XIX wiek
Poyais – fikcyjne państwo i najbardziej bezczelny przekręt w historii
Burzliwe czasy zawsze rodziły okazje dla krętaczy, którzy w łatwy sposób chcieli dorobić się fortuny. Historia Gregora MacGregora i wymyślonego przez niego fikcyjnego państwa Poyais to opowieść pełna zaskakujących zwrotów akcji, brawury oraz dużej dawki szczęścia. Wszystko to...
Łódź niemiecka? Kto tak naprawdę stworzył potęgę tego polskiego miasta?
Obecnie Łódź jest postrzegana jako miasto czterech kultur: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej – bo przedstawiciele właśnie tych narodowości tworzyli potęgę miasta przed I wojną światową. Ale największy wkład w rozwój lokalnego przemysłu włókienniczego i budowę infrastruktury wnieśli...
Podróże z historią. Odessa
Na południowym krańcu imperium rosyjskiego powstało miasto-legenda. Odessę założyli obcokrajowcy, zarządzali nią francuscy arystokraci, bogacili się tu polscy ziemianie, żydowscy, greccy i włoscy kupcy. Przestrzeń wolności znajdowali Rosjanie i Ukraińcy. Wszystko pod wyrozumiałym okiem kolejnych carów.
Samobójstwa, które zmieniły historię
Samobójstwo to zawsze szok i wstrząs dla najbliższych. Ale gdy zdarza się w rodzinie polityka, w grę wchodzi poczucie wstydu i utraty prestiżu w oczach obywateli. Oraz oczywiście – kwestia sukcesji.
Turecki Krzyż nad Londynem
Zapewne niewielu mieszkańców angielskiego miasta Folkestone u wybrzeży kanału La Manche spodziewało się, że dzień 25 maja 1917 roku będzie inny niż zwykle. Gdzieś na kontynencie trwały krwawe zmagania wielkiej wojny, ale tutaj oprócz docierających wieści frontowych nikt...
Dobry, zły i zapomniany. Kim był człowiek, który odnalazł dr. Davida Livingstone’a?
Według wielu opinii był on jednym z największych nowożytnych podróżników i odkrywców Afryki. Inni twierdzą z kolei, że uosabiał wszystko, co najgorsze w europejskim imperializmie, i położył podwaliny pod najbardziej krwawy system kolonialny w XIX-wiecznej Afryce. Oto Henry...
Nędza i niewola czy skok cywilizacyjny? Co TAK NAPRAWDĘ przyniosły Polakom zabory?
W aktualnie obowiązującej wykładni historii okres zaborów to niewola, czas stracony, którego skutki odczuwamy do dziś. Czy tak było rzeczywiście? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ale chyba warto spróbować jej poszukać.
Uciekli, bo bali się prześladowań, więzienia, a nawet śmierci. Rosyjscy emigranci w Polsce
Przez stulecia Polska była azylem dla rosyjskich emigrantów politycznych. Większość z nich musiała opuścić ojczyznę z powodu prześladowań. Niektórzy uciekli, by ratować życie.
Kiedy wojna przestaje być fair, czyli broń chemiczna w czasie I wojny światowej
Broń masowego rażenia jest jednym z tych wynalazków, które – łagodnie rzecz ujmując – nie przynoszą chluby rodzajowi ludzkiemu. Od biologicznej i atomowej broń chemiczną odróżnia fakt, że ta ostatnia już kiedyś została użyta na masową skalę. Jej...
Największy wróg imperium? Wolnomyśliciel i wykształcona kobieta!
Bardzo osobliwie przebiegał w Rosji rozwój szkolnictwa wyższego. Rząd martwił się, by w miarę powstawania nowych uniwersytetów nie rodziły się w społeczeństwie nowe idee. Zbyt dużo wykształconych osób mogłoby pokrzyżować władzy plany. Obawiano się przede wszystkim rozmaitych „wolnomyślicieli”...
Oświecone imperium. Reformy edukacji w Cesarstwie Rosyjskim
Reformy zawsze były bardzo ważne we wszystkich liczących się państwach. Nie inaczej było w imperium carów. W XIX wieku przeprowadzano je na wielu płaszczyznach. Już Piotr Wielki zapoczątkował reformy na szeroką skalę, wprowadzając Rosję w krąg kultury europejskiej;...
Najkrótsza wojna w dziejach ludzkości trwała... 38 minut. Kto ją zwyciężył?
Była najkrótszym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości. Trwała zaledwie 38 minut. W tym czasie Brytyjczycy zdołali wypowiedzieć wojnę, zaatakować siły zanzibarskie i zawrzeć pokój. Wszystko to wydarzyło się 27 sierpnia 1896 roku.
