Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Historia wojskowości i wojen

Legendę o szarżujących z szablą na czołgi kawalerzystach utrwalił między innymi Andrzej Wajda w filmie "Lotna".
03.06.2018 | Autor:

Polscy kawalerzyści wcale nie szarżowali z szablą na czołgi. Jak wyglądało ich zwycięstwo pod Mokrą w pierwszym dniu II wojny światowej?

Uważasz, że obrona Polski w 1939 roku była pasmem katastrof, a Wehrmacht dosłownie rozjechał Wojsko Polskie jak walec drogowy? Nic bardziej mylnego. O tym, że pokonanie sąsiadów znad Wisły wcale nie będzie łatwe, Niemcy przekonali się już 1...

01.06.2018 | Autor:

Jak z ukraińskiego faszysty zrobić narodowego bohatera? („Stepan Bandera” Grzegorz Rossoliński-Liebe)

Czy są jakieś granice idealizowania bohaterów narodowych? Jak daleko można się posunąć w przeinaczaniu i instrumentalnym traktowaniu historii dla potrzeb politycznych? Takie pytania nasuwają się podczas lektury wydanej właśnie biografii przywódcy ukraińskiego ruchu narodowego, Stepana Bandery.

Akcja N była jedną z większych akcji dywersyjno- propagandowych Armii Krajowej. Na zdjęciu żołnierze AK podczas jednej ze swoich akcji.
31.05.2018 | Autor:

Akcja „N”. Jak Armia Krajowa zniechęcała Niemców do walki?

Fałszywe zawiadomienia o karze śmierci? Podrobione podpisy? Demoralizujące plotki? Żołnierze Armii Krajowej, pracujący w ramach akcji „N” na wiele sposobów starali się osłabić morale wroga. W tej wojnie wszystkie chwyty były dozwolone.

28.05.2018 | Autor:

Ile kobiet zginęło na frontach II wojny światowej?

Druga wojna światowa to pierwszy konflikt w dziejach, w którym na taką skalę wzięły udział kobiety. Na wielu frontach walczyły ramię w ramię z mężczyznami. I razem z nimi ginęły. Dlaczego o wielu z nich wiemy tak mało?...

Wykopaliska w Alken Enge w Danii (fot. Holst et al., PNAS, lic. CC by 4.0)
23.05.2018 | Autor:

W Danii znaleziono ślady wielkiej masakry. Na początku naszej ery Rzymianie starli się tam z germańskimi plemionami  

Duńskie wykopaliska pokazują, że w północnej Europie w czasach rzymskiej ekspansji doszło do potężnej bitwy. Poległy w niej setki osób, których ciała następnie zostały rytualnie usunięte z pola walki. Znaleziono także kości czterech ludzkich miednic nawleczone na kij....

Bitwa, która w 1514 roku rozegrała się nad brzegami Dniepru, była jednym z największych starć szesnastowiecznej Europy.
21.05.2018 | Autor:

Bitwa pod Orszą. Dlaczego tak mało wiemy o tym wielkim polskim zwycięstwie?

Bitwa, która rozegrała się 8 września 1514 roku na polach pod Orszą, była jedną z największych batalii ówczesnej Europy. Siły polsko-litewskie rozbiły w drobny mak oddziały książąt moskiewskich. A jednak naddnieprzańska miejscowość wielu z nas wciąż kojarzy się...

Bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy oznaczała koniec wojny w Europie. Po niej można było przystąpić do przywracania równowagi na wyniszczonym kontynencie...
14.05.2018 | Autor:

Godzina zero. Jak wyglądały pierwsze miesiące po zakończeniu II wojny światowej w Europie?

Bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy oznaczała koniec wojny w Europie. Choć w Azji walki jeszcze trwały, można było przystąpić do przywracania równowagi na wyniszczonym kontynencie. Okazało się to niełatwe, zwłaszcza, że w powietrzu dało się już wyczuć pierwsze oznaki...

W ciągu pierwszych kilku tygodni walk Armia Czerwona straciła dwa miliony ludzi.
10.05.2018 | Autor:

„Spróchniała budowla”. Jak bardzo słaba była armia radziecka w momencie niemieckiego ataku?

Gdy 22 czerwca 1941 roku wojska niemieckie uderzyły na ZSRR, oficerowie III Rzeszy optymistycznie patrzyli w przyszłość. Niektórzy twierdzili nawet, że wojna z sowiecką Rosją potrwa zaledwie cztery tygodnie. Czy Armia Czerwona rzeczywiście była w aż tak opłakanym...

