Największe polskie powstanie. Czy powstanie styczniowe naprawdę nie miało szans powodzenia?
Ponad tysiąc potyczek. Ochotnicy ze wszystkich zaborów i warstw społecznych. Sprawna dyplomacja. Polacy, chwytając za broń w 1863 roku, byli lepiej przygotowani do walki niż trzydzieści lat wcześniej. Czego zabrakło do zwycięstwa?
Zgoda w Szczecinie. Będzie nowe muzeum
Do 2021 roku na Łasztowni ma powstać Morskie Centrum Nauki. Wojewoda zachodniopomorski zatwierdził projekt i wydał pozwolenia. Nowa placówka ma nie tylko gromadzić zbiory, ale także służyć jako przestrzeń interaktywna.
„Ja podczas operacji mogę zarazić się nowotworem!”. Tak mówiła prawicowa posłanka w 1993 roku. Teraz jest w PiS-ie
W trakcie burzliwej debaty nad ustawą antyaborcyjną Bogumiła Boba stale powtarzała: „Ja jako lekarz…”. Rzekoma wiedza medyczna kazała jej podkreślać, że antykoncepcja jest rzeczą „grzeszną”, a rakiem… można się zarazić.
Czy pomnik drugowojennej partyzanckiej Republiki Pińczowskiej padnie ofiarą ustawy dekomunizacyjnej? Jest już decyzja o rozbiórce
W czasie II wojny światowej oddziały partyzanckie na krótko wyzwoliły spod niemieckiej okupacji ziemie powiatu pińczowskiego. Od 12 lipca do 12 sierpnia 1944 roku działała tam Republika Pińczowska, kawałek wolnej Polski w wojennej zawierusze. Czy teraz pomnik tego...
Bananowa młodzież. Skąd wzięło się to określenie? Co oznacza?
Symbol bogactwa i narodowych aspiracji dał początek wyrażeniu przepełnionemu zazdrością, a nawet pogardą. Bananową młodzież było przecież stać na to, o czym zwyczajny Kowalski mógł tylko marzyć: banany, cytryny, a nawet pomarańcze…
Dzikie czystki. Jak na Zachodzie społeczeństwo karało kolaborantów?
Radość z wyzwolenia spod niemieckiej okupacji niosła ze sobą ogromny ładunek histerii. Rozpoczął się czas rozliczeń. Spontaniczne samosądy – golenie głów, pobicia, a nawet egzekucje – dokonywały się wszędzie. Ile osób padło ich ofiarą i jak udało się...
Czy zbieg okoliczności pozwoli odnaleźć grób żołnierza AK zmarłego w gestapowskim więzieniu? Być może właśnie się udało
W październiku w ręce przemyskich muzealników trafił unikatowy zbiór dokumentów kontrwywiadu AK, w dużej części sygnowanych przez „Gada”. Ten żołnierz podziemia dostał się w ręce gestapo i zmarł w więzieniu. Przez 75 lat rodzina nie wiedziała, gdzie został...
„Dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Czy wypowiadając te słowa Wojciech Jaruzelski już przygotowywał się do wojny z własnym narodem?
Solidarność zgodziła się dać Jaruzelskiemu „dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Planowane strajki odwołano, a nowy premier zapewniał, że w trzy miesiące uzdrowi sytuację w kraju.
Pierwsze kibuce powstały w Polsce. Zapomniane korzenie żydowskich wspólnot łączących ideały socjalizmu i syjonizmu
Dla Żydów tworzenie eksperymentalnych gospodarstw było sposobem na naukę uprawy ziemi i hodowli zwierząt. Dzięki zdobytemu w ten sposób doświadczeniu mogli później z powodzeniem budować swoje państwo. A ponieważ nie każdy mógł wyjechać do Palestyny, edukowali się tam,...
We Lwowie nacjonaliści ukraińscy przemaszerowali w rocznicę śmierci dowódcy UPA pod hasłem „Miasto Lwów nie dla polskich panów”
Ukraińscy nacjonaliści zorganizowali we Lwowie marsz będący odpowiedzią na nowelizację ustawy o IPN, która między innymi penalizuje banderyzm. Ukraińcy mówią głośno – nikt nie będzie nam nakazywać, których bohaterów mamy czcić.
„Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy”. Dlaczego Krakusi tak się płaszczyli przed austriackim cesarzem?
Wniosek przeszedł ogromną większością głosów. Nie licząc działaczy chłopskich i Ukraińców, przeciwko wiernopoddańczej petycji wystąpił tylko… jeden poseł. Czy to on popełnił błąd?
O co naprawdę chodziło w akcji lustracyjnej i czy to ona doprowadziła do upadku rządu Olszewskiego?
Czy na szczytach władzy w wolnej Polsce znajdowali się byli współpracownicy peerelowskich służb bezpieczeństwa? To pytanie budziło wśród polskich polityków skrajne emocje. Rząd, który jako pierwszy spróbował uregulować tę kwestię, upadł w ciągu kilku dni. Ale czy na...
