Historia polityczna
Dziwaczny zakład między Lechem Wałęsą i Adamem Michnikiem
„Prawdopodobnie Wałęsa tak się nadaje na prezydenta jak ja na spikera” – ostrzegał Adam Michnik przed wyborami w 1990 roku. Ale gdy przyszło co do czego, zgodził się wypełnić warunki niedopowiedzianego zakładu.
Przywilej koszycki. Polityczny majstersztyk czy kompromitujące ustępstwo?
Przywilej koszycki przeszedł do historii jako zarzewie kryzysu państwa, niemocy dynastii i samowoli polskiej szlachty. Anarchię kolejnych wieków zrzucano na barki Ludwika Węgierskiego, a wraz z nim – także Elżbiety Łokietkówny. Czy jednak słusznie?
Co 10 polski kapłan współpracował ze stalinowskimi władzami. Kim byli „księża patrioci” wysługujący się komunie?
Komunistyczne władze dążyły do rozbicia polskiego kościoła, uniezależnienia go od Watykanu i wykorzystania na potrzeby partii. Tysiąc kapłanów – nazywanych „księżmi patriotami” – poparło ich wysiłki.
„Kampucza” (Patrick Deville)
Ludobójstwo dokonane na własnym narodzie przez kilku „przyjaciół” staje się dla Patricka Deville’a pretekstem do refleksji nad sytuacją człowieka zanurzonego w nurcie krwawej historii. A wszystko dzieje się w miejscu i czasie tak mało przez nas znanym: nad...
Czy krakowski biskup za pieniądze przymykał oko na satanistów?
Nic nie wiadomo o tym, by w XVI-wiecznej Małopolsce grasowali sataniści. Ale zwierzchnik miejscowego Kościoła, Andrzej Zebrzydowski, wyznawał ponoć prosty i pełen cynizmu pogląd: „Wierz sobie w kozła, jeśli chcesz, bylebyś dziesięcinę płacił”.
„Każę powiesić albo rozstrzelać stu albo dwustu tych łajdaków”. Dlaczego Józef Piłsudski tak bardzo gardził polskim Sejmem?
Piłsudski w demokratycznym sejmie widział tylko wielką kloakę. Posłów uważał za złodziei i drani. Końcowo ich nie powiesił. Ale z drugiej strony wprost kazał aresztować ludzi, z których poglądami się nie zgadzał.
„Kury im macać, a nie rewolucję robić”. Tak przywódca powstania listopadowego mówił o ludziach, którzy je wywołali
Półgłówki i wariaci, którym brakuje piątek klepki. Józef Chłopicki nie miał litości dla inicjatorów powstania. Dlaczego więc stanął na jego czele?
Czy w 1917 roku Rosja mogła się stać wolnym i demokratycznym krajem?
Jeśli coś łączy zwolenników i przeciwników tezy o możliwości zaistnienia demokracji w Rosji, to tendencja do wskazywania na rok 1917. To on zdeterminował polityczną drogę naszego wschodniego sąsiada. Od tego, co wówczas nastąpiło przez całe kolejne stulecie będzie...
Polskie imperium zła. Czy nasi sąsiedzi mają rację, wspominając Rzeczpospolitą jako wrogie, zaborcze mocarstwo?
Czy można mówić o polskim imperializmie? W ostatnich wiekach Polska częściej sama padała ofiarą drapieżnych sąsiadów, ale nie zawsze tak było. Zanim polskie imperium upadło, władcy znad Wisły bez litości podbijali kolejne krainy. Nasi sąsiedzi mogą o tym...
Za komuny też planowano stworzyć tarczę. Tyle, że „antybalonową”, a nie „antyrakietową”
Nad Polskę wysłano ćwierć miliona balonów. Reżimowa prasa alarmowała, że wroga operacja zaburza żeglugę powietrzną, prowadzi do zranień, poparzeń i strat „ w mieniu obywateli”. Aparat komunistyczny zaczął przymierzać się do zwalczenia „akcji balonowej” wszelkimi dostępnymi środkami.
Agenci CBA w domu znanego historyka, który postawił się PiS-owi. Czy to nowy sposób uprawiania polityki historycznej?
28 listopada Paweł Machcewicz wysłał do mediów i do znajomych wiadomość, że w jego warszawskim domu zjawiło się dwóch agentów CBA. Historyk przebywa za granicą i jak sam stwierdza, obawia się, co stanie się gdy wróci do Polski.
„Pokraczny bękart traktatu wersalskiego”. Jak Wiaczesław Mołotow uzasadniał radziecką inwazję na Polskę?
Związek Radziecki nie tylko nie wypowiedział Polsce wojny, ale nawet – nie wycofał się z zawartego z nią paktu o nieagresji. A szef stalinowskiej dyplomacji, Wiaczesław Mołotow, zamiast argumentów miał tylko wyzwiska.
