Historia Francji
Asy jednego dnia – piloci, którzy kolekcjonowali zestrzelenia
Jeszcze w czasie I wojny światowej przyjęto, że asem zostaje lotnik, który zestrzelił pięciu przeciwników. Najskuteczniejszymi asami w historii lotnictwa byli dwaj Niemcy – pełniący służbę podczas wielkiej wojny baron Manfred von Richthofen z 80 zestrzeleniami na koncie...
André Citroën. Niezwykły początek wielkiej marki i kariery
W Polsce często pisano o nim, używając polskiej wersji jego imienia – wielokrotnie stawał się więc Andrzejem. Wspominano o jego polskim pochodzeniu. Nie zagłębiano się jednak zbytnio w genealogię słynnego już wówczas założyciela samochodowego koncernu. André Citroën, bo...
Henryk Juliusz d’Enghien – szaleniec, który nie został królem Polski
W historii Polski XVII wiek kojarzony jest głównie z wojnami i stąpaniem państwa ku upadkowi, który w drugiej połowie XVIII wieku doprowadził rozbiorów. Powstanie Chmielnickiego czy potop szwedzki pozostawiły – rządzony przez Wazów – kraj w ruinie. Na...
Dlaczego Winston Churchill rozkazał zniszczyć sojuszniczą flotę?
Premier brytyjski uznał to za „najbardziej przykrą i bolesną” ze swoich decyzji. Ale nie wahał się długo przed jej podjęciem. W 1940 roku, kiedy wojska Hitlera święciły triumfy w Europie, angielscy admirałowie zostali wysłani, by zdobywać… okręty swojego...
Narzędzie podniebnych asów – synchronizator
Dopóki pierwsza wojna światowa toczyła się przede wszystkim na lądzie, a samoloty były bardzo nieliczne i pełniły funkcje rozpoznawcze, ich piloci raczej sobie nie przeszkadzali. Należeli przecież do wyjątkowo wąskiej grupy śmiałków. Na dodatek nierzadko znali się z...
Berthe Morisot – impresjonistka, która nie cierpiała porad
Kiedy wiosną 1876 roku w Paryżu otwarto drugą wystawę impresjonistów, jeden z krytyków opisał jej uczestników jako „kilku wariatów, wśród których jest jedna kobieta”. Tą kobietą była Berthe Morisot. Poznajcie pierwszą damę impresjonizmu.
Eleonora Akwitańska – historia jednej z najpotężniejszych kobiet średniowiecznej Europy
Choć średniowiecze było okresem zdominowanym przez mężczyzn, to jednak nie brakowało wówczas kobiet pełnych pasji, ambicji i chęci władzy. Na ich tle wyraźnie wyróżnia się postać Eleonory Akwitańskiej. Była nie tylko jedną z najbogatszych oraz najbardziej wpływowych dam...
Ginęli na mrozie, żywili się kotami, psami i szczurami – tak Francuzi bronili twierdzy Głogów
Głogowska twierdza odegrała istotną rolę w szeregu konfliktów. W 1813 roku schronili się w niej Francuzi okupujący miasto podczas wojen napoleońskich. Oblężenie trwało prawie 4 miesiące…
Perełki Luwru – pięć najważniejszych dzieł sztuki z najsłynniejszego muzeum świata
Dziennie przez Luwr przewija się średnio 15 tysięcy turystów, czemu trudno się dziwić. Muzeum onieśmiela, ale i zachwyca wielkością oraz rozmachem – na powierzchni wynoszącej 60 600 metrów kwadratowych prezentowanych jest około 35 000 dzieł sztuki, co stanowi...
René Lacoste – pracowity „Krokodyl”
Niektórzy wręcz przeganiali go z tenisowych kortów. Kiedy był nastolatkiem wśród swoich kolegów uchodził za sportowe beztalencie. Jedyną osobą, która faktycznie w niego wierzyła był ojciec. Czas pokazał, że dar i naturalne predyspozycje to nie wszystko. Często dużo...
Jak powstał pierwszy wydział policji kryminalnej na świecie?
Organizacja miała działać pod przykrywką, a jej pierwsi członkowie byli głównie… zreformowanymi przestępcami. W 1820 roku – osiem lat po powstaniu – oddział przekształcił się w 30-osobowy zespół ekspertów, który obniżył wskaźnik przestępczości w Paryżu o 40%. W...
Makabryczna śmierć „pierwszej królowej Francji”. Królowa Brunhilda została poddana wyjątkowo okrutnym torturom
„Jej ciało zostało rozczłonkowane uderzeniami kopyt i szybkością galopady” – donosił frankijski kronikarz Fredegar. Ta brutalna śmierć była dla królowej Brunhildy… wybawieniem. To, co zgotowali jej wcześniej przeciwnicy polityczni, było znacznie gorsze. Jak wyglądały ostatnie chwile pierwszej wielkiej...
Ostatni pojedynek, czyli gwałt, zemsta i śmierć w średniowiecznej Francji
Jean de Carrouges i Jacques Le Gris to dwaj średniowieczni rycerze, którzy pod koniec XIV wieku stoczyli ostatni w historii Francji pojedynek sądowy. Le Gris miał zgwałcić młodą żonę Carrouges’a, lecz jako protegowany swojego feudalnego pana mógł uniknąć...
