Historia powszechna

„Drugiego Monachium nie będzie”. Jak to się stało, że Francja i Wielka Brytania postanowiły walczyć o Polskę?
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, świat zamarł w oczekiwaniu. Nikt nie był całkiem pewien reakcji Francji i Wielkiej Brytanii. Hitler liczył na to, że podobnie jak rok wcześniej agresja ujdzie mu na sucho. I...

W Sudanie właśnie otwarto Polski Ośrodek Archeologiczny. Dopytujemy u źródła czy wykopaliska w tym regionie są bezpieczne
Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW jest jedną z najprężniej działających archeologicznych jednostek badawczych w Polsce. W Sudanie właśnie otworzyło swoją drugą po kairskiej stację badawczą. Zastępczyni dyrektora CAŚ UW Iwona Zych tłumaczy nam jakie będą jej zadania oraz jak...

Nieudolność niemieckiego wywiadu w carskiej Rosji zadziwia. Ich starania na rzecz rozsadzenia imperium Romanowów to prawdziwa komedia pomyłek
Rewolucja? Może w Wielkiej Brytanii. Sojusznik, który zaprowadzi w Rosji chaos? Ruchy narodowe. Niemcy od początku wojny światowej starali się zdestabilizować państwo przeciwnika. Tyle, że zupełnie nie wiedzieli, jak się za to zabrać.

Co się stanie z twierdzą w Kamieńcu Podolskim? Ukraińcy „remontują” ją kulą do wyburzania
Dawna polska twierdza w Kamieńcu Podolskim, znajdująca się obecnie na terytorium Ukrainy, w czasach swojej świetności zyskała mino niezdobytej. W połowie lutego zawaliła się część muru rozsławionych przez „Trylogię” Sienkiewicza fortyfikacji. Ukraińcy prowadzą prace konserwatorskie z użyciem kuli...

Adam Smith. Człowiek, który wymyślił wolny rynek
Co Adam Smith wniósł do ekonomii? Jak brzmiały ogłoszone przez niego prawa rynku? Co miał na myśli piszą o „produkowaniu ludzi”? I dlaczego półnago paradował po Edynburgu?

Archeolodzy pracują nad zabytkami zniszczonymi przez ISIS. Szefowa Brytyjskiego Instytutu Badań nad Irakiem komentuje: „Fantastyczne znalezisko!”
Bojownicy Państwa Islamskiego zasłynęli nie tylko brutalnością i fanatyzmem, ale też niezwykłą konsekwencją w niszczeniu unikatowych zabytków. Teraz archeolodzy intensywnie pracują w miejscach, z których ISIS zostało wyparte. Właśnie znaleźli inskrypcje potwierdzające istnienie biblijnego króla.

Turcja. Państwo, które nigdy nie uznało rozbiorów Rzeczypospolitej
Już kilkadziesiąt lat po wiktorii wiedeńskiej, Turcja z zaciekłego wroga stała się bliskim stronnikiem Rzeczpospolitej. Gdy Europa patrzyła obojętnie na rozbiory Polski, Turcy otwarcie odmówili uznania politycznej grabieży.

Co zabiło królową Elżbietę? Zdaniem tych autorów umarła, bo nie mogła się powstrzymać przed pożeraniem słodyczy
Brytyjska królowa Elżbieta I na żadnym ze swoich portretów się nie uśmiecha. Śmiech nie przystoi monarchini, jest uznawany za wulgarny. Ale być może jest także inna przyczyna poważnej miny?

Chuligani w PRL-owskiej Polsce
Powszechność chuliganerii była prostą wypadkową przemian, które zapoczątkowały komunistyczne władze. Aparatczycy nie potrafili sobie poradzić z tą falą. Ale otwarcie wykorzystali chuliganów do walki propagandowej.

Amerykanin ukradł kciuk wypożyczonego na wystawę wojownika Terakotowej Armii. Chińczycy są wściekli
Dobry zwyczaj – nie pożyczaj. Jak bardzo trafne jest to przysłowie przekonali się właśnie Chińczycy, którzy udostępnili jeden ze swoich największych skarbów muzeum w Filadelfii. Amerykanie dopuścili do zniszczenia jednej z rzeźb i kradzieży jej fragmentu.

Naukowcy już wiedzą, czym były starożytne śmiercionośne „wrota do piekła”
Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców w starożytnym mieście Hierapolis rozwiewają tajemnicę „wrót Plutona”. Wreszcie wiemy, co tak naprawdę znajduje się w miejscu, które starożytni uważali za wejście do świata podziemnego.

Kto cieszył się z wybuchu wojny światowej?
Obserwatorzy pisali o „szale radości”. Przywódców, ogłaszających początek wojny, witały rozentuzjazmowane tłumy. Rekordowo mało rekrutów odmawiało poboru. Wydawało się, że wszyscy pragną rozlewu krwi. Ale czy na pewno?

W USA usuwają kolejne konfederackie pamiątki. Teraz wzięli się za pomnik żołnierzy poległych w wojnie secesyjnej
Od zakończenia wojny secesyjnej minęło ponad 150 lat, w Stanach Zjednoczonych to jednak nadal drażliwa kwestia. Od pewnego czasu Amerykanie prowadzą własną wersję „dekomunizacji”. Zamiast pamiątek po komunie usuwają jednak monumenty poświęcone konfederatom.

