Historia prawa
nauka | 17.01.2019 | Autor: Kamil Janicki
Kogo skazywano na konfiskatę majątku za czasów PRL-u? Szczegółowe badania prof. Rzeplińskiej
Konfiskowanie majątku już w XIX stuleciu uznawano za karę wyjątkowo archaiczną. Wróciła ona jednak do łask stulecie później w państwach rządzonych przez dyktatury – w tym także w Polsce Ludowej. Kogo w PRL-u skazywano na konfiskatę mienia?
miniatura | 12.01.2019 | Autor: Maciej Wilamowski
„Trzeba ludzi zrobić Polakami”. Po co powołano Komisję Edukacji Narodowej?
Nie chodziło tylko o reformę szkolnictwa. W staraniach o utworzenie Komisji Edukacji Narodowej odbijało się – nowatorskie i budzące kontrowersje – przekonanie o tym, że naród to nie tylko stany uprzywilejowane.
miniatura | 06.12.2018 | Autor: Maciej Wilamowski
Czy „szlachcic na zagrodzie” rzeczywiście był „równy wojewodzie”?
Czy równość całej polskiej szlachty to historyczny fakt czy tylko pusty frazes? Jeśli „szlachcic na zagrodzie” był „równy wojewodzie” to dlaczego mieliśmy w Polsce tylko książąt? Dlaczego to magnateria trzęsła naszą polityką?
miniatura | 03.12.2018 | Autor: Zdzisław Zblewski
Referenda w PRL-u. Jak je organizowano i jak fałszowano?
W 1946 roku referendum obrócono w propagandową hucpę, a wyniki sfałszowano. W roku 1987 już równie łatwo nie było. Komunistyczne władze przejechały się na własnej bucie.
artykuł | 17.10.2018 | Autor: Bartosz Borkowski
Jak karano za szpiegostwo w przedwojennej Polsce?
Zawód szpieg? To nie tylko fantastyczne przygody rodem z hollywoodzkich filmów. Ta ryzykowna praca wymaga zimnej krwi oraz wyjątkowych umiejętności aktorskich. A co, jeżeli agent zostanie zdekonspirowany? Dziś w Polsce nie ma kary śmierci, ale w II RP...
news | 16.10.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Jeszcze raz wraca temat reparacji wojennych. Czy Estonia i Łotwa wystawią Rosji słony rachunek?
Znów głośno jest o reparacjach wojennych. Ty razem jednak wcale nie chodzi o uzyskanie ich od Niemiec. Estonia i Łotwa postanowiły wyrównać rachunki ze Związkiem Radzieckim. Czy w związku z tym wystawią Rosji, sukcesorce ZSRR, rachunek opiewający na...
news | 08.10.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Jeszcze niedawno Niemcy oburzali się na polskie roszczenia reparacyjne. Tymczasem wygląda na to, że Grecja zażąda 280 miliardów
Niemiecki „Der Spiegel” donosi, że Grecja zamierza zażądać od Niemiec blisko 280 miliardów dolarów w ramach reparacji za drugą wojnę światową. Grecki prezydent tydzień temu w czasie oficjalnych uroczystości oświadczył, że jego kraj nadal ma prawo do odszkodowania.
opinia | 28.07.2018 | Autor: Grzegorz Krawiec
Czy Instytut Pamięci Narodowej ma decydująca rolę w nadawaniu nazw ulic?
Powszechnie przyjmuje się, że ustawa dekomunizacyjna dotyczy nazw ulic nadawanych w czasach PRL-u, które zachowały się do naszych czasów. Tak naprawdę wprowadza ona także ograniczenia dla współczesnego nazewnictwa. Przyznaje też pewną rolę w tym procesie Instytutowi Pamięci Narodowej....
news | 20.07.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Testy DNA ucinają historię Anastazji Romanowej. Zidentyfikowano ciała wszystkich członków carskiej rodziny
Szczątki Anastazji Romanowej, córki ostatniego cara Rosji, która rzekomo ocalała z egzekucji rodziny Mikołaja II, zostały zidentyfikowane. Koniec ze spekulacjami – dziewczynka zginęła razem z najbliższymi. Nowe testy DNA to potwierdzają.
miniatura | 19.07.2018 | Autor: Kamil Janicki
Dlaczego w przedwojennej Polsce nie karano za kazirodztwo?
Kazirodztwo było przestępstwem, ale… tylko w wybranych przypadkach. Polscy prawodawcy postarali się rozmyć przepisy, a i tak nie egzekwowano ich zbyt restrykcyjnie. Dlaczego za kazirodztwo tak rzadko groziło więzienie?
miniatura | 17.07.2018 | Autor: Jerzy Stępień
Czym były artykuły henrykowskie?
Pod koniec XVI wieku Europa zmierzała już w stronę monarszych absolutyzmów. Tymczasem polska szlachta, po śmierci ostatniego Jagiellona, stanęła przed trudem wyboru nowego króla. I skłonienia go do tego, by zaakceptował jej złotą wolność. Jak to osiągnięto?
artykuł | 30.06.2018 | Autor: Kamil Janicki
Dlaczego Tadeusz Boy-Żeleński sprzeciwiał się karaniu za seks z nieletnimi?
