Mity, przekłamania i propaganda
Dlaczego Rosja do dzisiaj nie poradziła sobie z utratą imperium?
Dzieje Rosji to dzieje „zbierania ziem ruskich” – twierdzi znany historyk. Jego zdaniem w historii potężnego wschodniego państwa nacjonalizm i imperializm splotły się tak mocno, że dzisiaj jego mieszkańcom trudno pogodzić się z obecnymi granicami. Jak groźne mogą...
Czy Włodzimierz Wielki był założycielem Rosji?
Żyjącego w X wieku Włodzimierza Wielkiego uznają za swojego praprzodka zarówno Ukraińcy, jak i Rosjanie. Choć wspólne korzenie mogą łączyć, to zwłaszcza w ostatnich latach Kijów i Moskwa wzajemnie zarzucają sobie kradzież średniowiecznej historii.
Jak NSDAP zbudowała swą potęgę w III Rzeszy? Niebagatelną rolę odegrały w tym doroczne zjazdy partii
Zjazdy partii nazistowskiej, odbywające się każdego października w bawarskiej Norymberdze, były jednym z najważniejszych punktów w kalendarzu III Rzeszy. Stanowiły niezapomniany polityczny spektakl, a jednocześnie umożliwiały uczestnikom złożenie deklaracji wiary w narodowy socjalizm.
„Lewactwo zabija” – w kontrowersyjnym wpisie konserwatywna partia próbowała powiązać Holokaust z lewicą
Przy okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, obchodzonego na całym świecie 27 stycznia, wiele osób i instytucji zabrało głos, by upamiętnić miliony Żydów pomordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Wypowiedzieć się na ten temat postanowiła...
Spekulacje dotyczące Rudolfa Hessa raz na zawsze ucięte. Badania DNA rozprawiają się z teorią spiskową
Po raz kolejny badania DNA okazały się nieocenioną pomocą dla historyków. Przez kilkadziesiąt lat wśród miłośników teorii spiskowych krążyła opowieść o tym, że zamiast Rudolfa Hessa, człowieka nr 3 Trzeciej Rzeszy, w więzieniu siedział jego sobowtór. Teraz wreszcie...
Nazistowski savoir-vivre. Jak i kiedy należało wykonywać hitlerowskie pozdrowienie w III Rzeszy?
Powitanie słowami „Heil Hitler” w połączeniu z wyciągnięciem prawej ręki było jednym z najbardziej charakterystycznych elementów życia w III Rzeszy. Za uchylanie się od wykonywania gestu groziły surowe konsekwencje. Jakie reguły narzucała w tej kwestii Niemcom nazistowska etykieta?
Pokazano specjalną wersję Biblii dla… czarnych niewolników. Czy różni się od tej, którą znasz?
XIX-wieczni redaktorzy tzw. Biblii Niewolników w swojej edycji „oczyścili” Pismo Święte z wywrotowych tez. Usunęli wszystkie fragmenty, które – ich zdaniem – mogły skłonić czarnoskórych do buntu przeciwko brytyjskiemu imperium. Za podżegające do rebelii uznali pokaźne fragmenty –...
Przepowiednie Nostradamusa. Od czego rozpoczęła się kariera słynnego astrologa i czy jego proroctwa naprawdę są tak trafne?
Przewidział podobno rewolucję francuską, dojście Hitlera do władzy i śmierć prezydenta Kennedy’ego. Za życia potrafił rozpoznać w napotkanym mnichu przyszłego papieża. Tylko czy to nie zbyt piękne, by mogło być prawdziwe?
Niemiecka telewizja musi przeprosić i zapłacić – wyrok w sprawie serialu „Nasze matki, nasi ojcowie”
W piątek zapadł wyrok w procesie przeciwko niemieckim producentom telewizyjnym, stojącym za serialem „Nasze matki, nasi ojcowie”. Niemcy będą musieli przeprosić i zapłacić za oczernianie AK i naruszenie dóbr osobistych polskich żołnierzy. „To trudna i precedensowa sprawa” –...
Czy Wanda naprawdę nie chciała Niemca?
Gdzie nauka zawodzi, wkraczają legendy. A że o początkach polskiego państwa niewiele możemy powiedzieć z całą pewnością, ta część naszej historii pełna jest mitycznych postaci i wydarzeń. Problem w tym, że wiele tych opowieści opiera się na kruchych...
Dzieło życia Hitlera. Jak przedwojenni krytycy przyjęli „Mein Kampf”?
Gdy Adolf Hitler zasiadał do pisania Mein Kampf, raczej nie przypuszczał, jak złą sławę zyska pewnego dnia jego dzieło. Do dziś to jedna z najbardziej kontrowersyjnych publikacji na świecie – prawdopodobnie najczęściej omawiana i… najrzadziej czytana książka w...
Dlaczego w Polsce tak popularne stało się określenie „żydokomuna”?
W międzywojennej Polsce połączenie antykomunizmu z antysemityzmem nie było niczym niezwykłym. Wróg – Żyd i komunista – ucieleśniał wszystko, co rzekomo zagrażało polskiej i katolickiej Rzeczpospolitej. Skąd wziął się ten stereotyp i czy miał oparcie w rzeczywistości?
