Historia nauki i historiografii
To dzięki niemu Puszcza Białowieska w ogóle jeszcze istnieje! Kim był Polak, który opisał wszystkie rośliny?
Tworzył parki narodowe i skatalogował wszystkie rośliny występujące w naszym kraju. Podczas niemieckiej okupacji pomagał studentom, a także… żubrom w Białowieży (ocalił je przed wyginięciem)! Kim był Władysław Szafer, jeden z najznamienitszych obrońców polskiej przyrody?
Ten Polak ocalił miliony ludzi przed śmiercią. Dziś jego nazwisko jest niemal zapomniane
„Walka z tyfusem plamistym nie wyglądała bardzo korzystnie tak długo, aż na widownię wstąpił znakomity badacz polski, profesor Rudolf Weigl” – stwierdził noblista Charles Nicolle. Kim był człowiek, który stworzył szczepionkę przeciwko tej groźnej chorobie – i ocalił...
Herman Wirth – ekscentryczny poszukiwacz prawdy czy kolejny zwariowany nazista?
Architekci III Rzeszy jako jeden z elementów swojej propagandy wykorzystywali ideę pangermanizmu. Powszechnie znane hasła o „rasie panów” bardzo szybko zyskiwały zwolenników wśród podupadającego moralnie społeczeństwa niemieckiego. W jaki sposób dr Herman Wirth przyczynił się do podniesienia narodu...
Najsłynniejszy kryptolog świata, za życia prześladowany za orientację seksualną, zostanie uhonorowany na banknocie
Alan Turing przeszedł do historii jako prekursor komputerów i człowiek, dzięki któremu rozszyfrowano Enigmę. Jak poinformował w poniedziałek Bank Anglii ten genialny kryptolog i matematyk w 2021 roku zostanie „twarzą” banknotu 50-funtowego. To ukłon w stronę badacza, który...
Do pogromu kieleckiego pośrednio przyczynili się Niemcy? „Trzeba pokazać ich wpływ na to, co się działo” – mówi wiceprezes IPN
Historycy do dziś spierają się o to, czy kielecka zbrodnia na Żydach 4 lipca 1946 roku, miała charakter spontaniczny, czy raczej była wynikiem zaplanowanej prowokacji. Zdaniem wiceprezesa IPN przy analizowaniu tego i innych incydentów w relacjach polsko-żydowskich należy...
Niebezpieczna alchemia. Te eksperymenty kosztowały życie angielskiego króla i niemal zabiły Newtona
Poszukiwanie kamienia filozoficznego swego czasu było ulubioną rozrywką uczonych. Ich laboratoria obfitowały w groźne substancje, więc zdarzało się, że badania miały opłakane skutki. Alchemiczne ambicje zabiły m.in. Karola II. Mało brakowało, by także wybitny fizyk, Isaac Newton, podzielił...
Piękne umysły po polsku. Kim byli twórcy lwowskiej szkoły matematycznej?
„Matematyka w tej grupie zafascynowanych ludzi była czymś w rodzaju gorączki” – mówił o lwowskich geniuszach Zygmunt Birnbaum. Opracowali setki twierdzeń i dowodów, które zrewolucjonizowały tę dziedzinę wiedzy. Choć skrajnie się od siebie różnili, łączyło ich jedno: miłość...
Czy uda się rozwiązać zagadkę śmierci Stefana Batorego? Nowa edycja zachowanych kopii XVI-wiecznego rękopisu
Nagła śmierć Batorego, który uchodził za człowieka o dobrym zdrowiu, do dziś jest przedmiotem sporów wśród historyków i lekarzy. Sporządzony tuż po zgonie monarchy dokument, który mógłby rozstrzygnąć ich wątpliwości, zaginął. Właśnie ukazała się jednak edycja dwóch zachowanych...
Profesor Karol Modzelewski nie żyje. Miał 81 lat
28 kwietnia w Warszawie odszedł profesor Karol Modzelewski, historyk mediewista, jeden z najwybitniejszych polskich badaczy średniowiecza. W czasach Polski Ludowej był wręcz symbolem wroga socjalistycznego ustroju – więziono go łącznie przez 8,5 roku.
Naukowcy czy szarlatani? Krótka historia alchemii według Normana Daviesa
Byli specjalistami od wszystkiego. Przywracali płodność, leczyli, a nawet… nadzorowali kopalnie. Uważali się za reformatorów, zgłębiających tajniki działania umysłów i materii. Europejczycy przełomu XVI i XVII wieku wierzyli im bez zastrzeżeń – ale czy słusznie?
„Obiektywizm historyczny to mit”, a „historia jest polem bitwy” stwierdził na antenie Radia Szczecin Sławomir Cenckiewicz
Ostre słowa na temat uwikłania historyków w politykę padły podczas audycji „Rozmów pod krawatem” na antenie Radia Szczecin. Gość programu, Sławomir Cenckiewicz wprost stwierdził, że badacze zajmujący się dziejami najnowszymi są nieobiektywni.
W języku angielskim do dziś mówi się, że wszyscy biali to przedstawiciele „rasy kaukaskiej”. Skąd wzięła się ta dziwaczna nazwa?
„Historia pokazuje, że wszelka cywilizacja wywodzi się od rasy białej, a społeczność może osiągnąć wyżyny wielkości i intelektu o tyle tylko, o ile zdoła zachować krew szlachetnej rasy” – pisano w roku 1855. Te poglądy nadal kształtują naszą...
