Dwudziestolecie międzywojenne
Albert Einstein był skończonym hipokrytą. Publicznie potępiał rasizm sam będąc rasistą
Albert Einstein to jedna z najważniejszych postaci nauki i popkultury. Dzienniki tego fizyka i noblisty właśnie zostały przełożone na język angielski i wydane przez prestiżowe wydawnictwo akademickie. Jego prywatne zapiski budują zupełnie nowy obraz naukowca i zdecydowanie nie...
Gwałty homoseksualne. Przemilczany problem przedwojennej Polski
Przemoc seksualna wobec mężczyzn nie budziła w przedwojennej Polsce podobnego sceptycyzmu, co ta wymierzona w kobiety. Adwokat Alfred Lutwak stwierdził krótko w 1933 roku: „zgwałcenie mężczyzny jest niewykluczone”.
Kraj, w którym można było zgwałcić dowolną kobietę i w 99% przypadków pozostać bezkarnym
Jedno zastrzeżenie dopisane do kodeksu karnego sprawiło, że kobiety straciły jakąkolwiek ochronę przed napastnikami, a gwałt stał się niemal niemożliwy do ścigania. Reguła ta obowiązywała w Polsce przez przeszło osiemdziesiąt lat: aż do roku 2014.
W jaki sposób Nowy Jork stał się najpotężniejszym miastem świata?
W latach 20. XVII wieku na indiańskiej wyspie nazywanej „mana hata” holenderscy kupcy zbudowali drewniany magazyn na skóry upolowanych bobrów. Takie były skromne początki miejsca, które stało się najsławniejszą metropolią świata.
Grzechy pradziadków. Mroczne oblicze przedwojennej Polski
Przestępczość seksualna, dewiacje, cierpienie ofiar i bezkarność sprawców. O tym obliczu przedwojennej Polski milczą podręczniki, a my wstydzimy się o nim mówić. Kamil Janicki uważa jednak, że najwyższa pora opisać najciemniejsze strony historii II Rzeczpospolitej.
Jak z ukraińskiego faszysty zrobić narodowego bohatera? („Stepan Bandera” Grzegorz Rossoliński-Liebe)
Czy są jakieś granice idealizowania bohaterów narodowych? Jak daleko można się posunąć w przeinaczaniu i instrumentalnym traktowaniu historii dla potrzeb politycznych? Takie pytania nasuwają się podczas lektury wydanej właśnie biografii przywódcy ukraińskiego ruchu narodowego, Stepana Bandery.
Pedofilia księży w przedwojennej Polsce. Czy to zjawisko w ogóle wówczas istniało?
W przedwojennej prasie donoszono o płciowych nadużyciach przedstawicieli niemal wszystkich zawodów stykających się z młodzieżą szkolną. Zarzuty omijały tylko katechetów. Czy w takim razie samo zjawisko pedofilii wśród duchowieństwa nie istniało? Co mówią o nim akta prokuratorskie?
„Żadnemu carowi nie wyprawiono nigdy takiego pogrzebu”. Jak Rosjanie chowali ofiary rewolucji?
Mimo chaosu, który zapanował po obaleniu Romanowów, Rosjanie nie zapomnieli o poległych w rewolucji lutowej. Pogrzeb, który im zorganizowali, zagraniczni obserwatorzy opisywali z mieszaniną podziwu i przerażenia. Jak wyglądało to rosyjskie „podzwonne dla starego świata”?
Epoka kazirodztwa. Dlaczego naszych pradziadków tak bardzo fascynowały stosunki seksualne z najbliższymi krewnymi?
Kazirodztwo pozwalało napełniać kabzy akolitom Zygmunta Freuda. Dodawało też pikanterii filmowi i prozie. Może wstyd przyznać, ale nasi przodkowie mieli na punkcie tego zjawiska prawdziwą obsesję.
To nie jest książka o szmince i cieniach! („Face Paint. Historia makijażu” Lisa Eldridge)
Czym jest Facepaint? Kolejnym albumem pełnym zdjęć wymalowanych aktorek i modelek? Zbiorem ciekawostek na temat sztuki makijażu? Historią skandali, jakie legły u podstaw urodowego imperium? Właściwie to każdym po trosze, ale i czymś więcej niż może się wydawać.
Czy kobietę da się zgwałcić? Polscy specjaliści sprzed wojny udzielali na to pytanie samych najgorszych odpowiedzi
Każdą ofiarę traktowano tak, jakby była sprawcą. Czy czasem gwałt nie sprawił jej przyjemności? Czy sama się o niego nie prosiła? Bo przecież prawdziwa przemoc seksualna nie mogła istnieć w cnotliwej i konserwatywnej II Rzeczypospolitej.
Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić
Epidemia chorób wenerycznych. Molestowanie kobiet. Dziecięca prostytucja i pedofilia. Wszystko to stanowiło codzienność przedwojennej Polski. Ale czy o „takich” tematach w ogóle powinno się pisać? Nie lepiej „to” zostawić? Kamil Janicki w „Epoce milczenia” odpowiada: „Nie, nie lepiej”....