27.04.2018 | Autor:

Pokojowe mrzonki. Czy pierwsza wojna światowa skończyła się w 1918 roku? („Pokonani” Robert Gerwarth)

Wyścig po władzę, rzezie na tle etnicznym i religijnym oraz niepewność jutra – taki obraz Europy wyłania się z książki Roberta Gerwartha „Pokonani”. Zawarty w 1918 roku rozejm w Compiègne niewiele zmienił w sytuacji starego kontynentu. Co najwyżej,...

20.04.2018 | Autor:

Miliony ludzi, którzy stracili życie w wyniku głupoty jednego człowieka („Co wiedział Stalin” David E. Murphy)

Od początku 1941 roku do Moskwy napływały meldunki wywiadu donoszące o intensywnych przygotowaniach Niemiec do ataku na ZSRR. Mimo że pochodziły z wiarygodnych źródeł, Stalin stanowczo je odrzucał. Twierdził uparcie, że są prowokacją, Dlaczego? Bo jako dyktator po...

Atak spiskowców na Belweder (fot. domena publiczna)
19.04.2018 | Autor:

„Słowo Ciałem się stało, a Wallenrod – Belwederem”. Jak należy rozumieć słynne hasło powstania listopadowego?

Celem nie było wyzwolenie ziem trzech zaborów, lecz przywrócenie stosowania praw zapisanych w Konstytucji Królestwa Polskiego, wielokrotnie łamanych przez cara. Powodzenie planu w decydującym stopniu zależało od tego, czy uda się zająć Belweder.

Przywódcą pierwszego polskiego powstania narodowego został Tadeusz Kościuszko.
17.04.2018 | Autor:

„Nie masz broni, która by się oparła kosie”. Jak Kościuszko chciał wygrać pierwsze polskie powstanie narodowe?

W 1794 roku Rzeczpospolita, okrojona przez dwa kolejne rozbiory, podjęła ostatni wysiłek, by zapobiec swojemu upadkowi. Nieliczna konspiracja, przygotowująca insurekcję, liczyła na wsparcie ze strony wszystkich warstw społecznych. Co udało się osiągnąć i jakie wzorce tradycja powstańcza utrwaliła...

Radzieccy żołnierze w 1990 roku (fot.RIA Novosti archive, image #832918 / V. Kiselev / CC-BY-SA 3.0)
17.04.2018 | Autor:

Wejdą, nie wejdą? Przeklęty dylemat, który zaciążył na losach Polski w 1981 roku

„Socjalistycznej Polski, bratniej Polski nie opuścimy w biedzie i nie damy jej skrzywdzić” – groził Leonid Breżniew w lutym 1981 roku. Osobną sprawą jest czy Sowieci rzeczywiście zamierzali wejść do Polski. Pytanie – czy Polacy wierzyli, że wejdą?

Po upadku powstania car Mikołaj przystąpił do unifikacji Królestwa Polskiego z Rosją, likwidując ostatnie pozory polskiej niezależności.
31.03.2018 | Autor:

Czy powstanie listopadowe miało szanse powodzenia? Czy Polacy mogli wygrać?

Po bitwie pod Ostrołęką Polacy nie byli w stanie odzyskać początkowej przewagi. Kolejni dowódcy powstania walczyli z coraz mniejszym przekonaniem. Czy można było wygrać zryw, w którego zwycięstwo od początku prawie nikt nie wierzył, a upadek cała Europa...

Józef Poniatowski (fot. Józef Poniatowski (fot. domena publiczna))
29.03.2018 | Autor:

Co robił książę Józef Poniatowski podczas powstania kościuszkowskiego?

„Służyć prostym żołnierzom”. Tak odpowiedzieć miał książę Józef Poniatowski na pytanie Tadeusza Kościuszki: „Czego sobie książę życzysz?”.

Batalia o pomoc dla polskich powstańców trwała od początku zrywu.
26.03.2018 | Autor:

Czy zachodni alianci chcieli pomóc Polakom walczącym w powstaniu warszawskim?

Polscy przywódcy na Zachodzie od momentu wybuchu powstania naciskali na sojuszników, by jak najszybciej zorganizowali pomoc dla walczącej Warszawy. Czekała ich seria rozczarowań. Kolejni wojskowi coraz mniej uprzejmie odmawiali wsparcia, a o powstaniu nie chciała wspominać nawet brytyjska...

