Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Władcy i przywódcy

Co o Józefie Piłsudskim miał do powiedzenia amerykański ambasador?
16.08.2018 | Autor:

Co pierwszy amerykański ambasador w Polsce myślał o Józefie Piłsudskim?

Mąż stanu, a może mściwy egocentryk, który mylił własny interes z dobrem ojczyzny? Oto co na temat Józefa Piłsudskiego miał do powiedzenia pierwszy przedstawiciel amerykańskich władz w Warszawie.

Tadeusz Mazowiecki (fot. Artur Klose, lic. CCA-SA 2.0 Generic)
31.07.2018 | Autor:

Rodzina Mazowieckiego pozywa radną PiS za nazwanie byłego premiera „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”

Synowie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego pozywają radną Prawa i Sprawiedliwości Annę Jaśkowską. Kobieta w czasie debaty nad nadaniem jednej z lubelskich ulic imienia ich ojca nazwała go „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”.

Fryderyk II Wielki (fot. domena publiczna)
30.07.2018 | Autor:

„Za pieniądze można w Polsce wszystko zdziałać”. Co jeszcze miał do powiedzenia o Polakach Fryderyk II Wielki?

Fryderyka II Wielki, a więc pruski monarcha odpowiedzialny za rozbiory Rzeczpospolitej, nie przebierał w słowach. Wyśmiewał każdego, kogo nazwisko kończyło się na „-ski”. Czy to oznaka przenikliwości czy… głęboko skrywanych kompleksów?

Statua Kazimierza Wielkiego z kolegiaty wiślickiej (fot. Lestat - Jan Mehlich, lic. GNU FDL)
24.07.2018 | Autor:

Dlaczego Kazimierz Wielki był nazywany królem chłopów? I ile jest prawdy w tym określeniu?

Jan Długosz twierdził, że „królem chłopów” Kazimierza Wielkiego okrzyknięto jeszcze za życia. Czy zasłużył na ten osobliwy tytuł? I czy to w ogóle był komplement czy może raczej obelga?

Akcja pod Bezdanami była jedną z wielu przeprowadzonych przez bojówkę PPS akcji ekspropriacyjnych. Niestety, nie poszła tak dobrze, jak dwa lata wcześniejsza akcja pod Rogowem (na ilustracji).
22.07.2018 | Autor:

Akcja pod Bezdanami. W tym napadzie na pociąg brało udział czterech polskich premierów. Dlaczego tak źle im poszło?

Był wrzesień 1908 roku. Do akcji ruszyli najwybitniejsi i najbardziej doświadczeni działacze PPS, w tym sam Józef Piłsudski. W takim składzie napad na pociąg jadący z Kongresówki do Petersburga nie mógł się nie udać. A jednak prawie wszystko...

Kogo marszałek Piłsudski nazywał "zaplutym karłem"?
03.07.2018 | Autor:

To nie komuniści wymyślili „zaplutego karła”. Tym epitetem posługiwał się nawet marszałek Piłsudski. Kogo tak określał?

Józef Piłsudski znany jest z barwnego, soczystego języka. Nigdy nie wahał się wygłaszać kontrowersyjnych opinii ani ostro oceniać swoich rywali. Nie inaczej było, kiedy zabrał głos na przyjęciu, na którym ogłosił swoje wycofanie z życia politycznego.

29.06.2018 | Autor:

Wielki król czy mityczne uosobienie dawnej chwały? („Bolesław Chrobry–lew ryczący” Przemysław Urbańczyk)

Przemysław Urbańczyk ma opinię badacza kontrowersyjnego. Jego poprzednia książka o Mieszku I wywołała burzę. Czy tak będzie również z jego najnowszą pracą poświęconą pierwszemu polskiemu królowi?

Józef Piłsudski został zesłany na Syberię w wieku 19 lat.
12.05.2018 | Autor:

Jaką rolę Józef Piłsudski odegrał w zamachu na cara Aleksandra III i za co naprawdę zesłano go na Syberię?

Dziewiętnastoletni Piłsudski po rocznym pobycie w Charkowie wrócił do Wilna, gdzie niemal od razu zaangażował się w działalność konspiracyjną. Szybko został wciągnięty w wir wydarzeń, których celu nawet się nie domyślał. I… został skazany na pięcioletnie zesłanie na...