Niezwykły cykl wykładów o starożytności. Dziecięcy Uniwersytet Ciekawej Historii zaprasza… młodzież i dorosłych. Start już w najbliższą sobotę
Jeżeli nie macie planów na najbliższą sobotę i przypadkiem będziecie w Warszawie, możecie wybrać się w podróż w czasie. Zamiast gapić się w ekran swojego smartfona, poznacie tajniki początków pisma, a konkretnie dowiecie się, kto i o czym...
„Polska krajem ludzi kształcących się”. Skąd się brała obsesja Gomułki na punkcie edukacji?
99,7% dzieci w miastach uczęszczało do szkoły. W ciągu dziesięciu lat przybyło dwa i pół tysiąca podstawówek. Jak należy interpretować te liczby? I dlaczego Gomułka przywiązywali tak ogromną wagę do edukacji?
Sąd prawomocnie uniewinnił byłego rektora UMK od zarzutów stawianych przez IPN. Jan Kopcewicz nie współpracował z SB
Dwa lata trwała sądowna walka naukowca z Torunia z gdańskim oddziałem IPN. Przedstawiciele Instytutu twierdzili, że były rektor jest kłamcą lustracyjnym. Kopcewicz bronił się podkreślając, że gdyby wiedział, ze w jego życiorysie jest coś nie tak „nie pakowałby...
Kobiece wynalazki, które zmieniły świat. Dlaczego nie pamiętamy o tych wielkich odkrywczyniach?
Da Vinci, Edison, Bell – w zestawieniach największych wynalazców królują mężczyźni. Jednak to właśnie kobiety często dokonywały odkryć, które w realny sposób zmieniły nasze życie. Kamizelki kuloodporne, piła tarczowa, zmywarka czy wi-fi to tylko niektóre z nich. Co...
Spekulacje dotyczące Rudolfa Hessa raz na zawsze ucięte. Badania DNA rozprawiają się z teorią spiskową
Po raz kolejny badania DNA okazały się nieocenioną pomocą dla historyków. Przez kilkadziesiąt lat wśród miłośników teorii spiskowych krążyła opowieść o tym, że zamiast Rudolfa Hessa, człowieka nr 3 Trzeciej Rzeszy, w więzieniu siedział jego sobowtór. Teraz wreszcie...
Średniowieczne kobiety też pisały książki! Dowód na to znaleziono… w zębach
Najnowsze odkrycie naukowców z Uniwersytetu w Yorku i Instytutu Maxa Plancka stawia pod znakiem zapytania dotychczasową wiedzę o produkcji książek w średniowieczu. Okazuje się, że kopiowanie manuskryptów nie było wyłącznie domeną mężczyzn. Co więcej, kobiety zatrudniano do przepisywania...
Prace domowe zaczęto zadawać już w starożytnym Egipcie
Zadania domowe dla uczniów często są niczym męki Tantala. Kiedy kolejny raz będą się żalić na tę „niesprawiedliwość świata”, warto im przypomnieć, że nie oni pierwsi i nie ostatni. Lekcje musieli odrabiać już starożytni Egipcjanie.
Zdjęcia pierwszego na świecie satelity szpiegowskiego ujawniają starożytne sekrety Bliskiego Wschodu
Dzięki nowej aplikacji do korekcji obrazu naukowcy są w stanie bliżej przyjrzeć się fotografiom Bliskiego Wschodu wykonanym w latach 60. i 70. przez pierwszego na świecie satelitę szpiegowskiego, wysłanego na orbitę przez Amerykanów w ramach programu Corona. Co...
Senat postanowił uhonorować polskich matematyków m.in. ze słynnej szkoły lwowskiej. Rok 2019 ustanowiony Rokiem Matematyki
„Senat Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu zasług polskich matematyków dla światowej nauki, (…) ustanawia rok 2019 Rokiem Matematyki” – głosi uchwała z 20 grudnia. Z tej okazji przypominamy o wybitnych Polakach, którzy specjalizowali się w tej dziedzinie.
Narodowy Instytut Dziedzictwa właśnie otrzymał kilkadziesiąt milionów złotych na pokazanie nam zabytków
Centrum Projektów Polska Cyfrowa ogłosiło konkurs, w którym Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa się poszczęściło. „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków oraz grobów i cmentarzy wojennych” właśnie otrzymała dofinansowanie w wysokości 31,5 miliona złotych.
Rekomunizacja ulic w stolicy? IPN apeluje: przez wzgląd na przelaną krew nie przywracajcie symboli zniewolenia
Wydawać by się mogło, że kwestia ustawy dekomunizacyjnej i związanej z nią zmiany nazw ulic to już mocno przebrzmiała sprawa. Tymczasem w Warszawie dyskusja rozgorzała na nowo. 7 grudnia sąd ostatecznie uchylił decyzję o zmianie nazwy 44 stołecznych...
Babilońska opowieść o zemście w oryginale? Dawno nie widzieliście dziwniejszego filmu!
Wydawać by się mogło, że język babiloński, który nie był używany od dwóch tysięcy lat, przepadł na zawsze. Tymczasem okazuje się, że można się go nauczyć. I nie tylko. Brytyjscy studenci udowodnili, że z dość brutalnej starobabilońskiej opowieści...
Historia mapami opisana (recenzja: Edward Brook-Hitching „Złoty atlas”)
Czy w dobie powszechnego dostępu do Internetu, gdzie można przecież znaleźć „wszystko” wydawanie publikacji zawierających historyczne mapy ma jeszcze jakikolwiek sens? „Złoty atlas” Edwarda Brooke’a-Hitchinga udowadnia, że jak najbardziej tak.