Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Historia Polski

26.08.2019 | Autor:

Niezwykła Polka, która wymyśliła piękno. Kim była Helena Rubinstein?

78 pudrów, 62 kremy, 115 szminek, a poza tym dziesiątki perfum, mydełek i innych specyfików – taki „spadek” pozostawiła po sobie Helena Rubinstein. W chwili śmierci jej majątek szacowano na 100 milionów dolarów. Jak stworzyła swoje kosmetyczne imperium?

22.08.2019 | Autor:

Dom na krwawych fundamentach: średniowieczne ofiary zakładzinowe na terenie ziem polskich

Świat widziany oczami średniowiecznych Słowian, jeszcze długo po przyjęciu chrześcijaństwa, zasiedlony był przez liczne duchy, demony, czy inne nadprzyrodzone postaci. Wiara w te istoty wiązała się z potrzebą ich udobruchania i nakłonienia do działania na rzecz człowieka. Celom...

21.08.2019 | Autor:

„Jeśli Ci wódka przeszkadza w pracy, to przestań pracować”* – o kulturze picia w przedwojennej Polsce

Wino, piwo, wódka, koniak, arak, krupnik, likier, szampan… – przed wojną w Polsce pito niemal przez cały dzień, zaczynając od śniadania. Choć oficjalnie nadużywanie alkoholu było raczej w złym guście, to jednak gazety rozpisywały się o najróżniejszych alkoholowych...

18.08.2019 | Autor:

Gwałty i rabunki. Jak Armia Czerwona wyzwalała Wielkopolskę?

Okupacja niemiecka odcisnęła silne piętno w świadomości Polaków. Armia Czerwona nie przyniosła wyzwalanym terenom oddechu. Relację z tych wydarzeń spisano w raporcie z lutego 1945 roku. Co na ten temat do powiedzenia miał kpt. Juliusz Bardach?

17.08.2019 | Autor:

Mira Zimińska. Śpiewała, gdy dookoła spadały bomby

We wrześniu 1939 roku gościła w salonie fryzjerskim w Bristolu, kiedy nad Warszawą krążyły pierwsze niemieckie samoloty. W okresie dwudziestolecia była prawdziwą gwiazdą bohemy, w czasie wojny dała się poznać jako bohaterka. Za swoje zasługi została odznaczona Krzyżem Armii...

W dwudziestoleciu międzywojennym wielu Polaków wyznawało poglądy antysemickie. Wydawano nawet specjalne czasopisma, takie jak „Polska dla Polaków: pismo walczące z żydokomuną w interesie narodu polskiego”.
12.08.2019 | Autor:

Jak silny był antysemityzm Polaków w dwudziestoleciu międzywojennym?

Kiedy ogłoszono, że wybory prezydenckie wygrał Narutowicz, w szeregach prawicy zawrzało. Narodowcy nawoływali do bojkotu polityka, wychwalali faszyzm i ostrzegali przed wydaniem Polski „na żer międzynarodowego, żydowsko-masońskiego mocarstwa anonimowego”. W jakim stopniu byli przy tym antysemitami?

Gomułka nawet nie zdawał sobie sprawy, że w lipcu 1959 roku niemal padł ofiarą zamachu (na zdj. z Breżniewem w 1967 roku).
11.08.2019 | Autor:

Dwie pieczenie na jednym ogniu. Jak mało brakowało, by w tym zamachu zginął i Chruszczow, i Gomułka?

Gdy na czele PZPR stanął Gomułka, partyjna wierchuszka „bratniego narodu” kręciła nosem. Władze ZSRR bały się reform nowego pierwszego sekretarza. Niesłusznie. Prawdziwe zagrożenie nadeszło z innej strony. Spiskowcy za jednym zamachem postanowili bowiem pozbyć się polskiego i rosyjskiego...

Przed wybuchem I wojny światowej Piłsudski działał w ruchu oporu i zajmował się organizowaniem zamachów terrorystycznych.
10.08.2019 | Autor:

Marszałek – terrorysta? Ile osób zabił Józef Piłsudski w zamachach, które organizował w młodości?

„Przygodę” z terroryzmem Piłsudski – za sprawą brata – zaczął już jako nastolatek. Zanim Europą wstrząsnęły pierwsze strzały Wielkiej Wojny, zdążył założyć partyjną bojówkę i zorganizować serię zamachów. Ile ludzi miał na sumieniu?

09.08.2019 | Autor:

Maszerowała z dziećmi do komory gazowej trzymając je za ręce. Zapomniana współpracowniczka Korczaka

Była Polką żydowskiego pochodzenia, warszawianką z krwi i kości, „kochaną panią Stefą”, najbliższą współpracowniczką Janusza Korczaka, wielką – a jednak bardzo cichą – bohaterką. Mówiła o sobie, że jest tylko wychowawczynią. Jak żyła i jak zginęła Stefania Wilczyńska?

