Średniowiecze
Koty zawsze były inne. Badacze udowodnili właśnie, że po udomowieniu zamiast się skurczyć, stały się większe
Jak wynika z badań prowadzonych przez naukowców, większość zwierząt po udomowieniu kurczy się. Pies jest o 25% mniejszy od swojego dzikiego kuzyna wilka szarego. Koty tymczasem jak zawsze pozostają indywidualistami. Okazuje się, że nie tylko nie zmalały, ale…...
Zostanie kamień na kamieniu (recenzja: Radosław Gajda, Natalia Szcześniak „Archistorie. Jak odkrywać przestrzeń miast?”)
Ludzie umierają, dokumenty giną, pamięć się zaciera. Ale jedno pozostaje: budynki, niemi świadkowie małych i wielkich wydarzeń. Jaką historię mają do opowiedzenia?
Kiedy właściwie Matkę Boską koronowano na królową Polski?
Już w średniowieczu Polacy wierzyli w szczególną opiekę Najświętszej Maryi Panny. Kolejni władcy Rzeczpospolitej zwracali się do niej, licząc na pomoc w trudnych dla kraju momentach. Koronę na przestrzeni wieków powierzano jej aż 55 razy! Czy wiadomo, kto...
Czy Władysław Łokietek naprawdę kazał wymordować wszystkich Niemców mieszkających w Krakowie?
„Soczewica, koło, miele, młyn”. Każdy mieszkaniec Krakowa, który nie był w stanie wymówić tych słów, był na miejscu zarzynany jak wieprz. Ale czy władca naprawdę wydał taki rozkaz? Czy masowy mord w ogóle miał miejsce?
Który rok był najgorszy w historii Europy? Naukowcy właśnie to ustalili. Rezultat ich badań może cię zaskoczyć!
W którym momencie dziejów żyło im się absolutnie najgorzej? Nie był to rok 1349, kiedy żniwo zbierała Czarna Śmierć ani nawet 1918, gdy nie dość, że trwała wielka wojna, to jeszcze grypa hiszpanka zabiła od 50 do 100 milionów ludzi. Zatem kiedy Europejczycy mieli najbardziej „przechlapane”?
Piastowie wracają nad Bałtyk. Podbój Pomorza przez Bolesława Krzywoustego
Starania Piastów o podporządkowanie Pomorza przez wiele lat nie przynosiły rezultatów. Kolejne wyprawy polskich książąt kończyły się niepowodzeniem aż do momentu, gdy władzę w państwie przejęło „marsowe dziecię” – Bolesław Krzywousty. Jak udało mu się podporządkować zaciekle broniącą...
Które imperium w dziejach zajmowało największe terytorium?
Kandydatów do tytułu największego pod względem powierzchni mocarstwa jest dwóch. Każde z tych imperiów zajęło obszar ponad 30 milionów kilometrów kwadratowych i zostawiło potencjalnych rywali daleko za sobą. Ale to, komu należy przyznać palmę pierwszeństwa, wcale nie jest...
Bohaterska obrona Głogowa. Jak niewielka warownia powstrzymała najazd niemieckiego króla?
Pozornie w starciu z królem niemieckim Bolesław Krzywousty nie miał żadnych szans. Jego wojsko było mniej liczne i gorzej uzbrojone, a sojusznicy nie przybyli na czas z pomocą. Mieszkańcy oblężonego Głogowa też byli już gotowi na kapitulację… Co...
Niespotykane znalezisko: szczątki ryby-wampira w średniowiecznym szambie
Nowe odkrycie brytyjskich naukowców przyprawia o ciarki. W średniowiecznym szambie w centrum Londynu natrafili na ostre jak brzytwa zęby minoga rzecznego. Ryba-wampir, uznawana 700 lat temu za wyjątkowy przysmak, ma „na sumieniu” przynajmniej jedną ofiarę – angielskiego króla...
Czy Piktowie opracowali własne pismo? Niewykluczone!
Jak wynika z najnowszych badań prowadzonych na Uniwersytecie Aberdeen, Piktowie, czyli grupa plemion zamieszkujących Szkocję, która skutecznie opierała się Rzymianom, około 1700 lat temu opracowała własne pismo. Czy zdołamy je odczytać?
Szukali drugiego Malborka, znaleźli Biskupin! Archeolodzy odkryli średniowieczny zamek na Mazowszu
Poszukiwania trwały kilka lat – i w końcu się udało. Znaleziona w Żelechowie późnośredniowieczna siedziba rodu Ciołków zachowała się w zaskakująco dobrym stanie. Co najciekawsze, by ją zlokalizować, archeolodzy nie musieli nawet wbić łopaty w ziemię!
Czy Polska kiedykolwiek sięgała „od morza do morza”?
Już Jan Kochanowski chwalił Polskę, która „granice swoje rozciągnęła między morza dwoje”. Ale czy miał rację? Ile jest prawdy w określeniu „Polska od morza do morza”?
