Średniowiecze
Silne kobiety średniowiecznej Anglii. Jak radziły sobie w świecie zdominowanym przez mężczyzn?
Eteryczne piękności? Ciche, skromne, przywiązane do domu żony? Nic bardziej mylnego. Choć w średniowieczu kobietom narzucano podrzędną rolę, były takie, które odrzucały konwenanse i walczyły o swoje, a nawet wkładały zbroję i prowadziły wojska do boju.
Tajemnica sprzed tysiąclecia. Czy księżna Dobrawa była wdową? Kim był jej pierwszy mąż?
Osobliwe słowo, którego użył czeski kronikarz i trudna do rozwikłania informacja niemieckiego biskupa. Na tych dwóch wskazówkach historycy od dawna łamią sobie głowę, próbując ustalić kim była Dobrawa, nim została pierwszą historyczną władczynią Polski.
W Gwatemali odkryto ogromne miasto imperium Majów. Naukowcy komentują: Nie docenialiśmy ich możliwości
Archeologom z Gwatemali udało się odkryć prawdziwe majańskie „megapolis”. Znaleziono właśnie sieć około 60 000 obiektów połączonych w wielkie miasto, skrywane przez stulecia przez dżunglę na północy kraju.
Nowe datowanie radiowęglowe rozwiało wątpliwości naukowców. W Anglii znaleziono wielki grobowiec wikingów
W latach 1974–1988 w anglo-saksońskim opactwie Repton w hrabstwie Derbyshire odkryto i przebadano tajemnicze cmentarzysko z blisko trzystu pochówkami. Wówczas wydawało się, że szczątki zmarłych składano tam przez stulecia. Naukowcy z Bristolu właśnie odkryli, że to w rzeczywistości grób...
Była jedną z najpotężniejszych kobiet średniowiecznej Polski. Jej pochodzenie wciąż owiane jest tajemnicą
Spędziła z Bolesławem Chrobrym niemal trzydzieści lat, a niezależne informacje dwóch różnych kronik każą wierzyć, że owinęła sobie słynnego wodza wokół palca. Co jednak możemy powiedzieć o pochodzeniu księżnej Emnildy?
Naukowcy myśleli, że pismo runiczne zniknęło wraz z wikingami. Średniowieczne inskrypcje (m.in. erotyczne) dowodzą, że jest inaczej
Rejon Bryggen, gdzie mieściło się przedstawicielstwo Hanzy w Bergen obfituje w znaleziska opatrzone runicznymi inskrypcjami. Do tej pory archeologowie znaleźli ich około 700. Teraz trafili na laskę, która zawiera zapis zabarwiony erotyzmem, z krótką historią zdrady małżeńskiej w...
„Korona królów” to początek nowej epoki. Co prezes TVP sądzi o głośnej „superprodukcji”?
Dawno żadna produkcja emitowana w telewizji publicznej nie wywołała takiej burzy, jak „Korona królów”. Na serial spada fala ostrej krytyki, którą Jacek Kurski nazywa absurdalną. Co jeszcze prezes TVP ma do powiedzenia na temat serialu?
Pół biedy, że to paździerzowa, tandetna produkcja. Prawdziwy problem z „Koroną królów” leży gdzie indziej
Tekturową grę aktorską i scenografię jak ze szkolnego teatrzyku można jeszcze przeboleć. Ale dlaczego za nasze wspólne pieniądze publiczna telewizja wyśmiewa wybitnego króla, robiąc z niego zdemenciałe popychadło, głupca i frajera?
Czy Krzyżacy naprawdę próbowali obrazić Jagiełłę, wręczając mu dwa nagie miecze? A może król nie zrozumiał o co chodzi?
Na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że Jagiełło nie znał, albo przynajmniej nie rozumiał rycerskich obyczajów. Czy honorowy gest – gdy podarowano mu dwa nagie miecze – niesłusznie odczytał jako popis pychy?
„Narodziny potęgi” (Michael Morys-Twarowski)
Każdy o nim słyszał. Każdy widział jego wizerunek na 20-złotowym banknocie. Ale co wiemy o Bolesławie Chrobrym na pewno, a co jest tylko legendą? Żywot naszego pierwszego koronowanego władcy wziął na warsztat Michael Morys-Twarowski.
Przywilej koszycki. Polityczny majstersztyk czy kompromitujące ustępstwo?
Przywilej koszycki przeszedł do historii jako zarzewie kryzysu państwa, niemocy dynastii i samowoli polskiej szlachty. Anarchię kolejnych wieków zrzucano na barki Ludwika Węgierskiego, a wraz z nim – także Elżbiety Łokietkówny. Czy jednak słusznie?
Polskie imperium zła. Czy nasi sąsiedzi mają rację, wspominając Rzeczpospolitą jako wrogie, zaborcze mocarstwo?
