Historia życia codziennego i obyczajów
Czy Wieniawa naprawdę wjechał konno po schodach Adrii? Prawda o ulubionym powiedzonku słynnego kawalerzysty
Legenda mówi, że mocno podpity Wieniawa wskoczył na koń i wjechał na rumaku… na piętro ulubionej knajpy. Wpierw zaś zawołał do towarzyszy: „Skończyły się żarty, zaczęły się schody”.
Dlaczego bankierzy w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego gromadzili tak wielkie majątki?
Sytuacja, która wytworzyła się za panowania ostatniego polskiego króla, nie miała sobie równych w całej Europie. Państwo stało się zbyt biedne nawet na to, by utrzymać własną armię. Jednocześnie zarówno sam władca, jak magnateria, szlachta i mieszczanie tonęli...
Skąd w Polsce wzięło się wino i kiedy było najbardziej popularne?
Produkowali je mnisi, popijała szlachta. Kościół używa go do dziś w liturgii. Na przestrzeni stuleci wino wyparło nawet piwo i stało się ulubionym trunkiem Polaków, zwłaszcza najbogatszych. Jak trafiło nad Wisłę?
Skąd wzięła się kotwica Polski Walczącej?
Ten symbol stał się rozpoznawalny w całej Polsce. Podczas II wojny światowej za jego malowanie na murach groziła nawet śmierć. Dziś noszą go między innymi żołnierze wojsk specjalnych, w tym komandosi. Skąd właściwie się wziął?
Jak traktowano Polaków w carskich więzieniach?
Katowanie, bicie i poniżanie? A może… korzystanie z obojętności strażników i tworzenie własnej prasy? Wspomnienia skazanych dowodzą, że w więzieniach można było spodziewać się wszystkiego. Polacy wiedzą to najlepiej – w końcu to oni najczęściej tam trafiali.
Najważniejsza droga w Europie. Niedostępna, niebezpieczna i nieodzowna
Jej budowę można porównać do stawiania nawy wspaniałej gotyckiej katedry. Przez tysiąclecia stanowiła szlak niedostępny czy wręcz nieznany. Potem stała się najważniejszym szlakiem biegnącym z północy na południe Europy. O tym wszystkim pisze profesor Norman Davies.
Co podawano na obiad w średniowiecznym zamku?
Pan zamku, domownicy i goście zasiadali do obiadu często już o godzinie dziesiątej. Uczcie towarzyszył cały ceremoniał, nawet jeśli pieczeń do krojenia… przytrzymywano palcem. Co dokładnie pojawiało się na stole i dlaczego wino było takie niedobre?
Jak wyglądałoby Twoje życie, gdybyś był średniowiecznym chłopem? („Życie w średniowiecznej wsi” Joseph i Frances Gies)
Praca od zmierzchu do świtu oraz finansowe obciążenia na rzecz pana i kościoła to tylko nieliczne z obowiązków średniowiecznych chłopów. Czy jednak, aby na pewno mieszkańcy wsi pochłonięci byli wyłącznie orką i dbaniem o lordowski dobytek? Na te...
Jak nie umrzeć głupio? (Nie)zawodny poradnik historyczny („Już nie żyjesz” Cody Cassidy, Paul Doherty)
Są sprawy, o których nie wypada mówić „w towarzystwie”. Nie pytamy o zarobki, nie poruszamy kwestii wyznania czy polityki. O kwestiach ostatecznych rozmawiać można, byle mądrze. Głupie pytania korzystniej zostawić dla siebie, albo lepiej – poszukać na nie...
Czy średniowieczny chłop pańszczyźniany był wolnym człowiekiem?
Możliwie odpowiedzi na to pytanie są tylko dwie, ale w przypadku chłopów średniowieczni monarchowie i juryści jakoś nie mogli się zdecydować. Na szczęście dla samych zainteresowanych, najważniejsze i tak okazało się coś zupełnie innego.
Krótka historia ekologii według Normana Daviesa. Kiedy ludzie zaczęli rozumieć, że dewastują własną planetę?
Troska o środowisko wcale nie jest nowoczesnym wynalazkiem. Prawa chroniące przyrodę przyjmowano już w starożytności. Norman Davies wyjaśnia, dlaczego z tych wielowiekowych starań tak niewiele wychodzi.
Majowie zamiast pieniędzy używali… czekolady
Są takie dni, gdy niejeden człowiek oddałby za czekoladę wszystkie pieniądze świata. Jak pokazują najnowsze badania cywilizacja Majów miała do tej sprawy nieco inne podejście. Zamiast płacić za czekoladę, to właśnie jej używali jako środka płatniczego.
Szlacheckie folwarki. Jak gospodarowała szlachta w I Rzeczypospolitej?
