Bitwa pod Ujściem (24 lipca 1655)

fot.Erik Dahlbergh/domena publiczna Bitwa pod Ujściem

Bitwa pod Ujściem (24 lipca 1655) – W czasie „potopu” armia szwedzka feldmarsz. Arvida Wittenberga, licząca ok. 14 tys. ludzi i 72 działa, dotarła pod Ujście (pow. chodzieski), gdzie koncentrowało się pospolite ruszenie z Wielkopolski w sile ok. 13 tys. szlachty i 1,4 tys. piechoty łanowej. Dowództwo sprawowali wojewodowie: poznański – Krzysztof Opaliński, i kaliski – Andrzej Grudziński. Zadaniem sił szlacheckich była obrona przeprawy na Noteci do nadejścia regularnych wojsk polskich, prowadzonych przez króla Jana Kazimierza. Pierwsza próba opanowania przeprawy przez Szwedów została odparta przez piechotę łanową. Kiedy jednak wyczerpała się amunicja, piechota musiała odstąpić.

Znaczny oddział szwedzkiej jazdy opanował źle strzeżoną przeprawę na zachód od Ujścia. pod Dziembowem, a następnie Szwedzi zaczęli otaczać polski obóz, w którym wybuchła panika. Następnego dnia polscy dowódcy, niechętni królowi Janowi Kazimierzowi, złożyli kapitulację.

Autor hasła:

Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.