Judaistyka
Jezydyzm – kult wyznawców szatana? Niezwykła wspólnota Kurdów
W swojej duchowej wspólnocie łączą tradycję islamu, chrześcijaństwa i judaizmu. Legendy mówią, że religijną cześć oddają nie Bogu, lecz samemu szatanowi. Jezydzi, społeczność złożona obecnie z około kilkuset tysięcy wyznawców, zamieszkałych głównie na terenie Iranu, Syrii, Armenii oraz...
Czy nieśmiertelny golem, symbol czesko-żydowskiej kultury, narodził się w Polsce?
Czy Golem, gliniany olbrzym znany z czeskich podań i legend, w istocie należy do polskiego dziedzictwa kulturowego? Okazuje się, że w historii o nieśmiertelnym stworze ukształtowanym na podobieństwo człowieka znajdziemy wątki, które mogą na to wskazywać. Praski golem,...
Naukowcy ostro o incydentach podczas paryskiej konferencji na temat Holokaustu: „godne pożałowania”
Podczas konferencji naukowej, która odbyła się niedawno w Paryżu, doszło do przykrych incydentów. Uczestnicy obrad zostali zaatakowani przez grupę osób powiązanych ze środowiskami prawicowymi. Sprawę w ostatnich dniach nagłośniły polskie media publiczne. Teraz również naukowcy oraz organizatorzy wydarzenia...
Polacy oburzeni przeprosinami amerykańskiej dziennikarki, która stwierdziła, że powstanie w getcie wybuchło przeciw polskiemu reżimowi
Popularna amerykańska dziennikarka Andrea Mitchell przyjechała niedawno do Warszawy, by relacjonować konferencję bliskowschodnią. Wypowiadając się na temat powstania w getcie warszawskim, zrównała Polaków z nazistami. Po fali oburzenia przeprosiła, jednak sposób, w jaki to zrobiła, wcale nie załagodził...
„Lewactwo zabija” – w kontrowersyjnym wpisie konserwatywna partia próbowała powiązać Holokaust z lewicą
Przy okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, obchodzonego na całym świecie 27 stycznia, wiele osób i instytucji zabrało głos, by upamiętnić miliony Żydów pomordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Wypowiedzieć się na ten temat postanowiła...
80 lat po fakcie Niemcy w końcu zapłacą odszkodowania żydowskim uchodźcom
Program Kindertransport ocalił życie około 10 000 dzieciom pochodzenia żydowskiego. Wywieziono je z kontrolowanej przez nazistów Europy do Wielkiej Brytanii. Wiele z nich już nigdy nie zobaczyło rodziców i rodzeństwa. Wygląda na to, że Niemcy wreszcie poniosą za...
Żydowskie fortuny w zaborze pruskim. Jak powstawały i dlaczego to nie Polacy się bogacili?
Po upadku Rzeczpospolitej każdy z zaborców miał inne plany dotyczące zagarniętych ziem. Austriacy szybko doprowadzili Galicję do skrajnej nędzy; w zaborze rosyjskim panował marazm. W Prusach wprowadzono natomiast kapitalizm. Tylko dlaczego na przemianach skorzystali Żydzi, a nie dotychczasowi...
Dlaczego bankierzy w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego gromadzili tak wielkie majątki?
Sytuacja, która wytworzyła się za panowania ostatniego polskiego króla, nie miała sobie równych w całej Europie. Państwo stało się zbyt biedne nawet na to, by utrzymać własną armię. Jednocześnie zarówno sam władca, jak magnateria, szlachta i mieszczanie tonęli...
Czy Kościół ma za co przepraszać Żydów? Historia nie do końca wygodna („Młyny Boże” Jacek Leociak)
Ta wojna (…) dokonała bezwzględnej i przemyślanej eksterminacji narodu żydowskiego. Również Kościół stanął przed pytaniem, czy zrobił wszystko, aby temu zapobiec. Za ból, jaki sprawili katolicy braciom i siostrom narodu żydowskiego przepraszamy – mówił bp Rafał Markowski. Czy...
Czy Anna Frank zginęła przez amerykańską biurokrację? Zaskakujące wyniki badań
Mieszczący się w Amsterdamie Dom Anny Frank oraz Muzeum Pamięci Holokaustu podały w piątek, że – jak wynika z zachowanych dokumentów – ojciec Anny Frank dwukrotnie próbował wyjechać z rodziną do USA. Przez restrykcyjną politykę wizową nie zostali...
Czy Rzeczpospolita Obojga Narodów rzeczywiście była „rajem dla Żydów”?
Mieli własny samorząd, wpływali na decyzje polskich sejmów, a popularna legenda mówiła nawet o tym, że pewnego Żyda próbowano koronować na polskiego króla. Czy dawna Polska w istocie była dla Żydów „rajem”?
Żydzi chcieli pomóc budować naprawdę Wielką Polskę. Dlaczego endecy im odmówili?
W historii narodowej demokracji, ponoć dążącej do stworzenia wielkiej, mocarstwowej Polski, nie brakuje przypadków, gdy wybitni działacze prawicy wprost torpedowali własne plany. Choćby dlatego, że nie chcieli mieć do czynienia z Żydami.
