Powojnie
Dlaczego Polacy (przynajmniej na początku) kochali Władysława Gomułkę?
Gdy w 1956 roku ogłoszono, że Bieruta na stanowisku pierwszego sekretarza PZPR zastąpi Władysław Gomułka, Polskę opanowała prawdziwa „gomułkomania”. Na wiecach poparcia tłumy skandowały jego imię. Skąd brała się wśród Polaków tak ogromna popularność tego – było nie...
Czarna lista przy Okrągłym Stole. Czy władzy udało się wykluczyć z obrad wybranych działaczy opozycji?
Zanim w ogóle doszło do obrad Okrągłego Stołu, władza i opozycja przez szereg miesięcy ustalały warunki prowadzenia rozmów. Porozumienie zawisło na włosku, gdy partia zażądała wykluczenia z reprezentacji „Solidarności” kilkudziesięciu działaczy. Kto znalazł się na „czarnej liście” i...
Czy to Adam Michnik pierwszy rzucił pomysł Okrągłego Stołu?
Michnik w 1989 roku znalazł się w gronie zwolenników ugody ze środowiskami rządowymi. Był jednym z uczestników obrad Okrągłego Stołu. I nic dziwnego – on sam podobny pomysł zgłosił już kilka lat wcześniej, w momencie, kiedy zarówno partia,...
Największym wrogiem "Solidarności" wcale nie był Jaruzelski. Ten działacz walczył przeciwko jej legalizacji do samego końca
„Jeden związek w jednym zakładzie” – dla kierującego się tym hasłem szefa OPZZ „Solidarność” była niemal śmiertelnym zagrożeniem. Zrobił wszystko, by zniweczyć plan jej odrodzenia… i paradoksalnie przysporzył Lechowi Wałęsie popularności.
Macron chce zbadać, jaką rolę Francja odegrała w ludobójstwie w Rwandzie
Emmanuel Macron ogłosił, że powołani przez francuski rząd eksperci zapoznają się materiałami archiwalnymi z czasów François Mitterranda. To za jego prezydentury, w 1994 roku, doszło do przerażającego ludobójstwa w Rwandzie. Czy Francja maczała w tym palce?
Czy Sowieci podmienili Bieruta na jego sobowtóra?
Przez lata partyjni oficjele śledzili każdy krok Bolesława Bieruta. I to nie tylko dlatego, że był bliskim współpracownikiem Stalina. Patrzyli mu na ręce, ponieważ szukali dowodów na to, iż prezydent w rzeczywistości jest… sobowtórem! Ale co w takim...
„Najważniejsza decyzja od wprowadzenia stanu wojennego”. Jak doszło do uchwalenia ostatniej amnestii w PRL-u?
W drugiej połowie lat 80. członkom antykomunistycznej opozycji w PRL wciąż groziły wieloletnie wyroki. Naciski na wypuszczenie więźniów sumienia stopniowo się jednak nasilały. Władza, która nie zamierzała rezygnować z represji, stanęła przed prawdziwym dylematem. Jak go rozwiązano?
Pierwsze wolne wybory do senatu zawdzięczamy… Kwaśniewskiemu. Jak to możliwe?
Na początku marca 1989 roku los rozmów przy Okrągłym Stole zawisł na włosku. Sytuację uratowała zgłoszona przez Aleksandra Kwaśniewskiego w Magdalence propozycja wolnych wyborów do senatu. Problem w tym, że zaskoczyła ona nie tylko opozycjonistów, ale i stronę...
„Idziemy na rzeź jak barany”. Co Czesław Kiszczak sądził o ustaleniach Okrągłego Stołu?
Do zaproszenia przedstawicieli opozycji do negocjacji skłoniła PZPR nie dobra wola, lecz konieczność. Jeszcze przy Okrągłym Stole w środowisku rządowym ścierały się różne opinie co do tego, na jakie iść ustępstwa. A szef partyjnej delegacji, Czesław Kiszczak, nie...
Za co Rosjanie kochają Stalina?
Stalin ogromnie „przysłużył się” swojemu krajowi. To on stworzył system obozów pracy przymusowej. Odpowiadał za przymusową kolektywizację i Wielki Głód. Przeprowadzał masowe czystki. Za jego pomysły życiem zapłaciły dziesiątki milionów niewinnych osób. Ale dla współczesnych Rosjan… jest bohaterem.
„Syjonistyczna piąta kolumna”. Co nastąpiło w Polsce w marcu 1968 roku?
Czystki objęły wojsko, administrację, szkolnictwo. Wszędzie usuwano syjonistów. Czasem prawdziwych, głównie jednak – tych wyimaginowanych.
Powtórka z Holokaustu? Wybitny historyk ostrzega, że totalitaryzm wcale nie jest reliktem przeszłości
Przez dekady badał najnowsze dzieje Europy. W centrum jego zainteresowania znalazły się systemy totalitarne. Dzisiaj ostrzega: historia może się powtórzyć. Czego tak bardzo obawia się Timothy Snyder i z jakiego powodu warto posłuchać, co ma do powiedzenia?
„Wasz prezydent, nasz premier”. W jaki sposób powstał pierwszy demokratyczny rząd Polski po II wojnie światowej?
Kompromis wcale nie był oczywisty. PZPR i jego partie satelickie kontrolowały 65% mandatów w Sejmie, a Wałęsa wcale nie chciał solidarnościowego rządu. Jak w takim razie doszło do utworzenia gabinetu Tadeusza Mazowieckiego?
