
Przyjdź i zapytaj, czemu powinniśmy być dumni z husarii. Spotkanie z Radosławem Sikorą już 28 stycznia
Husarze ze swoimi szeleszczącymi na wietrze skrzydłami, potężnymi końmi i kołyszącymi się lekko w galopie kopiami zdecydowanie wyglądają spektakularnie. Z tą niezwykłą, najbardziej polską ze wszystkich formacji, wiąże się całe mnóstwo mniej lub bardziej znanych ciekawostek, a najlepiej...

Kobiece wynalazki, które zmieniły świat. Dlaczego nie pamiętamy o tych wielkich odkrywczyniach?
Da Vinci, Edison, Bell – w zestawieniach największych wynalazców królują mężczyźni. Jednak to właśnie kobiety często dokonywały odkryć, które w realny sposób zmieniły nasze życie. Kamizelki kuloodporne, piła tarczowa, zmywarka czy wi-fi to tylko niektóre z nich. Co...

Spekulacje dotyczące Rudolfa Hessa raz na zawsze ucięte. Badania DNA rozprawiają się z teorią spiskową
Po raz kolejny badania DNA okazały się nieocenioną pomocą dla historyków. Przez kilkadziesiąt lat wśród miłośników teorii spiskowych krążyła opowieść o tym, że zamiast Rudolfa Hessa, człowieka nr 3 Trzeciej Rzeszy, w więzieniu siedział jego sobowtór. Teraz wreszcie...

Husarzom też zdarzało się uciekać z pola bitwy. Gdzie nasza "niezwyciężona" jazda poniosła największe klęski?
Husaria była niezwyciężona i nigdy nie przegrała żadnej bitwy – to przekonanie podziela wielu z nas, nawet ci, którzy dość dobrze znają historię. Niestety, należy je włożyć między bajki. Legendarna polska jazda nieraz ponosiła porażki – niektóre wyjątkowo...

Kompromitacja szkockich archeologów. Opisywany przez nich „prehistoryczny” kamienny krąg ma w rzeczywistości 20 lat
Do niedawna badacze w Aberdeenshire byli przekonani, że te kamienie to jeden ze starożytnych leżących kamiennych kręgów, charakterystycznych dla tego regionu. Właśnie się okazało, że to żaden zabytek, tylko rekonstrukcja, jaką były właściciel pola… zbudował sobie w latach...

Jak cywile pomagali bronić Warszawy we wrześniu 1939 roku?
„Bombardowanie wywołuje raczej zawziętość i chęć najszybszego odwetu aniżeli załamanie duchowe” – pisał o postawie warszawiaków prezydent Stefan Starzyński. Rzeczywiście, mieszkańcy stolicy bronili swojego miasta przed Niemcami w każdy dostępny sposób. Nawet, jeśli oznaczało to atakowanie czołgów z użyciem...

Trzecia płeć. Czy Persowie wierzyli że obok mężczyzny i kobiety może istnieć ktoś jeszcze?
Różnymi kanałami straszy się nas groźnym „dżenderem”. Ten „nowomodny wynalazek”, który rzekomo ma za zadanie unicestwić cywilizację, w praktyce jest po prostu kulturowym konceptem płci. Na dodatek, jak się okazuje, już tysiące lat temu ludzie mogli odrzucać prosty podział...

Kosztowały życie milionów ludzi. Największe i najkrwawsze oblężenia miast podczas II wojny światowej
Bezlitosne bombardowania. Ostrzał artyleryjski. Ciężkie walki uliczne, cierpienia i śmierć cywilów. Takie były realia zmagań o miasta podczas II wojny światowej. Gdzie stoczono najcięższe batalie i które oblężenia przeszły do historii?

Ich kodu nigdy nie złamano. Zmarł jeden z ostatnich szyfrantów z plemienia Nawaho
Szyfranci z plemienia Nawaho stali się dla aliantów nieocenioną pomocą. Koordynowali między innymi atak na Iwo Jimę, a ich języka nie udało się rozpracować żadnemu wrogowi. Właśnie zmarł jeden z ostatnich członków tej grupy.

Ostatnia nadzieja czy ostatnie ludobójstwo Hitlera? Dlaczego Führer posłał setki tysięcy Niemców na rzeź?
W nazistowskich Niemczech obowiązkową służbę wojskową wprowadzono w 1935 roku, a po 1941 roku powoływano pod broń coraz młodsze roczniki, lecz dopiero w październiku 1944 roku zdecydowano się na prawdziwe pospolite ruszenie. Przyjęło ono postać Volkssturmu, czyli „szturmu...
![Wykopaliska na Uralu w 2018 roku [fot. Ural Project, Goethe University]](https://s.twojahistoria.pl/uploads/2019/01/Wykopaliska-na-Uralu-w-2018-roku-fot.-Ural-Project-Goethe-University-520x350.jpg)
Co spowodowało kompletną zmianę w osadnictwie na pograniczu Azji i Europy? Archeolodzy przebadają region zauralski
Szczegółowe badania w regionie Czelabińska pokazują obecność wielu zabytków z epoki brązu i żelaza, w tym kurhany i osady. W pewnym momencie ludność zamieszkująca te tereny przeszła od ufortyfikowanych osad do otwartych osiedli. Naukowcy z Niemiec zbadają, jak...

Czasy, w których „ożyło myślenie” (Sarah Bakewell, „Kawiarnia egzystencjalistów. Wolność, Bycie i koktajle morelowe”)
„Każda modna osoba chciała się o nim dowiedzieć, każda instytucja establishmentu zaczęła się nim martwić i zdawało się, że niemal każdy dziennikarz posługiwał się nim do zarabiania pieniędzy” – czy da się tak pisać o… kierunku filozoficznym? A...