Dziecięca prostytucja w przedwojennej Polsce
W Warszawie najtańsze prostytutki, zwane chustkowymi, liczyły sobie złoty pięćdziesiąt, może dwa złote. Dziewczyny z Mławy były gotowe oddać się choćby za 50 groszy. Za tę cenę mogły sobie później kupić litr mleka albo trzy kurze jajka.
Pokojowe mrzonki. Czy pierwsza wojna światowa skończyła się w 1918 roku? („Pokonani” Robert Gerwarth)
Wyścig po władzę, rzezie na tle etnicznym i religijnym oraz niepewność jutra – taki obraz Europy wyłania się z książki Roberta Gerwartha „Pokonani”. Zawarty w 1918 roku rozejm w Compiègne niewiele zmienił w sytuacji starego kontynentu. Co najwyżej,...
Siedem polskich grzechów głównych. Jakie są nasze największe wady narodowe?
Wielkie improwizacje i autorasizm. Najlepiej podlany gorączką romantyczną. Polacy mają swoje dobre strony, ale te akurat do nich nie należą. Jakie są nasze największe przywary i czy zawsze tacy byliśmy?
Jak humanitarnie zabić człowieka? Amerykanie od dwustu lat szukają idealnej metody egzekucji. Zwykle z opłakanym skutkiem
W latach 1890-2010 w Stanach Zjednoczonych wykonano wyroki śmierci na łącznie 8776 osobach. Z opublikowanych niedawno wyliczeń wynika, że 3% tych egzekucji zakończyło się kompletną fuszerką, przez którą 276 osób konało w męczarniach. Czy istnieje w ogóle „humanitarny”...
Dlaczego najważniejsi politycy przedwojennej Polski w szkole zbierali same pały?
Dzisiaj pisząc o wybitnych postaciach wypada podkreślać, że już w latach szkolnej nauki wykazywali się niezwykłymi talentami. Przed wojną odwrotnie: w dobrym guście były oceny co najwyżej mierne.
Polskie emancypantki. Kim były i jak walczyły o prawa kobiet?
Gdy na świecie kobiety zaczynały upominać się o swoje prawa, Polki skupione były na sprawie niepodległości. To im powierzono rolę strażniczek polskiej mowy i tradycji. Nie znaczy to jednak, że zaniechały walki o równouprawnienie. Dowiodły tego tuż po...
Przedwojenna kawa wraca na polski rynek
Na polski rynek wraca najsłynniejsza marka kawy i największy importer ziaren w przedwojennej Polsce. Nam właściciel marki wyjaśnia, jak udało mu się odtworzyć tamten smak.
Żydzi chcieli pomóc budować naprawdę Wielką Polskę. Dlaczego endecy im odmówili?
W historii narodowej demokracji, ponoć dążącej do stworzenia wielkiej, mocarstwowej Polski, nie brakuje przypadków, gdy wybitni działacze prawicy wprost torpedowali własne plany. Choćby dlatego, że nie chcieli mieć do czynienia z Żydami.
Ile kosztowało pójście do knajpy w przedwojennej Polsce? Ceny w barach w II Rzeczpospolitej
Ile w przedwojennym barze trzeba było zapłacić za kieliszek wódki? Ile w II Rzeczpospolitej kosztowała filiżanka kawy, a ile – lemoniada lub woda sodowa? Czy na wizytę w knajpie lub kawiarni było stać zwyczajnego Polaka?
Konklawe. Kto wymyślił taki sposób wyboru papieży?
„Kościół rzymskokatolicki nie jest demokracją. Ale procedura wyboru papieża opiera się na zdrowym doświadczeniu”. Profesor Norman Davies wyjaśnia korzenie konklawe.
Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był nielegalny?
„Szatański pakt”. Tak nazwał Adolf Hitler pakt zawarty przez swojego ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa z jego radzieckim odpowiednikiem – Wiaczesławem Mołotowem.
Muzeum Mazowieckie zabiera nas w podróż do krainy przedwojennej fotografii i to bez wychodzenia z domu
Muzeum Mazowieckie w Płocku oprócz wystawianych na co dzień zbiorów posiada także ogromną kolekcję zdjęć, które zostały wykonane w żydowskich zakładach fotograficznych Lwowa, Krakowa, Łodzi, Warszawy i innych miast. Teraz mamy te niezwykłe obrazy na wyciągnięcie ręki.
Czy Ukraińcy dorośli do posiadania własnego państwa?
W zamęcie I wojny światowej, wśród padających imperiów i rewolucyjnych zmian, Polska dostrzegła swoją szansę wybicia się na niepodległość. Podobna szansa otworzyła się po raz pierwszy również przed Ukraińcami. Im jednak się nie udało. Czy sami byli sobie...