Historia Polski
Czy uda się rozwiązać zagadkę śmierci Stefana Batorego? Nowa edycja zachowanych kopii XVI-wiecznego rękopisu
Nagła śmierć Batorego, który uchodził za człowieka o dobrym zdrowiu, do dziś jest przedmiotem sporów wśród historyków i lekarzy. Sporządzony tuż po zgonie monarchy dokument, który mógłby rozstrzygnąć ich wątpliwości, zaginął. Właśnie ukazała się jednak edycja dwóch zachowanych...
Nie żyje Anna Borkiewicz-Celińska. Uczestniczka powstania, sanitariuszka i historyczka miała 97 lat
Jak na Twitterze poinformowało Muzeum Powstania Warszawskiego, odeszła Anna Borkiewicz-Celińska, ps. „Hanka Skrzynkowa”, „Iza”. W konspiracji służyła już od 1939 roku; uczestniczyła w powstaniu warszawskim, a po wojnie znalazła się w gronie osób represjonowanych przez nowe władze. Wielokrotnie...
Stefan Czarniecki. Genialny wódz, beztroski ryzykant, a może… zbrodniarz wojenny?
Do historii przeszedł jako nieustraszony pogromca Szwedów i bohater uwieczniony w „Mazurku Dąbrowskiego”. Z drugiej strony – Czarniecki nigdy nie oduczył się zwyczajów, których nabrał, przebywając wśród lisowczyków. Dziś zostałby zapewne uznany za zbrodniarza wojennego. Jak bardzo był...
Małżeństwo z powstania warszawskiego. Jak wyglądał ślub Jana Nowaka-Jeziorańskiego i „Grety”?
Na początku września 1944 roku powstańcy stracili już nadzieję na wygraną. Pod naporem Niemców padały kolejne dzielnice miasta. Nie ma chyba gorszego momentu na ślub – a jednak wielu walczących spieszyło się, by zdążyć z małżeńską przysięgą, zanim...
Profesor Karol Modzelewski nie żyje. Miał 81 lat
28 kwietnia w Warszawie odszedł profesor Karol Modzelewski, historyk mediewista, jeden z najwybitniejszych polskich badaczy średniowiecza. W czasach Polski Ludowej był wręcz symbolem wroga socjalistycznego ustroju – więziono go łącznie przez 8,5 roku.
Czy to Adam Michnik pierwszy rzucił pomysł Okrągłego Stołu?
Michnik w 1989 roku znalazł się w gronie zwolenników ugody ze środowiskami rządowymi. Był jednym z uczestników obrad Okrągłego Stołu. I nic dziwnego – on sam podobny pomysł zgłosił już kilka lat wcześniej, w momencie, kiedy zarówno partia,...
Na co i ile wydawał hetman Michał Radziwiłł? Właśnie opublikowano jego rachunki
Michał Radziwiłł, hetman polny i podkanclerzy, szwagier króla Jana III Sobieskiego, należał do grona najważniejszych dygnitarzy Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Walczył ze Szwedami, Rosjanami i Turkami. Dzięki najnowszej edycji jego rachunków wiemy, ile kosztowało go utrzymanie własnych oddziałów.
Aresztowany za poszukiwania z wykrywaczem? Hobbysta zatrzymany przez policję z Raciborza
Od kilkunastu miesięcy obowiązują przepisy penalizujące prowadzenie poszukiwań skarbów z użyciem wykrywacza metali bez specjalnych pozwoleń. Aresztowany 46-latek tłumaczy, że nie wiedział o konieczności uzyskania odpowiedniej zgody. Czy czeka go sąd?
Bitwa pod Ochmatowem. Największy sukces XVII-wiecznej Rzeczpospolitej w walce z Tatarami
To był prawdziwie zwycięski pochód zasłużonego hetmana Koniecpolskiego. Jego wojska zasilały magnackie oddziały z całej Rzeczpospolitej. Kiedy stanął na drodze Tuhaj beja, wynik starcia mógł być tylko jeden.
Czy Stanisław August Poniatowski w ogóle miał szansę zreformować Polskę?
Stanisław August Poniatowski przeszedł do historii jako nieudacznik, który pozwolił na rozgrabienie Polski. Część badaczy uważa jednak, że miał po prostu pecha, bo przyszło mu rządzić „barbarzyńskim” państwem znajdującym się na skraju upadku. Czy król Staś w ogóle...
Terror w Warszawie. Jan Nowak-Jeziorański wspomina okrucieństwo niemieckiej okupacji
W okupowanej Warszawie Niemcy rządzili za pomocą terroru i zastraszania. Przypadki zwierzęcego wręcz okrucieństwa były na porządku dziennym, a ci, którzy stali się ich świadkami, do dzisiaj nie mogą zapomnieć. O swoich najgorszych wspomnieniach opowiada Jan Nowak-Jeziorański.
Sensacyjne znalezisko w Tczewie: kapsuła czasu z połowy XIX wieku. Niewykluczone, że zawiera list króla Fryderyka Wilhelma
Most Tczewski w połowie XIX wieku był najdłuższym tego typu obiektem na świecie. Na otwarciu budowy pojawił się sam król pruski Fryderyk Wilhelm. I to on 27 lipca 1851 roku najprawdopodobniej wmurował kapsułę czasu i kamień węgielny, które...