„To się nazywa sztucznie robić zbrodniarzy” – pomstował jeden z najbardziej wpływowych publicystów II Rzeczpospolitej, Tadeusz Boy-Żeleński. Tym razem na jego celowniku znalazły się nie społeczne konsekwencje zakazu aborcji czy braku dostępu do antykoncepcji, ale… przepis karzący za...
wydawnictwo | 03.06.2018 | Autor: Redakcja
Grzechy pradziadków. Mroczne oblicze przedwojennej Polski
Przestępczość seksualna, dewiacje, cierpienie ofiar i bezkarność sprawców. O tym obliczu przedwojennej Polski milczą podręczniki, a my wstydzimy się o nim mówić. Kamil Janicki uważa jednak, że najwyższa pora opisać najciemniejsze strony historii II Rzeczpospolitej.
news | 01.06.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Odszkodowania za akcję „Wisła”? Zapadł bezprecedensowy wyrok
W Sądzie Najwyższym zapadł precedensowy wyrok w sprawie wysiedlenia w akcji „Wisła”. Mieszkańcowi Bieszczad zasądzono odszkodowanie od skarbu państwa w wysokości 400 000 złotych. Jak do tego doszło?
news | 18.05.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
UNESCO sklasyfikowało dokumentację z procesów norymberskich jako część „Pamięci Świata”
Dokumentacja z procesów norymberskich została uznana za wspólne dziedzictwo ludzkości. Jak podkreśla minister spraw zagranicznych Niemiec, Heiko Maas, procesy utorowały niemieckiemu społeczeństwu drogę do spojrzenia na rolę swoich współobywateli jako uczestników zbrodni.
wydawnictwo | 13.05.2018 | Autor: Redakcja
Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o której wstydzimy się mówić
Epidemia chorób wenerycznych. Molestowanie kobiet. Dziecięca prostytucja i pedofilia. Wszystko to stanowiło codzienność przedwojennej Polski. Ale czy o „takich” tematach w ogóle powinno się pisać? Nie lepiej „to” zostawić? Kamil Janicki w „Epoce milczenia” odpowiada: „Nie, nie lepiej”....
artykuł | 01.05.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Jak wyglądała ostatnia polska egzekucja?
Andrzej w ramach ostatniego życzenia poprosił o papierosa. Jego ofiary, Iwony, nikt nie zapytał czy życzy sobie czegokolwiek zanim umrze. Na ostatnie sekundy życia zwyrodniałego mężczyzny patrzyli prokurator, naczelnik aresztu, adwokat, lekarz i ksiądz. Nie wiedzieli, że po...
artykuł | 24.04.2018 | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Jak humanitarnie zabić człowieka? Amerykanie od dwustu lat szukają idealnej metody egzekucji. Zwykle z opłakanym skutkiem
W latach 1890-2010 w Stanach Zjednoczonych wykonano wyroki śmierci na łącznie 8776 osobach. Z opublikowanych niedawno wyliczeń wynika, że 3% tych egzekucji zakończyło się kompletną fuszerką, przez którą 276 osób konało w męczarniach. Czy istnieje w ogóle „humanitarny”...
miniatura | 21.04.2018 | Autor: Zdzisław Zblewski
Tatar i towarzysze. To był jeden z najgłośniejszych procesów stalinowskiej Polski
Zeznania wymuszone w trakcie okrutnego śledztwa, absurdalne zarzuty i jasny polityczny cel. Trzeba było zorganizować hucpę, by uderzyć w pozbawionego „czujności rewolucyjnej” Władysława Gomułkę. Co warto wiedzieć o procesie Stanisława Tatara?
miniatura | 22.03.2018 | Autor: Konrad Wnęk
Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był nielegalny?
„Szatański pakt”. Tak nazwał Adolf Hitler pakt zawarty przez swojego ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa z jego radzieckim odpowiednikiem – Wiaczesławem Mołotowem.
artykuł | 06.03.2018 | Autorzy: Antony Beevor i Artemis Cooper
Dzikie czystki. Jak na Zachodzie społeczeństwo karało kolaborantów?
Radość z wyzwolenia spod niemieckiej okupacji niosła ze sobą ogromny ładunek histerii. Rozpoczął się czas rozliczeń. Spontaniczne samosądy – golenie głów, pobicia, a nawet egzekucje – dokonywały się wszędzie. Ile osób padło ich ofiarą i jak udało się...
artykuł | 05.02.2018 | Autor: Anna Machcewicz
Jak Polska podziemna wymierzała sprawiedliwość?
Funkcjonowanie polskiego wymiaru sprawiedliwości pod niemiecką okupacją było wyjątkiem na skalę europejską. Polskie sądy ścigały i skazywały kolaborantów, zdrajców i „wyłapywaczy Żydów”. Jak było to możliwe i jak wykonywano wyroki?
artykuł | 14.01.2018 | Autor: Grzegorz Krawiec
Czy wprowadzenie stanu wojennego w Polsce było zgodne z prawem?
Kilka lat temu Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność aktów prawnych wprowadzających stan wojenny zgodnie z obecnymi standardami. Ale czy dekret Rady Państwa z grudnia 1981 roku był także nielegalny w świetle ówczesnego prawodawstwa?
miniatura | 21.12.2017 | Autor: Zdzisław Zblewski
Plotkowanie w PRL-u. Za powtarzanie pogłosek można było trafić do więzienia na 5 lat
Za plotkowanie groził surowy wyrok, ale Polaków to nie odstraszało. Opowiadali, że premier Cyrankiewicz ma konto w Szwajcarii, a syn innego szefa rządu zastawił skarb państwa w… kasynie w Monte Carlo.
opinia | 20.12.2017 | Autor: Igor Murawski
Czy używanie wykrywacza metali jest nielegalne? Jakie przepisy wchodzą w życie w 2018 roku?
Szykują się zmiany w prawie dotyczącym ochrony zabytków. Czy w Polsce za poszukiwania skarbów będzie można trafić do więzienia? Czy wykrywacze metali będą od 2018 roku nielegalne, a ich używanie – karalne?