Władcy i przywódcy

Nie żyje Jan Olszewski. Były premier miał 88 lat
Wczoraj późnym wieczorem w warszawskim szpitalu odszedł Jan Olszewski. Były premier kilka dni temu stracił w swoim domu przytomność i trafił do szpitala. Aż do momentu śmierci nie odzyskał świadomości.

Jak naprawdę wyglądał Kazimierz Wielki?
Miał bujną brodę, a może – gładko ogoloną twarz? Był wysoki i postawny, czy… niższy od swojego ojca, Władysława Łokietka? Ostatni Piast na polskim tronie doczekał się wielu wizerunków. Czy wiemy, który jest najbliższy prawdy?

Naukowcy mają nowe wyjaśnienie przyczyny śmierci Aleksandra Wielkiego – jest jeszcze bardziej przerażające niż dotychczasowe teorie
Śmierć w wieku zaledwie 32 lat położyła kres podbojom Aleksandra Wielkiego. Nawet jak na tamte czasy zmarł zaskakująco młodo. Przez lata nie wiadomo było, co tak naprawdę było przyczyną zgonu tego jednego z największych wodzów w dziejach. Teraz...

Szkoda, że to nie Polska miała takiego króla? Budowa potęgi Prus za czasów Fryderyka II
Obejmując rządy w Prusach w 1740 roku, Fryderyk II Hohenzollern doskonale zdawał sobie sprawę, że czeka go jeszcze wiele pracy. Odziedziczył wprawdzie po poprzednikach silne, dobrze zorganizowane państwo, trzeba było jednak jeszcze kilku genialnych posunięć, by mogło równać...

Jaki podarek mógł obrazić władcę Moskwy? Lista niestosownych prezentów jest wyjątkowo długa
O tym, że ceremoniał dyplomatyczny to nie przelewki, nie trzeba nikogo przekonywać. Jednak na szesnasto- i siedemnastowiecznym dworze moskiewskim już pierwszy krok, czyli zwyczajowa wymiana podarków, był niemal nie do przejścia. Władca mógł poczuć się urażony nawet… zbyt...

Macron nowym Hitlerem? Le Monde przeprasza za swoją okładkę
Okładkę weekendowego numeru magazynu „M”, wychodzącego nad Sekwaną, ozdobiło zdjęcie prezydenta Francji Emmanuela Macrona, które zlewało się z fotografią protestujących „żółtych kamizelek”. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie fakt, że tak samo pokazano już kiedyś Hitlera i pożar Reichstagu.

Dlaczego Napoleon storpedował w 1812 roku polskie plany powstańcze?
Polskie powstanie na Ukrainie przygotowywano niemal od momentu utworzenia Księstwa Warszawskiego. Ogromny wysiłek organizacyjny i finansowy poszedł jednak na marne. Wszystko za sprawą Napoleona, który całkowicie zlekceważył sugestie swoich doradców i pognał w głąb Rosji. Dlaczego to zrobił...

Zapomniane powstanie. Jak przygotowywano się do polskiego zrywu na Ukrainie?
To powstanie mogło zmienić nie tylko losy Polaków. Jego celem, oprócz odtworzenia niepodległej Rzeczpospolitej, było także udzielenie wsparcia ruszającego na Moskwę Napoleona. By je przygotować, Księstwo Warszawskie rzuciło na szalę cały swój majątek. Jaki właściwie był polski plan?

„Polacy są narodem idiotów”. Czy Józef Piłsudski rzeczywiście wypowiedział te słowa?
Słowa z rozmiłowaniem powtarzała opozycyjna prasa. Czy jednak Józef Piłsudski naprawdę obraził cały swój naród? I co jeszcze padło w przemówieniu do legionistów?

W młodości nic nie zapowiadało, że Piłsudski cokolwiek osiągnie. Kto wciągnął go do polityki i z nieporadnego Ziuka zrobił Komendanta?
Czy da się wskazać jednego konkretnego człowieka, który ukształtował przyszłego przywódcę i popchnął go na drogę prowadzącą do marszałkowskiej buławy, do na poły dyktatorskiej władzy nad Polską i karty szkolnych podręczników?

Stalin był w „70% dobry i w 30% zły”. Jak Mao ocenił krytykę kultu Stalina i nowy kurs Związku Radzieckiego?
Mao nie zawsze zgadzał się ze Stalinem. W sprawach dotyczących własnego kraju rzadko słuchał jego rad. Jednak kiedy w październiku 1956 roku Chruszczow wystąpił z krytyką zmarłego przywódcy ZSRR, Przewodniczący uznał, że sprawy zaszły za daleko.

„Szkoda czasu i atłasu”. Czy znane powiedzenie Stanisława Augusta Poniatowskiego to tylko… propagandowy trick?
Król zasłynął z zamiłowania do pochlebstw i z wyjątkowej próżności. Jak to więc możliwe, że chwalącego go literata zganił, mówiąc, że „szkoda czasu i atłasu” na puste komplementy?

Powrót Piłsudskiego do Polski wypadł co najmniej żenująco. To co nastąpiło 10 listopada 1918 roku do dzisiaj jest zakłamywane i ukrywane
Powtarzana do dzisiaj legenda o powrocie Piłsudskiego z niewoli zaskakująco mało ma wspólnego z rzeczywistością. Co tak naprawdę zdarzyło się po wypuszczeniu komendanta z Magdeburga?