Wojenne kontyngenty? Ćwierć wieku po zakończeniu II wojny światowej państwo wciąż rekwirowało majątek polskich chłopów
Kontyngenty, nazywane także dostawami obowiązkowymi, wprowadzano dla zaspokojenia braków wywołanych wojną. Destrukcyjna polityka komunistów względem polskiej wsi sprawiła jednak, że utrzymano je aż do… 1972 roku!
USA odtajnia dokumenty dotyczące inwazji Sowietów na Afganistan. Czy to flirt Amerykanów z miejscowymi komunistami przesądził sprawę?
Nie tak dawno prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump stwierdził, że ZSRR najechało Afganistan w 1979 roku by powstrzymać terrorystów od przekraczania granicy. Jak pokazują świeżo odtajnione dokumenty, to wierutna bzdura. Winni inwazji mogą być… Amerykanie.
Czy syn „Ognia” dostanie ogromne odszkodowanie? Właśnie zakończył się proces o zadośćuczynienie za krzywdy
Jesienią 2017 roku polskie media obiegła wiadomość, że syn Józefa Kurasia „Ognia” domaga się miliona złotych zadośćuczynienia za krzywdy wyrządzone jego rodzinie przez komunistyczne władze. Właśnie zakończył się proces w tej sprawie.
Jak kodeks drogowy pomógł nazistowskim zbrodniarzom uniknąć sprawiedliwości? Raport Sebastiana Fikusa z UŚ
Jeszcze ponad 20 lat po wojnie kwestia rozliczenia zbrodni hitlerowskich pozostawała nierozstrzygnięta. Wielu winnych wciąż przebywało na wolności i w duchu liczyło, że sprawa się przedawni. Gdy jednak zaczęto głośno mówić, że przestępstwa z okresu II wojny światowej...
Ludzie, którzy fabrykowali dowody przeciw ks. Popiełuszce staną przed sądem? IPN złożył akt oskarżenia
Jak informuje IPN, 25 stycznia 2019 roku prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko byłym funkcjonariuszom SB, Grzegorzowi P., Waldemarowi O. i Leszkowi N., w sprawie tworzenia fałszywych dowodów...
Zginęli ratując mieszkańców przed UPA, a teraz mają trafić na śmietnik historii? Czy mieszkańcy Gminy Bircza ocalili pomnik swoich obrońców?
Ustawa dekomunizacyjna miała pomóc usunąć z przestrzeni publicznej ślady komunizmy. Niestety w wielu miejscach jej założenia wprowadzano w życie kompletni bezmyślnie. Mieszkańcy Birczy, których m.in. MO i LWP trzy razy broniło przed atakiem UPA uznali, że pomnika swoich...
„Polska krajem ludzi kształcących się”. Skąd się brała obsesja Gomułki na punkcie edukacji?
99,7% dzieci w miastach uczęszczało do szkoły. W ciągu dziesięciu lat przybyło dwa i pół tysiąca podstawówek. Jak należy interpretować te liczby? I dlaczego Gomułka przywiązywali tak ogromną wagę do edukacji?
Sąd prawomocnie uniewinnił byłego rektora UMK od zarzutów stawianych przez IPN. Jan Kopcewicz nie współpracował z SB
Dwa lata trwała sądowna walka naukowca z Torunia z gdańskim oddziałem IPN. Przedstawiciele Instytutu twierdzili, że były rektor jest kłamcą lustracyjnym. Kopcewicz bronił się podkreślając, że gdyby wiedział, ze w jego życiorysie jest coś nie tak „nie pakowałby...
Kobiece wynalazki, które zmieniły świat. Dlaczego nie pamiętamy o tych wielkich odkrywczyniach?
Da Vinci, Edison, Bell – w zestawieniach największych wynalazców królują mężczyźni. Jednak to właśnie kobiety często dokonywały odkryć, które w realny sposób zmieniły nasze życie. Kamizelki kuloodporne, piła tarczowa, zmywarka czy wi-fi to tylko niektóre z nich. Co...
Kogo skazywano na konfiskatę majątku za czasów PRL-u? Szczegółowe badania prof. Rzeplińskiej
Konfiskowanie majątku już w XIX stuleciu uznawano za karę wyjątkowo archaiczną. Wróciła ona jednak do łask stulecie później w państwach rządzonych przez dyktatury – w tym także w Polsce Ludowej. Kogo w PRL-u skazywano na konfiskatę mienia?
Historia mody kołem się toczy (Karolina Żebrowska, "Polskie piękno")
Na okładce „Polskiego piękna” śliczna dziewczyna z lat 60. spogląda w oczy poważnej damie z początków XX wieku. Przyjrzyjcie się uważnie! To jedna i ta sama kobieta, autorka książki: Karolina Żebrowska.
Komunistyczny nacjonalizm. Kim byli „Partyzanci” skupieni wokół Mieczysława Moczara?
Nazwę komunistycznej koterii powstałej wokół ministra spraw wewnętrznych Mieczysława Moczara upowszechniły… media zgniłego zachodu, z Radiem Wolna Europa na czele. Do czego dążyli partyzanci? Jakie mieli poglądy? I jaki wpływ na wydarzenia marca 1968 roku?