Czy można mówić o polskim imperializmie? W ostatnich wiekach Polska częściej sama padała ofiarą drapieżnych sąsiadów, ale nie zawsze tak było. Zanim polskie imperium upadło, władcy znad Wisły bez litości podbijali kolejne krainy. Nasi sąsiedzi mogą o tym...
10 cudów średniowiecznego świata. Miejsca, które olśniewały wędrowców
Podróżnicy opowiadali o nich niestworzone historie. Niektóre okazały się później wyssane z palca, ale inne – nie mniej zadziwiające – były prawdziwe. I świadczyły o tym, że poza Europą istnieją też nieznające chrześcijaństwa, a jednak wspaniałe cywilizacje. Pod...
Czy Kazimierz Wielki rzeczywiście „zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną”?
Skąd pochodzi słynne powiedzenie, według którego król Kazimierz Wielki „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”? I czy wolno mu wierzyć?
Co było w Czarnobylu przed elektrownią i przed wielką katastrofą?
Posiadłość myśliwska ruskiego księcia, szlachecka ostoja tolerancji, prowincjonalny sztetl. Czarnobyl ma historię długą i zawiłą. A do tego: niezmiennie związaną z Polską.
W Danii odkopano zaginioną średniowieczną wieś, a w niej płytki z rysunkami księdza
Duńscy archeolodzy odnaleźli opisaną w źródłach z jedenastego wieku wieś na wyspie Zelandia, obok miasta Tollerup. Badacze nie mają pojęcia, dlaczego nagle została ona porzucona.
„Daj, ać ja pobruczę, a ty poczywaj”. Co powinieneś wiedzieć o pierwszym zdaniu zapisanym w języku polskim?
Najstarsze zdanie po polsku nadal budzi pytania i wątpliwości naukowców. Co wiemy z całą pewnością, a czego możemy się tylko domyślać?
Tajemnica bitwy pod Legnicą. Jedno zdanie poległego księcia do teraz rozpala wyobraźnię historyków
Czy Jan Długosz fantazjował? A może miał pod ręką zaginioną dzisiaj księgę, rzucającą światło na najważniejsze starcie całego stulecia? Od odpowiedzi zależy niemal wszystko, co wiemy na temat sławnej bitwy pod Legnicą.
Co dawni Polacy sądzili o Krzyżakach? 600 lat czarnej legendy
Przez setki lat to wcale nie Grunwald ogniskował pamięć o Krzyżakach. Najbardziej wrogo o Zakonie nie myśleli zresztą Polacy, ale… zamieszkali w Rzeczypospolitej Niemcy.
Kilkadziesiąt masowych grobów, w każdym nawet do 70 ciał. Naukowiec: to największy taki pochówek w średniowiecznej Europie. Czy odkopano już wszystko?
Około 1500 szkieletów w trzydziestu masowych grobach odnaleziono kilkadziesiąt kilometrów od czeskiej Pragi. To prawdopodobnie największa tego typu nekropolia w późnośredniowiecznej Europie. A wiele wskazuje na to, że nie odkopano jeszcze wszystkiego…
Dlaczego to Biały Orzeł jest polskim godłem? Norman Davies tłumaczy niezwykłość naszego narodowego symbolu
Dla Rzymian był nosicielem gromu. W Walii dał nazwę najwyższemu spośród szczytów. W Polsce – stał się symbolem narodzin całego państwa. Z czego wynika niezwykłość Orła – nie tylko tego Białego?
Polska lekcja honoru. Jak posłowie Bolesława Krzywoustego zamknęli usta niemieckiemu królowi?
Henryk V, właśnie oblegający Głogów, przeliczył się wierząc, że popis buty gdziekolwiek go zaprowadzi. Celna riposta posłów Bolesława Krzywoustego dała początek legendzie powtarzanej później przez całe stulecia. A przynajmniej tak zarzekali się członkowie rodu Awdańców.
Była jedyną kobietą w dziejach Polski, która rządziła samodzielnie, nie oglądając się na żadnego mężczyznę. Co dobrego zrobiła dla kraju?
Cała dekada naszych dziejów stała pod jej znakiem. Tytułowała się królową, ale dzierżyła władzę równą królom. I nie wahała się z niej korzystać. Dlaczego dzisiaj zupełnie nie pamiętamy o jej osiągnięciach?
Za króla Olbrachta wyginęła szlachta. Skąd wzięło się to słynne powiedzenie?
Każdy słyszał, że ponoć „za króla Olbrachta wyginęła szlachta”. Łatwo zgadnąć, że chodzi o króla Jana Olbrachta z dynastii Jagiellonów. Ale co z resztą znanego przysłowia?
Polskie władczynie, o których absolutnie nikt nie pamięta. Kto jest na szarym końcu ponurego rankingu?
Nawet najmniej popularni władcy budzą choćby śladowe zainteresowanie. Władczynie – niekoniecznie. Mamy w polskiej historii takie monarchinie, o których kompletnie zapomnieliśmy. Kto zamyka smutną listę?