Przez stulecia wielkie folwarki stanowiły źródło dochodu szlachty i udręki chłopów. W pogoni za zyskiem intensyfikowano uprawy, przejmowano nieużytki i zwiększano pańszczyznę. Ten stan rzeczy nie mógł jednak trwać bez końca…
Marzy ci się remont? Dzięki duńskim naukowcom możesz pomalować swój dom używając do tego wikińskiej palety kolorystycznej
Kolory od zarania dziejów pełnią niezwykle istotną rolę w społeczeństwie. Symbolizując między innymi żałobę, niewinność, czy nadzieję, wysyłają jasne komunikaty, zarówno dziś, jak i setki lat temu. Duńscy naukowcy dają nam możliwość poznania barw używanych do różnych celów...
Z kim opłacało się brać ślub w średniowiecznej wsi?
Jak skutecznie przeżyć w warunkach niewolniczej pracy w średniowiecznej wsi? Kluczową kwestią było dobre i intratne małżeństwo. A nie każdego opłacało się poślubić.
Dziedzictwo Spartakusa. Norman Davies wyjaśnia dlaczego niewolnictwo przetrwało w Europie całe tysiąclecia
Sto tysięcy gotowych na wszystko buntowników. Sześćdziesiąt tysięcy jeńców sprzedanych w niewolę tylko po jednej bitwie. Czy Starożytny Rzym mógłby istnieć bez niewolnictwa? Czy mogła bez niego funkcjonować Europa przez kolejne dwa tysiące lat?
Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej. Fakty, liczby, bilans wydarzeń
Choć od zakończenia II wojny światowej minęło już ponad 70 lat, ten temat wciąż budzi gorące emocje. Czy przedstawiciele narodu, który wywołał sześcioletni pochód Zagłady, mogą uważać się za jej ofiary? Jaka jest prawda o wysiedleniach Niemców?
Spotkaj naszych autorów już 17 czerwca na Jarmarku Świętojańskim!
Doroczny Jarmark Świętojański potrwa od 15 do 17 czerwca. Ostatniego dnia będziecie mogli spotkać na nim naszych autorów, którzy opowiedzą o epoce renesansu i nie tylko. Kamil Janicki i Aleksandra Zaprutko-Janicka będą podpisywać swoje książki oraz odpowiadać na...
Jarmark Świętojański – posmakuj renesansowych i alchemicznych historii pod Wawelem!
Już 15 czerwca, tradycyjnie na Bulwarze Czerwieńskim pod Wawelem, rozpocznie się tegoroczny Jarmark Świętojański. Przez trzy dni, od piątku do niedzieli, wszyscy chętni będą mogli przenieść się choć na chwilę w fascynujący świat renesansu. Czekać będą: spektakle, bale,...
Dzięki badaniom archeologicznym wreszcie wiemy, kiedy we Włoszech zaczęto używać oliwy z oliwek
Włoscy naukowcy przeanalizowali ślady biologiczne, jakie pozostały na naczyniu, które w czasach starożytnych zawierało oliwę z oliwek. Dzięki ich badaniom wiemy wreszcie, kiedy we Włoszech zaczęto używać tego szlachetnego tłuszczu.
Nowe badania dowodzą, że słynny Ötzi, „człowiek lodu”, w każdej chwili mógł umrzeć na zawał lub przejść udar
Ötzi, znany jako „człowiek lodu”, znaleziony przez dwójkę turystów był zamrożony w alpejskim lodowcu. Po przeprowadzeniu badań okazało się, że to człowiek, który zmarł około 3300 roku p.n.e. Teraz lekarze twierdzą, że atak serca mógł mu się przytrafić...
Kręciła tłuste brzoskwiniowe lody, które zabiły dziesiątki ludzi. Ile jest prawdy w historii najbardziej morderczej kucharki w dziejach?
Przedstawiano ją jako jedną z najstraszniejszych kobiet w historii świata. Ostrzegano przed nią dzieci i dorosłych. Dziennikarze bali się podać jej rękę, a tym bardziej przyjąć od niej szklanki wody. Czy Mary Mallon, zwana „Tyfusową Mary” rzeczywiście miała...
W jakich warunkach mieszkali średniowieczni wieśniacy?
Wyobraźmy sobie, że przenieśliśmy się w czasie i przestrzeni siedemset lat wstecz, do średniowiecznej wioski. Czy warunki bytowe ówczesnych chłopów rzeczywiście odpowiadają naszym dzisiejszym wyobrażeniom o biednych i brudnych wieśniakach?
„Żadnemu carowi nie wyprawiono nigdy takiego pogrzebu”. Jak Rosjanie chowali ofiary rewolucji?
Mimo chaosu, który zapanował po obaleniu Romanowów, Rosjanie nie zapomnieli o poległych w rewolucji lutowej. Pogrzeb, który im zorganizowali, zagraniczni obserwatorzy opisywali z mieszaniną podziwu i przerażenia. Jak wyglądało to rosyjskie „podzwonne dla starego świata”?
Komu żyło się lepiej: chłopom w średniowiecznej Anglii czy Polakom w XXI wieku?
Średniowiecznych chłopów wyobrażamy sobie podobnie jak niewolników. Brudni, żyjący w ciemnych norach, zmuszeni do pracy ponad siły. Ale czy naprawdę tak wyglądało ich życie? A może niektórzy z nas… chcieliby się zamienić z wieśniakami sprzed tysiąclecia?