Historia Polski
IPN uznał, że bestialstwa Niemców w czasie powstania warszawskiego można zakwalifikować jako zbrodnie przeciwko ludzkości
Warszawski pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej od lat prowadzi śledztwo w sprawie zbrodni popełnianych przez żołnierzy Trzeciej Rzeszy w trakcie powstania, które wybuchło w polskiej stolicy w 1944 roku. Właśnie zakwalifikowano je jako zbrodnię przeciwko ludzkości.
Pierwsze godziny powstania warszawskiego. Jak zapamiętała je sanitariuszka z Ochoty?
Halina ps. „Sławka” zaangażowała się w konspirację już na początku wojny. Na powstanie czekała z utęsknieniem i nadzieją na koniec upokarzającej okupacji. Gdy 1 sierpnia wychodziła z domu, na ulicach panowała euforia. Ona sama była gotowa na dwa...
Macierewicz bez tajemnic. Czego nie wiemy o historii jednego z najważniejszych polityków na polskiej prawicy?
Jego postać wciąż budzi skrajne emocje. Ma rzesze zwolenników i grono zaciekłych wrogów. Nie trzeba go nikomu przedstwiać, ale czy ktokolwiek zna go naprawdę?
Rodzina Mazowieckiego pozywa radną PiS za nazwanie byłego premiera „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”
Synowie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego pozywają radną Prawa i Sprawiedliwości Annę Jaśkowską. Kobieta w czasie debaty nad nadaniem jednej z lubelskich ulic imienia ich ojca nazwała go „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”.
„Za pieniądze można w Polsce wszystko zdziałać”. Co jeszcze miał do powiedzenia o Polakach Fryderyk II Wielki?
Fryderyka II Wielki, a więc pruski monarcha odpowiedzialny za rozbiory Rzeczpospolitej, nie przebierał w słowach. Wyśmiewał każdego, kogo nazwisko kończyło się na „-ski”. Czy to oznaka przenikliwości czy… głęboko skrywanych kompleksów?
To Polacy zorganizowali jeden z największych szlaków przemytniczych w Europie. Jak działał?
W czasach zaborów Polacy opanowali niemal do perfekcji przerzucanie na ziemie polskie nielegalnej literatury i innych towarów. A dzięki jednemu, genialnemu w swojej prostocie rozwiązaniu, niemal wszystko odbywało się za rosyjskie pieniądze…
Czy Instytut Pamięci Narodowej ma decydująca rolę w nadawaniu nazw ulic?
Powszechnie przyjmuje się, że ustawa dekomunizacyjna dotyczy nazw ulic nadawanych w czasach PRL-u, które zachowały się do naszych czasów. Tak naprawdę wprowadza ona także ograniczenia dla współczesnego nazewnictwa. Przyznaje też pewną rolę w tym procesie Instytutowi Pamięci Narodowej....
Te morderstwa wstrząsnęły Państwem Podziemnym. Kto odpowiadał za śmierć wysokich oficerów Armii Krajowej?
13 czerwca 1944 roku w Warszawie doszło do potrójnego morderstwa. Jego ofiarami padli kierownik Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy wraz z żoną oraz jeden z pracowników tej samej komórki. Czy to możliwe, że za zbrodnię odpowiedzialni byli...
Co się stało z polskimi wsiami na Wołyniu po wymordowaniu ich mieszkańców?
Kołchozowe pole, na którym maszyny rolnicze co i rusz zahaczają o ludzkie kości. Las, w którym – niespodziewanie – rośnie kilka owocowych drzewek. Samotny krzyż. Przed wojną na Wołyniu istniało około 2500 polskich miejscowości. Co po nich pozostało?
Dlaczego Kazimierz Wielki był nazywany królem chłopów? I ile jest prawdy w tym określeniu?
Jan Długosz twierdził, że „królem chłopów” Kazimierza Wielkiego okrzyknięto jeszcze za życia. Czy zasłużył na ten osobliwy tytuł? I czy to w ogóle był komplement czy może raczej obelga?
Akcja pod Bezdanami. W tym napadzie na pociąg brało udział czterech polskich premierów. Dlaczego tak źle im poszło?
Był wrzesień 1908 roku. Do akcji ruszyli najwybitniejsi i najbardziej doświadczeni działacze PPS, w tym sam Józef Piłsudski. W takim składzie napad na pociąg jadący z Kongresówki do Petersburga nie mógł się nie udać. A jednak prawie wszystko...
W te polityczne mity u zarania III Rzeczpospolitej uwierzyły miliony Polaków. Dlaczego?
Okres trudnej i niezrozumiałej transformacji aż prosił się o wygodne uproszczenia. Pojedyncze postacie czy fakty urastały do rangi symboli, a debatą publiczną zaczęły rządzić mity. Które okazały się najbardziej płodne? Które ciążą na nas do dzisiaj?
Czy Kościół ma za co przepraszać Żydów? Historia nie do końca wygodna („Młyny Boże” Jacek Leociak)
Ta wojna (…) dokonała bezwzględnej i przemyślanej eksterminacji narodu żydowskiego. Również Kościół stanął przed pytaniem, czy zrobił wszystko, aby temu zapobiec. Za ból, jaki sprawili katolicy braciom i siostrom narodu żydowskiego przepraszamy – mówił bp Rafał Markowski. Czy...