To nie jest banalna książka o gaciach (Anna Drążkowska „Historia bielizny od XIV do końca XIX wieku”)
Nosi ją każdy (albo prawie każdy), choć na co dzień raczej jej nie widujemy. Tymczasem bielizna towarzyszy nam od wielu wieków, a jej drobne detale i zmieniające się fasony kształtowały sylwetki postaci, które zachwycają nas na płótnach dawnych...
Jak upowszechnienie zegarów zrewolucjonizowało ludzkie życie? Krótka historia mierzenia czasu według Normana Daviesa
Przed pojawieniem się czasomierzy ludzie żyli w rytmie wyznaczanym przez wschody i zachody słońca, a długość godziny różniła się w zależności od miejsca i pory roku. Dziś trudno to sobie nawet wyobrazić. Jak zegary stały się towarem masowym...
Jak bardzo śmierdziały średniowieczne miasta?
Brak kanalizacji. Niechęć do kąpieli. Zatkane odpadami rzeki. To, co wiemy o życiu w średniowiecznym mieście pozwala stwierdzić, że nie było ono usłane różami. I na pewno nimi nie pachniało.
Zapomniana Słowiańszczyzna (Paweł Zych, Witold Vargas, „Bestiariusz słowiański. Część pierwsza i druga”)
Wznowienie popularnych „Bestiariuszy”, tym razem w jednym tomie, dowodzi, że zainteresowanie ludowymi wierzeniami Słowian nie słabnie. Jest coś fascynującego w odkrywaniu zapomnianego świata, zamieszkanego przez drzewice, ćmuchy i paskudy. Tylko ile tak naprawdę o nim wiemy?
Naukowcy ze Skandynawii zajrzeli pod średniowieczne kościelne podłogi. Znaleźli tam ponad 100 000 monet!
W całej Skandynawii zaczęto prowadzić badania mające ujawnić, co znajduje się pod deskami drewnianych kościelnych podłóg. Jak się okazuje, z rezultatów można zaskakująco wiele wyczytać.
Czy historycy otrzymali właśnie zupełnie nowe narzędzie do badania dziejów Europy? Ci naukowcy twierdzą, że tak
Grupa kilkunastu naukowców z różnych dziedzin postanowiła przebadać aktywność budowniczych w Europie na podstawie używanego przez nich drewna. Co to ma wspólnego z cenami żywności i wybuchami zarazy? Jak się okazuje, bardzo wiele.
Oblężenia w średniowieczu. Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o sztuce zdobywania miast i zamków
Pociski pełne jadowitych węży. Podkopy. Wieże oblężnicze, zwane pieszczotliwie „łasicami”. Średniowieczni wojownicy, przystępujący do zdobywania miasta czy zamku, mieli do dyspozycji cały arsenał środków. Który z nich był najbardziej skuteczny?
Ofiara w celu powstrzymania końca świata czy efekty wyprawy łupieżczej? Poszukiwaczka z Danii znalazła skarb
Terese Refsgaard w 2017 roku wybrała się ze swoim wykrywaczem metalu na poszukiwania na niewielkiej wyspie Hjarnø w Danii. Poszczęściło jej się: znalazła złoty skarb. Teraz w miejscu jej odkrycia przeprowadzono profesjonalne wykopaliska. Znaleziono m.in. tajemnicze zdobienia.
Jak wyglądały porody w średniowiecznej Europie?
„Obarczę cię niezmiernie wielkim trudem twej brzemienności, w bólu będziesz rodziła dzieci” – tę karę, nałożoną na Ewę za zerwanie zakazanego owocu, średniowieczne kobiety poznały aż za dobrze. Ciąża i poród wiązały się w ich czasach ze śmiertelnym...
Tajemnica tkwi w kościach. Naukowcy rozpracowali rolę rodzinnych powiązań w społecznościach Longobardów?
Wywodzący się ze Skandynawii Longobardowie dotarli na południe Europy i przez dwieście lat rządzili północną Italią. Naukowcy analizując ich geny doszli do interesujących wniosków, między innymi na temat roli więzów krwi w ich społecznościach we wczesnym średniowieczu.
Papieżyca Joanna istniała naprawdę? Naukowiec z Zurychu przedstawia nowe argumenty
Przez wieki naukowcy spierali się, czy postać Joanny z Moguncji, która została papieżem, jest czysto legendarna, czy też może ta szalona historia wydarzyła się naprawdę. Naukowiec z Zurychu w swojej najnowszej książce przedstawia nowe argumenty.
Czy na Zawiszy rzeczywiście można było polegać? Jak powstało jedno z najsłynniejszych polskich przysłów?
„Polegać na kimś jak na Zawiszy” – powtarzamy do dzisiaj, tylko z grubsza pamiętając, że istniał rycerz o tym imieniu. Ale kim był ten cały Zawisza Czarny? I czy naprawdę można było na niego liczyć?
Zapomniane początki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Co warto wiedzieć o uczelni założonej przez Kazimierza Wielkiego?
Z krakowską akademią wiązano wielkie plany, ale na dobrą sprawę nigdy nie otworzyła ona swoich podwojów. Co przesądziło o upadku uniwersytetu? I co warto wiedzieć o tym nieudanym projekcie?