Historia Polski
„Siła spokoju”. Z takim hasłem Tadeusz Mazowiecki nie miał żadnych szans na wygraną
Premier Tadeusz Mazowiecki ostrzegał, że Wałęsa to niebezpieczny demagog. Sam szef „Solidarności” już wygłaszał komentarze godzące w podstawowe zasady demokracji. Ale czy człowiek, któremu dorobiono etykietkę „żółwia” mógł wygrać z robotniczym trybunem?
Bezsilność władzy. Dlaczego jeden z najgłośniejszych procesów politycznych doby PRL zakończył się porażką rządzących?
Publikując Sprawę jedenastu, prof. Andrzej Friszke kontynuuje swą fascynującą podróż przez dzieje opozycji demokratycznej w komunistycznej Polsce za rządów Gomułki, Gierka i Jaruzelskiego. Tym razem odkrywa prawdę o jednym z najgłośniejszych procesów politycznych doby PRL.
„Okrągły stół”. Najważniejsze fakty, daty i nazwiska
Jak doszło do rozmów okrągłego stołu? Kto brał w nich udział? Co postanowiono na przełomie zimy i wiosny 1989 roku?
Była jedną z najpotężniejszych kobiet średniowiecznej Polski. Jej pochodzenie wciąż owiane jest tajemnicą
Spędziła z Bolesławem Chrobrym niemal trzydzieści lat, a niezależne informacje dwóch różnych kronik każą wierzyć, że owinęła sobie słynnego wodza wokół palca. Co jednak możemy powiedzieć o pochodzeniu księżnej Emnildy?
„Nie myślałem, że to jest nagrywane”. Tak się tłumaczył prezydent Wałęsa, po tym jak chamsko zwyzywał swoich niedawnych sojuszników
Co wypada prezydentowi? I czy może mówić cokolwiek, tylko dlatego, że nie wie o włączonym dyktafonie? Do pewnego stopnia Lecha Wałęsę można usprawiedliwić – przekonuje Lidia Zyblikiewicz.
Zakazane książki, prohibity. Komu wolno było za komuny czytać nieprawomyślne publikacje?
Książki, które „nie są przeznaczone do rozpowszechniania ze względu na dobro i interes PRL” mogły być składowane tylko w ściśle wybranych bibliotekach. Mało komu było wolno po nie sięgać. A jeszcze węższej garstce wybrańców – dzielić się zaczerpniętą...
Co po piętnastu latach naprawdę wiemy o aferze Rywina?
Na czyje polecenie działał Lew Rywin? Czy „grupa trzymająca władzę” rzeczywiście istniała? Jeśli tak, kto do niej należał? Wybitny badacz dziejów ostatniego ćwierćwiecza, Antoni Dudek, wyjaśnia, co udało się ustalić w śledztwie dotyczącym pierwszej wielkiej afery korupcyjnej III...
„Zdjęto chłopu kajdany razem z butami”. Ile warte było zniesienie poddaństwa chłopów w Księstwie Warszawskim?
Marcin Badeni, oceniając dekret księcia warszawskiego Fryderyka Augusta, wydany 21 grudnia 1807 roku, powiedział dokładnie: „Chłopom zdjęto z nóg kajdany, ale zarazem ściągnięto buty”.
Sytuacja mieszkaniowa w latach PRL-u. Wcale nie było tak różowo, jak niektórzy twierdzą
„Każdy z nas ma schronienie w betonie, oprócz tego po jednym balkonie” – mówił w wierszu Stanisław Barańczak. Wcale jednak nie każdy był w tej uprzywilejowanej sytuacji. Niektórzy po paręnaście lat tkwili w „zamrażarce”.
Jak wyglądało życie w warszawskim getcie?
Głód. Przeludnienie. Łapanki. Każdy dzień mieszkańców największego getta w Europie oznaczał walkę o przetrwanie. Walkę, na wygranie której odcięci od świata i wydani na pastwę nazistowskich oprawców Żydzi praktycznie nie mieli szans.
Jak za PRL-u zostawało się profesorem? Kto mógł liczyć na awans na uczelni i za jaką cenę?
Blokowanie zmian. Opóźnianie profesorskich nominacji. A nawet… szantaże i wymuszanie etatów dla zbrodniarzy. W czasach PRL życie na uczelni toczyło się tak, jak w innych zakładach pracy: im wyższe stanowisko, tym większe naciski.
Każdy może przeczytać królewskie listy. Udostępniono korespondencję Zygmunta III Wazy
Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa udostępniła pokaźny zbiór korespondencji, otrzymywanej przez króla Zygmunta III Wazę. Są w nim listy od kardynałów, zagranicznych władców, a także od samego papieża.
Jak działała cenzura za PRL-u?
Cenzura szybko stała się jednym z fundamentów komunistycznej władzy. Co cenzurowano? Na jakiej podstawie? Ilu cenzorów pracowało na rzecz partii? I dlaczego cenzurze były poddawane nawet… przedstawienia mimiczne?