Wspaniały pierwszy czerwca – dzień, który uratował rewolucję
Tłum gapiów zgromadzony na paryskim placu Rewolucji w maju 1794 roku w ciszy ogląda ponury spektakl. Choć powtarzany do znudzenia od kilku już lat, wciąż przyciąga tych, którym udało się uniknąć odgrywania w nim głównej roli. Jeszcze chwila...
To była rzeź stulecia – i jedna z największych w dziejach bitew kawaleryjskich, w której udział wzięło nawet 50 tysięcy jeźdźców
„Jeżeli Bóg pozwoli nam ponownie przegrać taką bitwę, Wasza Wysokość może liczyć na zniszczenie wszystkich jego wrogów” – pisał we wrześniu 1709 roku do Ludwika XIV marsz. de Villars. Słowa najlepszego francuskiego dowódcy nieco uspokoiły Króla Słońce, który...
Odwieczni wrogowie i wierni sojusznicy? Burzliwe dzieje najdziwniejszej pary Europy
Czy w dobie wojny krymskiej był ktoś bardziej niezadowolony z połączenia sił Wielkiej Brytanii i Francji przeciwko carskiej Rosji niż lord Raglan? Zapewne nie. Głównodowodzący wojskami Albionu tak niechętnie odnosił się do żołnierzy Napoleona III, że wrogich Rosjan...
„Trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach”. Na wojnie z epidemią
„Ludzie […] umierali w zupełnym chaosie; trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach i wokół źródeł na pół żywi z pragnienia. Także świątynie, gdzie mieszkali, pełne były trupów” – pisał starożytny historyk Tukidydes. Rzeczywiście, lato 430 roku...
Od Korsyki do Świętej Heleny. Wszystkie wyspy Napoleona
Gdy jesienią 1815 roku – parę miesięcy po klęsce pod Waterloo – Napoleon Bonaparte spojrzał po raz pierwszy na bazaltowe zbocza Świętej Heleny, wyłaniające się zza horyzontu, bez słowa wrócił do swojej kajuty na brytyjskiej fregacie Northumberland. Przecież...
Niebezpieczna plomba, czyli wielka dentystyczna awantura
Wizyty u dentysty były (i nadal są) koszmarem. Jednakże dawniej koniec wiercenia wcale nie równał się z końcem cierpienia. Gorsze mogło się okazać… zakładanie plomby!
Muzyka, sprośne żarty i… rwanie zębów. Tak wyglądały wizyty u średniowiecznych dentystów
By przekonać pacjentów do skorzystania z usług, średniowieczni rwacze zębów musieli stosować dość niecodzienne fortele. Okazuje się jednak, że ekstrakcja nie była najgorszym, co mogło spotkać nieszczęśnika cierpiącego z powodu bólu zęba…
Od starożytnego fast foodu do wytwornych nowożytnych lokali. Skąd się wzięły restauracje?
Goście księcia Aleksandra Farnese właśnie zaczęli delektować się francuskim bulionem, gdy armatni pocisk rozerwał głowę oficera siedzącego obok gospodarza. Druga kula zabiła kolejnych dwóch wojskowych, a ich mózgi i krew rozprysły się po całym stole. Władca Parmy zapewne...
„Lew morski” Napoleona. 140 lat przed Hitlerem Bonaparte szykował się do inwazji na Anglię
Płonące wraki francuskich okrętów pod Abukirem jednoznacznie potwierdziły zdecydowaną przewagę Royal Navy na morzach świata. Jednak unoszące się nad pobojowiskiem dymy nie przesłoniły generałowi Bonapartemu celu, do którego dążył od dawna – ostatecznego pokonania znienawidzonego Albionu. Trzeba było...
Operacja Cerberus. Jak Kriegsmarine zagrała na nosie Royal Navy
Trzy ogromne niemieckie okręty wojenne: dwa pancerniki i krążownik, „przedefilowały” w środku dnia przez kanał La Manche w jego najwęższym odcinku, chociaż Anglicy mieli na brzegu setki dział i dziesiątki okrętów w portach. Eskadry Kriegsmarine nie zdołało zatrzymać...
Dlaczego Katalończycy hucznie świętują 11 września?
11 września kojarzy nam się przede wszystkim z tragicznym zamachem terrorystycznym z 2001 roku. To jednak nie jedyna rocznica, jaka przypada w tym terminie. Tego dnia obchodzone jest również Narodowe Święto Katalonii, czyli La Diada. To niezwykle ważna...
Niesamowite, widowiskowe i… szalone. Niezrealizowane pomysły wielkich wizjonerów
Niezwykłe, monumentalne budowle od zawsze zachwycały ludzkość. Były symbolem talentu i potęgi władców. Jednak wiele widowiskowych projektów pozostało takimi tylko na papierze. Poznaj historię koncepcji architektonicznych, które – choć nigdy nie powstały – fascynują nawet dziś…