Historia wojskowości i wojen
Cios husarskiej pięści. Triumfalne uderzenie polskiej kawalerii w bitwie pod Kircholmem
Błyskawiczne rozgromienie trzykrotnie liczniejszego przeciwnika pod Kircholmem było jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów militarnych w polskich dziejach. O zwycięstwie zadecydowały piorunujące szarże husarii.
Romuald Rajs „Bury” – bohater czy bandyta?
Kapitan Romuald Rajs, pseudonim Bury. Żołnierz wyklęty, kawaler Virtuti Militari, zbrodniarz. Jedni uważają go za bohatera, inni za winnego śmierci dziesiątek cywilów. Walczył o wolność Polski, jednocześnie strzelał do niewinnych, palił ich domy. Kim był? Jakie były jego...
Anatomia agenta (Andrzej Brzeziecki „Czerniawski. Polak, który oszukał Hitlera”)
Kim był Roman Czerniawski, pseudonim „Brutus”? Genialnym agentem, który znacząco wpłynął na przebieg II wojny światowej? A może blagierem i mistyfikatorem? Na te pytania próbuje odpowiedzieć jego najnowsza biografia.
Najważniejsza polska bitwa w dziejach świata. Jak udało się odeprzeć bolszewików spod Warszawy w sierpniu 1920 roku?
Ta batalia zadecydowała o losach II Rzeczypospolitej. To dzięki niej zyskaliśmy dwie dekady niepodległego bytu. Jak Polakom udała się rzadka w historii światowej wojskowości sztuka odparcia walnego natarcia rosyjskiej armii?
To była druga największa fabryka śmierci w Europie. Dlaczego pamiętamy o Auschwitz, ale nie o tym obozie?
Podczas gdy Auschwitz-Birkenau stanowi globalny symbol i przestrogę, lokalizacji tego obozu większość Polaków – a co dopiero obcokrajowców – nie byłaby nawet w stanie wskazać na mapie. Zamordowano tu 800 tysięcy osób. Dlaczego tak rzadko mówi się o...
Za mundurem panny sznurem? Zbrodnie seksualne w przedwojennym Wojsku Polskim
Zwolennicy wojskowej pół-dyktatury rządzącej Polską nie chcieli tego przyznawać, ale skala przestępczości seksualnej w armii była ogromna. Jeszcze trudniej mówić o tym dzisiejszym historykom, hołubiącym II Rzeczpospolitą.
Pierwsze godziny powstania warszawskiego. Jak zapamiętała je sanitariuszka z Ochoty?
Halina ps. „Sławka” zaangażowała się w konspirację już na początku wojny. Na powstanie czekała z utęsknieniem i nadzieją na koniec upokarzającej okupacji. Gdy 1 sierpnia wychodziła z domu, na ulicach panowała euforia. Ona sama była gotowa na dwa...
Odkryto podręcznik ninja z XVIII wieku. Leżał spokojnie w… bibliotece
Ninja, zwani też shinobi, byli budzącymi grozę japońskimi wojownikami, szkolonymi między innymi w sztuce kamuflażu, szpiegostwie i sztukach walki. Przede wszystkim byli jednak wyspecjalizowanymi zabójcami. Właśnie odnaleziono podręcznik ninja z XVIII wieku.
Ta zbrodnia żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych poruszyła opinię publiczną na całym świecie. Dlaczego wymordowali konkurencyjny oddział polskiego podziemia?
Poszczególne oddziały polskiej partyzantki nie pałały do siebie wielką sympatią. Zwłaszcza konflikty między Narodowymi Siłami Zbrojnymi i Gwardią Ludową miejscami zamieniały się w regularną wojnę domową.
Bitwa pod Grunwaldem. Jak przebiegało legendarne starcie polsko-krzyżackie?
„Pycha jest gorsza od skromności” – powiedział podobno Władysław Jagiełło, patrząc na ciało wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, Ulryka von Jungingena. Jeszcze kilka godzin wcześniej oskarżani o arogancję wrogowie byli jednak o krok od zwycięstwa. Czy mogli wygrać?
Największy podstęp w dziejach wojskowości. Jak alianci ukrywali datę i miejsce lądowania w Normandii?
Nadmuchiwane czołgi. Aktorzy, udający alianckich generałów. I zalew fałszywych informacji. Brytyjskie i amerykańskie służby wykorzystały wszystkie możliwe chwyty, by zmylić Niemców co do rzeczywistego dnia i miejsca ataku. Jak skuteczne były ich działania?
„Nie tak wyobrażaliśmy sobie ten dzień”. Jak koniec wojny zapamiętali wileńscy akowcy?
Dla Stefanii, łączniczki i sanitariuszki AK, wkroczenie Armii Czerwonej do Wilna wcale nie oznaczało końca wojny. Niedługo po „wyzwoleniu” miasta została aresztowana przez nowych gospodarzy. Jej los podzieliły tysiące akowców. Co się z nimi stało?
Wietnamskie piekło. Czy żołnierzowi wolno przyznać się do strachu? („Powiedz, że się boisz” Robert Mason)
Aby spełnić swoje marzenia o lataniu, zaciągnął się do armii USA. Nie wiedział jednak, jak wysoką cenę przyjdzie mu za to zapłacić. Zaraz po przeszkoleniu wziął udział w wojnie, która naznaczyła jego życie traumą. I o niej właśnie...