Saladyn (fot. Gordon Napier, lic. CCA-SA 2.5 Generic)
10.05.2018 | Autor:

Wreszcie wiemy co zabiło najsłynniejszego muzułmańskiego wojownika, który bezlitośnie gromił krzyżowców

Sułtan Egiptu i Syrii, założyciel dynastii Ajjubidów Saladyn pobudza wyobraźnię Europejczyków już od XII wieku. Choć nie słynął z popędliwości czy brutalności, był jednym z najsłynniejszych muzułmańskich wojowników wszech czasów. Wreszcie wiemy, co go zabiło.

Józef Piłsudski (trzeci z lewej) był uczniem zdolnym, lecz dość krnąbrnym. I niechętnie mówił po rosyjsku.
28.04.2018 | Autor:

Jakim dzieckiem był Józef Piłsudski?

Pierwsze lata Ziuka, jak nazywali go najbliżsi, nie zwiastowały wielkiej przyszłości. Uczył się nieźle, ale niechętnie. W młodzieżowej konspiracji działał też bez większego przekonania. Ale z każdym rokiem przyszły Naczelnik nabierał tempa.

Pod koniec wojny alianci mieli sprecyzowane poglądy na temat tego, jak powinno wyglądać zakończenie wojny z Hitlerem.
22.04.2018 | Autor:

„Im dłużej Hitler będzie przy władzy, tym większe szanse mają alianci”. Dlaczego Wielka Trójka nie popierała zamachów na Hitlera?

W drugiej połowie 1944 roku grupa niemieckich oficerów, widząc nadchodzącą klęskę Niemiec, zaczęła snuć plany obalenia Hitlera. Byli pewni, że gdy podadzą zachodnim aliantom głowę Führera na tacy, ci zgodzą się na korzystne warunki pokoju. Nie mogli bardziej...

Józef Cyrankiewicz, jeden z rekordzistów utrzymywania stołka (fot. domena publiczna)
18.04.2018 | Autor:

Zabetonowani rekordziści. Którzy z komunistycznych aparatczyków najdłużej utrzymali się u władzy?

Cyrankiewicz był tak bardzo nie do ruszenia, że dowcipnie przezywano go „Żelaznym Józefem”. Piotr Jaroszewicz w rządzie zasiadał przez niemal trzydzieści lat. A jest jeszcze Eugeniusz Stawiński – minister, który przez dwie dekady nie zmienił stołka…

Klasa w XIX-wiecznej szkole rosyjskiej
15.04.2018 | Autor:

Dlaczego najważniejsi politycy przedwojennej Polski w szkole zbierali same pały?

Dzisiaj pisząc o wybitnych postaciach wypada podkreślać, że już w latach szkolnej nauki wykazywali się niezwykłymi talentami. Przed wojną odwrotnie: w dobrym guście były oceny co najwyżej mierne.

Te pełne specyficznej logiki słowa Wałęsa wypowiedział na krakowskim miasteczku studenckim (fot. Krk4Ever, lic. GNU FDL)
10.04.2018 | Autor:

„Jest remis, więc nie przegrałem”. Lech Wałęsa nigdy nie potrafił pogodzić się z porażką

Głośne swego czasu zdanie wiele mówi o charakterze prezydenta Lecha Wałęsy. Nawet gdy obiektywne fakty wskazywały, że nie ma racji… on dostosowywał rzeczywistość do swoich potrzeb.

Zygmunt III Waza (fot. domena publiczna)
23.03.2018 | Autor:

Rozwścieczony Zygmunt III Waza chwycił za miecz. Kanclerz zagroził wtedy, że zrobi z nim to, co Brutus z Cezarem

Historię najbardziej chyba burzliwej kłótni w historii polskich obrad sejmowych powtarzano przez całe stulecia. Zygmunt III Waza i Jan Zamoyski dosłownie skoczyli sobie do gardeł. Ale czy ta scysja w ogóle miała miejsce?

Bohdan Chmielnicki (fot. domena publiczna)
21.03.2018 | Autor:

Bohdan Chmielnicki dysponował tajnymi dokumentami, tłumaczącymi jak Polska zamierza go zwalczać. W jaki sposób wszedł w ich posiadanie?

Jawność polskiego życia politycznego przynosiła niekiedy opłakane skutki. A obrady Sejmów pełne były krzyków, kłótni i chaosu.

Stalin (fot. domena publiczna)
17.03.2018 | Autor:

Dlaczego Władysława Gomułkę usunięto z partii i aresztowano? Czym naraził się Stalinowi?