Polska kadra oficerska biorąca udział w powstaniu często pamiętała jeszcze czasy napoleońskie.
25.03.2018 | Autor:

Dlaczego wybuchło powstanie listopadowe?

Nieprzygotowane kadry. Podzielone elity. Ogromna przewaga wojsk rosyjskich. Dlaczego zdecydowano się na rozpoczęcie zrywu i jakie były pierwsze posunięcia walczących Polaków?

Żołnierze V Wileńskiej Brygady AK (fot. domena publiczna)
24.03.2018 | Autor:

Ilu naprawdę było żołnierzy wyklętych?

Pół miliona, dwieście tysięcy, czy dziesięciokrotnie mniej? Ustalenie liczebności grup określanych jako „żołnierze wyklęci” nie jest łatwym zadaniem. Zwłaszcza, że wiele zależy od tego, jak zdefiniujemy samo pojęcie. 

Niemiecko-rosyjski pakt przypieczętował los polski (fo. domena publiczna)
22.03.2018 | Autor:

Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był nielegalny?

„Szatański pakt”. Tak nazwał Adolf Hitler pakt zawarty przez swojego ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa z jego radzieckim odpowiednikiem – Wiaczesławem Mołotowem.

Bohdan Chmielnicki (fot. domena publiczna)
21.03.2018 | Autor:

Bohdan Chmielnicki dysponował tajnymi dokumentami, tłumaczącymi jak Polska zamierza go zwalczać. W jaki sposób wszedł w ich posiadanie?

Jawność polskiego życia politycznego przynosiła niekiedy opłakane skutki. A obrady Sejmów pełne były krzyków, kłótni i chaosu.

Co "wyzwolenie" przez Armię Czerwoną naprawdę oznaczało dla Polski?
18.03.2018 | Autor:

Bilans rabunku. Co Sowieci zagrabili z ziem przedwojennej Polski?

Dla polskich miast i wsi „wyzwolenie” przez Armię Czerwoną oznaczało dopełnienie wojennej ruiny. Sowieci zagarniali to, czego nie zdążyli zniszczyć wycofujący się Niemcy. Nic nie było bezpieczne, zwłaszcza, że operację demontażu przemysłu nadzorował sam Józef Stalin. Ile naszych...

Do Wehrmachtu wcielono ogromną liczbę niechętnych Czechów, Polaków i Francuzów. Na zdjęciu oddziały Wehrmachtu w Paryżu.
15.03.2018 | Autor:

Dziadek Tuska naprawdę nie był wyjątkiem. Norman Davies wyjaśnia dlaczego

Członkowie mniejszości narodowych, zrekrutowani wbrew swojej woli. Obywatele podbitych państw, wcieleni do wrogiej armii. W trakcie II wojny światowej wielu żołnierzy walczyło pod flagą, której sami nie wybrali. I tylko czekali na okazję do zmiany strony.

Stanisław Leszczyński (fot. domena publiczna)
10.03.2018 | Autor:

„Od Sasa do Lasa”. O co chodzi w tym znanym powiedzeniu?

Powiedzenie zna każdy. Ale wcale nie chodzi w nim o żadnych królów i polityczne spory. Jakie w takim razie jest jego prawdziwe znaczenie?

Artur Grottger - Pożegnanie powstańca
08.03.2018 | Autor:

Największe polskie powstanie. Czy powstanie styczniowe naprawdę nie miało szans powodzenia?

Ponad tysiąc potyczek. Ochotnicy ze wszystkich zaborów i warstw społecznych. Sprawna dyplomacja. Polacy, chwytając za broń w 1863 roku, byli lepiej przygotowani do walki niż trzydzieści lat wcześniej. Czego zabrakło do zwycięstwa?

02.03.2018 | Autor:

Czy Hitler dysponował bronią atomową? (“Tajemnicza broń Hitlera” Leszek Adamczewski)

Niektórzy historycy twierdzą, że Heinkel 177 V38, największy bombowiec Luftwaffe, którego wrak 9 maja 1945 roku sowieccy żołnierze odnaleźli na lotnisku w czeskiej Pradze, przygotowywany był przez Niemców do transportu bomby atomowej. Czy to możliwe, że Hitler dysponował...