Sylwetki i biografie
Niebezpieczna alchemia. Te eksperymenty kosztowały życie angielskiego króla i niemal zabiły Newtona
Poszukiwanie kamienia filozoficznego swego czasu było ulubioną rozrywką uczonych. Ich laboratoria obfitowały w groźne substancje, więc zdarzało się, że badania miały opłakane skutki. Alchemiczne ambicje zabiły m.in. Karola II. Mało brakowało, by także wybitny fizyk, Isaac Newton, podzielił...
„Znakomicie sprawdził się w obliczu wroga”. Jak przebiegała kariera wojskowa Josefa Mengelego?
Anioł Śmierci z utęsknieniem wypatrywał wojny i jeszcze przed jej wybuchem przeszedł szkolenie wojskowe, by później móc dołączyć do najbardziej fanatycznej formacji w armii III Rzeszy – Waffen SS. To w niej stawiał pierwsze kroki na froncie. Zanim...
Jaka była największa wada Jana III Sobieskiego? Oto, co mówią na ten temat relacje zagranicznych pamiętnikarzy
W ostatnich dekadach XVII wieku Rzeczpospolita wzbudzała za granicą spore zainteresowanie. Uwagę przyciągał nie tylko jej niezwykły ustrój, ale także sam monarcha. Niepochodzący z królewskiego rodu Sobieski, triumfator spod Wiednia, był oceniany raczej pozytywnie – z jednym ważnym...
Ten Rosjanin uratował Warszawę. W jaki sposób tego dokonał?
Pod koniec XIX wieku dawna stolica Polski była prowincjonalnym miastem, któremu groziła… epidemia dżumy. W ciągu kilkunastu lat niebezpieczeństwo zażegnano, a Warszawa zaczęła zmieniać się w metropolię. Wszystko za sprawą Sokrata Starynkiewicza, Rosjanina, który zamiast burzyć, wolał budować.
Czy Leonardo da Vinci miał ADHD? Kontrowersyjna teza brytyjskiego badacza
Nie jest tajemnicą, że jeden z największych geniuszy i artystów w dziejach, Leonardo da Vinci, często miał problemy z dokańczaniem projektów oraz prac, które zaczynał. Przyczyną takiego stanu rzeczy mógł być… zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli...
Czy na Janie Pawle II dokonano eutanazji? Korespondent z Watykanu odpowiada
Wiosną 2005 roku cały świat z zapartym tchem czekał na wieści o stanie zdrowia papieża-Polaka. Informacje o tym, co naprawdę działo się za murami szpitala, mieli jednak tylko nieliczni. Jak naprawdę wyglądały ostatnie dni Jana Pawła II i...
Tego polskiego generała nazywano „zdrajcą” i „saskim przybłędą”. O kogo chodzi i jak odzyskał dobre imię?
Do wojska polskiego przeszedł z armii saskiej, ale na dobre łatka kolaboranta przylgnęła do niego, gdy przystąpił do Targowicy. Dla powstańców ery insurekcji kościuszkowskiej był zdrajcą, godnym kary śmierci. Co sprawiło, że opinia o nim diametralnie się zmieniła?
Sztuka wojny Stefana Czarnieckiego. Co „dla ojczyzny ratowania” robił ten wielki wódz?
Na polu walki lepiej uzbrojeni i liczniejsi Szwedzi mieli zdecydowaną przewagę. Polacy nie mieli jednak zamiaru ustąpić. Podczas gdy król Jan Kazimierz naciskał na walne starcie, Stefan Czarniecki miał własny pomysł na rozgromienie przeciwnika. Który z nich miał...
Czy ten genialny kompozytor padł ofiarą morderstwa?
Gdy Mozart w wieku zaledwie 35 lat nagle zmarł, plotkowano, że ktoś pomógł mu pożegnać się ze światem. Głównym podejrzanym stał się jego muzyczny rywal, Antonio Salieri. W tej historii było jednak dużo nieścisłości. Co tak naprawdę zabiło...
Piękne umysły po polsku. Kim byli twórcy lwowskiej szkoły matematycznej?
„Matematyka w tej grupie zafascynowanych ludzi była czymś w rodzaju gorączki” – mówił o lwowskich geniuszach Zygmunt Birnbaum. Opracowali setki twierdzeń i dowodów, które zrewolucjonizowały tę dziedzinę wiedzy. Choć skrajnie się od siebie różnili, łączyło ich jedno: miłość...
Po niemal 130 latach odnaleziono grób Człowieka Słonia. Na tym samym cmentarzu, na którym pochowano ofiary Kuby Rozpruwacza
Joseph Merrick, nazywany Człowiekiem Słoniem, za życia budził olbrzymie zainteresowanie jako „wybryk natury” i był główną „atrakcją” wiktoriańskich „pokazów dziwadeł”. Po śmierci spoczął jednak w nieoznakowanym grobie. Teraz, po 130 latach, jego biografka twierdzi, że odnalazła miejsce jego...
Dlaczego Polacy (przynajmniej na początku) kochali Władysława Gomułkę?
Gdy w 1956 roku ogłoszono, że Bieruta na stanowisku pierwszego sekretarza PZPR zastąpi Władysław Gomułka, Polskę opanowała prawdziwa „gomułkomania”. Na wiecach poparcia tłumy skandowały jego imię. Skąd brała się wśród Polaków tak ogromna popularność tego – było nie...
To, co wiesz o młodości Piłsudskiego jest zwyczajnym kłamstwem. Jak wyglądała prawda?
