Mity, przekłamania i propaganda
Hans Kloss miał zostać esbekiem? Niewiele brakowało
„Nie ze mną te numery, Bruner!” – powtarzał Hans Kloss, a Polacy oglądali w telewizji z zapartym tchem jego kolejne przygody. Jak się okazuje, niewiele brakowało, by zamiast wyprowadzać w pole okupantów słynny szpieg zaczął… ścigać akowców. Scenarzyści...
Sytuacja w Polsce za rządów Jaruzelskiego była tak dramatyczna, że „chrupiące bułeczki” stały się symbolem dobrobytu
„Będą w piekarniach chrupiące bułeczki” – zapewniał główny ekonomista ekipy Wojciecha Jaruzelskiego. I te bułeczki urosły w latach stanu wojennego do rangi nieosiągalnego rarytasu.
Cud lubelski. Co komunistyczne władze zrobiły, gdy zaczął krwawić obraz Matki Boskiej?
Modląca się 3 lipca 1949 roku w lubelskim kościele katedralnym zakonnica szarytka zobaczyła „czerwoną kroplę wielkości małej jagódki ” spływającą ze znajdującego się tam obrazu Matki Boskiej, co zgromadzeni wierni uznali za „krwawą łzę”.
Wielka akcja zagłuszania. Co PRL-owskie władze robiły, by uniemożliwić Polakom słuchanie Radia Wolna Europa?
Stworzono całą sieć stacji zagłuszających, powołano wyspecjalizowaną sekcję Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a nawet… planowano produkować tylko takie odbiorniki, na których nie będzie się dało słuchać zachodnich stacji.
W te polityczne mity u zarania III Rzeczpospolitej uwierzyły miliony Polaków. Dlaczego?
Okres trudnej i niezrozumiałej transformacji aż prosił się o wygodne uproszczenia. Pojedyncze postacie czy fakty urastały do rangi symboli, a debatą publiczną zaczęły rządzić mity. Które okazały się najbardziej płodne? Które ciążą na nas do dzisiaj?
PiS wycofuje się z ustawy o IPN i nazywa to sukcesem Polski na arenie międzynarodowej. Nowe prawo ustalono w siedzibie Mosadu?
„Nie ma naszej zgody na kłamstwo historyczne, będziemy bronić prawdy o Polsce, bo jest to obrona honoru naszych przodków, którzy bronili także człowieczeństwa”. Te słowa premiera Mazowieckiego padły w Rzeszowie, tuż po tym, jak PiS wycofał się z...
Polityk PiS „posprzątał” życiorys swojego dziadka, żołnierza wyklętego? W tej historii zaskakująco dużo rzeczy się nie zgadza, a dowodzi tego teczka z IPN
Poseł PiS Dominik Tarczyński wielokrotnie chwalił się tym, jak dumny jest ze swojego dziadka, żołnierza wyklętego Józefa Albińskiego. Sarkastycznie dziękował nawet „lewakom”, którzy skłonili go do zgłębiania rodzinnej historii. Chętnie o niej opowiada, tylko, że w jego wersji…...
Siedem polskich grzechów głównych. Jakie są nasze największe wady narodowe?
Wielkie improwizacje i autorasizm. Najlepiej podlany gorączką romantyczną. Polacy mają swoje dobre strony, ale te akurat do nich nie należą. Jakie są nasze największe przywary i czy zawsze tacy byliśmy?
Rozwścieczony Zygmunt III Waza chwycił za miecz. Kanclerz zagroził wtedy, że zrobi z nim to, co Brutus z Cezarem
Historię najbardziej chyba burzliwej kłótni w historii polskich obrad sejmowych powtarzano przez całe stulecia. Zygmunt III Waza i Jan Zamoyski dosłownie skoczyli sobie do gardeł. Ale czy ta scysja w ogóle miała miejsce?
Czy znamy prawdziwe korzenie współczesnej Europy? („Daleko od Timgadu” Stanisław Sałapa)
Co wspólnego ma leżące w ruinie, starożytne miasto rzymskie z obecną sytuacją polityczno-społeczną w Polsce i Europie? To pytanie zadał sobie, podczas wizyty w ruinach Timgadu, prawnik oraz znawca historii państwa i prawa Stanisław Sałapa.
Niemcy to „zdziczały naród”, a Anglosasi wcale nie oddali Polski w niewolę Stalinowi. Propaganda Polskiego Państwa Podziemnego
Biuro Informacji i Propagandy dbało o to, by przekazać Polakom wytyczne Komendy Głównej i odpowiednio ukształtować postawy wobec okupantów. Największą batalię stoczono jednak o… wizerunek Anglików i Amerykanów, których rosnące lekceważenie Polski coraz trudniej było ukryć.
„Moczarski ani jeden dzień nie siedział ze Stroopem”. Kto i dlaczego oskarżał autora „Rozmów z katem” o kłamstwo?
Wnikliwy raport ze spotkania ze zbrodniarzem czy… sprawozdanie z wywiadu, który się nie odbył? W słynnej książce „Rozmowy z katem” tym, co w szczególny sposób łączy byłego akowca i generała gestapo, jest wspólna cela. Jednak zdaniem niektórych mamy...