Powstanie leksykon getta łódzkiego. Projekt otrzymał milion złotych
Naukowiec z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego stworzy leksykon getta łódzkiego. Czy zdoła uporządkować wiedzę na temat zamkniętej dzielnicy żydowskiej Litzmannstadt?
„Dogadaliśmy się jak Polak z Polakiem”. Co wypada wiedzieć o porozumieniach sierpniowych?
Mieczysław Jagielski, reprezentujący stronę rządową w rozmowach, powiedział, że „nie ma przegranych ani wygranych”. W rzeczywistości było jednak jasne kto poniósł klęskę.
„Nowy rozbiór Polski”. Wszystko, co trzeba wiedzieć o konferencji jałtańskiej
Na co naprawdę zgodzili się w Jałcie zachodni alianci? Co zyskali dla Polski i czy mogli walczyć o więcej? Jak na postanowienia Wielkiej Trójki zareagowali Polacy? I czy po konferencji ktokolwiek wierzył jeszcze w to, że Polska pozostanie...
Piłsudski lubił się grzać w blasku arystokracji. Ale co to miało wspólnego… z siadaniem gołym tyłkiem na jeżach?
„To nie sztuka zabić kruka ani sowę trafić w głowę ale sztuka całkiem świeża gołą dupą siąść na jeża” – brzmiał frywolny wierszyk Aleksandra Fredry. Józef Piłsudski ułożył własną jego wersję.
Czy Hitler dysponował bronią atomową? (“Tajemnicza broń Hitlera” Leszek Adamczewski)
Niektórzy historycy twierdzą, że Heinkel 177 V38, największy bombowiec Luftwaffe, którego wrak 9 maja 1945 roku sowieccy żołnierze odnaleźli na lotnisku w czeskiej Pradze, przygotowywany był przez Niemców do transportu bomby atomowej. Czy to możliwe, że Hitler dysponował...
W Egipcie znaleziono najstarsze figuralne tatuaże
Najstarsze na świecie tatuaże symboliczne naukowcy odkryli na ramionach dwóch egipskich mumii. Przebadano szczątki kobiety i mężczyzny, a archeolodzy uznają, że rysunki na skórze miały różne znaczenie u obu płci.
„Polska od Bałtyku odepchnąć się nie da!”. Jak Józef Beck odpowiedział na żądania Adolfa Hitlera?
Stanowcza odpowiedź Józefa Becka została uznana w Berlinie za zerwanie rokowań. Gdańsk i eksterytorialny korytarz, na które Polska żadną siłą zgodzić się nie mogła, uczyniły wojnę nieuniknioną.
Odtajniony raport amerykańskiego wywiadu z 1946 roku stwierdza: Polacy po wyzwoleniu prześladowali Żydów tak jak naziści
15 maja 1946 roku amerykański wywiad przygotował raport dla Departamentu stanu. Jak można przeczytać w nagłówku „Ten dokument dotyczy fizycznej, ekonomicznej i politycznej kondycji ocalałych Żydów w Polsce od czasu wyzwolenia.” Analizuje on politykę rządu, antysemityzm i możliwości...
Krasnoludki w walce ze smurfami. Czym była Pomarańczowa Alternatywa?
Widok watahy „smurfów”, niezdarnie uganiających się za zwinnymi krasnoludkami w czerwonych czapeczkach, skutecznie ośmieszył nie tylko funkcjonariuszy „sił ładu i porządku”, ale także ich mocodawców, czyli rządzącą ekipę gen. Jaruzelskiego.
„Drugiego Monachium nie będzie”. Jak to się stało, że Francja i Wielka Brytania postanowiły walczyć o Polskę?
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, świat zamarł w oczekiwaniu. Nikt nie był całkiem pewien reakcji Francji i Wielkiej Brytanii. Hitler liczył na to, że podobnie jak rok wcześniej agresja ujdzie mu na sucho. I...
W Sudanie właśnie otwarto Polski Ośrodek Archeologiczny. Dopytujemy u źródła czy wykopaliska w tym regionie są bezpieczne
Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW jest jedną z najprężniej działających archeologicznych jednostek badawczych w Polsce. W Sudanie właśnie otworzyło swoją drugą po kairskiej stację badawczą. Zastępczyni dyrektora CAŚ UW Iwona Zych tłumaczy nam jakie będą jej zadania oraz jak...
Jak powstała jedna z najważniejszych polskich książek okresu powojennego?
Obiektywny reportaż, kreacja autorska czy materiał kompromitujący komunistów? Ta książka od momentu powstania budziła ogromne emocje. Zanim jednak „chwyciła w 100 tysiącach egzemplarzy”, jak chciał autor, trzeba było stoczyć prawdziwą batalię o jej wydanie.
IPN chwali się wirtualną „Mapą Miejsc Pamięci Narodowej”. Fatalna realizacja ciekawego pomysłu
26 lutego w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki odbyła się konferencja prezentująca wirtualny projekt prowadzony przez Instytut. Jest to aplikacja multimedialna „Mapa Miejsc Pamięci Narodowej”. Pomysł wydaje się interesujący, jednak realizacja pozostawia wiele do życzenia.