Bitwa o Ankonę (17–24 lipca 1944)

fot.domena publiczna Brytyjski generał H. Alexander dekoruje generała B. Rakowskiego po bitwie o Ankonę.

Bitwa o Ankonę, Ankona (17–18 lipca 1944) – bitwa stoczona na froncie włoskim w czasie walk nad Adriatykiem w 1944 roku.

Po przełamaniu oporu nieprzyjaciela pod Loreto, 2 Korpus Polski (pod dowództwem generała dywizji Władysława Andersa) zajął pozycje na północ od rzeki Musone, zaś rankiem 17 lipca przystąpiły do ataku na linię obronną „Edith”, obsadzoną przez jednostki 278 i 71 Dywizji Piechoty ze składu 51 Korpusu (pod dowództwem generała H. Hoppe) 10 Armii niemieckiej i rozciągającą się na południe od Ankony – portowego miasta w środkowych Włoszech, nad Adriatykiem.

Działająca na prawym skrzydle 3 Dywizja Strzelców Karpackich (dowódca – generał brygady Bronisław Duch) związała część sił niemieckich, nacierając wzdłuż szosy nadmorskiej, prowadzącej z Ankony do położonej na południowy wschód od niej miejscowości Naumana. W tym czasie operująca na lewym skrzydle wojsk polskich 5 Kresowa Dywizja Piechoty (dowódca – pułkownik dyplomowany Klemens Rudnicki) wykonała główne uderzenie z rejonu Palazzo del Cannone siłami swej 5 Wileńskiej Brygady Pancernej (dowódca – pułkownik dyplomowany Henryk Piątkowski) i przełamując niemiecką obronę na południowy zachód od miasta, zajęła miejscowość San Paterniano oraz kluczową pozycję linii „Edith” – wzgórze 390 (Monte della Crescia, tak zwany tort). Wykorzystując dezorganizację obrony przeciwnika, do ataku ruszyła znajdująca się w odwodzie dowódcy Korpusu 2 Brygada Pancerna (dowódca – generał brygady Bronisław Rakowski), ulokowana na lewym skraju pozycji polskich w rejonie miejscowości San Biagio oraz Centofinestre. Jej zadaniem było oskrzydlenie przeciwnika od zachodu, dotarcie do morza oraz odcięcie dróg odwrotu z Ankony w kierunku północno-zachodnim.

Po rozbiciu niemieckiej obrony w rejonie wzgórza Monte Torto oraz zajęciu miejscowości Croce di San Vincenzo i Agugliano, zadanie to zostało wykonane 18 lipca w godzinach popołudniowych. W tym samym czasie jednostki 3 Dywizji Strzelców Karpackich przeszły do pościgu za wycofującym się przeciwnikiem i wkroczyły do Ankony od zachodu oraz południa.

Autor hasła:

Dr hab. Zdzisław Zblewski – historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych. Wykładowca Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalista z zakresu dziejów Polski Ludowej i ruchów opozycyjnych tego okresu. Autor takich prac jak „Między wolną Polską a siedemnastą republiką” czy „Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego. Zdanie wprowadzające pochodzi od redakcji.