Era antysemityzmu i eugeniki. Jaki naprawdę był „złoty wiek” Europy?
Hasła higieny rasowej. Projekty „komór śmierci”, w których łagodna muzyka towarzyszyłaby planowej eksterminacji. U zarania XX wieku Europa swoje największe zbrodnie miała jeszcze przed sobą. I właśnie przygotowywała pod nie grunt.
Stonka ziemniaczana. Zmasowane działanie dywersyjno-sabotażowe wymierzone w socjalistyczną Polskę
Komunistyczne władze rozgłaszały, że stonka ziemniaczana została zrzucona do Bałtyku z amerykańskich samolotów. W ten oto sposób zgnili kapitaliści podjęli działania dywersyjno-sabotażowe przeciw socjalistycznej uprawie ziemniaka.
To najsłynniejsze zdjęcie z getta warszawskiego. Co powinieneś o nim wiedzieć?
Fotografie dokumentujące zagładę warszawskiego getta stały się wielokrotnie powielanymi świadectwami nazistowskiego ludobójstwa. Widzimy na nich Żydów wyganianych ze swoich kryjówek i rozstrzeliwanych. Ale co tak naprawdę wiemy o tym jednym, najbardziej rozpoznawalnym zdjęciu z 1943 roku?
„Aliancki schemat historii”. Dlaczego na Zachodzie przez dziesiątki lat budowano fałszywy, tendencyjny i antypolski obraz II wojny światowej?
Z perspektywy zachodnich aliantów II wojna światowa była starciem Dobra i Zła. Jedynym ich wrogiem były hitlerowskie Niemcy. Na zrozumienie, że Stalin – zwycięzca spod Stalingradu – mógł także popełniać wojenne zbrodnie, trzeba było czekać kilkadziesiąt lat.
Czy Bauman rzeczywiście dostał Krzyż Walecznych za zwalczanie żołnierzy wyklętych? Historyk IPN oskarża, ale prawda może wyglądać zupełnie inaczej
Wśród odznaczeń Zygmunta Baumana znajduje się Krzyż Walecznych. Media, pamiętające o komunistycznym zaangażowaniu wybitnego socjologa, chętnie powtarzają, że otrzymał go za zwalczanie polskiego podziemia. Jak było naprawdę?
Nie tylko Polacy kłócą się o muzea. Gdzie jeszcze pamięć stała się sprawą polityczną?
Amerykańskie muzeum, które upamiętnia Żydów i Polaków, ale odmawia Ormianom. Węgierska wystawa, która zrównuje nazistów z komunistami. Znikające wzmianki o japońskich zbrodniach. Czy kiedy historia zamienia się w politykę historyczną, muzeum może być czymś więcej, niż tylko narzędziem...
„Ta nasza młodość. Jak dorastało się w PRL?” (Tomasz Ławecki, Kazimierz Kunicki)
PRL objął kilka dekad. Każde pokolenie miało swoją modę, idoli oraz sposoby na radzenie sobie z rzeczywistością, w której indywidualizm i młodzieńczy bunt były tłumione. Pisząc dziś o tych specyficznych czasach można wpaść w kilka pułapek: nadmiernego sentymentalizmu,...
Czy Polska była przedmurzem chrześcijaństwa?
Przedmurze na stałe weszło do arsenału polskich mitów narodowych. Czy rzeczywiście Polska nim była? I czy we frazesy o przedmurzu wierzyli papieże oraz królowie, w których obronie ponoć występowaliśmy?
W szkole nas okłamano. Greckie amfiteatry wcale nie miały doskonałej akustyki
W szkolnych podręcznikach do historii, w rozdziałach poświęconych starożytności, nie może zabraknąć wzmianki o greckiej sztuce. Także o antycznych amfiteatrach, których doskonała akustyka pozwalała usłyszeć nawet najcichsze szepty aktorów. Najnowsze badania udowadniają, że to bzdura.
Co dawni Polacy sądzili o Krzyżakach? 600 lat czarnej legendy
Przez setki lat to wcale nie Grunwald ogniskował pamięć o Krzyżakach. Najbardziej wrogo o Zakonie nie myśleli zresztą Polacy, ale… zamieszkali w Rzeczypospolitej Niemcy.
Zbrodnie Włodzimierza Lenina. Dlaczego historia zapomniała o występkach pierwszego czerwonego cara?
Marzył o rewolucji, w wyniku której wszyscy będą sobie równi. Byli równi. W obliczu bezmyślności i ogromu bolszewickich zbrodni.
Czy Nikola Tesla jest przereklamowany? Mity i kłamstwa o słynnym wynalazcy
Trudno byłoby znaleźć drugiego wynalazcę, którego życiorys obrósł tak wieloma mitami i został tak bardzo przeinaczony, jak ma to miejsce w przypadku Nikoli Tesli. Z jakimi kłamstwami i wyolbrzymieniami najwyższa pora się rozstać?
Jak Polacy reagowali na wieści o zagładzie Żydów? Zobacz, co pisał na ten temat Władysław Bartoszewski
W świetle hitlerowskiej propagandy każdy Żyd był „szkodnikiem gospodarczym, szmuglerem, lichwiarzem”. Każdy zasługiwał na śmierć. Czy Polacy wierzyli w te hasła?