Lista zarzutów wobec Władysława Gomułki była nad wyraz długa. Instrukcje – jak zwykle – szły z Moskwy. A Bierut tylko powtórzył to, czego życzył sobie towarzysz Stalin.

Józef Piłsudski przybył na most Poniatowskiego z nadzieją na porozumienie z prezydentem Wojciechowskim.
13.03.2018 | Autor:

Gdyby to zależało od Piłsudskiego, zamach skończyłby się na moście. Kto naprawdę zwyciężył w maju 1926 roku?

Na co u progu zamachu majowego liczył Piłsudski? Wiele wskazuje na to, że oczekiwał, iż sama demonstracja siły wystarczy, by obalić niemający jego poparcia rząd. A kiedy ten plan spalił na panewce, Naczelnik po prostu się załamał. To...

Niektóre kobiety, jak Izabela z Angoulême, potrafiły zaaranżować własne małżeństwa. Choćby z... narzeczonym córki.
12.03.2018 | Autorzy: i

Silne kobiety średniowiecznej Anglii. Jak radziły sobie w świecie zdominowanym przez mężczyzn?

Eteryczne piękności? Ciche, skromne, przywiązane do domu żony? Nic bardziej mylnego. Choć w średniowieczu kobietom narzucano podrzędną rolę, były takie, które odrzucały konwenanse i walczyły o swoje, a nawet wkładały zbroję i prowadziły wojska do boju.

David Lloyd George (fot. domena publiczna)
11.03.2018 | Autor:

„Oddanie Śląska Polsce równałoby się wręczeniu zegarka małpie”. Warto pamiętać o tych słowach brytyjskiego premiera

„Polacy nie mają zmysłu organizacyjnego, nie mają zdolności kierowania i rządzenia” – twierdził z całą stanowczością premier Wielkiej Brytanii, David Lloyd George.

Stanisław Leszczyński (fot. domena publiczna)
10.03.2018 | Autor:

„Od Sasa do Lasa”. O co chodzi w tym znanym powiedzeniu?

Powiedzenie zna każdy. Ale wcale nie chodzi w nim o żadnych królów i polityczne spory. Jakie w takim razie jest jego prawdziwe znaczenie?

Jaruzelski też zorganizował referendum (fot. Marek Grotowski, lic. CCA-SA 3.0)
06.03.2018 | Autor:

„Dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Czy wypowiadając te słowa Wojciech Jaruzelski już przygotowywał się do wojny z własnym narodem?

Solidarność zgodziła się dać Jaruzelskiemu „dziewięćdziesiąt spokojnych dni”. Planowane strajki odwołano, a nowy premier zapewniał, że w trzy miesiące uzdrowi sytuację w kraju.

Wojciech Jaruzelski (fot. colasito77, lic. CC BY 2.0)
15.02.2018 | Autor:

„Drugi etap reformy”. Jakie zmiany obiecywał, a jakie wprowadził Wojciech Jaruzelski w 1988 roku?

Ceny poszybowały w górę, ale wraz z nimi podniesiono i pensje. W życie weszła też ustawa pozwalająca na swobodne prowadzenie działalności gospodarczej. A to wszystko mimo, że społeczeństwo odrzuciło w referendum założenia „drugiego etapu reformy”.

Dobrawa i Mieszko na banknocie okolicznościowym wyemitowanym w 2015 roku.
11.02.2018 | Autor:

Tajemnica sprzed tysiąclecia. Czy księżna Dobrawa była wdową? Kim był jej pierwszy mąż?

Osobliwe słowo, którego użył czeski kronikarz i trudna do rozwikłania informacja niemieckiego biskupa. Na tych dwóch wskazówkach historycy od dawna łamią sobie głowę, próbując ustalić kim była Dobrawa, nim została pierwszą historyczną władczynią Polski.

Fragment muralu przedstawiającego Lecha Wałęsę w chicagowskim Truman College (fot. Daniel X. O'Neil, lic. CC BY 2.0)
08.02.2018 | Autor:

Poszanowanie konstytucji? Lech Wałęsa przysięgał jej przestrzegać, a nawet… jej nie przeczytał

„W Sejmie polskim podniosłem dwa paluszki w górę i wygłosiłem taką formułkę: »Będę przestrzegał wszelkich praw, a szczególnie Konstytucji«. Tylko zapomniałem, że ja tej Konstytucji nie czytałem” – przyznawał bez ogródek Lech Wałęsa.