Pora na powrót do szkoły? Donald Trump twierdzi, że koło wynaleziono w średniowieczu
W czwartek Donald Trump wybrał się do Teksasu, w pobliże granicy Stanów Zjednoczonych z Meksykiem. Na miejscu po raz kolejny bronił swojego pomysłu wybudowania wzdłuż kordonu wielkiego muru. I przy okazji ujawnił, że jeden z najważniejszych wynalazków ludzkości...

Kogo skazywano na konfiskatę majątku za czasów PRL-u? Szczegółowe badania prof. Rzeplińskiej
Konfiskowanie majątku już w XIX stuleciu uznawano za karę wyjątkowo archaiczną. Wróciła ona jednak do łask stulecie później w państwach rządzonych przez dyktatury – w tym także w Polsce Ludowej. Kogo w PRL-u skazywano na konfiskatę mienia?

Czy wreszcie odkryto przeznaczenie posągów z Wyspy Wielkanocnej? Grupa badaczy twierdzi, że zna rozwiązanie zagadki
Wyspa Wielkanocna to jedna z najbardziej odizolowanych zamieszkanych wysp na świecie. Nie ma na niej przemysłu, a ziemia nie skrywa bogactw naturalnych. Mimo to co roku wyspę odwiedza kilkadziesiąt tysięcy turystów. Wszystko przez słynne przez słynne kamienne posągi.

Zdanie, które podobno mówi wszystko o rządach Augusta III Sasa. Ale czy słusznie?
Czarna legenda potężnego ministra do dzisiaj ciąży na postrzeganiu okresu saskich rządów. Ale czy August III Sas rzeczywiście zgodził się na rolę marionetki? I czy jego najbliższy doradca doprowadził do destrukcji Rzeczypospolitej?

Jak bardzo zacofana była we wrześniu 1939 roku polska armia?
W 1939 roku walcząca w obronie kraju polska armia poniosła sromotną klęskę. Przez lata utrzymywano, że jedną głównych przyczyn porażki, oprócz przewagi liczebnej przeciwnika, było jej techniczne zacofanie. Czy rzeczywiście Wojsko Polskie było u progu II wojny światowej...

Putin sprowadza najsłynniejsze radzieckie czołgi z okresu II wojny światowej z… Laosu. Czyżby Rosji skończyły się T-34?
Trudno zaprzeczyć, że T-34 to, obok niemieckich Panter, najsłynniejsze czołgi okresu II wojny światowej. Nawet słynny Rudy 102, którym jeździli serialowi czterej pancerni, był właśnie takim pojazdem. Wygląda jednak na to, że w Rosji pojazdu T-34 zabrakło.

Początkowo to czarni handlowali czarnymi. Kiedy Europejczycy zaczęli polować na niewolników?
Polowania na niewolników i handel nimi kwitły w Afryce niemal od zarania dziejów. Do pewnego momentu proceder ten znajdował się jednak wyłącznie w rękach tubylców i muzułmańskich kupców. Kiedy do gry włączyli się także Europejczycy?

W Polsce odkryto grób księcia z przełomu I i II w. n.e. Już odezwały się głosy twierdzące, że to dowód na istnienie Wielkiej Lechii
Latem zeszłego roku natrafiono na niezwykły grób książęcy. To najbogatszy tego typu pochówek po wschodniej stronie Wisły. Archeolodzy zdecydowali się opowiedzieć o nim dopiero teraz. Dlaczego? Wcześniej bali się wandali i rabusiów.

Nazistowski savoir-vivre. Jak i kiedy należało wykonywać hitlerowskie pozdrowienie w III Rzeszy?
Powitanie słowami „Heil Hitler” w połączeniu z wyciągnięciem prawej ręki było jednym z najbardziej charakterystycznych elementów życia w III Rzeszy. Za uchylanie się od wykonywania gestu groziły surowe konsekwencje. Jakie reguły narzucała w tej kwestii Niemcom nazistowska etykieta?

Pokazano specjalną wersję Biblii dla… czarnych niewolników. Czy różni się od tej, którą znasz?
XIX-wieczni redaktorzy tzw. Biblii Niewolników w swojej edycji „oczyścili” Pismo Święte z wywrotowych tez. Usunęli wszystkie fragmenty, które – ich zdaniem – mogły skłonić czarnoskórych do buntu przeciwko brytyjskiemu imperium. Za podżegające do rebelii uznali pokaźne fragmenty –...

„Trzeba ludzi zrobić Polakami”. Po co powołano Komisję Edukacji Narodowej?
Nie chodziło tylko o reformę szkolnictwa. W staraniach o utworzenie Komisji Edukacji Narodowej odbijało się – nowatorskie i budzące kontrowersje – przekonanie o tym, że naród to nie tylko stany uprzywilejowane.

Średniowieczne kobiety też pisały książki! Dowód na to znaleziono… w zębach
Najnowsze odkrycie naukowców z Uniwersytetu w Yorku i Instytutu Maxa Plancka stawia pod znakiem zapytania dotychczasową wiedzę o produkcji książek w średniowieczu. Okazuje się, że kopiowanie manuskryptów nie było wyłącznie domeną mężczyzn. Co więcej, kobiety zatrudniano do przepisywania...

Historia mody kołem się toczy (Karolina Żebrowska, "Polskie piękno")
Na okładce „Polskiego piękna” śliczna dziewczyna z lat 60. spogląda w oczy poważnej damie z początków XX wieku. Przyjrzyjcie się uważnie! To jedna i ta sama kobieta, autorka książki: Karolina Żebrowska.