Obserwatorzy pisali o „szale radości”. Przywódców, ogłaszających początek wojny, witały rozentuzjazmowane tłumy. Rekordowo mało rekrutów odmawiało poboru. Wydawało się, że wszyscy pragną rozlewu krwi. Ale czy na pewno?

Niemcy to „zdziczały naród”, a Anglosasi wcale nie oddali Polski w niewolę Stalinowi. Propaganda Polskiego Państwa Podziemnego
Biuro Informacji i Propagandy dbało o to, by przekazać Polakom wytyczne Komendy Głównej i odpowiednio ukształtować postawy wobec okupantów. Największą batalię stoczono jednak o… wizerunek Anglików i Amerykanów, których rosnące lekceważenie Polski coraz trudniej było ukryć.

„Moczarski ani jeden dzień nie siedział ze Stroopem”. Kto i dlaczego oskarżał autora „Rozmów z katem” o kłamstwo?
Wnikliwy raport ze spotkania ze zbrodniarzem czy… sprawozdanie z wywiadu, który się nie odbył? W słynnej książce „Rozmowy z katem” tym, co w szczególny sposób łączy byłego akowca i generała gestapo, jest wspólna cela. Jednak zdaniem niektórych mamy...

Jakim cudem Stan Tymiński wszedł do drugiej tury? Znawca najnowszych dziejów Polski odsłania kulisy wyborów prezydenckich 1990 roku
Był człowiekiem znikąd, ale w listopadzie 1990 roku zdobył prawie cztery miliony głosów. Na wiecach witały go rozhisteryzowane tłumy. Czy Polacy naprawdę uwierzyli, że tylko dzięki Stanowi Tymińskiemu unikną losu „białych Murzynów Europy”?