Obrona twierdzy brzeskiej, obrona Brześcia nad Bugiem, obrona Brześcia Litewskiego (28 lipca–2 sierpnia 1920) – miasto określane mianem strategicznej stolicy Polski (do 1939 roku), było w czasie wojny polsko-bolszewickiej dwukrotnie widownią zaciętych walk.
Podczas odwrotu polskich oddziałów na linię Bugu skoncentrowana w rejonie twierdzy brzeskiej Grupa Poleska gen. Władysława Sikorskiego próbowała, bez powodzenia, dokonać zwrotu zaczepnego. Bolszewicy utrzymali inicjatywę taktyczną, zajęli miasto, a następnie także cytadelę. Oddziały polskie wycofały się na lewy brzeg Bugu.
Do ponownych walk o twierdzę brzeską doszło na przełomie sierpnia i września 1920 roku.
Autor hasła:
Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski – historyk, specjalista z zakresu dziejów politycznych, społecznych i militarnych ziem polskich w XIX stuleciu. Pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Akademii Ignatianum. Autor rozprawy habilitacyjnej „Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku”, a także takich publikacji jak „Pod sztandarami Orła Białego” czy „Ziemie polskie w latach wielkiej wojny”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródło:
Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego. Zdanie końcowe pochodzi od redakcji.
Wybrane bitwy ostatniej fazy wojny polsko-bolszewickiej. Starcia z sierpnia i września 1920 roku:
-
Bitwa pod Ostrowią Mazowiecką (19–25 sierpnia 1920)
-
Bitwa o Mławę (20–22 sierpnia 1920)
-
Bitwa białostocka (20–23 sierpnia 1920)
-
Bitwa nad Orlanką (28 lipca–2 sierpnia 1920)
-
Obrona twierdzy brzeskiej (28 lipca–2 sierpnia 1920)
-
Obrona Łomży (29 lipca–3 sierpnia 1920)
-
Bitwa pod Brodami i Beresteczkiem (29 lipca–4 sierpnia 1920)
-
Bitwa pod Komarowem, Komarów (31 sierpnia 1920)
-
Druga bitwa pod Hrubieszowem (2-7 września 1920)
-
Bitwa o Suwałki (2–7 września 1920)
-
Bitwa nad Dniestrem (14–16 września 1920)
-
Bitwa pod Dydiatynem (16 września 1920)