Hans Kloss miał zostać esbekiem? Niewiele brakowało
„Nie ze mną te numery, Bruner!” – powtarzał Hans Kloss, a Polacy oglądali w telewizji z zapartym tchem jego kolejne przygody. Jak się okazuje, niewiele brakowało, by zamiast wyprowadzać w pole okupantów słynny szpieg zaczął… ścigać akowców. Scenarzyści...
Sytuacja w Polsce za rządów Jaruzelskiego była tak dramatyczna, że „chrupiące bułeczki” stały się symbolem dobrobytu
„Będą w piekarniach chrupiące bułeczki” – zapewniał główny ekonomista ekipy Wojciecha Jaruzelskiego. I te bułeczki urosły w latach stanu wojennego do rangi nieosiągalnego rarytasu.
Cud lubelski. Co komunistyczne władze zrobiły, gdy zaczął krwawić obraz Matki Boskiej?
Modląca się 3 lipca 1949 roku w lubelskim kościele katedralnym zakonnica szarytka zobaczyła „czerwoną kroplę wielkości małej jagódki ” spływającą ze znajdującego się tam obrazu Matki Boskiej, co zgromadzeni wierni uznali za „krwawą łzę”.
Wielka akcja zagłuszania. Co PRL-owskie władze robiły, by uniemożliwić Polakom słuchanie Radia Wolna Europa?
Stworzono całą sieć stacji zagłuszających, powołano wyspecjalizowaną sekcję Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a nawet… planowano produkować tylko takie odbiorniki, na których nie będzie się dało słuchać zachodnich stacji.
W te polityczne mity u zarania III Rzeczpospolitej uwierzyły miliony Polaków. Dlaczego?
Okres trudnej i niezrozumiałej transformacji aż prosił się o wygodne uproszczenia. Pojedyncze postacie czy fakty urastały do rangi symboli, a debatą publiczną zaczęły rządzić mity. Które okazały się najbardziej płodne? Które ciążą na nas do dzisiaj?
PiS wycofuje się z ustawy o IPN i nazywa to sukcesem Polski na arenie międzynarodowej. Nowe prawo ustalono w siedzibie Mosadu?
„Nie ma naszej zgody na kłamstwo historyczne, będziemy bronić prawdy o Polsce, bo jest to obrona honoru naszych przodków, którzy bronili także człowieczeństwa”. Te słowa premiera Mazowieckiego padły w Rzeszowie, tuż po tym, jak PiS wycofał się z...
Polityk PiS „posprzątał” życiorys swojego dziadka, żołnierza wyklętego? W tej historii zaskakująco dużo rzeczy się nie zgadza, a dowodzi tego teczka z IPN
Poseł PiS Dominik Tarczyński wielokrotnie chwalił się tym, jak dumny jest ze swojego dziadka, żołnierza wyklętego Józefa Albińskiego. Sarkastycznie dziękował nawet „lewakom”, którzy skłonili go do zgłębiania rodzinnej historii. Chętnie o niej opowiada, tylko, że w jego wersji…...
Siedem polskich grzechów głównych. Jakie są nasze największe wady narodowe?
Wielkie improwizacje i autorasizm. Najlepiej podlany gorączką romantyczną. Polacy mają swoje dobre strony, ale te akurat do nich nie należą. Jakie są nasze największe przywary i czy zawsze tacy byliśmy?
Rozwścieczony Zygmunt III Waza chwycił za miecz. Kanclerz zagroził wtedy, że zrobi z nim to, co Brutus z Cezarem
Historię najbardziej chyba burzliwej kłótni w historii polskich obrad sejmowych powtarzano przez całe stulecia. Zygmunt III Waza i Jan Zamoyski dosłownie skoczyli sobie do gardeł. Ale czy ta scysja w ogóle miała miejsce?
Czy znamy prawdziwe korzenie współczesnej Europy? („Daleko od Timgadu” Stanisław Sałapa)
Co wspólnego ma leżące w ruinie, starożytne miasto rzymskie z obecną sytuacją polityczno-społeczną w Polsce i Europie? To pytanie zadał sobie, podczas wizyty w ruinach Timgadu, prawnik oraz znawca historii państwa i prawa Stanisław Sałapa.
Niemcy to „zdziczały naród”, a Anglosasi wcale nie oddali Polski w niewolę Stalinowi. Propaganda Polskiego Państwa Podziemnego
Biuro Informacji i Propagandy dbało o to, by przekazać Polakom wytyczne Komendy Głównej i odpowiednio ukształtować postawy wobec okupantów. Największą batalię stoczono jednak o… wizerunek Anglików i Amerykanów, których rosnące lekceważenie Polski coraz trudniej było ukryć.
„Moczarski ani jeden dzień nie siedział ze Stroopem”. Kto i dlaczego oskarżał autora „Rozmów z katem” o kłamstwo?
Wnikliwy raport ze spotkania ze zbrodniarzem czy… sprawozdanie z wywiadu, który się nie odbył? W słynnej książce „Rozmowy z katem” tym, co w szczególny sposób łączy byłego akowca i generała gestapo, jest wspólna cela. Jednak zdaniem niektórych mamy...
Era antysemityzmu i eugeniki. Jaki naprawdę był „złoty wiek” Europy?
Hasła higieny rasowej. Projekty „komór śmierci”, w których łagodna muzyka towarzyszyłaby planowej eksterminacji. U zarania XX wieku Europa swoje największe zbrodnie miała jeszcze przed sobą. I właśnie przygotowywała pod nie grunt.