Historia powszechna

Czy w 1917 roku Rosja mogła się stać wolnym i demokratycznym krajem?
Jeśli coś łączy zwolenników i przeciwników tezy o możliwości zaistnienia demokracji w Rosji, to tendencja do wskazywania na rok 1917. To on zdeterminował polityczną drogę naszego wschodniego sąsiada. Od tego, co wówczas nastąpiło przez całe kolejne stulecie będzie...

Sanktuarium boga Amona-Re w świątyni Hatszepsut zostanie udostępnione turystom. Kolejny sukces polskiej misji archeologicznej
Już 9 grudnia w Delr el-Bahari otwarta zostanie dla zwiedzających kolejna część świątyni Hatszepsut. Przybytek niezwykłej kobiety-faraona to ogromny kompleks, który jest jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych Egiptu.

Czy Faust istniał naprawdę? A jeśli tak to czy sprzedał duszę diabłu?
Pośmiertna historia Fausta jest nawet ciekawsza od jego prawdziwego życia. Kim jednak był Faust? Co miał wspólnego z Kopernikiem? I dlaczego właśnie on – doktor Faust – przeszedł do historii i do dzisiaj trwa w naszej wyobraźni?

Odkryto pierwsze twarde dowody na inwazję Cezara na Brytanię
Archeolodzy z University of Leicester twierdzą, że znaleźli wreszcie twarde dowody na inwazję wojsk Juliusza Cezara na Brytanię. Zdaniem badaczy flota rzymskiego dowódcy wylądowała w zatoce Pegwell, na wyspie Thanet w Kencie, gdzie Rzymianie wznieśli fort w 54...

Szkoła w Krasnodarze będzie miała za patrona Feliksa Dzierżyńskiego. Decyzję podjęto jednogłośnie
Podczas gdy w Polsce szaleje dekomunizacja wszystkiego, na południu Rosji przyjmuje jednogłośnie decyzję o nadaniu szkole imienia Feliksa Dzierżyńskiego. Jakie wzorce uczniowie placówki mają czerpać od zwierzchnika Czeka?

10 cudów średniowiecznego świata. Miejsca, które olśniewały wędrowców
Podróżnicy opowiadali o nich niestworzone historie. Niektóre okazały się później wyssane z palca, ale inne – nie mniej zadziwiające – były prawdziwe. I świadczyły o tym, że poza Europą istnieją też nieznające chrześcijaństwa, a jednak wspaniałe cywilizacje. Pod...

Pochwaliła się kolekcją starożytnych artefaktów, której pozazdrościliby jej Lara Croft i Indiana Jones. Czy pójdzie do więzienia?
Australijskie media zgodnie zaczęły określać Joan Howard mianem „Indiana Joan”. 95-latka, prezentując swoją kolekcję antyków lokalnej gazecie z całą pewnością nie spodziewała się takiej reakcji. Archeolodzy zgodnie twierdzą – plądrowanie grobów i niszczenie stanowisk archeologicznych to nie powód...

Co było w Czarnobylu przed elektrownią i przed wielką katastrofą?
Posiadłość myśliwska ruskiego księcia, szlachecka ostoja tolerancji, prowincjonalny sztetl. Czarnobyl ma historię długą i zawiłą. A do tego: niezmiennie związaną z Polską.

Kupił na pchlim targu akwarelę za 75 centów. Okazało się, że namalował ją Hitler
Pewien obywatel Holandii niezwykle się zdziwił, gdy na zakupionym na targu staroci malunku znalazł podpis A. Hitler. Trwające prawie rok prace weryfikacyjne potwierdziły autentyczność obrazu. Trafił on do państwowego instytutu.

Haniebne korzenie europejskich muzeów. Ile spośród wybitnych kolekcji powstało drogą grabieży?
„Własność kulturalną” zapisano w konwencji haskiej dopiero w 1954 roku. Wcześniej każdy grabił na potęgę. Polska szczególnie często padała ofiarą okupantów i wyzwolicieli o lepkich palcach.

„Najbardziej pomysłowe fortele w II wojnie światowej” (William Breuer)
Podczas II wojny światowej wszystkie zaangażowane w nią strony sięgały po oszustwa, fortele, mistyfikacje i kamuflaż. Niektóre z tych akcji były naprawdę pomysłowe i zaskakujące. Opowiada o nich książka amerykańskiego historyka wojskowości. Szkoda, że tak słabo napisana.

W Danii odkopano zaginioną średniowieczną wieś, a w niej płytki z rysunkami księdza
Duńscy archeolodzy odnaleźli opisaną w źródłach z jedenastego wieku wieś na wyspie Zelandia, obok miasta Tollerup. Badacze nie mają pojęcia, dlaczego nagle została ona porzucona.

„Rzeźnik Bałkanów” nareszcie usłyszał wyrok. Co stanie się z Radko Mladicem?
Człowiek, który odpowiada między innymi za masakrę w Srebrenicy stanął przed trybunałem do spraw zbrodni wojennych w byłej Jugosławii. Lista zarzutów była długa, a – jak uznali sędziowie – wina niezaprzeczalna. Ratko Mladić został skazany.