Hryniewiecki przeszedł do historii dzięki temu, że zamordował cara Aleksandra II.
07.08.2019 | Autor:

Polak, który zabił cara. Kim był pierwszy polski terrorysta?

Miał 26 lat, gdy oddał życie za sprawę, o której słuszności był święcie przekonany. Na kartach historii zapisał się jako zamachowiec, morderca cara Aleksandra II. Pod wieloma względami różnił się jednak od współczesnych zamachowców samobójców. Kim był Ignacy...

Kanały przerażały Niemców, dając powstańcom pewną przewagę. W końcu jednak wrogowie zdobyli informacje o przebiegu podziemnych tras.
05.08.2019 | Autor:

Jak Niemcy dowiedzieli się o tajnej broni Powstania Warszawskiego – kanałach?

Hitlerowcy panicznie bali się kanałów. Od momentu, kiedy we wrześniu zorientowali się, do czego służą one powstańcom, robili wszystko, by odciąć Polakom drogę do tuneli – poza schodzeniem pod ziemię. Skąd czerpali informacje? I ile faktycznie wiedzieli?

Blister z tak zwaną pigułką dzień po. W ramach proponowanej ustawy stosowanie jej miałoby być karane więzieniem (fot. HRA Pharma, lic. CCA SA 4.0 I)
04.08.2019 | Autor:

„Społeczeństwo składa się z przypadkowych jednostek, nie można mieć do niego zaufania”. Czy polska prawica dalej tak uważa?

W ten sposób jedna z posłanek ZChN-u – partii, do której należeli między innymi Antoni Macierewicz i Marek Jurek – wyjaśniała, dlaczego nie wolno pozwolić na zorganizowanie w Polsce referendum, którego domagało się 800 tysięcy osób.

Halina Petrynowska zginęła podczas walk w siedzibie Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych.
02.08.2019 | Autor:

„Do końca chciała być ze swoimi rannymi pacjentami”. Zapomniana bohaterka powstania warszawskiego

Dla załogi walczącej w gmachu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych była „ukochaną panią doktor”. Jej poświęcenie dla rannych nie miało granic – ale i tych zdrowych na ciele potrafiła podnieść na duchu. Działalność doktor „Rany” podczas powstania i jej...

Po kapitulacji Powstania „Antek” (drugi od prawej w środkowym rzędzie) został wywieziony najpierw do obozu w Pruszkowie, a później w głąb Niemiec, w Altengrabow, gdzie zastało go amerykańskie wyzwolenie. Zdjęcie z książki "Powstańcy".
01.08.2019 | Autor:

Co działo się z akowcami po kapitulacji walczącej Warszawy? Poruszająca relacja powstańca

„Antek” znajdował się w gronie około tysiąca pięciuset żołnierzy AK, którzy wpadli w niemieckie ręce po upadku Żoliborza. Kapitulacja była dla niego tragedią – i bynajmniej nie oznaczała końca cierpień. Jak potoczyły się jego losy po klęsce powstania...

Powstanie było momentem próby także dla wieloletnich małżeństw. Na zdjęciu cywile opuszczający Wolę.
28.07.2019 | Autor:

Małżeństwa wszędzie są takie same. Ta historia cywilów z powstania warszawskiego was o tym przekona

Ekstremalne warunki, strach o życie swoje i ukochanych osób, głód – czas powstania dla wielu długoletnich związków stał się prawdziwą próbą. Niektórych elementów relacji między małżonkami nic nie było jednak w stanie zmienić. Przekonał się o tym powstaniec,...

Gdańsk w latach 20. XX wieku.
26.07.2019 | Autor:

„Polska była historyczną porażką i zawsze nią pozostanie”. Dlaczego po I wojnie Rzeczpospolita odrodziła się bez Gdańska?

Niepodległą Polskę – zgodnie z planami prezydenta Wilsona – zamierzano odtworzyć po I wojnie światowej „z dostępem do morza”. Dla polskich polityków oznaczało to, że Gdańsk musi wejść w skład Rzeczypospolitej. Nie zdołali jednak przekonać do swoich racji...

W 1610 roku w zamachu zginął francuski król Henryk IV (na il.). Trzeba jednak było próby zabójstwa na Zygmuncie III Wazie, by w Polsce zwrócono uwagę na kwestię bezpieczeństwa władcy.
20.07.2019 | Autor:

Rzeczpospolita szlachecka – kraj zamachowców i morderców? Po co w XVII wieku wprowadzono prawo antyczekanowe?

Próba zamachu na Zygmunta III Wazę 15 listopada 1620 roku wstrząsnęła polskim społeczeństwem. Nagle palącą kwestią stało się zapewnienie królowi bezpieczeństwa – a przy okazji powstrzymanie zalewającej kraj fali zbrodni. Jak zamierzano tego dokonać?