Ile osób naprawdę pochłonął Wielki Głód? Czy liczba ofiar jest celowo zakłamywana?
Stalin gardził chłopami i wypowiedział im prawdziwą wojnę w imię przyspieszonej industrializacji. Szaleństwo kolektywizacji i „rozkułaczania” skończyło się masowym głodem i milionami ofiar, zwłaszcza na Ukrainie. Radzieckie władze bardzo się postarały, by ukryć prawdę o liczbie zmarłych. Ale...

Ulubione rozrywki starożytnych Rzymian
„Ludzie, którzy podbili świat”, pisał Juvenalis, „chcą dziś tylko dwóch rzeczy: chleba i igrzysk”. „Sztuka konwersacji zginęła!”, wołał Seneka. „Czy dziś już nikt nie potrafi mówić o niczym, poza wyścigami rydwanów?”

Czy to oni rzucili nazistowskie Niemcy na kolana? („Władcy przestworzy” Donald L. Miller)
Historia ludzi, którzy spędzając większość czasu na wysokości prawie ośmiu kilometrów w mroźnym powietrzu walczyli nie tylko o własne życie, ale i o kształt świata. „Władcy przestworzy” Donalda L. Millera to książka dogłębnie prawdziwa. Bo oparta na autentycznych...

Weryfikacja Polaków z Ukrainy. Mogą zamieszkać w Polsce, o ile… potępią UPA i Chmielnickiego?
Procedura urzędowa obejmuje wywiady, w których coraz częściej padają pytania o historię. Między innymi o rzeź wołyńską, działalność UPA, a nawet – o Chmielnickiego. Odpowiedzi mogą zdecydować o prawie pobytu w Polsce.

Dlaczego neandertalczycy byli głupsi od ludzi? Jest nowa, zaskakująco prosta teoria
Neandertalczycy potrafili wytwarzać skomplikowane narzędzia i mieli duże mózgi. A jednak – w przeciwieństwie do ludzi epoki kamienia nie pozostawili po sobie żadnych malowideł czy innych dzieł sztuki. To dlatego, że nie rzucali dzidami – twierdzi profesor Richard...

Zanim został wysłany, by zaatakować Westerplatte, ten niemiecki pancernik uratował polski statek. Jak do tego doszło?
W lutym 1929 roku na Bałtyku panowały niemal arktyczne warunki. Rozległe połacie morza skute były grubą warstwą lodu. Polski parowiec „Tczew” utknął wśród zwałów kry. I gdyby nie niemieckie okręty, rejs mógłby skończyć się naprawdę tragicznie.

W Izraelu istnieje potężne polskie lobby. „Ci Żydzi to gorący polscy patrioci” – komentuje profesor historii Łukasz T. Sroka
Antypolonizm w Izraelu? Profesor Sroka, od lat badający relacje polsko-żydowskie, stanowczo mówi, że się z tym zjawiskiem nie spotkał. Wielokrotnie miał natomiast do czynienia z Żydami, którzy o sobie mówią: „Polacy”. I zaczytują się w dziełach Mickiewicza czy...

Zainspirował Homera, rzucił światło na biblijne opowieści. Co warto wiedzieć na temat eposu o Gilgameszu?
Podobieństwa między utworami Homera a mezopotamskim eposem o Gilgameszu są niewątpliwe. Czy słynny bard odgapiał od Babilończyków?

Tajemnica sprzed tysiąclecia. Czy księżna Dobrawa była wdową? Kim był jej pierwszy mąż?
Osobliwe słowo, którego użył czeski kronikarz i trudna do rozwikłania informacja niemieckiego biskupa. Na tych dwóch wskazówkach historycy od dawna łamią sobie głowę, próbując ustalić kim była Dobrawa, nim została pierwszą historyczną władczynią Polski.

Izraelscy archeolodzy właśnie znaleźli liczącą 1800 lat rzymską mozaikę. Specjaliści mówią jedno – jest piękna
W położonej w izraelskim dystrykcie Hajfa Cezarei właśnie odkryto nową mozaikę z czasów rzymskich. Pochodzi ona z II lub III wieku n.e., a w oświadczeniu wydanym przez władze Izraela określana jest mianem „rzadkiej i pięknej”.

Czy TO może zdarzyć się tutaj? („O tyranii” Timothy Snyder)
W Europie czasem chcielibyśmy wierzyć, że nasza historia dobiegła końca. Nie musimy więc już walczyć o demokrację. Możemy spocząć na laurach i nie martwić się o to, kto przejmie władzę w państwie. Kandydaci używają różnych sloganów, ale mówią...

Szekspir nie ma szczęścia do oprogramowania antyplagiatowego. Właśnie odkryto źródło, na którym „wzorował” się pisząc 11 swoich sztuk
Wiliam Szekspir jest jednym z najbardziej znanych pisarzy na świecie. Każdy w szkole słucha o jego dziełach, a twórcy od dawna inspirują się jego pomysłami. Oby tylko uczniowie nie naśladowali go w kwestii plagiatów.