Po kilkudziesięciu latach żołnierz podziemia wreszcie został oczyszczony z oskarżeń, choć nie wiadomo nawet, czy żyje
Ludwik Kamiński ps. „Wyrwa” był przez kilkadziesiąt lat poszukiwany na podstawie listu gończego z 1956 roku. Policja z Radomia zgłosiła się do prokuratury z pytaniem, czy nadal jest to zasadne. Po otwarciu akt akowca oczyszczono go z zarzutów.
Najlepszy czołg II wojny światowej. Czy naprawdę był nim niemiecki Tiger?
Hitlerowcy traktowali ten ciężki czołg jak swoją cudowną broń. Z zachwytem rozpisywała się o nim nawet brytyjska prasa. Ile w tym wizerunku Tigera było prawdy, a ile propagandy? I jeśli nie ten, to który czołg walczący w II...
Wyjście z „domu niewoli”. Polskie Siły Zbrojne w ZSRR
Zawarcie układu Sikorski-Majski 30 lipca 1941 roku otworzyło nowy rozdział w stosunkach polsko-radzieckich. Jego elementem było utworzenie w ZSRR Polskich Sił Zbrojnych. Już wkrótce formacja pod komendą generała Władysława Andersa musiała jednak opuścić „sojusznicze” ziemie…
Polscy kawalerzyści wcale nie szarżowali z szablą na czołgi. Jak wyglądało ich zwycięstwo pod Mokrą w pierwszym dniu II wojny światowej?
Uważasz, że obrona Polski w 1939 roku była pasmem katastrof, a Wehrmacht dosłownie rozjechał Wojsko Polskie jak walec drogowy? Nic bardziej mylnego. O tym, że pokonanie sąsiadów znad Wisły wcale nie będzie łatwe, Niemcy przekonali się już 1...
Jak z ukraińskiego faszysty zrobić narodowego bohatera? („Stepan Bandera” Grzegorz Rossoliński-Liebe)
Czy są jakieś granice idealizowania bohaterów narodowych? Jak daleko można się posunąć w przeinaczaniu i instrumentalnym traktowaniu historii dla potrzeb politycznych? Takie pytania nasuwają się podczas lektury wydanej właśnie biografii przywódcy ukraińskiego ruchu narodowego, Stepana Bandery.
Akcja „N”. Jak Armia Krajowa zniechęcała Niemców do walki?
Fałszywe zawiadomienia o karze śmierci? Podrobione podpisy? Demoralizujące plotki? Żołnierze Armii Krajowej, pracujący w ramach akcji „N” na wiele sposobów starali się osłabić morale wroga. W tej wojnie wszystkie chwyty były dozwolone.
Ile kobiet zginęło na frontach II wojny światowej?
Druga wojna światowa to pierwszy konflikt w dziejach, w którym na taką skalę wzięły udział kobiety. Na wielu frontach walczyły ramię w ramię z mężczyznami. I razem z nimi ginęły. Dlaczego o wielu z nich wiemy tak mało?...
W Danii znaleziono ślady wielkiej masakry. Na początku naszej ery Rzymianie starli się tam z germańskimi plemionami
Duńskie wykopaliska pokazują, że w północnej Europie w czasach rzymskiej ekspansji doszło do potężnej bitwy. Poległy w niej setki osób, których ciała następnie zostały rytualnie usunięte z pola walki. Znaleziono także kości czterech ludzkich miednic nawleczone na kij....
Bitwa pod Orszą. Dlaczego tak mało wiemy o tym wielkim polskim zwycięstwie?
Bitwa, która rozegrała się 8 września 1514 roku na polach pod Orszą, była jedną z największych batalii ówczesnej Europy. Siły polsko-litewskie rozbiły w drobny mak oddziały książąt moskiewskich. A jednak naddnieprzańska miejscowość wielu z nas wciąż kojarzy się...
Godzina zero. Jak wyglądały pierwsze miesiące po zakończeniu II wojny światowej w Europie?
Bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy oznaczała koniec wojny w Europie. Choć w Azji walki jeszcze trwały, można było przystąpić do przywracania równowagi na wyniszczonym kontynencie. Okazało się to niełatwe, zwłaszcza, że w powietrzu dało się już wyczuć pierwsze oznaki...
„Spróchniała budowla”. Jak bardzo słaba była armia radziecka w momencie niemieckiego ataku?
Gdy 22 czerwca 1941 roku wojska niemieckie uderzyły na ZSRR, oficerowie III Rzeszy optymistycznie patrzyli w przyszłość. Niektórzy twierdzili nawet, że wojna z sowiecką Rosją potrwa zaledwie cztery tygodnie. Czy Armia Czerwona rzeczywiście była w aż tak opłakanym...
Pokojowe mrzonki. Czy pierwsza wojna światowa skończyła się w 1918 roku? („Pokonani” Robert Gerwarth)
Wyścig po władzę, rzezie na tle etnicznym i religijnym oraz niepewność jutra – taki obraz Europy wyłania się z książki Roberta Gerwartha „Pokonani”. Zawarty w 1918 roku rozejm w Compiègne niewiele zmienił w sytuacji starego kontynentu. Co najwyżej,...