Co średniowieczni kupcy robili w czasie wolnym od handlu? Oczywiście pracowali – przekonują polscy archeolodzy
Jak wyglądał średniowieczny rynek? Wbrew niektórym dzisiejszym wyobrażeniom, wcale nie był jedynie placem targowym. Oprócz handlu kupcy prowadzili na nim bowiem… intensywną działalność wytwórczą. Dlaczego jednak w przerwach od swojego podstawowego zajęcia nadal pracowali?
Czy w 1938 roku mogła wybuchnąć wojna polsko-litewska?
Jeden incydent graniczny wystarczył, by obudzić mocarstwowe instynkty sanacyjnych pułkowników. Polska, zagrożona z dwóch stron, tak przez Sowietów, jak i hitlerowców, postanowiła postawić słabszego sąsiada pod ścianą.
Odszedł zasłużony dla polskiej marynarki kontradmirał. IPN odmówił mu wojskowego pogrzebu
10 kwietnia 2019 roku odszedł na wieczną wachtę kontradmirał Henryk Pietraszkiewicz. Miał 97 lat. Wydawać by się mogło, że po wieloletniej służbie oraz w związku z jego wkładem w nauczanie kolejnych pokoleń marynarzy zostanie pożegnany z honorami. IPN...
Największym wrogiem "Solidarności" wcale nie był Jaruzelski. Ten działacz walczył przeciwko jej legalizacji do samego końca
„Jeden związek w jednym zakładzie” – dla kierującego się tym hasłem szefa OPZZ „Solidarność” była niemal śmiertelnym zagrożeniem. Zrobił wszystko, by zniweczyć plan jej odrodzenia… i paradoksalnie przysporzył Lechowi Wałęsie popularności.
Te zabójstwa zmieniły bieg historii. Najsłynniejsze zamachy w dziejach Polski
Polskę nazywano „krajem bez królobójców”, lecz ten szlachetny obraz niewiele ma wspólnego z rzeczywistością. W dziejach naszego państwa nie brakowało zuchwałych zamachowców, którzy zdecydowali się podnieść rękę na władcę, polityka czy wroga ojczyzny. Konsekwencje ich zbrodni bywały tragiczne.
Najwspanialsi polscy dowódcy. Jak prezentuje się ich nowa lista?
Polska, wciśnięta między wrogie potęgi, nigdy nie cieszyła się zbyt długimi okresami pokoju. Stała się poligonem, na którym zdolni dowódcy mieli szansę rozbłysnąć swoim największym geniuszem. O przedstawienie ich panteonu pokusiła się grupa autorów związanych z portalem Ciekawostki...
Zasnął z fajką w ręku, a jego ciało zajęło się ogniem. Ponura śmierć polskiego króla
Polski władca stał się żywym (a właściwie już martwym) dowodem na to, że palenie szkodzi. Tragiczna śmierć zwieńczyła karierę co najmniej kontrowersyjną.
Niezwykły szkielet kobiety z początku naszej ery. Szczątki wypadły z klifu w Bagiczu
Pod koniec XIX wieku ze znajdującego się w województwie zachodniopomorskim klifu w Bagiczu wypadły szczątki. Runęły w dół razem z wydrążoną kłodą drewna, w której były pochowane. Archeolodzy właśnie na nowo je przebadali.
Polskie Radio w Londynie. Jak daleko sięgała brytyjska wojenna cenzura?
Rząd na emigracji kontaktował się z Polakami w kraju między innymi za pośrednictwem Polskiego Radia i BBC. Politycy musieli jednak godzić się na ingerencję brytyjskich cenzorów. A ta nie zawsze była skromna – zwłaszcza po tym, jak w...
Czy Sowieci podmienili Bieruta na jego sobowtóra?
Przez lata partyjni oficjele śledzili każdy krok Bolesława Bieruta. I to nie tylko dlatego, że był bliskim współpracownikiem Stalina. Patrzyli mu na ręce, ponieważ szukali dowodów na to, iż prezydent w rzeczywistości jest… sobowtórem! Ale co w takim...
Kazimierz Pułaski i gender? Zaskakujące wyniki badań DNA generała
Generał Kazimierz Pułaski to bohater walki o wolność dwóch krajów – swojej ojczystej Polski oraz Stanów Zjednoczonych. Nie dziwi zatem zainteresowanie jego postacią za oceanem. Amerykańscy naukowcy, mając do dyspozycji szczątki generała, doszli do zaskakujących wniosków.
Jak bardzo przeciążone nauką były dzieci w dwudziestoleciu międzywojennym?
W dyskusjach na temat kondycji polskiego szkolnictwa często przywołuje się międzywojenne gimnazja, do dziś słynące z wysokiego poziomu nauczania. Często zapomina się przy tym, jakim kosztem ten poziom osiągano. Tymczasem okazuje się, że sto lat temu uczniowie byli...
„Najważniejsza decyzja od wprowadzenia stanu wojennego”. Jak doszło do uchwalenia ostatniej amnestii w PRL-u?
W drugiej połowie lat 80. członkom antykomunistycznej opozycji w PRL wciąż groziły wieloletnie wyroki. Naciski na wypuszczenie więźniów sumienia stopniowo się jednak nasilały. Władza, która nie zamierzała rezygnować z represji, stanęła przed prawdziwym dylematem. Jak go rozwiązano?