„Nieżywy pies nie gryzie”. Dlaczego Stefan Batory kazał zabić jednego z najpotężniejszych polskich magnatów?
Śmierć Samuela Zborowskiego do dzisiaj rozpala emocje historyków i literatów. Dlaczego Stefan Batory zgodził się, by ściąć go katowskim toporem?
Syjoniści, wichrzyciele, bananowcy. Kim tak naprawdę byli „komandosi”?
Nie sprzeciwiali się komunizmowi, ale pragnęli by ten rzeczywiście wprowadzono w życie. Demaskowali intelektualną miałkość partyjnych aparatczyków. Stali się dla gomułkowskiej ekipy prawdziwym cierniem w boku. Co warto wiedzieć o „komandosach”?
Najbardziej kompromitująca z jego porażek. Dlaczego Piłsudski nie był w stanie wywołać antyrosyjskiego powstania?
W 1914 roku wojna między zaborcami, o której marzyły pokolenia Polaków, stała się faktem. Entuzjazmowi dał się ponieść także Piłsudski. Wyruszył do Królestwa Polskiego, by poderwać rodaków do walki. Już kilka dni później musiał wracać jak niepyszny. Czy...
Czy PiS wycofa się z reparacji wojennych? Nowy szef MSZ uważa, że dyskusja o reparacjach nie powinna obciążać relacji z Niemcami
Dziś spotkali się szefowie dyplomacji Niemiec i Polski – Sigmar Gabriel i Jacek Czaputowicz, który zastąpił na stanowisku Witolda Waszczykowskiego. Jednym z tematów rozmowy była kwestia niemieckich reparacji za II wojnę światową. Czy słowa ministra są dowodem na...
Czym był Wyścig Pokoju?
Relacje na żywo z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. Nachalna partyjna propaganda. Ale też wielkie emocje – szczególnie w latach, gdy na prowadzenie wysuwali się Polscy uczestnicy Wyścigu Pokoju.
To najsłynniejsze zdjęcie z getta warszawskiego. Co powinieneś o nim wiedzieć?
Fotografie dokumentujące zagładę warszawskiego getta stały się wielokrotnie powielanymi świadectwami nazistowskiego ludobójstwa. Widzimy na nich Żydów wyganianych ze swoich kryjówek i rozstrzeliwanych. Ale co tak naprawdę wiemy o tym jednym, najbardziej rozpoznawalnym zdjęciu z 1943 roku?
Kościuszko wprost wzorował się na rewolucji francuskiej. Co przejął od krwawego reżimu znad Sekwany?
„Wolność, całość, niepodległość”. Hasło na wzór rewolucyjnego okrzyku we Francji „Wolność, Równość, Braterstwo” wprowadzone zostało w Polsce przez Tadeusza Kościuszkę.
IPN nie odpuści zbrodniarzom. Będzie ścigać esesmanów mimo upływu ponad 70 lat od końca wojny
Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu postanowiła wytropić nazistowskich funkcjonariuszy, którzy w czasie wojny pracowali w niemieckich obozach koncentracyjnych na terytorium Polski. IPN chce w tym celu podjąć współpracę z Interpolem.
Czy na tysiąclecie rzeczywiście wybudowano tysiąc szkół? Kto za to zapłacił?
Pieniądze mające pozwolić na zbudowanie „tysiąca szkół na tysiąclecie” płynęły nie tylko z Polski, ale też z Ameryki. A liczba wybudowanych placówek dzisiaj zaskakuje. Wcale nie było ich tysiąc, ale znacznie więcej.
Czy wprowadzenie stanu wojennego w Polsce było zgodne z prawem?
Kilka lat temu Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność aktów prawnych wprowadzających stan wojenny zgodnie z obecnymi standardami. Ale czy dekret Rady Państwa z grudnia 1981 roku był także nielegalny w świetle ówczesnego prawodawstwa?
Wybitni historycy i przyjaciele Polski usunięci z rady naukowej Muzeum II Wojny Światowej. Zamiast nich – antysemita i rewanżysta?
Do niedawna przy Muzeum II Wojny Światowej funkcjonowało Kolegium Programowe, w którego składzie znajdowała się grupa wybitnych badaczy okresu kampanii wrześniowej i okupacji. Obok takich autorytetów jak prof. Tomasz Szarota (autor cenionej pracy „Okupowanej Warszawy dzień powszedni”) czy...
Historia słynnej „Sprawy jedenastu”. Poznaj prawdę o uwięzieniu przywódców NSZZ „Solidarność” i KSS „KOR”
Czas strajków i demonstracji. Władze PRL próbują odzyskać kontrolę nad społeczeństwem przemocą, internując i aresztując tysiące obywateli. W tym jedenastu przywódców opozycji, którzy zostają oskarżeni o próbę obalenia reżimu. Karą za to, wedle ówczesnego prawa, była śmierć.