Dlaczego w przedwojennej Polsce nie karano za kazirodztwo?
Kazirodztwo było przestępstwem, ale… tylko w wybranych przypadkach. Polscy prawodawcy postarali się rozmyć przepisy, a i tak nie egzekwowano ich zbyt restrykcyjnie. Dlaczego za kazirodztwo tak rzadko groziło więzienie?
Ta zbrodnia żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych poruszyła opinię publiczną na całym świecie. Dlaczego wymordowali konkurencyjny oddział polskiego podziemia?
Poszczególne oddziały polskiej partyzantki nie pałały do siebie wielką sympatią. Zwłaszcza konflikty między Narodowymi Siłami Zbrojnymi i Gwardią Ludową miejscami zamieniały się w regularną wojnę domową.
Czym były artykuły henrykowskie?
Pod koniec XVI wieku Europa zmierzała już w stronę monarszych absolutyzmów. Tymczasem polska szlachta, po śmierci ostatniego Jagiellona, stanęła przed trudem wyboru nowego króla. I skłonienia go do tego, by zaakceptował jej złotą wolność. Jak to osiągnięto?
Co Katarzyna Wielka powiedziała do przywódcy Targowicy gdy już rozerwała Polskę na strzępy?
Stanisław Szczęsny Potocki nie potrzebował wiele czasu, by odkryć, że jest Rosjaninem. Ale wieści o drugim rozbiorze Polski mimo to były dla niego szokiem.
Bitwa pod Grunwaldem. Jak przebiegało legendarne starcie polsko-krzyżackie?
„Pycha jest gorsza od skromności” – powiedział podobno Władysław Jagiełło, patrząc na ciało wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, Ulryka von Jungingena. Jeszcze kilka godzin wcześniej oskarżani o arogancję wrogowie byli jednak o krok od zwycięstwa. Czy mogli wygrać?
Dlaczego napisałem książkę o zbrodniarzach z AK? Były dziennikarz „W Sieci” wyjaśnia
Wszystkie armie powstają po to, by zabijać, i Armia Krajowa nie była tu żadnym wyjątkiem. Nikt przy zdrowych zmysłach nie będzie czynił z tego zarzutu. Rzecz jednak w tym, że w odróżnieniu od większości innych armii, w składzie...
Do Polski właśnie trafiły materiały, które mogą pomóc w odnalezieniu grobów ofiar represji stalinowskich. Wszystko dzięki Gruzinom
Dzięki polsko-gruzińskiej współpracy do Instytutu Pamięci Narodowej właśnie trafiły cenne dokumenty. Dzięki nim pojawiła się szansa na odnalezienie kolejnych szczątków ofiar zamordowanych na terenie Gruzji.
Zmowa milczenia. Dlaczego przedwojenna prasa tak rzadko i niechętnie pisała o przestępczości seksualnej?
O przestępstwach seksualnych pisano, jeśli sprawcą był „zamożny Żyd deprawujący uczennice”, albo gdy gwałciciel „zakneblował ofierze usta własną broda”. Dziennikarze sięgali też po te sprawy, przy którym mogli podać dokładne nazwiska i adresy. Ale właściwie: czemu tylko po...
„Nie tak wyobrażaliśmy sobie ten dzień”. Jak koniec wojny zapamiętali wileńscy akowcy?
Dla Stefanii, łączniczki i sanitariuszki AK, wkroczenie Armii Czerwonej do Wilna wcale nie oznaczało końca wojny. Niedługo po „wyzwoleniu” miasta została aresztowana przez nowych gospodarzy. Jej los podzieliły tysiące akowców. Co się z nimi stało?
Czy zachodniopomorski pochówek antywampiryczny to tak naprawdę kości kobiety, która padła ofiarą procesu o czary?
W 2014 roku naukowcy odnaleźli w Kamieniu Pomorskim kości człowieka. Szkielet był niekompletny oraz nosił ślady praktyk magicznych. Po pierwszych analizach uznano, że jest to pochówek antywampiryczny, jednak najnowsze badania pokazują, że sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana.
Czy archeologom rzeczywiście udało się właśnie znaleźć grób Urszulki Kochanowskiej?
Jednym z najpiękniejszych przykładów polskiej poezji są treny autorstwa Jana Kochanowskiego, które napisał on po śmierci swojej ukochanej córki Urszuli. Do tej pory nie wiadomo było, gdzie unieśmiertelniona dzięki wierszom ojca dziewczynka spoczywa. Być może właśnie odkryto jej...
Plac zabaw na 80 tysiącach szkieletów? Bydgoszcz ma nie lada problem z parkiem na terenie dawnego cmentarza
Miasto Bydgoszcz walczy o to, by stać się jak najpiękniejszym i najatrakcyjniejszym dla swoich mieszkańców. Jednym ze sposobów jest między innymi rewitalizacja terenów zielonych. Niestety z Parkiem Ludowym im. Wincentego Witosa jest zasadniczy problem – spoczywają pod nim...