XIX wiek
Róża Luksemburg. Róża Rewolucji
Była jedną z najwybitniejszych postaci przełomu XIX i XX w. Obok Marii Skłodowskiej-Curie jest najbardziej znaną na świecie Polką. Jej czarną legendę budowali zarówno polscy niepodległościowi socjaliści, jak i bolszewicy, a obecnie IPN.
Antonina Leśniewska. Pierwsza polska farmaceutka, która otworzyła własną aptekę
Była pierwszą w Imperium Rosyjskim i jedną z pierwszych na świecie farmaceutek z wyższym wykształceniem. Co więcej, Polka otworzyła własną aptekę w samym sercu Petersburga – na Prospekcie Newskim!
Lovran i Opatija – Istria przyciąga Polaków od końca XIX wieku
Zanim Polacy masowo ruszyli na wypoczynek na chorwacką Istrię, bywali tu już Piłsudski, Sienkiewicz, Żeromski, Mościcki. Na półwyspie Stanisław Witkiewicz (ojciec) mieszkał do śmierci.
Narzędzie podniebnych asów – synchronizator
Dopóki pierwsza wojna światowa toczyła się przede wszystkim na lądzie, a samoloty były bardzo nieliczne i pełniły funkcje rozpoznawcze, ich piloci raczej sobie nie przeszkadzali. Należeli przecież do wyjątkowo wąskiej grupy śmiałków. Na dodatek nierzadko znali się z...
Harry Houdini – tajemnicza śmierć słynnego iluzjonisty
Na oczach publiczności ukrył żywego słonia. Widzowie z zapartym tchem śledzili, jak próbuje oswobodzić się z oplatających go łańcuchów. Wychodził bez szwanku z każdej opresji, a te niesamowite wyczyny przyniosły mu międzynarodową sławę. A później zniknął… na zawsze....
Prusacy wymyślili system edukacji dla robotników i żołnierzy. Do dziś kształcimy w nim dzieci
Dzieci pracują w ciszy. Sztywny, regularny rytm nauki wyznaczają im dzwonki. Wszyscy siedzą w równo ułożonych ławkach i wykonują polecenia nauczyciela. Ten przekazuje wiedzę wyznaczoną przez podstawę programową. Na koniec kilkuletniego cyklu – ogólny egzamin. Brzmi znajomo? Bez...
“Ofiara Ślązaków”, czyli twierdza w Srebrnej Górze
Powstała w XVIII wieku i była najnowocześniejszym ówczesnym fortem obronnym. Dzień po dniu, kamień po kamieniu, cegła po cegle – budowa trwała 12 lat. Ostatecznie całość pochłonęła prawie 1,7 miliona talarów. A po tym wszystkim została… miejscem testów...
Warszawska Praga
Prawobrzeżna Warszawa kryje wiele historycznych tajemnic i ciekawostek. Przede wszystkim jednak ma swój oryginalny styl, klimat, folklor i architekturę.
Berthe Morisot – impresjonistka, która nie cierpiała porad
Kiedy wiosną 1876 roku w Paryżu otwarto drugą wystawę impresjonistów, jeden z krytyków opisał jej uczestników jako „kilku wariatów, wśród których jest jedna kobieta”. Tą kobietą była Berthe Morisot. Poznajcie pierwszą damę impresjonizmu.
Maria Szymanowska – pierwsza pianistka Europy
Była nazywana „królową tonów”. Jako pierwsza w Europie kobieta zdobyła status profesjonalnej muzyczki. Podbiła serca melomanów jeszcze zanim Fryderyk Chopin zrobił międzynarodową karierę. Oto niesamowita biografia Marii Szymanowskiej.
Matejko wielkim malarzem był. Życie i twórczość najsłynniejszego polskiego artysty
Bez wątpienia malarstwo Jana Matejki ukształtowało historyczną wyobraźnię Polaków. Dzieła artysty szybko zyskiwały uznanie i sławę, co przekładało się na jego międzynarodową rozpoznawalność. Udane życie zawodowe nie zawsze szło jednak w parze z równie udanym życiem prywatnym.
Siemens-Schuckert – samolot „beczka”, który wzbijał się jak rakieta
Czy samolot o kształcie beczki ze skrzydłami może być maszyną szybką, zwrotną, a do tego o rekordowej prędkości wznoszenia? Czy zgrabne myśliwce o cieszących oko aerodynamicznych kształtach mogą pozostać w tyle za wzbijającym się jak rakieta samolotem przypominającym...
Świat uwziął się na tego wynalazcę. Niezwykła historia pierwszego samochodu osobowego
Wynalazek Józefa Bożka mógł zrewolucjonizować transport cywilny, ale pech chciał, że zamiast tego przepadł w mrokach dziejów. Dziś o „polskim da Vincim” niemal się nie wspomina.