Twórca niepodległego kraju, pierwszy marszałek i pogromca bolszewików musiał mieć wspaniałą młodość. Tak więc mu wymyślono. A jak w rzeczywistości wyglądał jeden z najgłośniejszych epizodów z jego formacyjnych lat?
Stefan Czarniecki. Genialny wódz, beztroski ryzykant, a może… zbrodniarz wojenny?
Do historii przeszedł jako nieustraszony pogromca Szwedów i bohater uwieczniony w „Mazurku Dąbrowskiego”. Z drugiej strony – Czarniecki nigdy nie oduczył się zwyczajów, których nabrał, przebywając wśród lisowczyków. Dziś zostałby zapewne uznany za zbrodniarza wojennego. Jak bardzo był...
Ten nazistowski „męczennik” w rzeczywistości był... alfonsem, który zginął podczas kłótni o prostytutkę
W 1929 roku Horst Wessel, dowódca berlińskiej bojówki SA, napisał pieśń, która stała się drugim hymnem III Rzeszy. A to dlatego, że zginął z rąk komunistów. Naziści natychmiast uznali go za męczennika. Nikomu nie przeszkadzało, że w rzeczywistości...
Heinrich Hoffmann. Jak osobisty fotograf Hitlera zapewnił mu władzę?
31 stycznia 1933 roku po wygranych wyborach Hitler objął władzę jako kanclerz Niemiec. Ten spektakularny sukces nie byłby jednak możliwy, gdyby nie jeden człowiek, jego osobisty fotograf, Heinrich Hoffmann. Jak za pomocą zdjęć otworzył przyszłemu Führerowi drogę na...
Największym wrogiem "Solidarności" wcale nie był Jaruzelski. Ten działacz walczył przeciwko jej legalizacji do samego końca
„Jeden związek w jednym zakładzie” – dla kierującego się tym hasłem szefa OPZZ „Solidarność” była niemal śmiertelnym zagrożeniem. Zrobił wszystko, by zniweczyć plan jej odrodzenia… i paradoksalnie przysporzył Lechowi Wałęsie popularności.
Najwspanialsi polscy dowódcy. Jak prezentuje się ich nowa lista?
Polska, wciśnięta między wrogie potęgi, nigdy nie cieszyła się zbyt długimi okresami pokoju. Stała się poligonem, na którym zdolni dowódcy mieli szansę rozbłysnąć swoim największym geniuszem. O przedstawienie ich panteonu pokusiła się grupa autorów związanych z portalem Ciekawostki...
Czy Sowieci podmienili Bieruta na jego sobowtóra?
Przez lata partyjni oficjele śledzili każdy krok Bolesława Bieruta. I to nie tylko dlatego, że był bliskim współpracownikiem Stalina. Patrzyli mu na ręce, ponieważ szukali dowodów na to, iż prezydent w rzeczywistości jest… sobowtórem! Ale co w takim...
„Idziemy na rzeź jak barany”. Co Czesław Kiszczak sądził o ustaleniach Okrągłego Stołu?
Do zaproszenia przedstawicieli opozycji do negocjacji skłoniła PZPR nie dobra wola, lecz konieczność. Jeszcze przy Okrągłym Stole w środowisku rządowym ścierały się różne opinie co do tego, na jakie iść ustępstwa. A szef partyjnej delegacji, Czesław Kiszczak, nie...
„Za naszą i waszą wolność”. Kto wymyślił to hasło i co naprawdę oznaczało?
Co znaczy „za naszą wolność” – nie trzeba tłumaczyć. Ale „waszą”? Do kogo apelował Joachim Lelewel? I kim był ten człowiek, wierzący, że tak łatwo dogada się z najgorszym wrogiem?
Karl Dönitz – ostatni Führer. Kim był człowiek, którego Hitler wyznaczył na swego następcę?
Nigdy nie poczuł się do winy i protestował, gdy nazywano go zbrodniarzem wojennym. Podczas procesu w Norymberdze bronił się: „Gdy zaczyna się wojna, oficer nie ma innego wyboru, jak wykonywanie swoich obowiązków”. Ale czy faktycznie Karl Dönitz tylko biernie realizował...
Powtórka z Holokaustu? Wybitny historyk ostrzega, że totalitaryzm wcale nie jest reliktem przeszłości
Przez dekady badał najnowsze dzieje Europy. W centrum jego zainteresowania znalazły się systemy totalitarne. Dzisiaj ostrzega: historia może się powtórzyć. Czego tak bardzo obawia się Timothy Snyder i z jakiego powodu warto posłuchać, co ma do powiedzenia?
Biblijna Maria Magdalena wcale nie była nierządnicą. Skąd właściwie wzięło się to przekonanie?
Grzesznica, która namaszcza głowę Chrystusa olejkiem. Siostra Łazarza, krytykowana przez Judasza za marnotrawstwo. I nawrócona uczennica Jezusa, pierwszy świadek jego zmartwychwstania. Te trzy kobiety pojawiają się w Ewangeliach niezależnie – skąd więc pewność, że chodzi o jedną postać:...
Czy miłość naprawdę "wszystko jej wybaczyła"? Historia Hanki Ordonówny
Mało jest gwiazd estrady tak ważnych i tak pobudzających wyobraźnię mimo upływu lat jak ona. Pieśniarka, aktorka, hrabina, skandalistka i… opiekunka polskich sierot wojennych. Czy ktokolwiek tak naprawdę znał Hankę Ordonównę?