Putin odsłonił na Krymie pomnik cara, Ukraina protestuje i nazywa to cynicznym naruszeniem prawa międzynarodowego
Władimir Putin odsłonił na Krymie pomnik cara Aleksandra III, przedostatniego władcy z dynastii Romanowów. Prezydent Rosji podkreślał, że już za życia o monarsze mówiono, że zaprowadza pokój. Do odsłonięcia pomnika doszło na terytorium, które Rosja siłą zaanektowała w...

Czy rzeczywiście to starożytni Grecy wymyślili demokrację?
Ateńska demokracja była systemem niedoskonałym i krytykowanym przez samych Ateńczyków. Z kolei jej realny wpływ na dzisiejsze systemy polityczne zdecydowanie wyolbrzymiono. O tym wszystkim opowiada ze swadą prof. Norman Davies.

Szczątki amerykańskiego marine po ponad 70 latach wracają do domu
Na frontach drugiej wojny światowej po obu stronach zginęło i zaginęło wielu żołnierzy, których ciał nigdy nie odnaleziono. Rodzina amerykańskiego marine nareszcie dowiedziała się, co stało się z Frankiem Masonim, na którego czekała od 1943 roku.

Gadzinówka. Skąd wzięło się popularne określenie na każdą kolaborancką gazetę?
Wbrew obiegowej opinii to wcale nie wydawana podczas I wojny światowej „Godzina Polski” dała początek prześmiewczemu określeniu. Gadzinówki – i ich nazwa – mają o wiele starszą genezę.

Czy to możliwe, że archeolodzy w Chinach odnaleźli doczesne szczątki Buddy?
Niepozorna ceramiczna skrzynka znaleziona w okręgu Jingchuan w Chinach wywołała ogromne poruszenie. Według inskrypcji, jaka się na niej znajduje, w środku umieszczone zostały skremowane szczątki Buddy.

Dlaczego Hitlera nie udało się powstrzymać? Norman Davies wyjaśnia co nastąpiło w ostatnich miesiącach przed wybuchem wojny
Nawet w maju 1939 roku wybuch wojny wciąż nie był gwarantowany. Co ośmieliło Hitlera? Dlaczego zachodnie mocarstwa nie zdołały go powstrzymać? I czy autentycznie podjęły taką próbę?

W szkole nas okłamano. Greckie amfiteatry wcale nie miały doskonałej akustyki
W szkolnych podręcznikach do historii, w rozdziałach poświęconych starożytności, nie może zabraknąć wzmianki o greckiej sztuce. Także o antycznych amfiteatrach, których doskonała akustyka pozwalała usłyszeć nawet najcichsze szepty aktorów. Najnowsze badania udowadniają, że to bzdura.

Niepłodność i surogacja to świeże wymysły? Nowe odkrycie tureckich archeologów udowadnia, że takie myślenie to błąd
Na terenie dzisiejszej Turcji archeolodzy natrafili na niezwykłe pismo z epoki brązu. To najstarszy znany zapis, poruszający temat niepłodności. Zawiera również zaskakujące rozwiązanie tego problemu.

Co dawni Polacy sądzili o Krzyżakach? 600 lat czarnej legendy
Przez setki lat to wcale nie Grunwald ogniskował pamięć o Krzyżakach. Najbardziej wrogo o Zakonie nie myśleli zresztą Polacy, ale… zamieszkali w Rzeczypospolitej Niemcy.

Kilkadziesiąt masowych grobów, w każdym nawet do 70 ciał. Naukowiec: to największy taki pochówek w średniowiecznej Europie. Czy odkopano już wszystko?
Około 1500 szkieletów w trzydziestu masowych grobach odnaleziono kilkadziesiąt kilometrów od czeskiej Pragi. To prawdopodobnie największa tego typu nekropolia w późnośredniowiecznej Europie. A wiele wskazuje na to, że nie odkopano jeszcze wszystkiego…

Odnaleziono luksusowe łaźnie sprzed ponad 2000 lat. Gdzie szorowali ciała król i członkinie jego haremu?
Podczas badań archeologicznych w Xi’an chińscy archeolodzy natrafili na pozostałości trzech imponujących królewskich łaźni. Miejsce badań nie jest przypadkowe. To w okolicach Xi’an przed laty odnaleziono słynną terakotową armię, złożoną z tysięcy figur wyobrażających żołnierzy mających strzec cesarskiego grobowca.

Dlaczego Napoleon zaatakował Rosję?
Choć Francja miała znaczącą przewagę militarną, o wojnie z Rosją nie należało myśleć lekceważąco. Car Aleksander I pozostał jednym z niewielu niezależnych graczy na arenie europejskiej. Napoleon wiedział o tym i próbował początkowo zawrzeć z nim sojusz. Co...