Wojny amerykańsko-amerykańskie, czyli krwawy XIX wiek w Nowym Świecie
W XIX wieku przez Stany Zjednoczone oraz Amerykę Łacińską przetoczył się walec historii. Począwszy od próby wyzwolenia spod kolonialnego uciemiężenia przez narody Ameryki Południowej, przez krwawą wojnę domową w USA, walki o Kubę, po prohibicję, zmiany gospodarcze, administracyjne...
Wojna motorem postępu? Najdziwniejsze w dziejach maszyny do zabijania
„Otóż książę nie powinien mieć innej troski ani innej myśli, ani poświęcać się innemu rzemiosłu, jak tylko sprawom wojennym […]. I jak lekceważenie tego rzemiosła jest główną przyczyną twej straty, tak biegłość w nim twego zysku” – pisał...
„Trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach”. Na wojnie z epidemią
„Ludzie […] umierali w zupełnym chaosie; trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach i wokół źródeł na pół żywi z pragnienia. Także świątynie, gdzie mieszkali, pełne były trupów” – pisał starożytny historyk Tukidydes. Rzeczywiście, lato 430 roku...
„Więcej rzezi, więcej nieszczęść niż zrodziło się kiedykolwiek przedtem”. Okręty Goeben i Breslau zmieniły bieg wielkiej wojny
Późną wiosną 1973 roku opuszczono turecką banderę na krążowniku liniowym Yavuz. Tym samym żywot zakończył najstarszy okręt tej klasy, który jeszcze jako niemiecki Goeben przedarł się w 1914 roku do Konstantynopola. Dołączył do swego towarzysza walki, lekkiego krążownika...
„Bitwa pod Dorking”. Inwazja, której… nie było
„Na każdym kroku jakiś przyjaciel lub znajomy został zabity lub ranny, i kilka kroków dalej znalazłem Traversa, który siedział plecami oparty o wał. Kula przeszła mu przez płuca, a z ust wypływała krew. Podnosiłem go, ale krzyk agonii,...
Pikielhauby w Nowym Jorku. Sny o potędze II Rzeszy
„Jednym słowem, nie chcemy nikogo usuwać w cień, ale my też żądamy naszego miejsca pod słońcem” – dobitnie oświadczył podczas obrad Reichstagu w 1897 roku ówczesny minister spraw zagranicznych II Rzeszy Bernhard von Bülow. W gabinetach i salach...
Ski, łyże czy narty? Początki narciarstwa w Polsce
Narciarstwo cieszy się w naszym kraju niezwykłą popularnością, lecz nie zawsze tak było. Jeszcze w 1908 roku Roman Kordys, polski alpinista i taternik, ubolewał nad tym, że „rozkosze te są u nas obce ogółowi”. Jednak dzięki takim jak...
Od Korsyki do Świętej Heleny. Wszystkie wyspy Napoleona
Gdy jesienią 1815 roku – parę miesięcy po klęsce pod Waterloo – Napoleon Bonaparte spojrzał po raz pierwszy na bazaltowe zbocza Świętej Heleny, wyłaniające się zza horyzontu, bez słowa wrócił do swojej kajuty na brytyjskiej fregacie Northumberland. Przecież...
Niebezpieczna plomba, czyli wielka dentystyczna awantura
Wizyty u dentysty były (i nadal są) koszmarem. Jednakże dawniej koniec wiercenia wcale nie równał się z końcem cierpienia. Gorsze mogło się okazać… zakładanie plomby!
Szachy. Niezwykła historia „królewskiej gry”
Choć początkowo była to gra iście królewska, to z czasem szachy stały się dostępne dla wszystkich. Za bierki szachowe łapały takie osobistości jak Napoleon Bonaparte czy Józef Piłsudski. W cieniu „zimnej wojny” rozegrał się prawdziwy szachowy bój. Rywalizacja...
Bitwa pod Gettysburgiem. Najkrwawsza batalia wojny secesyjnej
Po ponad dwadzieścia tysięcy poległych po każdej stronie konfliktu, trzy dni walk i dwa błędy taktyczne – tak można w skrócie podsumować bitwę pod Gettysburgiem, w której żołnierzom Unii udało się w końcu pokonać niezniszczalnego generała Lee.
Jak sproszkowany nos Sfinksa pomógł dowieść… istnienia atomów?
Wielkie odkrycia mają to do siebie, że nie zawsze od razu zdajemy sobie sprawę z ich znaczenia. Dokładnie tak było w przypadku ciekawych obserwacji poczynionych przez pewnego naukowca pracującego na początku XIX wieku, który… zobaczył pod mikroskopem dowód...
„Lew morski” Napoleona. 140 lat przed Hitlerem Bonaparte szykował się do inwazji na Anglię
Płonące wraki francuskich okrętów pod Abukirem jednoznacznie potwierdziły zdecydowaną przewagę Royal Navy na morzach świata. Jednak unoszące się nad pobojowiskiem dymy nie przesłoniły generałowi Bonapartemu celu, do którego dążył od dawna – ostatecznego pokonania znienawidzonego Albionu. Trzeba było...