Czy Tadeusz Mazowiecki uważał się za nowego… Stefana Batorego?
Po przełomowych wyborach w 1989 roku dotychczasowa nomenklatura wciąż kontrolowała 65% parlamentu. Rząd Tadeusza Mazowieckiego nie tylko był narażony na ciągłe naciski, ale też skazany na zgniłe kompromisy i prowokacje.

Prezydent doskonały, czyli współczesna hagiografia (Anne Fulda, „Emmanuel Macron. Prezydent doskonały?”)
W 2017 roku cały świat z zapartym tchem śledził wybory prezydenckie we Francji. Jak to możliwe, że wygrał je człowiek „znikąd”, niezwiązany z żadną dużą partią? Jak twierdzi Anne Fulda, tajemnica sukcesu Emmanuela Macrona tkwi w jego charakterze....

„Z Boną nie bałabym się nawet życia na bezludnej wyspie”. Magdalena Niedźwiedzka opowiada o pisaniu powieści biograficznej poświęconej wybitnej polskiej królowej
Bony Sforzy nie trzeba nikomu przedstawiać. Jej postać od wieków dostarcza inspiracji badaczom i artystom. Najnowsza, beletryzowana biografia żony Zygmunta Starego wyszła spod pióra Magdaleny Niedźwiedzkiej.

Co pierwszy amerykański ambasador w Polsce myślał o Józefie Piłsudskim?
Mąż stanu, a może mściwy egocentryk, który mylił własny interes z dobrem ojczyzny? Oto co na temat Józefa Piłsudskiego miał do powiedzenia pierwszy przedstawiciel amerykańskich władz w Warszawie.

Rodzina Mazowieckiego pozywa radną PiS za nazwanie byłego premiera „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”
Synowie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego pozywają radną Prawa i Sprawiedliwości Annę Jaśkowską. Kobieta w czasie debaty nad nadaniem jednej z lubelskich ulic imienia ich ojca nazwała go „stalinowcem, komunistą i agentem NKWD”.

„Za pieniądze można w Polsce wszystko zdziałać”. Co jeszcze miał do powiedzenia o Polakach Fryderyk II Wielki?
Fryderyka II Wielki, a więc pruski monarcha odpowiedzialny za rozbiory Rzeczpospolitej, nie przebierał w słowach. Wyśmiewał każdego, kogo nazwisko kończyło się na „-ski”. Czy to oznaka przenikliwości czy… głęboko skrywanych kompleksów?

Dlaczego Kazimierz Wielki był nazywany królem chłopów? I ile jest prawdy w tym określeniu?
Jan Długosz twierdził, że „królem chłopów” Kazimierza Wielkiego okrzyknięto jeszcze za życia. Czy zasłużył na ten osobliwy tytuł? I czy to w ogóle był komplement czy może raczej obelga?

Akcja pod Bezdanami. W tym napadzie na pociąg brało udział czterech polskich premierów. Dlaczego tak źle im poszło?
Był wrzesień 1908 roku. Do akcji ruszyli najwybitniejsi i najbardziej doświadczeni działacze PPS, w tym sam Józef Piłsudski. W takim składzie napad na pociąg jadący z Kongresówki do Petersburga nie mógł się nie udać. A jednak prawie wszystko...

To nie komuniści wymyślili „zaplutego karła”. Tym epitetem posługiwał się nawet marszałek Piłsudski. Kogo tak określał?
Józef Piłsudski znany jest z barwnego, soczystego języka. Nigdy nie wahał się wygłaszać kontrowersyjnych opinii ani ostro oceniać swoich rywali. Nie inaczej było, kiedy zabrał głos na przyjęciu, na którym ogłosił swoje wycofanie z życia politycznego.

Wielki król czy mityczne uosobienie dawnej chwały? („Bolesław Chrobry–lew ryczący” Przemysław Urbańczyk)
Przemysław Urbańczyk ma opinię badacza kontrowersyjnego. Jego poprzednia książka o Mieszku I wywołała burzę. Czy tak będzie również z jego najnowszą pracą poświęconą pierwszemu polskiemu królowi?

Jaką rolę Józef Piłsudski odegrał w zamachu na cara Aleksandra III i za co naprawdę zesłano go na Syberię?
Dziewiętnastoletni Piłsudski po rocznym pobycie w Charkowie wrócił do Wilna, gdzie niemal od razu zaangażował się w działalność konspiracyjną. Szybko został wciągnięty w wir wydarzeń, których celu nawet się nie domyślał. I… został skazany na pięcioletnie zesłanie na...

Wreszcie wiemy co zabiło najsłynniejszego muzułmańskiego wojownika, który bezlitośnie gromił krzyżowców
Sułtan Egiptu i Syrii, założyciel dynastii Ajjubidów Saladyn pobudza wyobraźnię Europejczyków już od XII wieku. Choć nie słynął z popędliwości czy brutalności, był jednym z najsłynniejszych muzułmańskich wojowników wszech czasów. Wreszcie wiemy, co go zabiło.