Historia Polski
Czy widmo powrotu do dyktatury w Polsce jest realne? („Od dyktatury do demokracji i z powrotem” Andrzej Zoll, Marek Bartosik)
Państwowiec, doskonały karnista, osoba o wyrazistych poglądach, dystansująca się jednak wobec łatwych partyjnych etykietek. Bez wątpienia Andrzej Zoll był jednym z kluczowych uczestników procesu kształtowania się porządku i kultury prawnej III RP. Jak ocenia ostatnie przemiany w Polsce?
Kraj, w którym można było zgwałcić dowolną kobietę i w 99% przypadków pozostać bezkarnym
Jedno zastrzeżenie dopisane do kodeksu karnego sprawiło, że kobiety straciły jakąkolwiek ochronę przed napastnikami, a gwałt stał się niemal niemożliwy do ścigania. Reguła ta obowiązywała w Polsce przez przeszło osiemdziesiąt lat: aż do roku 2014.
Wyjście z „domu niewoli”. Polskie Siły Zbrojne w ZSRR
Zawarcie układu Sikorski-Majski 30 lipca 1941 roku otworzyło nowy rozdział w stosunkach polsko-radzieckich. Jego elementem było utworzenie w ZSRR Polskich Sił Zbrojnych. Już wkrótce formacja pod komendą generała Władysława Andersa musiała jednak opuścić „sojusznicze” ziemie…
Polscy kawalerzyści wcale nie szarżowali z szablą na czołgi. Jak wyglądało ich zwycięstwo pod Mokrą w pierwszym dniu II wojny światowej?
Uważasz, że obrona Polski w 1939 roku była pasmem katastrof, a Wehrmacht dosłownie rozjechał Wojsko Polskie jak walec drogowy? Nic bardziej mylnego. O tym, że pokonanie sąsiadów znad Wisły wcale nie będzie łatwe, Niemcy przekonali się już 1...
Czy Antoni Macierewicz w młodości był komunistą?
Dziś ten polityk jest jednym z najbardziej zaciętych wrogów poprzedniego systemu i komunistycznej ideologii. Ale czy zawsze tak było? Niektóre fakty z jego młodości świadczą o tym, że mógł sympatyzować z niektórymi odłamami przeklinanego dzisiaj ruchu. Co wiemy...
Grzechy pradziadków. Mroczne oblicze przedwojennej Polski
Przestępczość seksualna, dewiacje, cierpienie ofiar i bezkarność sprawców. O tym obliczu przedwojennej Polski milczą podręczniki, a my wstydzimy się o nim mówić. Kamil Janicki uważa jednak, że najwyższa pora opisać najciemniejsze strony historii II Rzeczpospolitej.
Odszkodowania za akcję „Wisła”? Zapadł bezprecedensowy wyrok
W Sądzie Najwyższym zapadł precedensowy wyrok w sprawie wysiedlenia w akcji „Wisła”. Mieszkańcowi Bieszczad zasądzono odszkodowanie od skarbu państwa w wysokości 400 000 złotych. Jak do tego doszło?
Akcja „N”. Jak Armia Krajowa zniechęcała Niemców do walki?
Fałszywe zawiadomienia o karze śmierci? Podrobione podpisy? Demoralizujące plotki? Żołnierze Armii Krajowej, pracujący w ramach akcji „N” na wiele sposobów starali się osłabić morale wroga. W tej wojnie wszystkie chwyty były dozwolone.
IPN szuka szkieletów pod banderowskim pomnikiem. Czy znajdują się tam ciała żołnierzy UPA?
Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN kilka dni temu przeprowadziło poszukiwania szczątków pod słynnym pomnikiem UPA w miejscowości Hruszowice na Podkarpaciu. Pierwsze ustalenia nie spodobały się Ukraińcom.
Pedofilia księży w przedwojennej Polsce. Czy to zjawisko w ogóle wówczas istniało?
W przedwojennej prasie donoszono o płciowych nadużyciach przedstawicieli niemal wszystkich zawodów stykających się z młodzieżą szkolną. Zarzuty omijały tylko katechetów. Czy w takim razie samo zjawisko pedofilii wśród duchowieństwa nie istniało? Co mówią o nim akta prokuratorskie?
Co za granicą wiedziano o sytuacji Żydów pod niemiecką okupacją? („Polscy Żydzi za murami nazistowskich gett” Szlomo Mendelsohn)
Czy w sprawie Holokaustu zostało jeszcze cokolwiek do powiedzenia? Jak pokazuje referat Mendelsohna, wiedzę o losie polskich Żydów w gettach można zaczerpnąć tak z „gadzinówek” czy korespondencji prywatnej, jak i wiadomości udostępnianych przez placówki dyplomatyczne II RP w...
„Łupaszko to ludobójca” i inne potępiające majora Zygmunta Szendzielarza napisy pojawiły się na białostockiej ulicy
Jedna z ulic Białegostoku w wyniku działań podjętych przez radnych, należących do Prawa i Sprawiedliwości, otrzymała za patrona słynnego „Łupaszkę”. Ta postać wzbudza kontrowersje oraz oburza wielu mieszkańców miasta. Teraz ktoś postanowił nabazgrać napisy atakujące Szendzielarza na jego...
Epoka kazirodztwa. Dlaczego naszych pradziadków tak bardzo fascynowały stosunki seksualne z najbliższymi krewnymi?
