Sylwetki i biografie
Czy ten genialny kompozytor padł ofiarą morderstwa?
Gdy Mozart w wieku zaledwie 35 lat nagle zmarł, plotkowano, że ktoś pomógł mu pożegnać się ze światem. Głównym podejrzanym stał się jego muzyczny rywal, Antonio Salieri. W tej historii było jednak dużo nieścisłości. Co tak naprawdę zabiło...
Piękne umysły po polsku. Kim byli twórcy lwowskiej szkoły matematycznej?
„Matematyka w tej grupie zafascynowanych ludzi była czymś w rodzaju gorączki” – mówił o lwowskich geniuszach Zygmunt Birnbaum. Opracowali setki twierdzeń i dowodów, które zrewolucjonizowały tę dziedzinę wiedzy. Choć skrajnie się od siebie różnili, łączyło ich jedno: miłość...
Po niemal 130 latach odnaleziono grób Człowieka Słonia. Na tym samym cmentarzu, na którym pochowano ofiary Kuby Rozpruwacza
Joseph Merrick, nazywany Człowiekiem Słoniem, za życia budził olbrzymie zainteresowanie jako „wybryk natury” i był główną „atrakcją” wiktoriańskich „pokazów dziwadeł”. Po śmierci spoczął jednak w nieoznakowanym grobie. Teraz, po 130 latach, jego biografka twierdzi, że odnalazła miejsce jego...
Dlaczego Polacy (przynajmniej na początku) kochali Władysława Gomułkę?
Gdy w 1956 roku ogłoszono, że Bieruta na stanowisku pierwszego sekretarza PZPR zastąpi Władysław Gomułka, Polskę opanowała prawdziwa „gomułkomania”. Na wiecach poparcia tłumy skandowały jego imię. Skąd brała się wśród Polaków tak ogromna popularność tego – było nie...
To, co wiesz o młodości Piłsudskiego jest zwyczajnym kłamstwem. Jak wyglądała prawda?
Twórca niepodległego kraju, pierwszy marszałek i pogromca bolszewików musiał mieć wspaniałą młodość. Tak więc mu wymyślono. A jak w rzeczywistości wyglądał jeden z najgłośniejszych epizodów z jego formacyjnych lat?
Stefan Czarniecki. Genialny wódz, beztroski ryzykant, a może… zbrodniarz wojenny?
Do historii przeszedł jako nieustraszony pogromca Szwedów i bohater uwieczniony w „Mazurku Dąbrowskiego”. Z drugiej strony – Czarniecki nigdy nie oduczył się zwyczajów, których nabrał, przebywając wśród lisowczyków. Dziś zostałby zapewne uznany za zbrodniarza wojennego. Jak bardzo był...
Ten nazistowski „męczennik” w rzeczywistości był... alfonsem, który zginął podczas kłótni o prostytutkę
W 1929 roku Horst Wessel, dowódca berlińskiej bojówki SA, napisał pieśń, która stała się drugim hymnem III Rzeszy. A to dlatego, że zginął z rąk komunistów. Naziści natychmiast uznali go za męczennika. Nikomu nie przeszkadzało, że w rzeczywistości...
Heinrich Hoffmann. Jak osobisty fotograf Hitlera zapewnił mu władzę?
31 stycznia 1933 roku po wygranych wyborach Hitler objął władzę jako kanclerz Niemiec. Ten spektakularny sukces nie byłby jednak możliwy, gdyby nie jeden człowiek, jego osobisty fotograf, Heinrich Hoffmann. Jak za pomocą zdjęć otworzył przyszłemu Führerowi drogę na...
Największym wrogiem "Solidarności" wcale nie był Jaruzelski. Ten działacz walczył przeciwko jej legalizacji do samego końca
„Jeden związek w jednym zakładzie” – dla kierującego się tym hasłem szefa OPZZ „Solidarność” była niemal śmiertelnym zagrożeniem. Zrobił wszystko, by zniweczyć plan jej odrodzenia… i paradoksalnie przysporzył Lechowi Wałęsie popularności.
Najwspanialsi polscy dowódcy. Jak prezentuje się ich nowa lista?
Polska, wciśnięta między wrogie potęgi, nigdy nie cieszyła się zbyt długimi okresami pokoju. Stała się poligonem, na którym zdolni dowódcy mieli szansę rozbłysnąć swoim największym geniuszem. O przedstawienie ich panteonu pokusiła się grupa autorów związanych z portalem Ciekawostki...
Czy Sowieci podmienili Bieruta na jego sobowtóra?
Przez lata partyjni oficjele śledzili każdy krok Bolesława Bieruta. I to nie tylko dlatego, że był bliskim współpracownikiem Stalina. Patrzyli mu na ręce, ponieważ szukali dowodów na to, iż prezydent w rzeczywistości jest… sobowtórem! Ale co w takim...
„Idziemy na rzeź jak barany”. Co Czesław Kiszczak sądził o ustaleniach Okrągłego Stołu?
Do zaproszenia przedstawicieli opozycji do negocjacji skłoniła PZPR nie dobra wola, lecz konieczność. Jeszcze przy Okrągłym Stole w środowisku rządowym ścierały się różne opinie co do tego, na jakie iść ustępstwa. A szef partyjnej delegacji, Czesław Kiszczak, nie...
„Za naszą i waszą wolność”. Kto wymyślił to hasło i co naprawdę oznaczało?