"Maja" czyli Eleonora Galica-Zarembina, podczas powstania warszawskiego pełniła funkcję łączniczki.
19.07.2019 | Autor:

„Przez ostatnie pięć dni jedzenia nie było w ogóle”. Łączniczka wspomina powstańczą codzienność

Kiedy wybuchło powstanie warszawskie, „Maja” miała szesnaście lat. Mimo młodego wieku walkę uważała za swoje zadanie – przysięgę na wierność Armii Krajowej złożyła już półtora roku wcześniej! Jak wspomina życie w czasie zrywu i czy młodzi ludzie, tacy...

Czy Wojciech Jaruzelski chciał liberalizowa polską gospodarkę, utrzymując rządy silnej ręki?
15.07.2019 | Autor:

Czy Polska w 1988 roku mogła pójść w ślady Chin?

Pod koniec lat 80. wielu komunistów wierzyło, że Polacy wcale nie pragną demokracji. Pogląd, że należy zaprowadzić nad Wisłą rządy silnej ręki, a kapitalizm wprowadzać tylnimi drzwiami, zyskiwał zwolenników. Jak realny był chiński scenariusz dla Polski?

11.07.2019 | Autor:

Gdyby nie ojciec, polski królewicz mógł zostać carem. Dlaczego do tego nie doszło?

Gdy król Zygmunt III oblegał Smoleńsk, hetman Żółkiewski odniósł błyskotliwe zwycięstwo nad siłami moskiewskimi. Wkrótce znalazł się na Kremlu i wynegocjował umowę, na mocy której królewicz Władysław został wybrany na carski tron. Polski monarcha nie był jednak zadowolony...

Duża część żartów dotyczyła braków w aprowizacji - jak na ilustracji "Krawiec ostatniej doby" Zygmunta Grabowskiego.
11.07.2019 | Autor:

Z czego Polacy żartowali tuż po odzyskaniu niepodległości? Przegląd prasowych karykatur

Choć odzyskanie niepodległości Polacy powitali z entuzjazmem, już w pierwszych powojennych miesiącach zauważyli, że odrodzona Rzeczpospolita daleka jest od ideału. Szczególnie wrażliwi na te niedostatki byli prasowi rysownicy, którzy potrafili je z humorem wypunktować. Co stało się obiektem...

Czy Gabriel Narutowicz zginął z powodu szaleństwa Niewiadomskiego? A może padł ofiarą politycznej nagonki?
10.07.2019 | Autor:

Wróg publiczny numer 1. Dlaczego pierwszy polski prezydent Gabriel Narutowicz musiał zginąć?

Gabriel Narutowicz był prezydentem zaledwie przez kilka dni. Ten nastawiony ugodowo i niezaangażowany w partyjne przepychanki polityk teoretycznie nikomu nie zawadzał. Mimo to zginął z ręki radykalnego nacjonalisty, malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Dlaczego doszło do tej tragedii?

Kask jednego z zabitych górników w Muzeum Izbie Pamięci KWK Wujek.
10.07.2019 | Autor:

Były funkcjonariusz plutonu specjalnego ZOMO oskarżony o strzelanie do górników z kopalni „Wujek”

W wtorek, 9 lipca, prokuratorzy z katowickiego IPN skierowali do sądu akt oskarżenia w sprawie Romana S., byłego członka ZOMO, który brał udział w pacyfikacji protestujących z kopalni „Wujek” w grudniu 1981 roku. Mężczyzna nie przyznaje się do...

W nordyckiej mitologii nie brakuje wojowniczych kobiet i bogiń. Tymczasem archeolodzy znaleźli dotychczas zaledwie kilkadziesiąt pochówków, które mogły należeć do walecznych pań.
08.07.2019 | Autor:

Średniowieczna wikińska wojowniczka pochodziła z obszaru Polski? Niezwykłe odkrycie polskiego badacza

Na duńskiej wyspie Langeland już wiele lat temu archeolodzy odkryli wikiński cmentarz, a na nim – zagadkowy grób kobiety. Dopiero teraz jednak polski badacz dr Leszek Gardeła zdołał go zidentyfikować. Wojowniczka, która została w nim pochowana, prawdopodobnie miała...

Wykształcony malarz, wykładowca historii sztuki Eligiusz Niewiadomski okazał się bezlitosnym mordercą. Jednak pierwotnie wcale nie planował zabić Narutowicza.
06.07.2019 | Autor:

Eligiusz Niewiadomski. Kogo TAK NAPRAWDĘ chciał zamordować zabójca Narutowicza?

Śmierć Gabriela Narutowicza była dla Polaków wstrząsem. Ale jeszcze większy szok spowodował jego zabójca, kiedy wyznał, że strzały pierwotnie były przeznaczone dla kogoś innego! Kto zatem faktycznie miał zginąć od kul, które zabiły pierwszego polskiego prezydenta?