Historia nauki i historiografii
Historycy dostali nowe narzędzie do prowadzenia badań – pomoże im technologia rozpoznawania twarzy
Nauka związana z cyfrową identyfikacją ludzi na podstawie unikalnych cech ich ciała nie raz znalazła już zastosowanie w badaniach historycznych. Teraz pomoże również w identyfikowaniu anonimowych Amerykanów z XIX-wiecznych portretów.
Konkurs o Nagrodę im. prof. Kotarbińskiego rozstrzygnięty. Zwycięzcą prof. Andrzej Friszke
W niedzielę rozstrzygnięto kolejną edycję konkursu o Nagrodę im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, przyznawaną przez Uniwersytet Łódzki. Kapituła postanowiła nią uhonorować prof. Andrzeja Friszkego za książkę „Sprawa jedenastu”, poświęconą uwięzieniu przywódców „Solidarności” i „KOR”.
Na Antarktydę wyruszy brytyjska wyprawa. Czy badacze znajdą wrak zaginionego statku?
W sierpniu 1914 roku, tuż po wybuchu pierwszej wojny światowej, z Wielkiej Brytanii wyruszyła na pokładzie żaglowca „Endurance” wyprawa mająca na celu odkrywanie Antarktydy. Po wielu miesiącach lodowy żywioł pochłonął jednostkę. Czy teraz wreszcie uda się ją odnaleźć?
Król życia i śmierci (Mariusz Urbanek „Profesor Weigl i karmiciele wszy”)
Co robi człowiek, gdy za chęć bycia Polakiem traci szansę na Nobla? A co, kiedy traci ją drugi raz, bo ktoś uznał, że był złym Polakiem? Jeśli jest Rudolfem Weiglem, wraca do pracy. Z książki Mariusza Urbanka wyłania...
Odszedł prof. Jerzy Wyrozumski. Wybitny mediewista miał 88 lat
W piątek wieczorem w Krakowie zmarł profesor Jerzy Wyrozumski, wybitny historyk mediewista, wielokrotnie nagradzany i odznaczany za swoją działalność naukową. Na jego pracach wychowały się całe pokolenia historyków.
Lingwista z UJ ratuje znikający język? Gromadzi najstarsze źródła pisane mowy mniejszości o unikalnej, wielowiekowej tradycji
Językiem karaimskim posługuje się dzisiaj zaledwie garstka ludzi. W trakcie badań przeprowadzonych w 2003 roku jego znajomość deklarowało na Litwie 97 osób, a w Polsce 28 osób. Językiem tym posługuje się grupa etniczna i religijna, która wyodrębniła się...
Czy Piktowie opracowali własne pismo? Niewykluczone!
Jak wynika z najnowszych badań prowadzonych na Uniwersytecie Aberdeen, Piktowie, czyli grupa plemion zamieszkujących Szkocję, która skutecznie opierała się Rzymianom, około 1700 lat temu opracowała własne pismo. Czy zdołamy je odczytać?
Prof. Jerzy Kochanowski laureatem nagrody im. Giedroycia. Wydawca komentuje „Jesteśmy dumni!”
W trakcie uroczystej inauguracji roku akademickiego na Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie wręczono nagrodę literacką im. Jerzego Giedroycia. Jej laureatem został prof. Jerzy Kochanowski za książkę „Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957”.
„Dziś historycy mają swoje wielkie święto”. Prof. Timothy Snyder otrzymał doktorat honoris causa UMCS
W poniedziałek amerykański historyk i profesor Yale, od lat niezmiennie zafascynowany historią Europy Środkowej i Wschodniej, otrzymał tytuł doktora honoris causa UMCS. Tylko u nas sprawę komentuje polski wydawca jego książek.
Skandaliczne wyniki kontroli NIK. Czy zabytki odkryte w trakcie inwestycji budowlanych w ogóle trafiają do muzeów?
Najwyższa Izba Kontroli przyjrzała się szczegółowo temu, co dzieje się z zabytkami archeologicznymi odkrywanymi przy okazji inwestycji budowlanych. Wyniki są porażające.
Hitler podbija listy holenderskich bestsellerów. I to wcale nie jest żart
Przez ponad 70 lat „Mein Kampf”, książka zawierająca podstawy teorii antysemickich i narodowo-socjalistycznych Adolfa Hitlera była w kraju zakazana. Teraz Holendrzy mogą śmiało sięgnąć po nowe tłumaczenie, zatytułowane „Mijn Strijd”, które szybko znalazło się na szczytach list bestsellerów.
Czy historycy otrzymali właśnie zupełnie nowe narzędzie do badania dziejów Europy? Ci naukowcy twierdzą, że tak
Grupa kilkunastu naukowców z różnych dziedzin postanowiła przebadać aktywność budowniczych w Europie na podstawie używanego przez nich drewna. Co to ma wspólnego z cenami żywności i wybuchami zarazy? Jak się okazuje, bardzo wiele.
„Pochodzi Pan od małpy po mieczu czy po kądzieli?”. Norman Davies opowiada, jak nasi przodkowie kłócili się o teorię ewolucji
W tej sprawie każdy przyznawał sobie prawo głosu. Zaczęło się od głośnej debaty między „Mydlanym Samem” a „Buldogiem Darwina”. Później sprawa potoczyła się lawinowo, a dzięki kolejnym pokoleniom naukowców sama teoria ewolucji zaczęła… ewoluować. Niekoniecznie w kierunku, który...