Co znaczy „za naszą wolność” – nie trzeba tłumaczyć. Ale „waszą”? Do kogo apelował Joachim Lelewel? I kim był ten człowiek, wierzący, że tak łatwo dogada się z najgorszym wrogiem?
Karl Dönitz – ostatni Führer. Kim był człowiek, którego Hitler wyznaczył na swego następcę?
Nigdy nie poczuł się do winy i protestował, gdy nazywano go zbrodniarzem wojennym. Podczas procesu w Norymberdze bronił się: „Gdy zaczyna się wojna, oficer nie ma innego wyboru, jak wykonywanie swoich obowiązków”. Ale czy faktycznie Karl Dönitz tylko biernie realizował...
Powtórka z Holokaustu? Wybitny historyk ostrzega, że totalitaryzm wcale nie jest reliktem przeszłości
Przez dekady badał najnowsze dzieje Europy. W centrum jego zainteresowania znalazły się systemy totalitarne. Dzisiaj ostrzega: historia może się powtórzyć. Czego tak bardzo obawia się Timothy Snyder i z jakiego powodu warto posłuchać, co ma do powiedzenia?
Biblijna Maria Magdalena wcale nie była nierządnicą. Skąd właściwie wzięło się to przekonanie?
Grzesznica, która namaszcza głowę Chrystusa olejkiem. Siostra Łazarza, krytykowana przez Judasza za marnotrawstwo. I nawrócona uczennica Jezusa, pierwszy świadek jego zmartwychwstania. Te trzy kobiety pojawiają się w Ewangeliach niezależnie – skąd więc pewność, że chodzi o jedną postać:...
Czy miłość naprawdę "wszystko jej wybaczyła"? Historia Hanki Ordonówny
Mało jest gwiazd estrady tak ważnych i tak pobudzających wyobraźnię mimo upływu lat jak ona. Pieśniarka, aktorka, hrabina, skandalistka i… opiekunka polskich sierot wojennych. Czy ktokolwiek tak naprawdę znał Hankę Ordonównę?
Książę Józef Poniatowski. Człowiek, dla którego honor był ważniejszy niż życie
„Bóg mi powierzył honor Polaków, Jemu samemu go oddam”. Tak brzmieć miała odpowiedź ciężko rannego pod Lipskiem księcia Józefa Poniatowskiego na propozycję generała Deodatusa Kajetana Oppeln Bronikowskiego, aby książę zdał komendę i szukał ocalenia.
Ryksa Elżbieta. Kobieta, dzięki której Czesi legalnie przejęli polski tron i koronę
Ślub z tą piastowską królewną dawał perspektywy uzyskania nie tylko polskiego, ale także czeskiego tronu. Nic dziwnego, że o kandydatów nie było trudno. Szybko okazało się jednak, że łatwiej zdobyć jej rękę, niż… utrzymać się przy życiu.
Gdyby ten zamach się udał, II wojna światowa skończyłaby się już w 1939 roku. Kto za nim stał?
Do niedawna postać Georga Elsera pozostawała zupełnie nieznana. Człowieka, który po Clausie von Stauffenbergu był najbliższy zgładzenia Adolfa Hitlera, upamiętniono dopiero w latach 90., jeśli nie liczyć niewielkiego pomnika i mało znaczącej ulicy jego imienia. Jak to możliwe?
Ukraińcy ustanowili święto narodowe na cześć Bandery wbrew rezolucji ONZ
Dzień urodzin Stepana Bandery (1 stycznia) ogłoszono na Ukrainie świętem narodowym. Co więcej, cały rok 2019 zostanie poświęcony tej kontrowersyjnej postaci. Decyzja ukraińskich władz wzbudziła ostry sprzeciw ze strony Izraela. Powód? Ten „bohater” był niemieckim kolaborantem.
Rycerz i świetny dyplomata. Jak przebiegała kariera Zawiszy Czarnego?
Bronił Jana Husa na soborze w Konstancji. Doprowadził do zbliżenia polsko-węgierskiego. W swoim domu w Krakowie gościł koronowane głowy. Życie Zawiszy Czarnego to nie tylko bitwy i pojedynki. Dlaczego nie pamiętamy o tej stronie jego działalności?
Senat postanowił uhonorować polskich matematyków m.in. ze słynnej szkoły lwowskiej. Rok 2019 ustanowiony Rokiem Matematyki
„Senat Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu zasług polskich matematyków dla światowej nauki, (…) ustanawia rok 2019 Rokiem Matematyki” – głosi uchwała z 20 grudnia. Z tej okazji przypominamy o wybitnych Polakach, którzy specjalizowali się w tej dziedzinie.
Megaloman, przez innych generałów nazywany "żałosnym pierdołą". Jak bardzo złym dowódcą był Bernard L. Montgomery?
Z największym rywalem łączyły go megalomania i ambicja. Wychwalali się wzajemnie, by ich własne wiktorie nabrały większego blasku. Ile jednak jest słuszności w świetlistych ocenach brytyjskiego marszałka?
To one uczyły Polki, jak się ubierać. Ikony przedwojennej mody
Greta Garbo, Gloria Swanson i Clara Bow? Bynajmniej! Prawdziwe elegantki w II Rzeczpospolitej marzyły raczej, by wyglądać jak Pola Negri, Jadzia Smosarska lub Zula Pogorzelska. Poznajcie kobiety, które niemal sto lat temu pokazały Polkom, jak się ubierać.