Historyk z IPN-u wyrzucony z Rosji. FSB dało mu 24 godziny na opuszczenie kraju
Dr hab. prof. UJ Henryk Głębocki został zatrzymany przez rosyjską Federalną Służbę Bezpieczeństwa i wydalony z Rosji. Funkcjonariusze nie podali żadnej przyczyny. Historyk został wydalony z kraju.
„Czuj się odwołany”. W jaki sposób Lech Wałęsa pozbył się jednego ze swoich najbliższych współpracowników?
„Sposób odwołania [Henryka] Wujca byłby na miejscu w monarchii. I tylko absolutnej” – komentowała „Gazeta Wyborcza” w połowie 1990 roku.
Za komuny też zmieniano ordynację wyborczą. Tak by dać Polakom bezwartościowy pozór wolności i demokracji
W 1957 roku wyborcom dano szansę pozbycia się całej komunistycznej wierchuszki. Ale szansę tak fikcyjną, że do parlamentu nie dostał się… żaden kandydat spoza oficjalnej listy partii rządzącej.
Targowica. Co każdy powinien wiedzieć o konfederacji, która stała się symbolem zdrady?
Caryca Katarzyna II utrzymywała, że tylko wspiera „prawdziwych polskich patriotów” w walce z gwałcącym wolność „rewolucyjnym sejmem”. Przywódcy Targowicy myśleli o własnym interesie. A król? Nie miał złudzeń i sam przystąpił do konfederacji targowickiej.
„Ani be, ani me, ani kukuryku”. Czy to przez te słowa Lech Wałęsa przegrał wybory z Aleksandrem Kwaśniewskim?
„Ten pan wszedł do studia jak do obory, nawet się ze mną nie przywitał” – podkreślał Lech Wałęsa. Liczył, że ośmieszy oponenta, rezultat był jednak odwrotny od oczekiwanego.
Ostatnie chwile Komendanta. Jak umierał Józef Piłsudski?
Przejmująca relacja osobistego adiutanta Komendanta. Jak wyglądały ostatnie godziny Józefa Piłsudskiego? Kto był u jego boku? Czy znamy ostatnie słowa Marszałka?
Piotr Wysocki. Kim był człowiek, który wywołał powstanie listopadowe?
Ochotnik do wojska, instruktor musztry, buntownik. Chciał doprowadzić do nowej bitwy pod Termopilami. I dokładnie to uczynił.
Putin odsłonił na Krymie pomnik cara, Ukraina protestuje i nazywa to cynicznym naruszeniem prawa międzynarodowego
Władimir Putin odsłonił na Krymie pomnik cara Aleksandra III, przedostatniego władcy z dynastii Romanowów. Prezydent Rosji podkreślał, że już za życia o monarsze mówiono, że zaprowadza pokój. Do odsłonięcia pomnika doszło na terytorium, które Rosja siłą zaanektowała w...
Czy rzeczywiście to starożytni Grecy wymyślili demokrację?
Ateńska demokracja była systemem niedoskonałym i krytykowanym przez samych Ateńczyków. Z kolei jej realny wpływ na dzisiejsze systemy polityczne zdecydowanie wyolbrzymiono. O tym wszystkim opowiada ze swadą prof. Norman Davies.
Gadzinówka. Skąd wzięło się popularne określenie na każdą kolaborancką gazetę?
Wbrew obiegowej opinii to wcale nie wydawana podczas I wojny światowej „Godzina Polski” dała początek prześmiewczemu określeniu. Gadzinówki – i ich nazwa – mają o wiele starszą genezę.
„Hańba na honorze Drugiej Rzeczypospolitej”. Czym była Bereza Kartuska?
Bez sądu, bez prawa do odwołania, bez wyroku. Wrogowie polityczni byli sadystycznie bici, maltretowani, zmuszani do pracy ponad siły. A wszystko to w miejscu, które nawet politycy Sanacji określali mianem polskiego „obozu koncentracyjnego”.
„Ja. Rozmowa z Lechem Wałęsą” (Andrzej Bober, Cezary Łazarewicz)
Analiza książek poświęconych Lechowi Wałęsie pozwala odtworzyć w mikroskali całe polskie piekiełko. Albo są to nudne hagiografie albo książki „demaskatorskie”, odmawiające liderowi Solidarności wszelkich zasług. Sięgając po najnowszy wywiad-rzekę zadawałem więc sobie pytanie: czy tym razem będzie podobnie?
„Dla Polaków można czasem coś dobrego zrobić, ale z Polakami nigdy”. Rusofil i kolaborant, ale słowa wciąż dają do myślenia
Aleksander hrabia Wielopolski uważał się za wielkiego patriotę. Polacy zapamiętali go jednak jako zdrajcę. A jego pełne goryczy i pogardy słowa przeszły do historii.