Profesor Karol Modzelewski nie żyje. Miał 81 lat

fot.Leśniowski, lic. CC BY-SA 4.0 Karol Modzelewski w 2017 roku (fot. Tomasz Leśniowski, lic. CC BY-SA 4.0)

28 kwietnia w Warszawie odszedł profesor Karol Modzelewski, historyk mediewista, jeden z najwybitniejszych polskich badaczy średniowiecza. W czasach Polski Ludowej był wręcz symbolem wroga socjalistycznego ustroju – więziono go łącznie przez 8,5 roku.

Karol Modzelewski przyszedł na świat w Moskwie jako Cyryl Budniewicz, w szczytowym momencie szalejącej fali terroru NKWD. Gdy jego ojciec został osadzony w łagrze, jego matka związała się z polskim działaczem komunistycznym, Zygmuntem Modzelewskim. W 1945 roku wyjechała z nim do Polski, gdzie Cyrylowi zmieniono imię na Karol; przyjął też nazwisko ojczyma. Dopiero nad Wisłą zaczął się uczyć języka polskiego. Jego przybrany ojciec od 1947 roku kierował MSZ PRL. Zmarł w 1954 roku.

W tym samym roku Karol Modzelewski zdał maturę, po czym rozpoczął studia historyczne m. in. pod kierunkiem Aleksandra Gieysztora. W 1957 roku wstąpił do PZPR, z której w 1964 roku został wyrzucony wraz z Jackiem Kuroniem. Razem napisali list otwarty, krytykujący odejście partii od zasad socjalizmu i jej nadmierną biurokratyzację. Modzelewski został za to wyrzucony ze studiów doktoranckich, zwolniony z pracy i skazany na karę więzienia. Drugi raz trafił za kratki za udział w wydarzeniach marcowych 1968 roku.

W 1974 roku udało mu się uzyskać stopień doktora za pracę dotyczącą Polski piastowskiej, a później habilitował się badając wczesnośredniowieczną Italię. W 1980 roku wstąpił do NSZZ „Solidarność”, w którym sprawował funkcję rzecznika. To on był pomysłodawcą nazwy „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowano go, a we wrześniu 1982 aresztowano za „próbę obalenia ustroju”. W 1989 roku na nowo zajął się pracą naukową, angażując się w IH PAN. Otrzymał tytuł profesora. Jednocześnie w latach dziewięćdziesiątych podjął też działalność polityczną. Jego książki były wielokrotnie nagradzane. On sam został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Orła Białego.

Z obu stron polskiej sceny politycznej w związku ze śmiercią profesora Modzelewskiego płyną słowa uznania dla jego spuścizny. Osoby, które go znały, przypominają, że był świetnym nauczycielem akademickim i wykładowcą. Na chwilę obecną nie podano przyczyn śmierci profesora ani informacji o ostatnim pożegnaniu.