Historia Polski
Czy Polska kiedykolwiek sięgała „od morza do morza”?
Już Jan Kochanowski chwalił Polskę, która „granice swoje rozciągnęła między morza dwoje”. Ale czy miał rację? Ile jest prawdy w określeniu „Polska od morza do morza”?
Jak karano za szpiegostwo w przedwojennej Polsce?
Zawód szpieg? To nie tylko fantastyczne przygody rodem z hollywoodzkich filmów. Ta ryzykowna praca wymaga zimnej krwi oraz wyjątkowych umiejętności aktorskich. A co, jeżeli agent zostanie zdekonspirowany? Dziś w Polsce nie ma kary śmierci, ale w II RP...
Powiedzenie „jak Filip z Konopi”. Kim był ten cały Filip i co miał wspólnego z konopiami?
XIX-wieczna kronika rzuca światło na historię przestrzegającą przed politycznym nierozgarnięciem i zbędnym gadulstwem. Prawdziwa geneza powiedzenia „wyskoczyć jak Filip z Konopi” okazuje się jednak o wiele bardziej prozaiczna.
Mit Matki Polki. Skąd się wziął i czy polskie kobiety zdołały się wyzwolić spod jego działania?
W staropolskim społeczeństwie wartość kobiet oceniano na podstawie ich płodności i zdolności do wychowania dzieci. Przez wieki ideał ten ewoluował, ale jedno się nie zmieniło – Polki, strażniczki narodowej tradycji, swoje główne zadania wypełniały na łonie rodziny. Jak...
Wuerenowcy. Jak po wojnie zwalczano socjalistów, którzy nie chcieli podporządkować się komunie?
Pokazowy proces centrum kierowniczego WRN. Wielka czystka w partii socjalistycznej, obejmująca niemal ćwierć miliona osób ocenianych jako wuerenowcy. I zaciekła walka z „imperialistycznym sabotażem i dywersją”, w której winnych nie trzeba było daleko szukać.
Najlepsi agenci wywiadu w przedwojennej Polsce
Samo wojsko nie mogło wystarczyć do obrony niepodległości Polski, otoczonej przez wrogie mocarstwa. Sprawą najwyższej wagi stało się uzyskanie przewagi wywiadowczej. To tym agentom II Rzeczpospolita zawdzięczała swoje największe szpiegowskie sukcesy.
Dzięki odtajnionym dokumentom CIA polski archeolog odkrył nieznane fakty na temat radzieckich baz atomowych w PRL-u
Analizując materiały wywiadowcze CIA, polski archeolog, dr Grzegorz Kiarszys, znalazł nieznane dotąd elementy radzieckich baz atomowych, które w 1969 roku powstały na terenie naszego kraju. To, co odkrył, rzuca nowe światło na kwestię funkcjonowania składów broni jądrowej w...
To nie jest banalna książka o gaciach (Anna Drążkowska „Historia bielizny od XIV do końca XIX wieku”)
Nosi ją każdy (albo prawie każdy), choć na co dzień raczej jej nie widujemy. Tymczasem bielizna towarzyszy nam od wielu wieków, a jej drobne detale i zmieniające się fasony kształtowały sylwetki postaci, które zachwycają nas na płótnach dawnych...
Czy peerelowski prokurator może być ofiarą stanu wojennego? Zdaniem Stanisława Piotrowicza tak jest w jego przypadku
Poseł Prawa i Sprawiedliwości Stanisław Piotrowicz, który w czasach peerelu pracował jako prokurator na Podkarpaciu, udzielił właśnie wywiadu Polskiemu Radiu24. Jak się okazuje, polityk uważa, że sam jest ofiarą stanu wojennego.
Po papier toaletowy można było stać nawet kilka dni. Kolejki sklepowe za PRL-u
Rodziły się w nich przyjaźnie, wylęgał się społeczny ferment, a pomysłowi zarabiali wcielając się w „zawodowych staczy”. Nawet ubecja uważała kolejki sklepowe za nieodzowne źródło informacji o nastrojach społeczeństwa.
Żydzi w Księstwie Warszawskim i w Kongresówce. Czym się zajmowali i co stało się źródłem ich największego bogactwa?
Dostawy dla wojska. Udzielane rządowi pożyczki. Zyskowne inwestycje w przemysł. W Księstwie Warszawskim było wiele sposobów, żeby szybko się wzbogacić. Warunek był jeden – już na start trzeba było mieć trochę gotówki. A tą dysponowali prawie wyłącznie bankierzy...
Sytuacja w Polsce za rządów Jaruzelskiego była tak dramatyczna, że „chrupiące bułeczki” stały się symbolem dobrobytu
„Będą w piekarniach chrupiące bułeczki” – zapewniał główny ekonomista ekipy Wojciecha Jaruzelskiego. I te bułeczki urosły w latach stanu wojennego do rangi nieosiągalnego rarytasu.