Królowa tonących statków. Przeżyła katastrofę Titanica, a potem... dwóch kolejnych morskich gigantów!
„Światła na statku wciąż się paliły, a ja mocno obejmowałam dziecko, które wsadzono do łodzi tuż przed jej opuszczeniem. Słyszałam ogłuszający ryk, kiedy Titanic przełamał się na pół i później zatonął. Wszystkie kobiety, znajdujące się w szalupie ratunkowej...
Maria Montessori – niezwykłe życie matki współczesnej pedagogiki
Jej nazwisko jest synonimem swobodnego rozwoju, buntu przeciwko tradycyjnym metodom nauczania, zamykającym dzieci w „szkolnych ławkach”. Jednak historia życia Marii Montessori to również opowieść o kobiecie walczącej o swoją pozycję oraz realizującej marzenia wbrew obowiązującym normom i uprzedzeniom.
Helena Modrzejewska – największa polska aktorka
„Pierwszym warunkiem sukcesu aktorki jest mieć duszę; potem ładną buzię, zniewalający głos, atrakcyjną osobowość; ale ten warunek jest pierwszy” – twierdziła Helena Modrzejewska. Jej samej duszy z pewnością nie brakowało. Już za życia stała się legendą. Nie bez...
Polski pilot, rosyjski bohater – Jan Nagórski
Polak Jan Nagórski (1888-1976) był jednym z pierwszych pilotów w carskiej Rosji i pierwszym na świecie pilotem polarnym. W Związku Radzieckim i posowieckiej Rosji nigdy nie zapomniano o jego zasługach dla rozwoju lotnictwa, ale we własnej ojczyźnie ten...
Największe zarazy w historii świata
Wraz z rozwojem cywilizacji rozprzestrzeniały się i mutowały choroby zakaźne. Duża liczba ludzi i zwierząt żyjących w bliskiej odległości od siebie, często w złych warunkach sanitarnych i żywieniowych, stanowiła podatny grunt dla chorób. Ponadto nowe zagraniczne szlaki handlowe...
Ginęli na mrozie, żywili się kotami, psami i szczurami – tak Francuzi bronili twierdzy Głogów
Głogowska twierdza odegrała istotną rolę w szeregu konfliktów. W 1813 roku schronili się w niej Francuzi okupujący miasto podczas wojen napoleońskich. Oblężenie trwało prawie 4 miesiące…
Bez Hollywood nie ma współczesnego kina. Jak powstała kolebka amerykańskiego kina?
Kalifornijskie wzgórza bez białego napisu? Trudno to sobie wyobrazić – widać go przecież nawet na zdjęciach satelitarnych. Ale co by było, gdyby największe wytwórnie… nigdy tam nie powstały? Mało kto wie, że przemysł filmowy w Hollywood istnieje dzięki...
Pierwszą ręczną kamerę na świecie wynalazł Polak. Jak działał aeroskop Prószyńskiego?
Był napędzany przez sprężone powietrze. W odróżnieniu od poprzednich typów kamer nie wymagał wykorzystania korbki. Przed użyciem trzeba go było za to… napompować niczym rowerową dętkę. Ale dlaczego aeroskop wynaleziony przez Kazimierza Prószyńskiego nazywano też „kamerą śmierci”?
Żyrardów – kapitalizm z ludzką twarzą
Mieszkania, szkoły, szpital, przedszkole, dom kultury, kościoły – to wszystko oferował Żyrardów robotnikom pod koniec XIX wieku. Czym kierowali się właściciele zakładów lniarskich, budując miasto idealne, które wyprzedziło swoją epokę?
Zanim nastał czas benzyny, czyli krótka historia elektrycznych pojazdów
Napędzane prądem samochody już niebawem zdominują ulice. Ale nazywane dziś „zielonymi” pojazdy wcale nie są nowością…
Perełki Luwru – pięć najważniejszych dzieł sztuki z najsłynniejszego muzeum świata
Dziennie przez Luwr przewija się średnio 15 tysięcy turystów, czemu trudno się dziwić. Muzeum onieśmiela, ale i zachwyca wielkością oraz rozmachem – na powierzchni wynoszącej 60 600 metrów kwadratowych prezentowanych jest około 35 000 dzieł sztuki, co stanowi...
Jak powstał pierwszy wydział policji kryminalnej na świecie?
Organizacja miała działać pod przykrywką, a jej pierwsi członkowie byli głównie… zreformowanymi przestępcami. W 1820 roku – osiem lat po powstaniu – oddział przekształcił się w 30-osobowy zespół ekspertów, który obniżył wskaźnik przestępczości w Paryżu o 40%. W...