Pierwsze kibuce powstały w Polsce. Zapomniane korzenie żydowskich wspólnot łączących ideały socjalizmu i syjonizmu
Dla Żydów tworzenie eksperymentalnych gospodarstw było sposobem na naukę uprawy ziemi i hodowli zwierząt. Dzięki zdobytemu w ten sposób doświadczeniu mogli później z powodzeniem budować swoje państwo. A ponieważ nie każdy mógł wyjechać do Palestyny, edukowali się tam,...
W Izraelu istnieje potężne polskie lobby. „Ci Żydzi to gorący polscy patrioci” – komentuje profesor historii Łukasz T. Sroka
Antypolonizm w Izraelu? Profesor Sroka, od lat badający relacje polsko-żydowskie, stanowczo mówi, że się z tym zjawiskiem nie spotkał. Wielokrotnie miał natomiast do czynienia z Żydami, którzy o sobie mówią: „Polacy”. I zaczytują się w dziełach Mickiewicza czy...
O co naprawdę chodzi Izraelowi? W obecnej aferze olbrzymią rolę odgrywają wewnętrzne gry polityczne w Jerozolimie
„Gorąca debata, wywołana nowelizacją ustawy o IPN, zbytnio skoncentrowała się na samej Polsce. Tak jakby sytuacja w Izraelu nie miała tu żadnego znaczenia, a przecież ma, i to bardzo duże”. O tym pisze dla nas prof. Łukasz Tomasz...
Czy powinniśmy się obawiać kryzysu w relacjach z Izraelem? „Spokój nie jest cnotą” – komentuje prof. Łukasz T. Sroka
Czytam ze zdziwieniem wypowiedzi w rodzaju: „w ostatnich latach na linii Polska-Izrael panował spokój, teraz rząd PiS wszystko zepsuł”. Otóż takie słowa mógł sformułować tylko ktoś, kto nie zna realiów funkcjonowania polityki i dyplomacji międzynarodowej.
Czy nadal będzie wolno mówić, że Polacy mordowali Żydów? Dosadny komentarz historyka i wydawcy do nowelizacji ustawy o IPN
Czy będzie to ustawa kagańcowa czy narzędzie walki o polską pamięć historyczną? Nowelizację Ustawy o IPN analizuje dla nas Maciej Gablankowski: wydawca książek Normana Daviesa, Antony’ego Beevora i nowej pracy Marka Łuszczyny „Polskie obozy koncentracyjne”.
Jak wyglądało życie w warszawskim getcie?
Głód. Przeludnienie. Łapanki. Każdy dzień mieszkańców największego getta w Europie oznaczał walkę o przetrwanie. Walkę, na wygranie której odcięci od świata i wydani na pastwę nazistowskich oprawców Żydzi praktycznie nie mieli szans.
To najsłynniejsze zdjęcie z getta warszawskiego. Co powinieneś o nim wiedzieć?
Fotografie dokumentujące zagładę warszawskiego getta stały się wielokrotnie powielanymi świadectwami nazistowskiego ludobójstwa. Widzimy na nich Żydów wyganianych ze swoich kryjówek i rozstrzeliwanych. Ale co tak naprawdę wiemy o tym jednym, najbardziej rozpoznawalnym zdjęciu z 1943 roku?
Tak pomagaliśmy żydowskim dzieciom. Poruszające wspomnienia Ireny Sendlerowej
Po wojnie Irena Sendlerowa spisała przejmującą relację ze swojej bohaterskiej walki o życie najbardziej bezbronnych spośród ofiar nazizmu. Przytaczamy jej własne słowa.
Polska pomoc dla Żydów. Jak powstała i czym była Żegota?
Polski rząd w Londynie, pomimo tragicznej sytuacji całego społeczeństwa, miesięcznie przekazywał nawet po kilka milionów złotych, by pomóc przetrwać polskim Żydom. Kto zorganizował Radę Pomocy Żydom „Żegota”? Jak powstał jej słynny kryptonim? Jak funkcjonowała ta organizacja? Ilu ludziom...
Czy Polacy pamiętają jeszcze o Holokauście?
Poziom świadomości Polaków na temat Holokaustu pozostawia wiele do życzenia. Widać to między innymi w przestrzeni pozostałej po krakowskim getcie. Dlatego tak ważne okazują się inicjatywny upamiętniające los żydowskiej społeczności w czasie ostatniej wojny.
Jak Polacy reagowali na wieści o zagładzie Żydów? Zobacz, co pisał na ten temat Władysław Bartoszewski
W świetle hitlerowskiej propagandy każdy Żyd był „szkodnikiem gospodarczym, szmuglerem, lichwiarzem”. Każdy zasługiwał na śmierć. Czy Polacy wierzyli w te hasła?
Wszystko co chciałbyś wiedzieć o żydostwie w przedwojennej Polsce. Podsumowanie tematu według Władysława Bartoszewskiego
Ilu ich było? Jaki mieli wpływ na polską politykę? Czy uważali polski za swoją mowę ojczystą? Czy należeli do naszych elit? Przypominamy słowa Władysława Bartoszewskiego.
Kto był sprawcą zbrodni w Jedwabnem?
Po latach od odkrycia zbrodni w Jedwabnem, wciąż podnoszone są wątpliwości, co do jej sprawców. Pojawiają się wezwania, aby IPN wznowił śledztwo. Ale czy w tej sprawie jest jeszcze coś do odkrycia? Czy rzeczywiście wciąż nie wiemy kto...