Kazirodztwo pozwalało napełniać kabzy akolitom Zygmunta Freuda. Dodawało też pikanterii filmowi i prozie. Może wstyd przyznać, ale nasi przodkowie mieli na punkcie tego zjawiska prawdziwą obsesję.
Bitwa pod Orszą. Dlaczego tak mało wiemy o tym wielkim polskim zwycięstwie?
Bitwa, która rozegrała się 8 września 1514 roku na polach pod Orszą, była jedną z największych batalii ówczesnej Europy. Siły polsko-litewskie rozbiły w drobny mak oddziały książąt moskiewskich. A jednak naddnieprzańska miejscowość wielu z nas wciąż kojarzy się...
Czy kobietę da się zgwałcić? Polscy specjaliści sprzed wojny udzielali na to pytanie samych najgorszych odpowiedzi
Każdą ofiarę traktowano tak, jakby była sprawcą. Czy czasem gwałt nie sprawił jej przyjemności? Czy sama się o niego nie prosiła? Bo przecież prawdziwa przemoc seksualna nie mogła istnieć w cnotliwej i konserwatywnej II Rzeczypospolitej.
„Plastykowa koniunktura”. Jak Polska stała się Chinami bloku wschodniego?
Jakimi przedmiotami chcieli się otaczać nasi rodzice i dziadkowie? Jeśli wierzyć gazetom z drugiej połowy lat 50., tylko plastikowymi! Polska prasa z entuzjazmem zapowiadała rajstopy bez oczek i nietłukące zastawy. A prywaciarze zatarli ręce i wzięli się do...
Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić
Epidemia chorób wenerycznych. Molestowanie kobiet. Dziecięca prostytucja i pedofilia. Wszystko to stanowiło codzienność przedwojennej Polski. Ale czy o „takich” tematach w ogóle powinno się pisać? Nie lepiej „to” zostawić? Kamil Janicki w „Epoce milczenia” odpowiada: „Nie, nie lepiej”....
Jaką rolę Józef Piłsudski odegrał w zamachu na cara Aleksandra III i za co naprawdę zesłano go na Syberię?
Dziewiętnastoletni Piłsudski po rocznym pobycie w Charkowie wrócił do Wilna, gdzie niemal od razu zaangażował się w działalność konspiracyjną. Szybko został wciągnięty w wir wydarzeń, których celu nawet się nie domyślał. I… został skazany na pięcioletnie zesłanie na...
Dziecięca prostytucja w przedwojennej Polsce
W Warszawie najtańsze prostytutki, zwane chustkowymi, liczyły sobie złoty pięćdziesiąt, może dwa złote. Dziewczyny z Mławy były gotowe oddać się choćby za 50 groszy. Za tę cenę mogły sobie później kupić litr mleka albo trzy kurze jajka.
Nagrody historyczne „Polityki” rozdane. Wydawca najlepszej historycznej książki naukowej dzieli się z nami przemyśleniami
Podczas specjalnej gali, która odbyła się 8 maja, po raz kolejny rozdano wyróżnienia dla najlepszych książek historycznych. Nagroda za 2017 rok w kategorii książka naukowa powędrowała do Jerzego Kochanowskiego. Wydawca jego pracy dzieli się z nami swoją opinią...
Czy ludzi interesuje historia kuchni? Tłumy na dolnośląskim festiwalu „Twierdza Smaków” pokazują, że warto o niej opowiadać
W dniach 1-3 maja odbyła się pierwsza edycja imprezy „Twierdza Smaków – Dolnośląski Festiwal Kuchni Historycznej w Zamku Czocha”. O tym, czy warto organizować takie imprezy i jak udało się tym razem rozmawiamy ze specjalistami od żywej historii.
Polscy kolaboranci. Ilu ich było i co chcieli osiągnąć, współpracując z hitlerowcami?
Aktorzy. Sędziowie. Policjanci. Część Polaków z różnych powodów decydowała się na współpracę z nowymi, okupacyjnymi władzami. Tych, którzy liczyli na wykorzystanie jej do własnych celów, czekało jednak gorzkie rozczarowanie. Największymi wrogami polskich kolaborantów okazali się bowiem… sami Niemcy.
Mad Man Berman („Czerwony monter” Piotr Rypson)
Jeszcze przed wojną związany był z ruchem komunistycznym. Po 1945 roku stał się zagorzałym propagandystą nowej władzy. Polityka przesłoniła jego dorobek, odbierając możliwość rzetelnej oceny. Czy rzeczywiście „Czerwony monter” nie zasługuje na uznanie i pamięć?
Skarb niemieckich hrabiów ukryty w czasie wojny wraca do rodziny
Gdy w kierunku Prus nadciągała Armia Czerwona, ich niemieccy mieszkańcy ukrywali swoje cenne rzeczy i pamiątki, by nie przepadły w rękach sołdatów. Także rodzina hrabiów von Finckenstein zakopała swoje skarby. Teraz, po prawie 73 latach, ziemia oddała to,...
Pierwszy niekomunistyczny rząd w powojennej Polsce tworzyli… bracia Kaczyńscy. Historyk wyjaśnia, jak do tego doszło i dlaczego to Tadeusz Mazowiecki został premierem
Czy należy domagać się premiera z obozu „Solidarności”? A jeśli tak, z kim budować koalicję? W lecie 1989 roku odpowiedzi na to pytanie szukała cała opozycja. Narzucił ją w końcu Lech Wałęsa, idąc za radami… braci Kaczyńskich.