Janowi Zamoyskiemu zamarzył się własny uniwersytet. Ale czy ambitny projekt potężnego magnata miał prawo się udać?
„Zawsze takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie” – twierdził ponoć Jan Zamoyski, należący do wąskiego grona najpotężniejszych ludzi w kraju. Dlatego założył własną Akademię.
Idea rodem z Jurrasic Parku się ziści? W Rosji naukowcy pracują nad ożywieniem gatunków z czasów epoki lodowcowej
Niedawno naukowcy odnaleźli naturalnie zmumifikowane zwierzę sprzed 40 000 lat. Teraz szukają w jego organizmie żywej komórki, która mogłaby posłużyć do sklonowania go. Czy mamy się czego obawiać?
Zapomniane początki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Co warto wiedzieć o uczelni założonej przez Kazimierza Wielkiego?
Z krakowską akademią wiązano wielkie plany, ale na dobrą sprawę nigdy nie otworzyła ona swoich podwojów. Co przesądziło o upadku uniwersytetu? I co warto wiedzieć o tym nieudanym projekcie?
Macaliśmy ludzkie czaszki sprzed ponad wieku. Jeśli jesteś mężczyzną być może bałbyś się ich dotknąć
Zapewniono nas, że czaszki są wygotowane, zdezynfekowane, odkażone oraz, że kilka miesięcy przeleżały pod lampą UV, która zabiła wszystkie zarazki. A przy okazji zakazano nam robić sobie z nimi selfie.
Starożytne testy ciążowe i traktat o nerkach. Nowe spojrzenie na medycynę w starożytnym Egipcie? Dzięki tym papirusom to możliwe
Uniwersytet w Kopenhadze posiada interesującą kolekcję papirusów, która w dużej części nadal nie została opublikowana. Zawierają one teksty między innymi o medycynie, botanice, czy astrologii. Naukowcy wreszcie zaczęli je przekładać, ujawniając, że starożytni Egipcjanie wiedzieli więcej niż przypuszczaliśmy.
Czytanie tych książek mogło być zabójcze. W Danii znaleziono pełne trucizny woluminy
W „Imieniu róży” Umberto Eco pojawiła się książka, która była zabójcza dla swych czytelników. Śmiercionośną toksynę przyjmowało się śliniąc palec, by przewrócić stronę. Jak pokazuje najnowsze odkrycie w Danii, takie rzeczy mogą się wydarzyć nie tylko w umyśle...
Galen nie wierzył w wędrującą macicę jako powód histerii u kobiet. Jak pokazuje nowe odkrycie, uważał, że za zaburzeniami stoi brak seksu
Naukowcy odszyfrowali właśnie starożytny papirus zawierający teorię Galena na temat tego, skąd bierze się kobieca histeria. Jak się okazuje, medyk powątpiewał w popularny pogląd, że jej źródłem jest wędrująca macica. Zamiast tego winił… brak seksu.
Jak nie umrzeć głupio? (Nie)zawodny poradnik historyczny („Już nie żyjesz” Cody Cassidy, Paul Doherty)
Są sprawy, o których nie wypada mówić „w towarzystwie”. Nie pytamy o zarobki, nie poruszamy kwestii wyznania czy polityki. O kwestiach ostatecznych rozmawiać można, byle mądrze. Głupie pytania korzystniej zostawić dla siebie, albo lepiej – poszukać na nie...
Dlaczego wschód leży na… wschodzie? Norman Davies wyjaśnia, od czego zależy nasza orientacja w przestrzeni
Czym jest „Daleki Wschód” dla Chińczyków? Gdzie zdaniem Japończyków leży „Najdalszy Zachód”? Europejczycy stosunkowo niedawno zdali sobie sprawę z tego, że ich sposób opisywania świata nie jest uniwersalny. A może, jak sugeruje brytyjski historyk, należy go uznać wręcz...
PiS wycofuje się z ustawy o IPN i nazywa to sukcesem Polski na arenie międzynarodowej. Nowe prawo ustalono w siedzibie Mosadu?
„Nie ma naszej zgody na kłamstwo historyczne, będziemy bronić prawdy o Polsce, bo jest to obrona honoru naszych przodków, którzy bronili także człowieczeństwa”. Te słowa premiera Mazowieckiego padły w Rzeszowie, tuż po tym, jak PiS wycofał się z...
Tablica Mendelejewa. Co tak naprawdę odkrył Dmitrij Mendelejew?
Mendelejew nie był pierwszy. Wykorzystał pomysł jednego z kolegów po fachu, ale środowisko i tak odrzuciło jego tablicę. A na starość Mendelejew był nawet zmuszony zajmować się nie chemią, ale… lodołamaczami.
Nagrody historyczne „Polityki” rozdane. Wydawca najlepszej historycznej książki naukowej dzieli się z nami przemyśleniami
Podczas specjalnej gali, która odbyła się 8 maja, po raz kolejny rozdano wyróżnienia dla najlepszych książek historycznych. Nagroda za 2017 rok w kategorii książka naukowa powędrowała do Jerzego Kochanowskiego. Wydawca jego pracy dzieli się z nami swoją opinią...