Zapomniana Słowiańszczyzna (Paweł Zych, Witold Vargas, „Bestiariusz słowiański. Część pierwsza i druga”)
Wznowienie popularnych „Bestiariuszy”, tym razem w jednym tomie, dowodzi, że zainteresowanie ludowymi wierzeniami Słowian nie słabnie. Jest coś fascynującego w odkrywaniu zapomnianego świata, zamieszkanego przez drzewice, ćmuchy i paskudy. Tylko ile tak naprawdę o nim wiemy?
Sukces IPN. Prezydent wręczył 21 not identyfikacyjnych zabitych żołnierz podziemia antykomunistycznego
Wczoraj w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia rodzinom ofiar komunizmu not identyfikacyjnych ich bliskich. Andrzej Duda podkreślił, że to zasługa IPN oraz jego współpracowników i wolontariuszy. Bliscy zamordowanych nie kryli wzruszenia.
Co robił Tadeusz Kościuszko zanim został naczelnikiem powstania?
Bohater walk z Rosjanami, zasłużony dowódca, kawaler orderu Virtuti Militari. Choć wojna, w której brał udział zakończyła się klęską, Tadeusza Kościuszkę przyjmowano z respektem, a nawet – z niekłamanym podziwem.
Skandaliczne wyniki kontroli NIK. Czy zabytki odkryte w trakcie inwestycji budowlanych w ogóle trafiają do muzeów?
Najwyższa Izba Kontroli przyjrzała się szczegółowo temu, co dzieje się z zabytkami archeologicznymi odkrywanymi przy okazji inwestycji budowlanych. Wyniki są porażające.
„Słowo się rzekło, kobyłka u płotu”. Skąd się wzięło to popularne powiedzenie?
Powiedzenie o „kobyłce u płotu” krążyło po Polsce chyba już w XVII wieku. Mało kto jednak pamięta, że zgodnie z pierwotną wersją chodziło w nim o… pocałowanie rzeczonej kobyłki w zad.
Trzysta worków paszy dla wielbłądów. Skąd się wzięła kawa w Europie?
Statystyczny Europejczyk wypija dziennie 4 filiżanki kawy, co daje 160 litrów na osobę w ciągu roku. Wielu wprost nie wyobraża sobie dnia bez tego napoju. Tymczasem jego kariera na naszym kontynencie to stosunkowo świeża sprawa. I wszystko to...
Nie żyje Danuta Rossman „Danka”, łączniczka „Zośki” z „Kamieni na szaniec”
W piątek 28 września, na trzy dni przed swoimi 96. urodzinami, odeszła Danuta „Danka” Rossman, członkini Szarych Szeregów i uczestniczka powstania warszawskiego. Pełniła funkcję komendantki kobiet w batalionie „Iwo”.
Przerwa ciszy. Jak licealiści z całej Polski protestowali przeciwko rządom Jaruzelskiego?
Cisza na szkolnej przerwie? Brzmi równie prawdopodobnie co ciepły śnieg, albo uczciwy polityk. I może właśnie dlatego cisza stała się narzędzie szkolnych protestów, organizowanych od Gdańska po Zakopane.
Stary życiorys, nowe pytania (Anna Machcewicz „Kazimierz Moczarski. Biografia”)
Wznowiona właśnie biografia Kazimierza Moczarskiego dziś prowokuje do stawiania zupełnie nowych pytań niż dekadę temu. Nie dlatego, żeby coś się w niej zmieniło. Na jej przykładzie najlepiej jednak widać, jak przez te dziesięć lat zmienił się świat, w...
Czy przedwojenni politycy rzeczywiście zgodnie, patriotycznie i w poczuciu najwyższego obowiązku budowali niepodległą Polskę?
Frazesy powtarzanie zawsze przy okazji rocznicowych uroczystości niewiele mają wspólnego z przedwojenną rzeczywistością. A przynajmniej tego zdania był Juliusz Kaden-Bandrowski, w 1922 roku piszący o „radości z odzyskanego śmietnika”.
Sławojka. Dlaczego wszystkie wiejskie wychodki nazwano imieniem premiera Felicjana Sławoja-Składkowskiego?
„Ustępy powinny być nie tylko suche, ale gruntownie szorowane, tak aby używanie sedesu nie budziło wstrętu” – podkreślał minister Sławoj Składowski w jednym ze swoich słynnych okólników.
Śmierć w obozie. Wspomnienia Polki, która przeżyła piekło łagrów
Najgorsze w łagrach były zimy. To wtedy zaczynała się prawdziwa katorga. Ekstremalne warunki i ciężka fizyczna praca dla wielu okazywały się nie do zniesienia. O tym, do czego prowadziły powszechne w obozie rozpacz i desperacja, opowiada Stefania, więźniarka...
Gdy w grę wchodzi patriotyzm, zapominamy o prawie autorskim? Czy szczeciński IPN przywłaszczył sobie słynny plakat? Tak twierdzą spadkobiercy
Z pomocą wielkiego banera w Szczecinie IPN chciał przypomnieć o tym, że to Polska jako pierwsza musiała walczyć w czasie drugiej wojny światowej. Nie dość, że Instytut zrobił literówkę, to jeszcze – jak twierdzi rodzina autora – przywłaszczył...